De materia medica

126 μορέα ἢ συκάμινον δένδρον ἐστὶ γνώριμον, οὗ ὁ καρπὸς λυτικὸς κοιλίας, εὔφθαρτος, κακοστόμαχος. καὶ ὁ ἐξ αὐτοῦ δὲ χυλὸς τὰ αὐτὰ δρᾷ, ἑψηθεὶς δὲ ἐν χαλκώματι ἢ ἡλιασθεὶς στυπτικώτερος γίνεται. μιγέντος δὲ αὐτῷ ὀλίγου μέλιτος ποιεῖ πρὸς ῥεύματα καὶ νομὰς καὶ παρίσθμια φλεγμαίνοντα ἐπιτείνεται δὲ καὶ ἡ δύναμις αὐτοῦ παραμιγείσης στυπτηρίας σχιστῆς καὶ κηκίδος καὶ κυπέρου καὶ σμύρνης καὶ κρόκου, ἔτι δὲ καὶ μυρίκης καρποῦ καὶ ἴριδος καὶ λιβανωτοῦ. τὰ δὲ ἄωρα μόρα ξηρά κοπέντα ἀντὶ ῥοὸς τοῖς ὄψοις μείγνυται καὶ κοιλιακοὺς ὀνίνησιν.

ὁ δὲ τῆς ῥίζης φλοιὸς συνεψηθεὶς ὕδατι καὶ 2 ποθεὶς κοιλίαν λύει καὶ πλατεῖαν ἕλμινθα ἐκτινάσσει καὶ τοῖς ἀκόνιτον πεπωκόσι βοηθεῖ. τὰ δὲ φύλλα λεῖα σὺν ἐλαίῳ καταπλασθέντα πυρίκαυτα ἰᾶται, ἑψηθέντα δὲ ἐν ὀμβρίῳ ὕδατι σὺν [*](8 SIM. [Hipp] π. δ. II 55 (562); Diphil. Ath. II 51 f.), Pl. XXIII 134 sq. (e S. N.), unde Garg. M. 196, 14 R — Diphil. . s. Pl. XXIII 135 — D. eup. I 85 (136) Pl. 136 cf. Gal. XII 910. 928. 0rib. V 143. Aet. VIII 42. 43.) [*](8 EXC. Gal. XII 8 (unde Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s v) cf. Gal. VI 584.) [*](15 TEST. Gal. XIX 135: τὰ ἐκ τῆε σνκαμίνου μόρυ τὰ ἄωρα ξηρανθέντα καί κοπέν τα τοῖς ὄψοις ἐπιπάττεται καθάπερ καὶ ὁ κυρίως ὀνομαζόμενος ῥοῦς, ὡς καὶ ὁ Διο σκ ουρ ιδης ἐν τῶ πρύτῳ περὶ ὕλης λέγει.) [*](15 SΙΜ. Pl. XXIII 135 — Pl. 140 — Diph. . s. D. eup. II 66 (281) Pl. 135. Alex. Tr. II 594— Pl. 135 eup. II 137 (327) — Pl. 140 eup. I 178 (186) — Pl. 135 — Pl. 135 eup. II 121 (319) — Pl. 140 eup. I 69 (127)— Pl. 139 eup. I 71 (129) — eup. I 149 (170) — Pl. 135. 140.) [*](1 ἔστι κακοστόμαχα Di πινόμενα HDi: καταπινόμενα F (κατα e dittogr. natum) 3 καέντα Di ἀξουγγίου Di 4 ἐπιχρισθέντα Di 5 δὲ καὶ H κελὑφη om. F καὶ om. F 6 τὰ γλαυκώ(ό H) φθαλμα τῶν παιδίων Q ἐπὶ addidi post παιδίων habet μελαίνει τὰς κόρας Di τὰς κόρας] τοὺς ὁχθαλμοὺς Q (i. e. gloss. in text. recept.) τρίχα F 7 ἐπι- βρεχομένου Di) [*](8 num. cap. ρκq QDi: ρλή Dl ἡ συκάμι (ν superscr.) F (μορέα σικαμι (ν superscr.) ind.): ἤ συκαμινέα reliqui: quam multi sicaminum dicunt Dl, cf. Diph. l. s. οὗ] ἧς Di 9 λυτκὸς κοιλας] cf. Dioclis frg. 140 κακοστόμαχος] εὐστόμαχα Diph. 14 σχιστῆς] λευκῆε F καὶ κυπέρου om. HDi: qui peru Dl 16 μῶρα F 18 ἔλιν HDi)

