De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

183 μυὸς ὦτα· οἱ δὲ μυὸς ὠτίδα καλοῦσιν. ἀνίησι καυλοὺς ἀπὸ μιᾶς ῥίζης πλείονας ὑπερύθρους, κάτωθεν κοίλους, φύλλα δὲ στενὰ καὶ ἐπιμήκη, δάχιν ἐπηρμένην ἔχοντα, μελανίζοντα, ἀνὰ δύο πεφυκότα ἐκ διαστημάτων, εἰς ὀξὺ ἀπολήγοντα, ἐκφύεταί τε λεπτὰ καυλία ἐκ τῶν μασχαλῶν, ἐφ᾿ ὧν ἀνθύλλια κυανίζοντα, μικρά, ὡς τὰ τῆς ἀναγαλλίδος· ῥίζα δὲ δακτύλου τὸ πάχος, ἔχουσα πολλὰς ἀποβλαστήσεις. καθ᾿ ὅλου δ᾿ ἐστὶν ὁμοία ἡ πόα τῷ σκολοπενδρίῳ, λειοτέρα δὲ καὶ ἐλάσσων. ταύτης ἡ ῥίζα καταπλασθεῖσα αἰγιλώπια ἰᾶται· ἔνιοι δὲ καὶ τὴν ἑλξίνην μυὸς ὠτίδα καλοῦσιν.

184 ἰσάτις, ᾗ οἱ βαφεῖς χρῶνται· φύλλον ἔχει ἀρνογλώσσῳ ἐμφερές, λιπαρώτερον δὲ καὶ μελάντερον, καυλὸν δὲ ὑπὲρ πῆχυν.

[*](184 RV: ἰσάτις· οἱ δὲ Ἄρειον, οἱ δὲ ὑσγίνη, προφῆται ἀρούσιον, Ῥωμαῖοι ἀλούταμ.)[*](3 SIM. Pl. XXVII 105. 23sq. (e S. N. — Crat.), D. eup. I 54 (118).)[*](3 EXC. Orib. XI s. v. (μυὸς ὧτα — καλοῦσιν): Gal. XII 80.)[*](13 SIM. Pl. XX 59 (e S. N.), cf. Caes. de b. G. V 14 Pl. XXII 2— Pl. XX 59 D. eup. I 117 (168) I 162 (177) I 170 (182) I 204 (199).)[*](13 EXC. Orib.XI s. v. (ἰσάτις—πῆχυν); Gal. XI 890 (═ Paul. Aeg. VII3 s. v.).)[*](16 SIM. Ps. Ap. 69 (unde Ps. Orib. I 57.))[*](1 λενκόχρουν H)[*](3 num. cap. τιβ ODi: cap. initium om. E initio alterum de myosota cap. (TV 86) add. Di οἱ δὲ — καλοῦσιν om, Orib. καυλοὺς ἀνίησιν Orib. 4 ὑπερὑθρους τὰ κάτωθεν καὶ κοίλους Di: τὰ κάτωθεν κοίλοα (sic) Orib.: κάτωθεν δὲ κοίλους V: caulibus pluribus ab una radice concavis ab imo Pl. XXVII 105 5 ἐπιμήκη καὶ στένά Di ἐπηρμένην Orib. (coni. Sarac.): ἐπηρτημένην PHDi: ἐπηρτιμένην F: dorso acuto Pl. 6 ὀξύτερον Orib.Di 7 μασχαλῶν] abhinc habemus cod. E, cuius incip. fol. 31 8 μικρὰ om. Di ὥσπερ Orib.E 9 ἔχουσα δὲ E 10 ἡ πόα ὁμοία Orib.E ταῖς σκολοπένδραις Orib. λεπτοτέρα Drib.EDi: nisi minor minusque hirsuta esset (sc. quam helxine) Pl. XXVII 23, cf. XXVII 105 myosota . . . levis herba ἐλάττων Orib.E ταύτης — καταπλασθεῖσα om. O 11 αἰγίλωπα E ἔνιοι] τινὲς Di 12 ἐκάλεσαν E)[*](13 num. cap. τιγ ODi: ρ𝔮γ E tit. περὶ ἰσάτιδος F: περὶ ἰσάτιδος ἡκέρου Di: om. H initio post ἰσάτις ἥμερος syn. e R add. Di, superscr. H2 14 μελαντότερον R 15 δίπηχυν R)[*](16 C fol. 161r: N 13 αὔγειον C: αὔγιον reliqui: correxi coll. Ioa. Lyd. de meus. I 19 ἔγνη NHDi: ἄγνη C: oagigneme (i e, oagigne emeros) Ps. Ap.: correxi coll. schol. Nic. Th. 511. Suid. s. v. ὕσγη 17 ἄρούσιον] aperion Pa. Ap.: suspectum ῥουτάμ libri: correxi coll. Ps. Ap. Itali alutam vocant (alutiam L1V): luteam coni. Marc., cf. Salm. hom. h. iatr. 60. Herm. XXXIII 380)
254

δύναται δὲ τὰ φύλλα καταπλασσόμενα πᾶν οἴδημα διαφορεῖν, καὶ φύματα καὶ ἔναιμα τραύματα κολλᾷ καὶ αἱμορραγίας στἑλλει καὶ φαγεδαινικὰ ἔλκη καὶ ἕρπητας καὶ ἐρυσιπέλατα θεραπεύει.

