De materia medica

114 ἀμβροσία, ἣν ἔνιοι βότρυν, οἱ δὲ ἀρτεμισίαν καλοῦσι. [*](5 SIM.: PI. XXVI 159 eup. II 80 (293) — D. eup. II 70 284) — Pl. XXVI 81 — Pl l. s. eup. II 109 (308) — Pl. XXVI 159 eup. II 81 (293) — Zop. (Orib. II 597) Pl. l. s. eup. II 78 (291) — Zop. (Orib. II 598) Pl. l. s. eup. II 6 (2807).) [*](13 SIM.: Pl. XXVII 28 (e S. N. — Crat.).) [*](13 EXC.: Orib. XI s. v. (ἀμβροσία — στεφάνοις); med. Gal. XI 824 (unde Aet I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.): Isid. XVII 9, 80.) [*](1 ἐνίοτε μὲν τῶν ἐν μεσογείοις R τὸ] τῶνOrib. λεπτοκαρπότερον RDIE (corr. E2): λεπτόκαρφον FHDiA (λεπτοκαρπότερον sperscr. A2) 2 καυ- λέῳ R: fort. recte ἀνθῶν N περίπλεων FHDi χροιὰν PV 3 κη- ροειδοῦς τῆ χροιᾷ C: κηροειδὲς τῇ χροιᾷ Di: κηροειδές F: κιρροειδές H: κειροει- δοῦε P: κοροειδές A (κροκοειδές superscr. A3): minutos habens flores colori mel- lino profert] Dl λεπτὸν FHADi: λεπτοὑς C: λεπτῶν N post λεπτοῦ inser. ὃ READi ἀρτεμισίαν μονόκλωνονν EAH 5 ἀναθερμαίνουσι E καὶ λεπτύνουσι om. C (del. A2) ἑψόμεωαι E 6 εἰς γυναικεῖα ἐγκ. REDi 7 καὶ μύσιν] μύσιν τε Di 9 πολλὴ post καταπλ. transpos. R: om. A (spatio relicto) κιωεῖ] ἄγει E 10 λεανθεὶς σὺν R: λεανθεὶε (om. σὺν) FHADi τὰ ἀπὸ μήτρας καὶ τὸ ἔγκλυσμα ποτέζεται τῆς κόμης πρὸς ἀγ. R 11 καὶ eras, E2 καὶ πρὸς E των οὔρων γ τῶν αὐτῶν τὸ πλῆθος τριῶν E (corr. E2) 12 πλῆθος om. R quae iu fine add. DiH2 (in marg) e Ps. Ap. 13 interpolata sunt περὶ ἀρτεμισίας λεπτοφὑλλου (om. H2)· ἀρτεμισία λεπτόφυλλος (ἔστι καὶ ἑτέρα ἀρτεμισία λεπτ. H2), ἥτις γεννᾶται περὶ ὀχετοὺς καὶ φραγμοὺς καὶ εἰς χώρας σπορίμους· τὸ ἄνθος οὖν ταὑτης καὶ τὰ φὑλλα τριβό- μενα ὀσμὴν ἀποδδίδωσι σαμψύχου. εἰ οὖν (δέ H2) τις ποωεῖ τὸν στόμαχον καὶ κόψει τήν βοτάνην ταύτην μετὰ ἀμυγδαλίνου ἐλαίου καλῶς καὶ ποιήσει ὡς μά- λαγμ καἰ δήσει ἐπὶ τὸν στόμαχον (καὶ ἐπιθήσει πανίῳ καί οὕτως ἐπὶ τὸν στό- μεχον θήσει H2), θεραπευθήσεται (τῇ πέμετῃ ἡθέρᾳ ὑγιαίνει H2)· εἰ δὲ καὶ τὰ νεῦρά τις ποωεῖ, τὸν χυλὸν ταύτης μετὰ ἐλαίου ῥοδίνου μίξας χρίει, θεραπευθή- σετκι (χρίε καὶ ὑγιαίνουσιν H2)) [*](13 num. cap. υκη 0: υλ Di: ρκα E tit. περὶ ἀμβροσίας HDi: περὶ ἀμ- βρωνίαε A post ἀμβροσία syu. e R add. Di: post καλοῦσι A: marg. H2 ἐκάλεσαν Orib.E)

δύναμιν δὲ ἔχει στύφουσαν σταλτικήν τε τῶν ἐπιφερομένων καὶ ἀποκρουστικὴν καταπλασσομένη.

