De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

134 ἀδίαντον· οἱ δὲ πολύτριχον· φυλλάρια ἔχει ὅμοια κοριάνδρῳ, [*](133 RV: ζῳόνυχον· οἱ δὲ ἀετώνυχον, οἱ δὲ λεοντοπόδιον, οἱ δὲ κῆμος, οἱ δὲ ἴφυον, οἱ δὲ κατανάγκην, οἱ δὲ δαμναμένη, οἱ δὲ ἰδιόφυτον, οἱ δὲ φυτοβασίλειον, οἱ δὲ κροσσίον, οἱ δὲ κροσσόφθοον, προφῆται αἷμα κροκοδείλου, οἱ δὲ κροκομέριον, Αἰγύπτιοι δαφνοινές, Ῥωμαῖοι Μινέρβιουμ, οἱ δὲ Ἰόουις μάνους, οἱ δὲ Παλλάδιουμ, οἱ δὲ φλάμμουλα.) [*](6 SIM.: Theophr. h. pl. VII 14, 1. Pl. XXII 62 sq. (e S. N) cf. schol. Theocr XIII 40 (e Crat.) schol. Nic. Ther. 846.) [*](6 EXC.: Orib. XI s. v. (ἀδίαντον — ἄχρηστος); cf. Gal. XI 814 (= Aet I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Ps. D. de h. f. 14 (e D. lat, unde Isid. XVII 9 67); Ps. Ap. 48. 52 (= Ps. Orib. I 40 cf. Mai VII 442); Hes. s. v. ἀδίαντον et καλότριχον.) [*](1 στενά, ἰσχυρά om. R: ἰσχυρά om Di: ἰσχυρῶς E: folia habet angusta et fortia Dl τεττάρων PE: τεσσάρων reliqui ἢ addidi e Di: om. reliqui: ἢ καὶ τριῶν om. EDl 2 εὐωδέστερα O at cf. Dl folia habet . . . lanosa quae circa radices sunt τὰ om. RDi τὴν ῥίζαν FHA δὲ om. H 3 καυλῶν EDi ὥσπερ REDi: ὥστε F τετρημένα PEDl: τετμημένα reliqui post τετρημένα habent ἄνθη μήλινα (μέλανα Di, post χνοῦν transpos. N)· ὁ καρπὸς δὲ αὐτοῦ δυσθεώρητος RDi 4 περικείμενον EFH αὐτῷ post περικεχ. add. REDi ῥίζα δʼ ὅπεστι RDi πικρὰ καὶ μικρὰ E (πικρὰ καὶ eras. E2): radix est illi amara Dl φασὶν δὲ ταύτην περιαπτομένην φύματα διαφορεῖν C: φασὶν δὲ αὐτήν εὐχρηστεῖν φίλτρῳ N: φασὶ δὲ καὶ ταύτην εὐχρηστεῖν φίλτρῳ τεριαπτομένην καὶ φύματα διαφορεῖν Di 5 φίλτρον F) [*](6 num. cap. χϚ O: χζ Di: ρλα E tit, περὶ άδιάντου FHADi cap. bis habet R s. v. καλλίτριχον et s. v. ἀδίαντον ἕτερον (ubi cum cap. insequ. conflatum est) post πολύτριχον syn. e R add. DiA, mg. H2 κοριάνδρῳ ὅμοια (ἐμφερῆ R) ROrib.EDi κοριάννῳ COrib.: κορυάνδρω A) [*](7 C fol. 123v: N 46 marg. add. N (man. rec) flamula ζωόνυχον RDi ἀετόνυχον R 8 οἰ δὲ ἴφυον om. CDi: ἰφεον N: correxi coll. Theophr. h. pl. VI 6, 11 Arist. Thesm. 910. Hes. s. v. ἰφύα οἱ δὲ κατανάγκην om. Di cf. D. IV 131 9 φυτοβασίλιον libri: correxi κρόσσιον RDi cf. D. IV 131 κροσσόφθοον CDi: κροσόφθοον N: suspectum 10 κροκοδίλου C κροκομέριον CDi: κροκοπέριον N: suspectum 11 δαφνοινες libri: suspectum μεινερβιουμ N: μινερκιούμ Di cf. Herm. XXXIII 403 ΝΕΟΟΥϹΜΑΤΟΥϹ (sic) R: νεοουμάτους Di: correxi cf. D, IV 131 12 Latini flammulam vocant Veneris (sc. leontopodium) Ps. Ap. 8 (Ack.))