127 συκόμορον. ἔνιοι δὲ καὶ τοῦτο συκάμινον καλοῦσι. καλεῖται δὲ καὶ ὁ ἀπʼ αὐτοῦ καρπὸς συκόμορον διὰ τὸ ἄστομον τῆς γεύσεως. δένδρον δέ ἐστι μέγα, ὅμοιον συκῇ, πολύοπον σφόδρα, τοῖς φύλλοις ἐοικὸς μορέᾳ. φέρει δὲ καρπὸν τρὶς ἢ τετράκις τοῦ ἔτους, οὐκ ἀπὸ τῶν ἀκρεμόνων ὡς ἐπὶ τῆς συκῆς, ἀπὸ δὲ τοῦ στελέχους, ὅμοιον ἐρινεῷ, γλυκύτερον ὀλύνθου, οὐκ ἔχοντα δὲ κεγχραμίδας μηδὲ πεταινόμενον δίχα τοῦ ἐπικνισθῆναι ὄνυχι ἥ σιδήρῳ.

2 φύεται δὲ πλεῖστον ἐν Καρίᾳ καὶ ἐν Ῥόδῳ καὶ ἐν τοῖς οὐ πολυπύροις τόποις. βοηθεῖ δὲ ἐν ταῖς σιτοενδείαις διὰ τὸ διηνεκὲς τοῦ καρποῦ· ἔστι δὲ εὐκοίλιος ὁ καρπός, ἄτροφ ος, κακοστόμαχος. ἀπίζεται δὲ τὸ δένδρον πρὶν καρποφορεῖν ἔαρος τοῦ φλοιοῦ ἐξ ἐπιπολῆς λίθῳ θλωμένου βαθύτερον γὰρ θλασθεὶς οὐδὲν ἀνίησι. συλλέγεται δὲ σπόγγῳ [*](8 SIM. Theophr h. pl. IV 2, 1 sq. (Iunde Pl. XIII 56 sq.); de caus. pl. V 2, 4, Strab. XVII 823; Diod. I 84; Ath. II 51 bc; cf. lsid. XVII 7, 20.) [*](8 EXC. Orib. XII s. v. (συκόμορον — προερημένοις); Paul. Aeg. VII 3 s. v. cf. Gal. Vl 616 (unde Aet. I s. v.).) [*](3 ἀπόζεμα Di 4 ὀδοντμλγίαις libri (ut videtur): correxi 6 τις om. F δστιε Q 7 in fine cap. Samb. aliena e cod. nescio quo add. δοκεἷ δὲ εἷναι καί τινα μόρα ἄγρια παραπλήσια τῷ χαμμιβάτῳ, στυπτικαώτερα δέ, ὧν ὁ ὀπὸς ἧττον τερηδονίζεται, κατάντλημα φλεγμονῶν καὶ ἐπουλωτικὸν τοῦ φάρυγγος, πλνηω σαρκωτικόν. φύεται ἐν πολυσκίοιε καὶ ψυχροῖς τόποις) [*](8 num. cap. ρκζ QDi: ρλθ΄ Dl tit. περὶ σικυμορέας F : περὶ σνκομόρου HDi συκόμορον Drib. 9 ἄστομ?? F : ἄτονον reliqui, ad rem cf. Gal. VI 616 10 δὲ om. Η πολύκομον (κομον in ras.) HDi: πολύοπον δὲ τὸ δένδρον σφόρα ἐστί Theophr. l. s. 11 φέρον δὲ Οrib. γ΄ ἤ δ΄ Οrib.F : κκὶ τοῦθʼ οἱ μὲν τρὶς οἱ δὲ πλεονάκιε φασὶ γίννοθαι 12 ἢ] καὶ Di 13 ἐρίνω F, ad rem cf. Theophr. l. s. de caus. pl. V 2, 4 ὀλύνθων Di 14 οὐκ] μὴ Orib. 15 ἢ om. F post Καρίᾳ gloss. in text. recep. 0rib. ἐρινεὸς ἄρσενικῶς ἡ ἀγρία συκῆ παρὰ τὸ ἐριστικὸν εἶναι τὸ δένδρον καὶ τοἷς λίθοις καὶ πέτραις ἐπαναβλαστάνειν (Π 746 D.) 16 ἐν (alt.) om. Drib.Di οὐ om. F πολυπόροις Οrib. δὲ] γὰρ 0rib. 17 σιτοενδείαις Q: σιτοδείαις Οrib.Di 19 καρτνφορῆσαι ἔαρος 0rib.: καρποφορήσει νεαρόν HDi: καρποφορεῖν ἔαρος πρώτου Sar.; ad rem cf. quae Pl. XVI 182 de moro tradit φλοῦ Οrib. ἐπιβολῆς Οrib. 20 ρὐδὲ Οrib. δὲ om. Οrib.)