115 βότρυς· πόα ἐστὶν ὅλη μηλίνη, θαμνοειδής, διακεχυμένη, πολλὰς ἔχουσα μασχάλας· τὸ δὲ σπέρμα ὅλοις τοῖς κλωνίοις περιπέφυκε, φύλλα κιχορίῳ ἐμφερῆ καὶ τὸ σύμπαν εὐῶδες ἱκανῶς· διὸ καὶ ἱματίοις συντίθεται. φύεται δὲ μάλιστα περὶ χαράδρας καὶ χειμάρρους.

δύναμιν δὲ ἔχει σὺν οἴνῳ πινομένη ὀρθοπνοίας παργηορητικήν· καὶ τοῦτο δὲ Καππάδοκες ἀμβροσίαν καλοῦσι, τινὲς δὲ ἀρτεμισίαν.

116 γεράνιον· τὸ μὲν φύλλον ὅμοιον ἀνεμώνῃ, ἐσχισμένον, μακρότερον δέ· ῥίζαν δὲ ἔχει στρογγύλην, γλυκεῖαν, ἐσθιομένην, ἥτις ποθεῖσα σὺν οἴνῳ ὅσον δραχμῆς μιᾶς πλῆθος ὑστέρας ἐμπνευματώσεις λύει.

καλεῖται δὲ ὐπʼ ἐνίων καὶ ἕτερον γεράνιον, ἔχον καυλία λεπτά, χνοώδη, δισπίθαμα, φύλλα μολόχῃ ἐμφερῆ καὶ ἐπʼ ἄκρων τῶν μασχαλῶν ἐξοχάς τινας ἀνανενευκυΐας, ὡς γεράνων κεφαλὰς σὺν τοῖς ῥάμφεσιν ἢ κυνῶν ὀδόντας. χρῆσις δʼ αὐτοῦ ἐν ἰατρικῇ οὐδεμία.

