De materia medica

74 λιβανωτίς· δισσή· ἡ μέν τις κάρπιμος, ὑπ᾿  ἐνίων δὲ ζέα ἢ καμψάνεμα καλουμένη, ἧς ὁ καρπὸς κάχρυ καλεῖται. [*](73 RV: πύρεθρον· οἱ δὲ δορύκνιον, οἱ δὲ πύρινον, οἱ δὲ πυρωτόν, οἱ δὲ πύρωθρον, οἱ δὲ ἀρνὸς συριγγίς, οἱ δὲ πυρῖτις, Ῥωμαῖοι σαλιβάρις, οἱ δὲ παστινάκα Ἄφρα.) [*](1 SIM.: schol. Nic. Th. 683. 938 (e Crat.) — Cels. V 8 — Zop. Orib. II 553) Scrib. Larg. 9 — Scrib. Larg. 55 D. eup. I 69 (127) — Zop. (Orib. II 574) eup. II 24 (236).) [*](1 EXC.: Orib. XII s. v. (πύρεθρος — ἐπισπαστική); Gal. XII 110 (unde Aet. I s. v. Paul. Aeg. VIΙ 3 s. v.).) [*](9 SΙM.: [Theophr.] h. pl. lX 11, 10 Pl. XXIV 99sq. (e S. N. schol. Nic. Th. 40 (e Crat.?).) [*](9 EXC.: Orib. XI s. v. (λιβανωτίς — τόποις)) Ps. Ap. 79 (unde Ps. Orib. II 24. A. Mai VII 447); Gal. XII 60 (unde Aet. 1 s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v); Isid. XVII 9, 81 (e D. la.); Hes. s. v. καχρυδίων cf. Gal. XIX 111.) [*](1 num. cap. τπζ Ο: τ𝒢 Di: π E tit. περὶ πυρέθρου FHADi πύρεθρος PVF: πύρεθρον reliqui post πύρ. syn. e R add. Di: marg. H2 ἀνίησιν RV 2 δαῦκον ἄγριον ROrib.E ἢ] ἢ ROrib.E folia similia habens dauco agresti aut maratro Dl: καὶ reliqui τροχοειδές ROrib.E: superscr. A2: capitellum est simile aneto, obrotundum Dl: τριχῶδες ODi 3 δὲ om. N (charta laesa C) Orib.Di τοῦ δακτύλου Orib.E: τοῦ μεγάλου ROrib.E 4 καὶ φλέγματος Orib. φλέγμαντος C (unde) ἀφλέγμαντος superscr. A2: φλέγματός ἐστιν Di ἐπισπαστικωτάτη N καὶ] ταῖς Ο: καὶ ταῖς EDi cf. Dl unde et dentium dolorem compescit: ob id ipsum dentaria vocatur cf. Ps. Gal. ad Gl. III 70 7 τὰ ἐψυγμένα RE δὲ om. A ἢ] καὶ EV 8 μέρη] ῥίγη R post ἁρμόζει syn. e R add. A) [*](9 num. cap. τπη Ο: τ𝒢α Di: πα E tit. περὶ λιβανωτοῦ FHA: περὶ λιβανωτίδος Di λιβανωτός FHA δισσή — καλουμένη om. R: ὑπ᾿  ἐνίων — καλ. om. Orib. 10 ζέα] alia est fructifera quam etiam zeam Soranus appellat Ps. Ap. (Ack.) ἧς] ταύτης R κάγχρυς R (in lemmate κάχρυ) FHDi: cachrys Pl.: κάγχρις A: κάχρη V) [*](11 C fol. 259v: N 123 οἱ δὲ (pr.)] οἵτινες A δωρύκνιον N 12 ἀρνὸς συριτις R: ἀρνὸς συρίτης HADi: correxi οἱ δὲ πυρῖτις om. N cf. schol. Nic. Th. 683 ἔστι δὲ καὶ ἑτέρα πυρῖτις βοτάνη, ἣν πρὸς παντός φησι θηρίου δῆξιν ἀγαθὴν εἶναι, ὥς φησι Κρατεύας (ἀριστεύας codd.) 13 salivaris quod pituitam elicit οἱ δὲ π. Ἄφρα om. HADi)

