De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

4 τὸ δὲ ἐν Σαρδονίᾳ μέλι γινόμενον, πικρὸν ἂν διὰ τὴν τοῦ ἀψινθίου νομήν, ἁρμόζει πρὸς ἐφηλίδας καὶ σπίλους τοὺς ἐν. προσώπῳ καταχρισθέν.

γεννᾶται δὲ ταὶ ἐν Ἡρακλείᾳ τῇ Ποντικῇ κατά τινας καιροὺς διά τινα ἀνθῶν ἰδιότητα μέλι, ὃ τοὺς φαγόντας ἐξίστησι μετὰ ἐφιδρώσεως. βοηθοῦνται δὲ πήγανον ἐσθίοντες καὶ τάριχον καὶ οἰνόμελι πίνοντες, καὶ ὁσάκις ἄν ἐξεμέσωσι, τὰ αὐτὰ [*](2 SIM. Pl. XXII 108 sq. D. eup. I 63 (125) I 57 (120) eup. I 88 (137) II 31 (242) I 147 330) II 160 (336).) [*](18 EXC. cf. Gal. XII 71.) [*](21 SIM. Arist. mir ausc. 16, Xen. Anab. XV 8, 21; Ael. n. a. V 42: Steph. Byz. s. v. Γραπεζοῦς; Pl XXI 74sq. D. eup. II 138 (328); Ps. D. περὶ δ. φ. 23.) [*](1 ὅθεν] abhinc habemus cod. P, cuius incip. fol. 94r· 3 τε om. E ἐφόμενον δὲ Ε 4 καὶ ἤχους (om. τε) Ε τοὺς om. H ἀρυκτοῖς ἢ φρυκτοῖς E: δρυκτοῖς reliqui: correxi 5 ἐνκλυζόμενον E χλιερόν P 6 καταχριό μενον ἢ ἐνσταζόμενον E λειποδέρμους QE2Di τε] δὲ E 8 ἐφʼ om. O 10 διαχριόμενον] διακλυζόμενον Ε καὶ ἀναγαργραριζόμενον post θεραπεύει transp. H 12 μήκωνος Di: μηκωνείου F 14 κοιλίας om. E 16 εἶτα τὸ χεικερίνὸν E (corr. Ε2) ὃν om, 0 χεῖρον om. P χεῖρον παχύτερον ὄν corr. E2 17 κηρανθέμους F : ξηρανθέμου P: ξηρανθὲν E (κηρανθέμους corr. E2): ξηρανθένμους Di: ἐξανθισμοὺς H, cf. D, V 17 18 σαρδῶνι H: σαρ- δωνίᾳ Di γεννώμενον μέλι Di: γινόμενον μέλι E (corr, E2 β et ᾶ superscr) ἂν addidi ante τοῦ add. ἐκ E post ἀψινθίου del. γινομένην E2 19 ἁρ- μόζει δὲ E (δὲ del. E2) καὶ om. H προσώποις H 21 καὶ addidi ex EDi 22 τινων HDi ἰδιοτροπίαν EDi 24 καὶ (alt.) om. Di ἐμέσωσι QDi: ἔξε- κῶσιν E, cf. D. eup. II 138 (328) ταῦτα E)

167
προσφερόμενοι.

ἔστι δὲ δριμύ καὶ πταρμούς κατὰ τὴν ὄσφρησιν 5 κινοῦν, θεραπεῦον ἔφηλιν καταχρισθὲν μετὰ κόστου, μετὰ δὲ ἁλὸς πελιώματα αἴρει.

καλεῖται δέ τι καὶ σάκχαρον, εἶδος ὂν μέλιτος πεπηγότος ἐν Ἰνδίᾳ καὶ τῇ εὐδαίμονι Ἀραβίᾳ, εὑρισκόμενον ἐπὶ τῶν καλάμων, ὅμοιον τῇ συστάσει ἁλσὶ καὶ θραυόμενον ὑπὸ τοῖς ὀδοῦσι καθάπερ οἱ ἅλες. ἐστι δὲ εὐκοίλιον, εὐστόμαχον, διεθὲν ὕδατι καὶ ποθέν, ὠφελοῦν κύστιν κεκακωμένην καὶ νεφρούς καθαίρει δὲ καὶ τὰ ταῖς κόραις ἐπισκοτοῦντα ἐγχριόμενον.

83 κηρὸς ἄριστός ἐστιν ὁ ὑπόκιρρος καὶ ὑπολίπαρος, εὐώδης δὲ καὶ ποσὴν μελιτώδη ἀποφοράν ἔχων, ἔτι δὲ καθαρὸς καὶ γένει Κρητικὸς ἢ Ποντικός· ὁ δὲ ἔκλευκος τῇ φύσει καὶ λιπαρὸς δευτερεύει. λευκαντέον δὲ κηρὸν οὕτως· κατακνίσας αὐτοῦ τὸ λευκὸν καὶ καταλίπαρον καθάρας ἔμβαλε εἰς ἀγγεῖον καινόν, καὶ ἐπιχέας θαλάσσης πελαγίας τὸ αὔταρκες ἕψε βραχὺ νίτρον προσεμπάσας. ὅταν δὲ ἀναζέσῃ δὶς ἢ τρίς, καθελὼν τὴν χύτραν καὶ ἐάσας ψυγῆναι, ἀνελοῦ τὸν τροχίσκον καὶ ἀποξύσας, εἴ τις περὶ αὐτὸν ὑπάρχοι ῥυπαρία, ἕψε ἐκ δευτέρου, ἄλλο ὕδωρ θαλάσσιον ἐπιδούς.