δύναμιν δὲ ἔχει ὁ ἀπὸς μαλακτικήν, κολλητικὴν τραυμάτων, 3 διαφο ρητικὴν τῶν δυσπέπτων. πίνεται δὲ καὶ συγχρίεται πρὸς ἑρπετῶν δήγματα καὶ σπλῆνας ἐσκιρριωμένους καὶ στομάχου ἀλγήματα καὶ φρικία· ταχέως δὲ τερηδονίζεται ὁ ἀπός.

γίνεται δὲ καὶ ἐν Κύπρῳ εἴδει διαφέρον πτελέᾳ γὰρ οὐ συκαμίνῳ τὰ φύλλα ἔοικε, τὸν δὲ καρπὸν φέρει κατὰ τὸ μέγεθος κοκκυμήλων καὶ γλυκύτερον. τὰ δὲ ἄλλα πάντα ὅμοια τοῖς προειρημένοις.

128 σῦκα πέπειρα τὰ ἁπαλὰ κακοστόμαχα, κοιλίας λυτικα — ῥᾳδίως δὲ ὁ ἐξ αὐτῶν ῥευματισμὸς ἵσταται—, ἐξανθημάτων καὶ ἱδρώτων προκλητικά, ἄδιψα δὲ καὶ σβεστικὰ θερμασίας. τὰ δὲ ξηρὰ τρόφιμα, θερμαντικά, διψητικώτερα, εὐκοίλια, ἄθετα δὲ ῥευματισμοῖς στομάχου καὶ κοιλίας, βρόγχῳ δὲ καὶ ἀρτηρίᾳ καὶ κύστει καὶ νεφροῖς εὔθετα καὶ τοῖς ἐκ μακρονοσίας κακοχροοῦσι καὶ ἀσθματικοῖς καὶ ἐπιλημπτικοῖς καὶ ὑδρωπικοῖς· ἀνακαθαίρει δὲ καὶ τὰ ἐν θώρακι ἀποζεσθέντα σὺν ὑσσώπῳ καὶ ποθέντα, ἁρμόζει δὲ καὶ παλαιαῖς βηξὶ καὶ τοῖς περὶ πνεύμονα χρονίοις πάθεσι, κοιλίαν τε μαλάσσει κοπέντα μετὰ νίτρου καὶ κνήκου καὶ ἐσθιόμενα.