117 γναφαλλίου, οὖ τοῖς φύλλοις ἀντὶ γναφάλλου χρῶνται, [*](116 RΝ: γεράνιον· οἱ δὲ ἀξύφυλλον, οἱ δὲ μέρτρυξ, οἱ δὲ μθρρίς, οἱ δὲ καρδάμωμον, οἱ δὲ δρίγανον, προφῆται ἰεροβρύγκας, Ῥωμαῖοι πουλμώνια, οἱ δὲ κικουτάρια, οἱ δὲ γρουίνα, Ἄφροι ἰέσκ.) [*](γεράνιον ἕτερον· οἱ δὲ πελαργῖτις, οἱ δὲ τρίκα, οἱ δὲ γερανογέρων, Ῥωμαῖοι ἐχινάστρουμ, Ἄφροι ἰέσκ.) [*](1 SIM.: Pl. XXV1 108 — Pl. 1. s. 109 D. eup. II 72 (286).) [*](1 EXC.: Orib. XI s. v. (γεράνιον — ἐσθιομένην); med. Paul. Aeg. VII s: γεράνιον τὸ τὰ φύλλα ἔχον ἀνεμώνῃ ὅμοια, τὴν δὲ ῥίζαν ὲδώδιυον, ἥτις ποθεῖσα σὺν οἴνφ δραχμὴ μία ἐμπωευματώσεις ὑστέρας λύει· εὸ δὲ ἕτερον γεράνιον ἀχρεῖόν ἐστι πρὸς ἰατρικήν. Hes. S. V. γεράνιον.) [*](10 SIM.: Pl. XXVII 88 (e S. Ν.) Pl. XXIV 138 (e I. 8.) — Pl. l. s. Scrib. Larg. 121 D. eup. II 48 (260).) [*](10 EXC.: Orib XI s. v. (γωαφαλλίου — δυσεντερίαν); Gal. XI 861 (unde Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Hes. s. v. γναφάλιον.) [*](1 num. cap. υλ 0: υλβ Di: ρκγ E tit. περὶ γεραωίου FHADi post γεράνιον syn. e R add. Di: marg. H φύλλον ἔχει REDi ἀνεμώνης E 2 δὲ (pr) addidi ex 0rib. δὲ (alt) om. Οrib. ἔχει om. RDi ὑποστρόγγυλον CDi 3 σὺν] έν RDi: cum uino bibita Dl μιᾶς om. R 4 πνευματώ- σει RE 5 καὶ ante ὐπʼ ἐνίων transpos. R 6 δισπιθαμιαῖα RE μολόχη PFNE: μαλάχῃ reliqui cf. Ath. II 58d 7 ἀνανευκυίας P 8 τοῖς om. R ῥύγχεσιν κλιδων δὄόντας N: ῥύκεσιν λιδων ὀδόντας C: ῥύγχεσιν E ἐν om. H) [*](9 num. cap. υλα 0: υλγ Di: ρκδ E tit. περὶ ναφαλίου HADi: περὶ γναφαλλίου F γναφάλιον· τούτον τοῖς φύλλοις ROrib.Di post γναφ. syn. e R add. ADi: marg H2 γναφαλλίου PF: γναφαλίου H: γναφάλιον ADi: γναφάλλιον RE Pl. XXVII 88: γναφαλίς Scrib. L. 121 ξὑλλοις τιωὲς ROrib.Di γναφάλλων E: γναφάλλου RPV: γναφαλλίου A) [*](10 C fol. 84v: N 58 marg. adscr. N (man. rec.) acus muscata maior et acus muscata minor cf. Mat. Silv, 288 γεράνιον ἕτερον Di ὀξύφυλλον] ξυλό- φυλλον N μερτρύξ (sic) RHDi: corruptum: fort. τέτριξ 11 μυρρίς] geranion aliqui myrrin, alii myrtidan appellant Pl. l s. εἰροβρύγκας N 12 πουαμωνία C: πουλμονία Di: πουλμενία H κεκοτρια RDi: κικοτρία H: corr. Marc. coll. Pl. l. s. Sim. an. s. geranion cf. Herm. XXXIII 388 ἰέσκ N: ἐέγκ CHDi: fort. praestat ἐέγκ cf. D. ed. Spr. II 516 Löw l. s. 407 13 C fol. 85v: N 58 γεράνιον Di πελονιτις CDi: πελονειτις N: πελονητις H: corr. Sarac.: πελα- νῖτις coni. Spr. τίρκα R: τρίκα reliqui ef, Hes. s. v. τρίκκος (cum adnot. M. Schmidt) 14 σεχιναστρουμ R: ὀεχιναστροὑμ HDi: correxi ἰεσκέ HDi)

118 τύφη· φύλλον ἀνίησι κυπερίδι ὅμοιον, καυλὸν δὲ λεῖον, ὁμαλόν, ἐπ ἄκρῳ περικείμενον ἄνθος πυκνόν, ἐκπαππούμενον, ὃ καλοῦσιν ἔνιοι ἀνθήλην.

ταύτης τὸ ἄνθος ἀναληφθὲν στέατι παλαιῷ ὑείῳ πεπλυμένῳ κατακαύματα θεραπεύει. φύεται δὲ ἐν ἕλεσι καὶ ὑδροστασίμοις τόποις.