185 ἰσάτις ἀγρία, παραπλήσιος οὖσα οἱ βαφεῖς χρῶνται, φύλλα ἔχει μείζονα πρὸς τὰ τῆς θρίδακος, καυλούς τε πολλούς, λεπτούς, πολυσχιδεῖς, ὑπερύθρους, ἔχοντας ἐξ ἄκρου ὥσπερ θυλάκια γλωττοειδῆ πολλὰ ἀποκρεμάμενα, ἐν οἷς τὸ σπέρμα, ἄνθος δὲ μήλινον, λεπτόν.

δύναται δὲ τὰ αὐτὰ τῇ πρὸ αὐτῆς, ὠρελοῦσα καὶ σπληνικοὺς πινομένη καὶ καταπλασσομένη.

186 τηλεφώνιον, οἱ δὲ ἀείζῳον ἄγριον, οἱ δὲ ἀνδράχνην [*](185 RV: ἴσατις ἀγρία, οἱ δὲ ὑσγίνη μικρά, Ῥωμαῖοι ἀλούταμ μινῶρεμ.) [*](5 SIM. Pl. XX 59; D. eup. II 62 (275).) [*](5"EXC. Orib. XI s. v. (ίσάτις — λεπτόν); Gal. XI 890 (═ Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](12 SIM. Pl. XXVII 137 S. N. — Crat.), cf. Pl. XXV 162; Gal. XIX 146 (e D. gl. — S. N.), Hes. s. v. τηλέφιλον.) [*](12 EXC. Orib. XII s. v. (τηλεφώνιον — ἔαρος); Gal. XII 140 (═ Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](2 καὶ φύματα om. RE κολλᾷ P: κολλᾶν reliqui καὶ (tert.) om. RDi κἱμορραγίας τε EDi 3 στέλλειν EHDi φαγεδαίνας RE ἕλκη addidi post ἕρπητας add τε καὶ σηπεδόνας Di: καὶ σηπεδόνας E 4 θεραπεύειν EHDi: om. R) [*](5 num. cap. τιδ ODi: ρ𝒢δ E ἡ δὲ ἀγρία ἰσάτις E post ἀγρία syn. e R add. Di, deinde ἡ δὲ ἀγρία ἰσάτις iterat, syn. mg add. H2 παραπλησία NDi τῇ πρὸ κὐτῆς pro ἦ οἱ βαφεῖς χρ. NEDiDl οἱ om. PF 6 τὰ φὑλλα E μείζονα ἔχει NE καυλοὺς δὲ λεπτοτέρους πολυσχιδεῖς (πολλούς add E) NEDi. virgas multas et divisas habens Dl 8 θυλάκια ὥσπερ E γλωσσοειδῆ NDi 9 δὲ om. NDi 11 in fine add. Di ἐπιστατέον τὰ περὶ ἰσάτεων ὅτι αἰ ἐκδόσεις αὗται τὸ ἐσφαλμένον ἔχουσι· τό τε γὰρ μήλςνον ἄνθος καὶ τοὺς λεπτοτέρους καὶ πολυσχιδεῖς κλάδους καὶ τὰ ἐξ ἄκρου γλωττοειδῆ θυλάκια, ἐν οἶς τὸ σπέρμα, ἡ ἥμερος φέρει· ἐμπεριέχεται δὲ τοὑτοις σπέρμα μέλεν, ἐοικὸς μελανθίῳ, καὶ τὸν καυλὸν δὲ ὑπὲρ δίπηχυν, ἀλλ᾿ οὐχ ὑπὲρ πῆχυν μόνον φέρει. ἡ δὲ ἀγρία μελάντερα ταὑτης τὰ φἡλλα φέρει καὶ καυλὸν ἐλάττω καὶ παχὑτερον, ἄνθος τε ἐμπόρφυρον ἢ κυανούν καὶ καρπὸν σταυροειδῆ, τραχύν, ἐν ᾧ (οἷς Di) τὸ σπέρμα φυλλαρίοις μικροῖς ἀνὰ πέντε ἵσοις οἱονεὶ διειλημμένον subsequitur cap. τιδ· περὶ ἀραβίδος· ἀραβὶς πόα περὶ πῆχυν τὸ ὕψος, ῥάβδους ἔχουσα λεπτάς. παῤ ἑκάτερα δὲ αὐτῶν φύλλα ὤσπερ λεπιδίου, ἁπαλώτερα δὲ καὶ λευκότερα, ἐπ᾿ ἄκρου δὲ σκιάδιον ὥσπερ (καθάπερ p) ἀκτίς, ἔχον ἄνδη λευκά. ταύτης ἡ πόα συνέψεται πτισάνῃ, μάλιστα ἐν καππαδοκίᾳ. ὁ δὲ καρπὸς αὐτῆς ξηρὸς ἀντί πεπέρεως μίγνυται προσοψήμασιν (i. e. D. II 157).) [*](12 num. cap. τιε ODi: ρ𝒢ε E: ροα Dl τηλεφόνιον P: τηλέφιον (τηλέφειον Orib.) reliqui, cf. Theocr. III 29 cum schol. ἄγριον om. Orib.) [*](14 N fol. 43: om. C ἔγνη libri: correxi ρουταμμινωρεμ N: ῥουταμινωρέμ Di: correxi)