τὸ δὲ ἀφέψημα 2 [*](3 SIM. Pl. XXIII 134 (qui moro attribuit quae D. de sycomoro tradit); D. eup. II 114 (315) eup. Π 24 (236).) [*](7 SIM. Theophr h. pl. IV 2, 3 (unde Pl. XIII 58).) [*](11 SIM. [Hipp.] π. δ. II 55 VΙ 564); Mnesith. Ath. III 80c); Phγlot. Ath. III 79 a): Diph. Ath. III 80 b); Ruf. (Orib. I 50) cf. Ruf. frg. 471 546 R); Pl. XXIII 117 (e S. N.), unde Garg. M. 49 cf. Isid. XVII 17 — Oiphil. s. — Ruf. 546 R — Pl. XXIII 120 — D. eup. II 1 (226) — Pl. . s. 121 — D. eup. I 87 (137) 90 (138) Pl. l. s. 121 — Pl. 121 — eup. II 102: (304) Pl. 121; Ruf. 11 R.— Pl. 120 eup. I 105 (146) — Pl. 121 — Pl. 122 — eup. II 63 (276) Pl. 122 —eup. Il 37 (250) Pl. 122 —eup. II 31 (243) Pl. 122 — eup. II 35 (249) Pl. 122 — Pl. 123.) [*](11 EXC. Gal. XII 132 (unde Paul. Aeg. VII 3 s. v) cf. VI 570 (unde Garg. M. 49); Sim. S. s. v. (e Gal.).) [*](2 δστρακίνῳ ἀποτίθετι ἀγγεῳ 0rib. 3 δύναμιν — δπός om, 0rib. 4 τῶν δυσπέπτων] δγκων Paul. Aeg. l. s. 5 σπλῆνας post ἐσκιρρ. colloc. Di, at cf. Paul. Aeg. l. s. στομάχου τε (om. καὶ) Di, at cf. Paul. Aeg. l s. 6 φρικίας H: φρικώδη Paul. Aeg. .l s., cf. D. IV 14 7 γενᾶται (sic) 0rib. διαφέρουσα F : διαχέρων 0rib. οὗσα συκαμίνῳ QDi 8 φέρει addidi τὸ om. Drib. 9 κοκκυμήλω 0rib.) [*](11 num. cap. ρκη QDi: ρμ΄ Dl 12 ὁ om. vulgo 15 βρόχῳ HDi 18 ἀποζεσθένεα Di: ἀναζεοθέντα reliqui 20 κοπέντα om, H 21 κνήκου] κνί ίκου F: nicu (i. e) cnicu Dl: κρόκου vulgo: correxi coll. D. IV 188)

3 ἐψηθέντα δὲ. ἐν οἴνῳ καὶ μιγέντα ἀψινθίῳ καὶ κριθίνῳ ἀλεύρῳ ὑδρωπικοὺς μὠφελεῖ καταπλασθέντα· κεκαυμένα δὲ καὶ μιγέντα κηρμτῇ χιμέτλας ἰᾶται, λεῖα δὲ ὠμὰ σὺν νάπυι ὑγρῷ ἀναλημφ θέντα καὶ ἐντεθέντα ἐν ὠσὶν ἤχους ναὶ κνησμοὺς θεραπεύει.

ὁ δὲ ὀπ ὸς τῆς ἀγρίας καὶ τῆς ἡμέρου συκῆς πηκτικός ἐστι γάλακτος ὥσπερ ἡ πιτύα· λύει δὲ καὶ τὸ πεπηγὸς ὥσπερ καὶ τὸ ὄξος, ἑλκωτικός τε σωμάτων καὶ ἀναστομωτικός, κοιλίας τε λυτικὸς καὶ ὑστέρας ἀναχαλαστικὸς μετὰ ἀμύλου λείου πινόμενος, καὶ ἐμμήνων ἀγωγὸς προστεθεὶς σὺν ᾠοῦ λεκίθῳ ἢ κηρῷ Τυρρηνικῷ, ποδαγρικοῖς τε καταπλάσμασι χρήσιμος μετὰ τηλίνου ἀλεύρου καὶ ὄξους.