119 κιρκαία· οἱ δὲ διρκαίαν καλοῦσι. τὰ μὲν φύλλα ἔχει στρύχνῳ κηπαίῳ ὅμοια, παραφυάδας δὲ πολλάς, ἄνθη μέλανα, [*](117 RV: γναφάλλιον· οἱ δὲ εἶρος, οἱ δὲ ἀμπέχογκος, οἱ δὲ ἀνάξυστον, οἱ δὲ γναφαλλίς, Αἰγύπτιοι σεμεών, Γάλλοι γελασῶνεμ, Ῥωμαῖοι κεντούκλουμ, ὁμοίως κεντουκουλάρις, οἱ δὴ ἀλβίνους.) [*](118 RV: τύφη· οἱ δὲ τύφι καλοῦσιν.) [*](3 SIM.: Theophr. h. pl. I 5, 3. 8, 1. IV 10, l. 4, 6 sq.) [*](3 EXC.: Orib. XII s. v. (τύφη — ἀνθήλην).) [*](9 SIM.: Pl. XXVII 60 (e S. N. — Crat.).) [*](9 EXC.: Orib. XI s. v. (χιρκαία — εὐώδεις); cf. Gal XII 26 (unde Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](1 λεπτοῖς Di ποιεῖ δὲ REDiAH πινόμενα N) [*](3 num. cap. υλβ 0: υλδ Di: ρκε E tit. περὶ τύφης HADi τυφή E τόφη Theophr. l. s. κυπέρει Οrib. καυλὸς δὲ λεῖος C: καυλὸν λευκὸν, λεῖον Di 4 ὀμαλόν] ὅλον ROrib.E: superscr. A2 cf. Theophr. h. pl. I 5, 3 ἐπ᾿ ἄκρον E: ἐπάνω C: superscr. A πυκνὸν καὶ ADi 5 ἔνιοι καλοὺσιν E θήλην C: superscr. A2 6 παλαιῷ] πολλῷ R superscr. A2 ὑείῳ παλαιῷ EA 7 ἑλόδεσι (superscr. ἐν ἕλεσι A2) A ὑδροσυμυίκτοις τόποις καὶ ὕδασι στασίμοις E) [*](9 num. cap. υλγ D: υλε Dl: ρδϚ E tit. περὶ κιρκέας FHADi κιρκέα ΟGa1. (Paul. Aeg.): κίρκαιον E: circeon Dl διρκέαν FHADi: δίρκαιον E 10 στρύχνφ ὅμοια Di κηπευτῷ E: πηκαίῳ P πολλὰς καὶ λεπτάς E) [*](11 C fol. 93v: N 34 EIPEC (sic) R: ἰρές HADi: correxi ἀμπέτογγος CDi: ἀνπέτονγος N: ἀμπέτογκος H: ἀμπέτοκος A: correxi coll. Pl. ΧΧΙΩ 138 centunculum vocant nostri, foliis ad similitudinem capitis paenularum 12 ἀναξητον R: ἀνάξιτον reliqui: correxi ἀναφαλίς R: ἀναφαλλίς HADi: correxi coll. Scrib. Larg. 121 prodest et torminosis et coeliacis datum ex aqua centunculum herbam incoctam habente, quam Graeci γναφαλίδα dicunt σεμεώρ A: fort. recte ef. D, III 100 γελασωνε N: γελασωνεν C: γελασονέυ Di: γαλασονέμ H: γαλλοσενέμ A 13 κεντουνκλοὑυ N: κεντουκλοὑμ CHADi cf. Scrib. Larg. l. s. Pl. XXIV 138. Maximaltarif des Diocletian ed. Mommsen VII 52 sq. ὁμοίως] οἱ δὲ HADi τουκουλαρίς libri: correxi 14 ἀλβίνους appellatur a candido foliorum colore) [*](15 C fol. 343r: N 141)

ταύτης ἡ ῥίζα, ὅσον μνᾶς τέταρτον θλασθεῖσα καὶ βραχεῖσα ἡμέραν καὶ νύκτα, ἐν οἴνου γλυκέος κοτύλαις ἓξ ποθεῖσα ἡμέρας τρεῖς ὑστέραν ἀποκαθαίρει· ὁ δὲ καρπὸς γάλα κατασπᾷ ἐν ῥοφήματι λαμβανόμενος.