ἀναζέσαντος δὲ πάλιν τοῦ κηροῦ, ὡς δεδήλωται, 2 ἀναιροῦ τὸ ἀγγεῖον ἀπὸ τοῦ πυρὸς καὶ λαβὼν καινοῦ χυτριδίου τὸν πυθμένα, προνενοτισμένον ὕδατι ψυχρῷ, κάθες πραέως εἰς τὸν κηρόν, ἀκροθιγῶς ἐμβάπτων πρὸς τὸ ἐλάχιστόν τι αὐτοῦ ἐφέλκεσθαι καὶ καθʼ ἑαυτοῦ πήγνυσθαι. ἀνελόμενος [*](4 SIM. Pl. XII 32.) [*](4 EXC. Orib. XI s. v. γάγκορον; cf. Gal. XI 71. Sim. Seth. 96 s. v.) [*](10 SIM. Pl. XXI 83 (e S. N).) [*](10 EXC. Orib. V 72 D. (κηρὸς — ποντικός); cf. Gal. XII 25. Ps. Orib. de simpl. V 59.) [*](2 ἐχήλς μετὰ κόστου E ἁλὸς] aloe Pl. (quod corrig.) 3 αἶρον EDi 4 σάγγαρον, ὁ καὶ σάκχαρον E: μάγκορον Orib. (in mg. μελισάγχαρον 02, τοῦτο ὁ Γαληνὸς σάγχαρ κμλεῖ 01) πεπηγότος om. F : post Ινδίᾳ transpos. HDi 6 τῇ συστάσει om. E: post ἁλσὶ colloc. Orib. θρυβόμενον Orib. ὑπὸ om. HE 7 ὤσπερ 0rib. δὲ καὶ E καὶ εὐτόμαχον E) [*](10 num. cap. σιβ PDi. 𝒢γ E κηρὸς δὲ E ὁ om. ODi κιρρὸς Orib.E 11 δὲ (pr.)] δὲ P: τε reliqui τῆς μελιτωδίας E (corr. E2) ἔστι δὲ καὶ E (corr. E2) 12 ποντικὸς ἢ κριτικός E2 τῇ φύσει post λιπαρὸς transpos. E 13 λευκαντέον] cap. qδ incip. E οὕτω Di 14 καταλίπαρον καθάρας PF: καταλίπαρον καθαρὸν H: καθαρὸν (om. καταλίπαρον) EDi ἔμβαλλε QE χύτραν EDi 16 νίτρον E 17 ψνχθῆναι Di 18 τι E ὑπάρχει QE2Di ὁυεαρίαε E 20 ἀναιροῦ P: ἀνελοῦ reliqui 21 τὸν om. E 22 πραέως post κηρόν transpos. E εἰς om. add. Ε2 ἀκροθιγῶς ἐμβάπτων Di: θίξει τι ὅμοιον ποιῶν 0E 23 τι] τε E ἐχέλκεοθαι PE: ἀφέλκεσθαι reliqui καδ᾿  ἑαυτοῦ suspectum, θᾶττον EDi post πήγνυσθαι add. τοῦτο E)

168
δὲ τὸν πρῶτον κυκλίσκον ἀφαιροῦ, καὶ ἐκ δευτέρου κάθες τὸν πυθμένα ψύχων ὕδατι, καὶ τὸ αὐτὸ ποίει, ἕως ἄν ἅπαντα ἀναλάβῃς. λοιπὸν λίνῳ διείρας τὰ κυκλίσκια διεστῶτα ἀπʼ ἀλλήλων κρέμασον, ἡμέρας μὲν εἰς ἥλιον συνεχῶς ἐπινοτίζων αὐτά, νυκτὸς δὲ ὑπὸ τὴν σελήνην τίθει, ἕως ἄν λευκὰ γένηται. εἰ δὲ ἄγαν τις θέλοι λευκὸν ποιῆσαι, τὰ μὲν λοιπὰ ὡσαύτως ἐνεργείτω, ἑψέτω δὲ πλεονάκις.