279
ἐπεσχισμένα ἐπʼ ἄκρου, τὰ δὲ ῥαβδία, ἐφʼ ὧν ἐκπέφυκε, μέλανα ἰσχυρῶς, λεπτά, σπιθαμιαῖα· οὔτε δὲ καυλίον οὔτε ἄνθος οὔτε καρπὸν φέρει· ῥίζα ἄχρηστος.

[*](134 RV: ἀδίαντον· οἱ δὲ πολύτριχον, οἱ δὲ τριχομανές, οἱ δὲ ἐβενότριχον, οἱ δὲ ἄργιον, οἱ δὲ κόριον ἔνυδρον, Αἰγύπτιοι ἐπυέρ, Ῥωμαῖοι κιγκιννάλις, οἱ δὲ τέρραι καπίλλους, οἱ δὲ σουπερκίλιουμ τέρραι, Δάκοι φιθοφθέθελα φύονται (sc. ἀδίαντον et ἀδίαντον ἕτερον) ἐν παλισκίοις καὶ περὶ τὰ ἔνυγρα· ῥαβδία δέ ἐστιν μέλανα, λεῖα, στίλβοντα, φύλλα ὅμοια πτέριδι, μικρά, λεῖα· τὸ δὲ ἕτερον τὰ φύλλα φακοειδῆ, ἐναντία ἀλλήλοις ἐπὶ τῶν ῥαβδίων· οὔτε δὲ καυλὸν οὔτε ἄνθος φέρει· ῥίζαι ἄχρηστοι.)[*](καλλίτριχον· οἱ δὲ πολύτριχον, οἱ δὲ τριχομανές, οἱ δὲ ἀδίαντον, οἱ δὲ ἐβενότριχον, οἱ δὲ πτέριον, οἱ δὲ εὔπτερον, οἱ δὲ ἄργιον, οἱ δὲ κόριον τὸ ἐν ὕδασιν, Αἰγύπτιοι ἐπυέρ, Ῥωμαῖοι κιγκιννάλις, οἱ δὲ πίννουλα, οἱ δὲ τέρραι καπίλλους οἱ δὲ σουπερκίλιουμ τέρραι, Δάκοι φιθοφθέθελα.)[*](4 Ps. Apul. 48. 52.)[*](1 ἀπεσχισμένα Orib. ἐπ᾿ ἄκρῳ Orib.A: foliis μὲ coriandrum scissis in summitate Ps. Ap. τὰ δὲ om. R ῥαβδία R: καυλία reliqui: κλωνία schol. Theocr. l. s. ἐφʼ ὧν ἐκπέφυκε om. R ἀφʼ ὧν Orib. ἐκπέφυκε Orib.EDi: πέφυκε reliqui cf. D. IV 137 2 ἰσχυρά O λεπτά] om. Orib.: λεῖα R σπιθαμιαῖα] δισπηθαμιαῖα E: στίλβοντα R post σπιθαμιαῖα add. e R στίλβοντα, φύλλα ὅμοια πτέριδι, μικρὰ λίαν DiA (superscr. H2) οὔτε δὲ καυλίον om. Orib. καυλίον PV: καυλὸν reliqui 3 οὔτε καρπὸν om. R cf. schol. Theocr. καυλὸν δʼ οὐκ ἔχει οὐδὲ ἄνθος οὐδὲ καρπόν (e Crat.))[*](4 C fol. 42r: N 14 cf. Ps. Ap. 52 nomen herbae polytricum a graecis dicitur adiantos, alii polytricon, alii tricomanes, alii ebenetricon (LL1) 5 ἄγριον NDi: ἄγριον C: ἄγρειον A (ἄγριον superscr. A2) cf. Hes. s. v. ἄργιος ἔνυγρον NHADi post ἔνυδρον add. μέσον θερμοῦ καὶ ψυχροῦ A (del. A2) 6 ἐπιέρ HADi: Aegyptii ethuc vocant Ps. Ap. (αἰπυερ C fol. 158r) κινκινναλες C: κινκιναλίς N: Romani cincinnalem dicunt Ps. Ap. (L) τερρεκαπίλλους (υ superscr. m. rec) C: τερεκαπίλους HA: τερρακαπίλλους Di: alii terrae capillow Ps. Ap. περκιλιουμτέρας Di: σουπερκιλλιουμτέρε marg. add. A2: alii supercilium terrae Ps. Ap. 7 ΦΙΘΟΦΘΑΙΘΕΛΑ C: φιθοφθεθελά reliqui cf. Tomaschek l. s. 33 8 συσκίοις C. πανισκίοις N 9 λεῖα N: λίαν C 10 λίαν C τοῖε φύλλοις R 11 δὲ om. C 12 post ἄχρηστοι sequ. quae D. de virtute medica adianti tradit 13 C fol. 158: N 20 marg. add. N (man. rec) kallitrichon capillus Veneris cf. Isid. l. s. (A. Mai VII 442), Herm. XVIII n. 450. 545 14 εὔπτερον] ὀπτερον N: πτερον (post κόριον τὸ ἒν ὅδ. transpos) C: corr. darc. cf. D. IV 135 15 ἄργιον N: ἄγριον C αἰπυερ C 16 κινκιναλις N πινουλα R: corr. 17 φιθοφθαιθελα CN)
280