2 ἡ δὲ ἑτέρα κατὰ πάντα ἐοικυῖα τῇ πρὸ αὐτῆς σπέρμα φέρει πλατύ, μέλαν ὡς σφονδύλιον, εὐῶδες, οὐ πυρωτικόν, ῥίζαν ἐκ μὲν τῶν ἐκτὸς μέλαιναν, θραυσθεῖσαν δὲ λευκήν. ἡ δὲ λεγομένη ἄκαρπος, κατὰ πάντα ὁμοία οὖσα ταῖς προειρημέναις, οὔτε καυλὸν ἀνίησιν οὔτε ἄνθος οὔτε σπέρμα φύεται δὲ ἐν πετρώδεις καὶ τραχέσι τόποις.

πασῶν δὲ κοινῶς ἡ πόα καταπλασθεῖσα λεία αἱμορροΐδας στέλλει, φλεγμονάς τε τὰς κατὰ δακτύλιον πραΰνει καὶ κονδυλώματα καὶ χοιράδας καὶ τὰ δύσπεπτα τῶν ἀποστημάτων συμπέσσει.

3 αἱ δὲ ῥίζαι ξηραὶ σὺν μέλιτι ἕλκη ἀνακαθαίρουσι καὶ στρόφους ἰῶνται καὶ θηριοδήκτοις ἀρμόζουσι σὺν οἴνῳ πινόμεναι, [*](74 RV: κάχρυ· οἱ δὲ λιβανωτίς, οἱ δὲ καμψάνεμα, οἱ δὲ ψευδοκάρπασος, Ῥωμαῖοι μουράριαμ, οἱ δὲ ἀλιστρουμ ῥούστικουμ, Αἰγύπτιοι αἴ.) [*](13 SIM.: Pl. XXIV 99 D. eup. I 212(205)— Pl. 99 — Pl. 99 eup. I 217 (207) Pl. 100 eup. I 154(173)—[Theophr.] l. s. Zop. (Orib. II 579) Pl.99 — eup. II 40 (255).) [*](1 δὲ(pr.) om. Orib. ad rem cf. [Theophr.] l. s. φύλλον ἐοικὸς σελίνῳ ἑλείῳ ὅμοια μαράθῳ E παχύτερα δὲ καὶ πλατύτερα FHA (παχ. δὲ del. A2): παχύτερα δὲ (om. καὶ πλ.) Orib.Di: πλατύρετα δὲ (om. καὶ παχύτερα) REDl: fort. recte 2 τροχοειδῶς post γῆς colloc. Orib.: post ἐστρωμένα V τῆς γῆς Di εὐώδη om. R: del. A2 καυλοὺς E: καυλὸν δὲ μείζονα ἢ πήχεος HA 3 ἢ om. ROrib.Di: ἢ καὶ μείζονα om. E καὶ (alt.) om. R ἐπ᾿  ἄκρων RA ἐπ᾿  ἄκρυ EHDi σκιάδιον HADi 4 ἐφ᾿  οὗ HDi σπονδυλίφ Orib.: σφονδύλῳ HDiA (corr. A2) περιφερεῖς H 5 ῤητινιάζων R ἐν δὲ Di ἐκκαίων Orib. 6 ῥίζα εὐμεγέθης ὕπεστιν Orib. λευκὴ καὶ λεπτή E ad rem cf. [Theophr.]  l. s. ῥίζαν δὲ μεγάλην καὶ παχεῖαν, λευκήν, ὄζουσαν ὥσπερ λιβανωτοῦ ὑποτιοζουσα λιβάνω RE (corr. E2): superscr. A2 λιβάνου δίκην V ἡ δὲ — σπέρμα om. R: del. A2 ἄλλη λιβανωτίς πάντα ἐοικυῖα Orib. 7 κατὰ πάντα om. A 8 ῥίζα Orib.: ῥίζαν//// (2 litt. eras. E2) ἐκ μὲν τ//// ἐκτός E (corr. E2) 9 θλασθεῖσαν EFHADi: θλασθεῖσα Orib. ἄλλη λιβανωτὶς ἡ λεγομένη ἅκαρπος Orib. 10 κατὰ — οὗσα post σπέρμα colloc. E οὔτε καυλὸν οὔτε καρπὸν ἀνίησιν E 11 δὲ eras. E2 ἐν τραχέσι καὶ περιτρώδεσι Orib. (πετρώδεσι corr. Ο2) 12 χωρίοις E 13 πάντων E: πασῶν δὲ κοινῶς om. R καταπλασθεῖσα δὲ ἡ πόα R λεία om. RA 14 φλεγμαινούσας καὶ δακτύλιον RE 16 ἀποκαθαίρουσι R 17 ἁρμόζει FHA) [*](18 C fol. 176r: N 56: syn. om. H2ADi κοψαλεμαρ R: correxi e D 19 μουρραριαμ N ἀλιστρουμ R: correxi (═ ζέα))