3 τινὲς δὲ ἀντὶ τῆς πελαγίας θαλάσσης ἐν ἅλμη δριμυτάτῃ ἕψουσι τὸν προειρημένον τρόπον ἅπαξ ἢ δίς, εἶτα ἀναιροῦνται λαγυνίῳ λεπτῷ καὶ περιφερεῖ, λαβὴν ἐν ἑαυτῷ ἔχοντι, εἶτα τὰ κυκλίσκια ἐπὶ πόας πυκνῆς ἐπιθέντες ἡλιάζουσιν, ἄχρι οὗ ἂν λευκότατα γένηται· παραινοῦσι δὲ ἔαρος ἐπὶ τοῦτο ἔρχεσθαι, ὅτε καὶ ὁ ἥλιος τῇ σφοδρότητι ἀνεῖται καὶ νοτίδα παρέχει, πρὸς τὸ μὴ τήκεσθαι. δύναμιν δὲ ἔχει πᾶς κηρὸς θερμαντικήν, μαλακτικήν, πληρωτικήν τε μετρίως. μείγνυται δὲ καὶ ῥοφήμασιν ἐπὶ τῶν δυσεντερικῶν, καταπινόμενος δὲ μεγέθη κεγχριαῖα δέκα οὐκ ἐᾷ τυροῦσθαι ἐπὶ τῶν τιθηνουσῶν τὸ γάλα.

84 πρόπο λιν δὲ παραληπτέον τὴν ξανθὴν καὶ| εὐώδη καὶ στυρακίζουσαν, μαλακήν τε ἐν τῷ ὑπερξήρῳ καὶ μαστίχης τρόπον ἐφελκομένην. ἔστι δὲ θερμαντικὴ ἄγαν καὶ ἐπισπαστικὴ καὶ σκολόπων ἑλκυστική· ἀρήγει δὲ καὶ βηξὶ παλαιαῖς ὑποθυμιωμένη, αἴρει δὲ καὶ λειχῆνας ἐπιτιθεμένη. εὑρίσκεται δὲ περὶ τοῖς στόμασι τῶν σμηνίων, φύσει κηροειδής.

85 πυροὶ πρὸς ὑγιείας χρῆ σιν ἄριστοι οἱ πρόσψατοι καὶ [*](14 SIM. pl.XXII 116 (e S. N.);  D. eup. II 49 263) I 137: (162).) [*](18 SIM. Pl. XI 16. XXII 107, D. eup. I 167: (180) II 33 (245).) [*](18 EXC. Orib. XII s. v. (πρόπολιν — ἐγελκομένην), cf. Gal. XII 108.) [*](24 SIM. [Hipp] π. δ. lI 42 (VI 538), Athenaios (Orib. I 10 sq, 24sq. ) Ath. III 115c. Pl. XXII 119sq. — D. eup. II 113 (314) — Pl. XXII 124 — eup. I 126 (156) — I 136 (l62).) [*](24 EXC. cf, Gal. KII 11. VI 480.) [*](2 ἂν om. E 3 διὰρας HDi 4 ἡμέραν HDi 5 τίθει om. E λευκό- τατα γένοιται E 6 θέλοι PE: θέλει reliqui τὰ μὲν λοοπὰ om. Di 7 ἑψείτω corr. Ε2 post δὲ (alt.) add. τὰ μὲν ἄλλα ὁμοίως ἐπιτελοῦντας E (del. E2) ἀντὶ δὲ E (δὲ del. E2) τῆς addidi ex E 8 post ἅλμῃ c. 5 itt, del. E2 9 λαγυνίῳ E: λαγύνῳ PF: λαγινίῳ Di: λαγηνίῳ H 10 κὐτῷ EDi εἶτα τὰ] τά τε E τὰ addidi ex H διατιθέντες E ἡλμιάζουσιν EDi: πτέζουσιν 0 11 ἄχρις ἂν HDi λευκότατα P: λευκά E: λευκότατος reliqui 12 τοῦτο] τὸ F 13 παρέχει] ἡ πόα ἔχει E 15 τε om. E καὶ] ἐν QDi 16 δὲ om. Di μεγέθει PH δέκα om. E 17 τὸ om. E) [*](18 num. cap. 0Di: qe E δὲ om. 0rib QDi καὶ (alt) om. 0rib : del. E2 19 στύρακος πνέονσαν 0rib.E ὑποξήρῳ 0rib.H: ὑποσκλήρω E 20 ἑλκοκένην 0rib. E 22 δὲ (pr) om. E: fort. recte 23 ἐπὶ H φυσικὴ E 24 num. cap. σιδ 0Di: 𝒢q E ὑγιείας P: ὑγείας reliqui)

169
τελείως ἡδρηκότες τῇ τε χρόᾳ μηλίζοντες, εἶτα μετὰ τούτους οἱ τριμηνιαῖοι, λεγόμενοι δὲ ὑπό τινων σητάνιοι. ὠομὶ δὲ βρωθέντες ἕλμινθας στρογγύλας γεννῶσι, μασηθέντες δὲ καὶ καταπλασθέντες ὠφελοῦσι κυνοδήκτους. ὁ δὲ ἐκ τῆς σεμιδάλεως αὐτῶν ἄρτος γινόμενος εὐτροφώτερός ἐστι τοῦ συγκομιστοῦ, ὁ δʼ ἐκ τῶν σητανίων ἀλεύρων κουφότερος καὶ εὐανάδοτος. τὸ δὲ ἐξ αὐτῶν ἄλευρον σὺν ὑοσκυάμου χυλῷ καταπλάσσεται πρὸς νεύρων ῥευματισμούς καὶ πρὸς ἐμπνευματώσεις ἐντέρων, σὺν ὀξυμέλιτι δὲ φακούς αἴρει.