4 σμήχει δὲ καὶ λέπρας καὶ λειχῆνας, ἐφ ήλεις, ἀλφούς, ψώρας σὺν ἀλφ ίτῳ, καὶ σνορπιοπλήκτοις κατὰ τῆς πληγῆς ἐπισταζόμενος καὶ ἰοβόλοις καὶ κυνοδήκτοις βοηθεῖ, [*](1 SIΜ. Pl. 122 — D. eup. II 45) (257) Pl. 123 — eup. I 153 (172) — Pl. 122. 128 — eup. I 144 (166) Pl. 122 — eup. I 190 (194) Pl. 123 — eup. I 185 (192) Pl. 123 — eup. II 65 (280) Pl. 123. — D. eup. I 181 (190) — eup. I 63 (124) 64 (126) — Pl. XXIII 117. 126 — D. eup. II 76 (288) Pl. 117. 126 — D. eup. I 235 (216) Pl. l. s. 117. 126.) [*](20 SIM. Pl. XXIII 117. 126 D. eup. I 118 (151)— Pl. 118. 126 eup. II 122 (321) — Pl. 1. s. 126 eup. II 113 (314) — Pl. 1. s. 127 eup. I 71 (129) — Pl. l. s. 118 eup. I 176 (185) — Pl. 126 — Pl. 127 — Pl. 126.) [*](3 γυναικείους HDi: compend scr. F δὲ ἀφεφημένα HDi 5 fort. σκληρίας καὶ μαλάσσει HDi 8 καλακάνθου FDl: καλαμίνθ ης Serap., at cf. Pl. XXIII 123 tibiarum ulceribus cum aeris flore (sc. prosunt) 9 δευματικὰ δυσαλθῆ Di: δήγματα coni. Serap.: fort. καὶ κακοήθη καὶ δνιματκὰ coll. DI ἰᾶται Di 11 κμὶ om. Di 12 νάπυι] νίτρῳ non recte coni. Marc. cf. D. eup. I 63 (124) σῦκον λεἷον ἀνμλημφθὲν σὺν σινήπει καὶ νίτρῳ (Sc. ἤχους θερμπεύει) 13 κνησμοὺς] συρισμοὺς coni. Marc.: pruriginem DI 14 nov. cap. (ρμά ) inc. DI 15 καὶ (alt) om. Di 16 ad ἀνκστοπμητικός cf. Gal. XI 751 17 ἀμυγδάλου libri. ἀμύλου Dl: corr. Samb. coll. Pl. XXIII 117 siccatur (sc. fici sucus) ad aperienda ulcera, cienda menstrua adpositu cum iuteo oui aut potu cum amylo 19 χρήσικον τηλίνου] σητανίου D. eup. I 235 (216): cum farina Graeci feni Pl. l. s. 20 καὶ (pr.) om HDi 21 ψώρας ἀχῶρας HDi 22 ιθέμενος (ἐπιστζό superscr.) Di)

αἱ δὲ κράδαι 5 ἁπαλαὶ βοείοις κρέασι συγκαθεψόμεναι εὐέψητα ταῦτα ποιοῦσι, καὶ τὸ γάλα δὲ λυτικώτερον ἐν τῇ ἑψήσει κινούμενον αὐταῖς ἀντὶ σπάθης παρασκευάζουσιν.

οἱ δὲ ὄλυ ν θ ο ι, ὑπὸ δέ τινων ἐρινεοὶ καλούμενοι, ἑφθοὶ καταπλασθέντες πᾶσαν συστροφὴν καὶ χοιράδας ἐκμαλάσσουσιν, ὠμοὶ δὲ μυρμηκίας καὶ θύμους σὺν νίτρῳ καὶ ἀλεύρῳ καταπλασθέντες αἴρουσι. καὶ τὰ φύλλα δὲ τὰ αὐτὰ δύναται· σὺν ὄξει δὲ καὶ ἁλκὶ καταπλασθέντα ἀχῶρας, πίτυρα, ἐπινυκτίδας ιᾶιαι. παρατρίβεται δὲ αὐτοῖς καὶ τὰ συκώδη καὶ τραχέα τῶν βλεφάρμων, καὶ λεῦκαι δὲ καταπλάσσονται τοῖς τῆς μελαίνης συκῆς φύλλοις ἢ τοῖς κλάδοις. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ κυνόδηκτα σὺν μέλιτι καὶ πρὸς τά κηρία.