120 οἰνάνθη· τὰ μὲν φύλλα ἔχει ὥσπερ σταφυλῖνος, ἄνθη δὲ λευκά, καυλὸν παχύν, σπιθαμιαῖον· καρπὸν δὲ ὥσπερ ἀνδρα|φάξυος, ῥίζαν μεγάλην, κεφαλὰς ἔχουσαν πλείονας, στρογγύλας· φύεται ἐν πέτραις.

ταύτης ὁ καρπὸς καὶ ὁ καυλὸς καὶ τὰ φύλλα ποτίζεται [*](120 RV: οἰνάνθη· οἱ δὲ κέρας, οἱ δὲ λευκά〈κα〉νθον καλοῦσιν.) [*](5 SIM.: Zop. (Orib. II 597) D. eup. II 77 (289) Pl. l. s. — Zop. (Orib. II 596) eup. I 138 (163) Pl. 1. s.) [*](5 TEST.: Gal. XII 26: κιρκαίας τῆς πόας τὴν μὲν ῥίξαν φησὶ Διοσκου- ρίδης σὺν οἰωῳ γλυκεῖ πινομένην ὑστέρας ἐκκαθαίρειν, οὗσαν εὐώδη τε καὶ θερ- μαντικήν, τὸν δὲ καρπὸν ἐν ῥοφήματι Διδόμενον εἱς γένεσιν γάλακτος συνεργεἴν.) [*](9 SIM.: Theophr. h. pl. V 9, 6 VI 6, 11 Pl. XXI 167 (e. S. N.) — Pl. l. s. eup. II 75 (287) — Zop. (Orib. II 567) Pl. l. s. eup. II 109 (308).) [*](9 EXC.: Orib. XII s. v. (οἰνάνθη — πέτραις); Ps. Ap. 55; Hes. s. v. οἰνάνθη.) [*](13 TEST.: Paul. Aeg. VII 3 s. v.: ὁ δὲ Διοσκουρίδης ἑτέραν ὑπογράφει (sc. οἰνάνθην) ταύτῃ ἐναντίαν τὴν δύναμιν ἔχουσαν, ὅθεν δεύτερά φησιν ἐκβάλλειν αὐτὴν καὶ στραγγουρίαν καὶ ἴκτερον ἰᾶσθαι. Hes. s. v. οἰνάνθη.) [*](1 μικρὰ πυκνὰ E: flores nigros minores et multos Dl καρπόν] uir- gam Dl(?): καρπὸν δὲ EDi κεράτια AH 2 λευκάς] λεπτάς DIDi εὐώ- δεις om. 0 at cf. Pl. radice semipedali, triplici fere aut guadruplici, alba, odorata, qustus calidi: Dl radices . . . odoratas et termanticas 3 μάλιστα δὲ Di εὐπνοίοις 0: seclusi (dittogr.) 5 μνᾶς τέταρτον P: μνᾶς τέταρτας F: μνᾶς δ΄ AHDiDl cf. Pl. macerari oportet in sextariis III quadrantem radicis tusae nocte et die 6 ἕξ] ζ΄ Di καὶ ποθεῖσα EDi 7 ἐπὶ ἡμέρας E καθαίρει E 8 ῥοφήμασι Di) [*](9 num. cap. υλδ PFH: υλε A: υλϚ Di: ρκζ E tit περὶ ρἰνάνθης FH ADi post οἰνάνθη syn. add. Di: marg. H2 10 δὲ (pr) om. CPEF λευκὰ ἄνθη F καὶ καυλὸν Di παχὺν καυλόν 0rib, ἀτραφάξυοε Orib.: ἀνδρα- φάξεως R in C charta laesa): ἀνδραφάξυος 0 11 ῥίζα μεγάλη RDi ἔχουσα RDiFHE (corr. E2) 12 φὑεται δὲ E 13 ὁ καυλὸς καὶ ὁ καρπός E) [*](14 C fol. 253v: N 99 κερασκόμην libri: corr. Salm. cf. D. III 52 λεύκανθον libri: correxi coll. D. III 108)