τῷ δὲ σπέρματι εἰς τὰ ποτήματα 4 χρῆσθαι δεῖ τῆς μὴ τὸ κάχρυ φερούσης λιβανωτίδος· δριμὺ γὰρ ἐκεῖνο καὶ τραχυντικὸν τῆς ἀρτηρίας. Θεόφραστος δὲ ἱστορεῖ (h. pl. IX 11, 11) μετὰ τῆς ἐρείκης λιβανωτίδα θρίδακι ἀγρίᾳ τῇ πικρᾷ ὅμοια φύλλα ἔχουσαν, ῥίζαν δὲ βραχεῖαν φύεσθαι, καθαίρειν δὲ ἄνω καὶ κάτω τὴν ῥίζαν ποθεῖσαν, λευκότερα μέντοι καὶ τραχύτερα τὰ φύλλα τῶν τῆς θρίδακος. τὸ μέντοι κάχρυ δύναμιν ἔχει θερμαντικήν, ἀναξηραντικὴν σφόδρα· ὅθεν ἁρμόζει σμήγμασι μειγνύμενον πρὸς ῥευματιζομένους ὀφθαλμοὺς ἐπὶ τῆς κεφαλῆς ἐμπλασσόμενον καὶ ἀποσμώμενον μετὰ ἡμέρας τρεῖς.

76 σφονδύλιον· φύλλα μὲν ἔχει κατὰ ποσὸν ἐοικότα πλατάνῳ πρὸς τὰ τοῦ πανάκους, καυλοὺς δὲ πηχυαίους ἢ καὶ μείζονας, ἐοικότας μαράθῳ, σπέρμα δὲ ἐπ᾿  ἄκρῳ ὅμοιον σεσέλει, διπλοῦν, πλατύτερον δὲ καὶ λευκότερον καὶ ἀχυρωδέστερον, βαρύοσμον, ἄνθη λευκά, ῥίζαν λευκήν, ὁμοίαν ῥαφάνῳ· φύεται δὲ ἐν ἐλώδεσι καὶ ἐφύδροις χωρίοις.

ὁ δὲ καρπὸς αὐτοῦ ποθεὶς ἐκκρίνει κατὰ κοιλίαν φλεγματῶδες· ἰᾶται δὲ πινόμενος ἡπατικούς, ἰκτερικούς, ὀρθοπνοϊκούς, 2 ἐπιληπτικούς, ὑστερικὴν πνίγα, ὑποθυμιώμενος δὲ ἀνακαλεῖται τοὺς καταφερομένους, σὺν ἐλαίῳ δὲ ἐμβρεχομένης τῆς κεφαλῆς ἁρμόζει φρενιτικοῖς, ληθαργικοῖς, κεφαλαλγίαις· ἐπέχει δὲ καὶ ἕρπητας σὺν πηγάνῳ καταπλασθείς. δίδοται δὲ καὶ ἡ ῥίζα ἰκτεριώδεσι καὶ ἡπατικοῖς, περιξυσθεῖσα. δὲ καὶ ἐντεθεῖσα περιτήκει τύλους τοὺς ἐν ταῖς σύριγξι. τοῦ δὲ ἄνθους χλωροῦ ὁ χυλὸς πρὸς ἡλκωμένα ὦτα καὶ πυορροοῦντα ἀρμόζει. ἀποτίθεται δὲ ἡλιαζόμενος ὡς τὰ λοιπὰ χυλίσματα.