ἀνάγουσι δὲ οἱ ὄλυνθοι καὶ 6 ὀστᾶ σὺν μήκωνος ἀγρίας φύλλοις, δοθιῆνάς τε σὺν κηρῷ διαλύουσι, λύουσι, σὺν ἀρόβῳ δὲ καὶ οἴνῳ καταπλασθέντες πρὸς μυογαλῆς δήγματα καὶ σκολοπένδρας ἁρμόζουσι.

γίνεται δὲ καὶ κ ο ν ία ἀγρίας συκῆς καὶ ἡμέρου, καέντων τῶν κλάδων, ἐκ τῆς τέφρας. πολύβροχον δὲ αὐτὴν δεῖ ποιεῖν καὶ παλαιοῦν. ἁρμόζει δὲ εἰς τὰ καυστικὰ καὶ γαγγραινούμενα ἀνακαθαίρει δὲ καὶ ἀναλίσκει τὰ περισσά. χρῆσθαι δὲ αὐτῇ δεῖ σπόγγον βρέχοντας συνεχῶς καὶ ἐπιτιθέντας, ἐφ᾿ ὧν δὲ καὶ [*](11 SΙM. Pl. XXIII 127: D. eup. I 154 (173) — cup. I 176 (185) — Pl. s. 127: — D. eup. I 47 (115 ubi ὀλύνθου pro συκῆς corrige) — eup. I 118 (151) — Pl. 128 eup. II 113 (314) — Pl. 128 eup. I 172 (183)— Pl. 128 eup. I 163 (179) — eup. I 144 (166) — Pl. 129 eup. Π 123 (322).) [*](11 EΧC. Gal. XII 88.) [*](23 SΙΜ. Pl. XXIII 124 sq. D. eup. 1 211 204) II 47 (259) ΙΙ 161 (336) ΙΙ 121 (320).) [*](4 μήπω HDi δὲ om. HDi 7 κράδοι HDi 8 ἁπαλαὶ addidi καθεφδμεναι HDi 10 ἀντὶ σπάθηε αὐταῖς HDi 11 mg. add. ρκη περὶ σλύνθων Di: cap. ρμβ΄ inc. Dl ὄλυνθοι (ἄγριοι superscr.) H 12 καὶ om. H 14 δύνανται F 15 καταπλαοθέντες QDi: corr. Sarac. καὶ ἐπινυκτίδας Di 16 ἰῶνται Di 18 τοῖε κράδοις FDi: fort. ταῖς κράδαις coll. D. eup. 1 118 (151) σικῆς μελαίνης κράδαι ποιεῖ δὲ καὶ Spr. 31 μνογαλῆς F : μυγαλῆς reliqui cf. D, Π 68 23 cap. ρκγ΄ inc. DI 24 κλάδων ibri: fort. κρμδῶν 25 δὲ καὶ HDi 26 δὲ (pr.)] γὰρ Di)

7 καὶ ποτίζεται δὲ πρὸς αιιἵματος ἐκθρόμβωσιν καὶ πτώματα, ῥήγματα, σπάσματα, αὐτῆς σὺν ὕδατος ἑνὶ κυάθῳ προσφάτου διυλισμένης καὶ ἐλαίου μιγέντος ὀλίγου, κοιλιακοῖς δὲ καὶ δυσεντερικοῖς καθʼ ἑαυτὴν κυάθου πλῆθος βοηθεῖ διδομένη, καὶ τοῖς νευρικοῖς δὲ καὶ σπαστικοῖς σύγχρισμα ἁρμόδιον σὺν οἴνῳ ἱδρῶτας κινοῦσα, καὶ πρὸς γύψου πόσιν καὶ φ αλαγγίων δήγματα πίνεται. παρέχουσι δὲ τὰ αὐτὰ καὶ σἱ λοιπαὶ κονίαι, μάλιστα δὲ ἡ δρυίνη, στυπτικαὶ δέ εἰσι πάσαι.