δύναται δὲ τὸ ἀφέψημα τῆς πόας βοηθεῖν πινόμενον ἀσθματικοῖς, ἰκτερικοῖς, σπληνικοῖς, δυσουροῦσι· θρύπτει δὲ καὶ λίθους καὶ κοιλίαν ἵστησι καὶ θηριοδήκτοις βοηθεῖ καὶ στομάχου ῥεύματι σὺν οἴνῳ ποθέν· κινεῖ δὲ καὶ ἔμμηνα καὶ λοχεῖα, ἵστησι καὶ αἵματος ἀναγωγήν.

2 καταπλάττεται δὲ καὶ πρὸς θηριώδη ἔλκη καὶ ἀλωπεκίας δασύνει, χοιράδας σκορπίζει, ἀποσμᾷ πίτυρα καὶ ἀχῶρας σὺν κονίᾳ. σὺν λαδάνῳ δὲ καὶ μυρσινίνῳ καὶ σουσίνῳ ἢ καὶ ὑσσώπῳ καὶ οἴνῳ τρίχας ῥεούσας παρακρατεῖ, καὶ τὸ ἀφέψημα δὲ αὐτοῦ σὺν οἴνῳ καὶ κονίᾳ σμηχόμενον. ποιεῖ δὲ καὶ τούς ἀλεκτρυόνας καὶ τούς ὄρτυγας μαχίμους εἶναι μειγνύμενον τῇ τροφῇ· φυ|τεύεται δὲ ἐπʼ ὠφελείᾳ [*](1 Pl. l. s. 65 D. eup. II 39 (251) — [Hipp] περὶ τῶν ἐντ. π. 35 (VII 256 L) Pl. l. s. 65 eup. II 56 (267) — Pl. l. s. 65 eup. I 60 (272) — [Hipp] περὶ δ. II 54 (VI 562) Theophr. l. s. Pl. 65 — Pl. 34 eup. II 111 (308) — Pl. 64 eup. II 47 (258) — Nic. Th. 846 (ex Apollod.) Pl. 65 eup. II 117 (318) — [Hipp.] π. γ. φ. 32 (VII 348. 358) Pl. 65 eup. II 76 (287) — Pl. 65 eup. II 29 (238) — Pl. l. s. 64 — Pl. l. s. 62 — Pl. 64 eup. I 95 (140) — Pl. 64 eup. I 154 (172) — Pl. 64 eup. I 105 (146) — Theophr. l. s. Pl. 62 eup. I 96 (141) Gal. XIV 502. XII 435 cf. Alex. Trall. I 451 — Pl. l. s. 65.) [*](1 δύναμιν PV post πόας c. 14 litt. eras. E2 πινόμενον βοηθεῖν CDi 2 ἀσθματικοῖς δυσπνοικοῖς DiDl: ἀσθματ. καὶ δυσπν. E σπληνικοῖς om. RDlPs. D. de h. fem. δυσουριῶσιν E 3 καὶ (alt.) om. R κοιλίαν δὲ E καὶ θηριοδήκτοις] κυνοδήκτοις τε R (λυσσοδήκτοις supnrscr. A2) cf. Dl morsus caninos sanat: Ps. D. de h. f. trita cum uino et pro cataplasmate inposita stomacho, canis morsui et serpentium medetur: fort. καὶ 〈κυνοδήκτοις τε〉 καὶ θηριοδήκτοις 4 σὺν οἴνῳ ποθέν] σὺν αἵματος (sic) R ποθέν] om. E: πινόμενον Di κινεῖ] ἄγει EDi δὲ om. HA 5 λόχια RE ἴστησι δὲ FHDi ἀγωγάς R (ἀναγωγάς N s. v. ἀδίαντον) 6 θηριώδη 0R (s. v. καλλίτριχον): θηριοδήκτους E: morsibus venenatis opitulatur Dl: θηριόδηκτα R (s. v, ἀδίαντον Di ἕλκη addidi: ὠμὴ post θηρ. add. Di χοιράδας δὲ E σκορπίζει] διαφορεῖ R: σκορπίους A (del. A2) 7 ἀποσμᾷ] καὶ ἀποστήματα R: ἀποστήματα F: ἀπωθεῖ V: ἀποσμήχει E μυρσίνῳ RE: om. Dl post μυρσινίνῳ haec habet E καὶ οἰσύπω ἢ σουσίνω καὶ οἴνω 8 ἢ καὶ ὑσσώπῳ om. RDl Ps. D. de h. f. at cf. D. eup. I 96 (141) τὰς δὲ ῥεούσας τρίχας ἀπὸ τῆς κεφαλῆς ἵστησιν ἀδίαντον λεῖον σὺν λαδάνῳ καὶ οἴνῳ καὶ ὑσσώπῳ (οἰσύπῳ coni. Sarac.) καὶ μυρσινίνῳ περιχριόμενον post σουσίνῳ haec habet R κοινῶς σμηχόμενον καὶ ἀλειφόμενον ἐν κεφαλῇ ποιεῖ γυναικείας τρίχας αὔξεσθαι 9 post παρακρατεῖ iaec abet Di ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς παντοῖα πίτυρα τὰ περὶ τὸ σῶμα καὶ κεφαλὴν τὸ ἀφέψημα αὐτοῦ σῦν κονίᾳ καὶ οἴνῳ σμηχόμενον cf, D] elixatura eius addito cinere et vino id(em) prestat 10 δὲ om. EHADi 11 μαχιμωτέρους (om. εἶναι) REDi post φυ extrem. fol. 121v vocab. unum cod. P folium deest φυτεύεται —   μάνδραις om. R δὲ καὶ E ἐπ᾿ ὠφελίαις E)

281
προβάτων ἐν ταῖς μάνδραις. φύεται δὲ ἐν παλισκίοις τόποις καὶ τοίχοις ἐνίκμοις καὶ περὶ τάς κρήνας.

135 τριχομανές, οἱ δὲ καὶ τοῦτο ἀδίαντον καλοῦσι· κατὰ τούς αὐτοὺς φύεται τόπους. ὅμοιον πτέριδι, μικρὸν λίαν, στοιχηδὸν ἐξ ἑκατέρου τὰ φύλλα ἔχον λεπτά, φακοειδῆ, ἐναντία ἀλλήλοις ἐπὶ ῥαβδίων λεπτῶν καὶ στρυφνῶν, παραστιλβόντων ὑπομελάνων.

δοκεῖ δὲ τὰ αὐτὰ δύνασθαι τῷ προειρημένῳ.