De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

3 καὶ τρίτον ἐπιχέας πάλιν τὸ αὐτὸ ποίει, προσεπεμβάλλων καὶ τὸ καρδάμωμον καὶ τοὺς ἅλας ὁμοίως καὶ τὰς χεῖρας μέλιτι χρίων καὶ θλίβων. καὶ ἔσται τὸ μὲν πρῶτον ἐκπιεσθὲν ἄριστον, ἐχόμενον δὲ τὸ ἑξῆς, τρίτον δὲ τὸ τελευταῖον. καὶ πάλιν λαβὼν χίλια κρίνα καὶ ἀποφυλλίσας διάθες καὶ ἐπιχέας τὸ πρῶτον ἐξιπωθὲν μεθόδευε, τὰ αὐτὰ ποιῶν ὥσπερ ἐποίεις ἐπὶ τοῦ πρώτου, καρδάμωμον παραμίσγων, εἶτα ἐξίπου καὶ ποίει τὰ αὐτὰ ἐπὶ τοῦ δευτέρου καὶ τρίτου, ὡς εἴρηται, προσεμβάλλων καὶ τὸ καρδάμωμον, καὶ ὁσάκις ἂν ἀποβρέξῃς νεαρὰ κρίνα, δυναμικώτερον ἕξεις τὸ μύρον.

4 ἐπὶ τέλει δὲ ὅταν αὐτάρκως ἔχειν σοι δοκῇ, μίσγε ἐν ἑκάστῃ σκευασίᾳ σμύρνης χρηστῆς δραχμὰς δύο, κιναμώμου δραχμὰς δύο, κρόκου δραχμάς δέκα. οἱ δέ· κρόκου καὶ κιναμώμου τὸ ἴσον κόψας σήσας ἔμβαλε εἰς τὸν λουτῆρα μεθʼ ὕδατος καὶ ἐπίχει τὸ πρῶτον ἐκπιεσθὲν μύρον, [*](1 θεὶς H 2 τε om. Da 3 δὲ (alt.) om. HDiDa 4 κνρτίδα F: om. Da: πυξίδα reliqui 5 τὸ ἔλαιον FDiDa 7 πλεονάκις F: πολλάκις reliqui 8 προσπλάσσων Di ἄλες λεπτὸν (sic) F: ἅλας λεπτὸν DiDa: ἅλα λεπτὸν H: correxi 9 μεταράσσας F: μεταράσας Da: μετακεράσας H 10 ἄρωμα] μάγμα coni. Sar.: fort. recte 11 συνέμβαλλε F: ἔμβαλλε H 15 τοὺς] τὸ libri: τοὺς vulgo βρέχων μέλιτι· καὶ ἔσται] Di 16 τὸν F πρότερον Di: α F 18 διαθεὶε QDa 20 παρασμίγων F: παραμίγων p: παραμίσγων reliqui ἐξιπῶν ποίει HDi 21 καὶ ἐπὶ τρίτου (τοῦ τρ. Da) HDiDa 22 post καρδάμωμον add. εἶτα ἐξίπου καὶ ποείει τὰ αὐτά Di: εἶτα — καρδάμωμον bis habet H ὁσάκις δʼ ἂν (om. καὶ Di 23 σοι om. FDa 24 δοκῆς Da: δόζης H μίσγε om. F ἐν addidi e Da corr. in δραχμάς): δύο coll. Di καρδαμώμου libri et Dl: corr. Sar. (propter ea quae sequuntur) D. I 56 26 ἔμβαλλε Q. ἐμβάλλουσι Spr. 27 καὶ] τότε δὲ Spr.)

εἶτα ἐάσας μικρὸν ἀναλάμβανε εἰς ἀγγεῖα ξηρά, προκεχρισμένα κόμμει καὶ σμύρνῃ καὶ κρόκῳ καὶ μέλιτι μεθʼ ὕδατος διειμένοις· τὸ δʼ αὐτὸ ποίει καὶ ἐπὶ τοῦ δευτέρου ἐκπιέσματος καὶ τοῦ τρίτου.

ἔνιοι δὲ τὸ ἁπλοῦν ἐξ ἐλαίου βαλανίνου ἢ ἄλλου καὶ 5 κρίνου σκευάζουσι. δοκεῖ δὲ διαφέρειν τὸ ἐν Φοινίκῃ καὶ ἐν Αἰγύπτῳ γινόμενον· ἄριστον δέ ἐστιν αὐτοῦ τὸ ὄζον κρίνων.