255
ἀγρίαν, οἱ δὲ βρύον. τοῦτο καὶ τοῖς φύλλοις καὶ τῷ καυλῷ ἔοικεν ἀνδράχνῃ, μασχάλας ἔχον δύο παῤ ἕκαστον γόνυ τῶν φύλλων ἐκφυομένας, ἀφ᾿ ὧν κλωνία ἓξ ἢ ἑπτά, ἀπὸ τῆς ῥίζης πλήρη φύλλων παχέων καὶ σαρκωδῶν καὶ γλίσχρων, ἄνθη λευκά. φύεται δὲ ἐν ἀμπελῶσι καὶ τόποις ἐργασίμοις.

θεραπεύει δὲ καταπλασσόμενα τὰ φύλλα ἐπὶ ὥρας ἔξ λεύκην· δεῖ δὲ μετὰ ταῦτα ὠμῇ λύσει χρῆσθαι. αὄρει δὲ καὶ ἀλφὸν ἐπιχριόμενα σὺν ὄξει ἐν ἡλίῳ· δεῖ μέντοι μετὰ τὸ ἀποξηρανθῆναι αὐτὰ ἀποψᾶν.

[*](186 RV: τηλέφιον· οἱ δὲ τηλεφώνιον, οἱ δὲ ἀείζων ἄγριον, οἱ δὲ καὶ ταύτην ἀνδράχνην ἀγρίαν καλοῦσιν, Ῥωμαῖοι ἠλεκέβραμ, Αἰγύπτιοι ἀνώθ, Ἀφροι ἀτιρτοππουρίς.)[*](6 SIM. Pl. l. s. D. eup. I 118 (151) — Pl. l. s. eup. I 119 (153).)[*](1 τουτοις (om. το καὶ) PF (aberravit libr): τούτου τοῖς H: similis est et caule et foliis Pl. καρπῷ Q 2 μασχάλας] fossa Dl ἔχει E δύο] ἔνδον R γόνυ addidi e RDi 3 φυόμενα C: ἐνφυόμενα N: ἐμφυομένας Di ἐφ᾿ ὧν R ἀπὸ τῆς ῥίζης om. R, cum antec. coni. Pl. (olim ἀπὸ τῆς ῥίζης ἠνωμένα coni.) 4 post φύλλων add κυανοειδῶν RDi παχέων καὶ πλατέων E παχέων καὶ σαρκωδῶν Orib.: καὶ σαρκωδῶν om. P (at cf. Pl. l. s.), post γλίσχρων transpos. QREDi καὶ (pr.)] τε καὶ RDi μήλινα ἢ λευκά RDi 5 δὲ om. Rorib. ἀμπέλοις E 6 τὰ φὑλλα καταπλαττόμενα R: αταπλαττόμενα E Ϛ ἢ πέντε E, accuratius D. eup. l. s. ἐπὶ ἡμέρας λ΄, ἑκάστης ἡμέρας ἐπὶ ὥρας Ϛ΄ ( ═ Pl. l. s) 7 ἀλφοὺς EDi 8 ἐπιχρισθεῖσα RE: ἐπιχρισθέντα Di 9 ξηρανθῆνα αὐτὸ RE ἀποξᾶν P subscr. ΠΕΔΑΝΙΟΥ ΔΙΟϹΚΟΥΡΙΔΟΥ ΑΝΑΖΑΡΒΕωϹ ΠΕΡΙ ΥΑΗϹ ΛΟΓΟϹ Β P: πεδακίου διοσκουρίδου ἀναξαρβέως περὶ ὕλης λόγος δεύτερος F: τέλος τοῦ δευτέρου λόγου H: διοσκουρίδου περὶ ὕλης βιβλίον δεύτερον E)[*](10 C fol. 335v: N 156 effig. h. p. (336r) adscr. C (m. rec) οἱ δὲ οίλφυτον καλοῦσιν τηλεφώνιον scripsi: ωτηλέφιον R (ω superscr. alieno loco in text. irr.), om. Di ἀείζωον Di 11 ἡλεκεβρα C: ἠλεκέβραν Di: inlecebram Pl. XXV 162, cf. D. II 123 12 ἀτιρτόππουρις NDi: ἀτιρτοπουρρις C, cf. Löw l. s. 405)