δύναμιν δὲ ἔχει θερμαντικήν, μαλακτικήν, ἀναστομωτικὴν τῶν περὶ μήτραν μύσεων καὶ φλεγμονῶν, καὶ καθόλου πάντων ἐστὶ χρησιμώτατον πρὸς τὰ γυναικεῖα. ἁρμόζει δὲ καὶ πρὸς ἀχῶρας, ἰόνθους, πίτυρα, ἐκζέματα, μώλωπάς τε ταχέως μεταβάλλει καὶ ὁμόχρους ποιεῖ, καὶ καθόλου ἐστὶν ἀραιωτικόν. ἄγει δὲ καὶ χολὴν κατὰ κοιλίαν πινόμενον, κινεῖ δὲ καὶ οὔρησιν. ἐστι δὲ κακοστόμαχον καὶ ναυτίας ποιητικόν.

53 ναρκίσσινον δὲ στύψεις οὕτως· ἐλαίου πεπλυμένου λίτρας ἐννέα οὐγγίας πέντε, ἀσπαλάθου λίτρας ἓξ οὐγγίας δύο κόψας καὶ βρέξας ὕδατι. τῷ τρίτῳ τοῦ ἐλαίου μείξας ἕψε, εἶτα ἐξελὼν τὸν ἀσπάλαθον καὶ καλάμου λίτρας πέντε οὐγγίας ὀκτὼ καὶ σμύρνης χόνδρον κόψας καὶ σήσας φύρα οἴνῳ παλαιῷ εὐώδει καὶ μείξας ἕψε. ὅταν δὲ καὶ μετὰ τούτων ἀναζέσῃ, ἐξελὼν ἀπήθει τὸ ἔλαιον ψυγέν, εἶτα λαβὼν ἐκ τοῦ ἐλαίου --- --- εἰς λουτῆρα ἀπόχει καὶ τοῦ ναρκίσσου ἔμβαλε ὡς ὅτι πλεῖστον τὸ ἄνθος, ἐπὶ ἡμέρας δύο κινῶν ὡς ἐπὶ τοῦ σουσίνου, ἐξίπου τε καὶ μετάγγιζε πυκνῶς· καὶ γὰρ τοῦτο σήπεται.

ποιεῖ δὲ πρὸς τὰ ἐν ὑστέρᾳ, μαλάσσον τὰς περὶ αὐτὴν σκληρίας καὶ μύσεις. ἔστι δὲ κεφαλαλγές.

[*](7 SIM. D. eup. II 74 (286) I 117 (151 ubi ἔλαιον corrige).)[*](14 SIM. Pl. XV 30 (cf. XXIII 6); XI 129 extr. (e S. N.); Aet I s. v. ἔλαιον ναρκίσσινον (═ Nic. M. XVI 18).)[*](1 post ἀγγεῖα add. μικρὰ HDi προκέκλυσμένα Di 2 καὶ (pr.)] ἢ HDiDa 3 τὰ δʼ αὐτὰ Di δευτέρου καὶ τρίτου ἐκπιέσματος H ἐπὶ τοῦ τρίτου p: τρίτου (om. ἐπὶ τοῦ) v 4 καὶ κρίνου ἢ ἄλλου (ἐλαίου superscr. υ) Di 5 αἰγύπῳ καὶ ἐν φοινίκη H 8 μήτρας ψύξεων Da καὶ καθόλου — ποιεῖ om. Da 13 καὶ κακοστόμαχον (dittogr.) HDiDa)[*](14 num. cap. νγ QDa: νη΄ Dl tit. ναρκίσσινον H: ναρκισσίνου σκευασία reliqui ἔλαιον ναρκίσσινον στύφεται οὕτω Di ἐλαίου καλάμου πεπλυμένου λίτρας (spatio relicto) οὐγγίας ε΄ καὶ σμύρνης ἀσπαλάθου λίτρας H 15 ἐννέα scripsi: (Ο ═ Θ) libri 17 καὶ om. Di καλάμου βάλε Di 18 διασήσας (dittogr.) Q: διασείσας Da φύρασον Di 20 ἀπείθει F: ἀπόθου H: ἀποτίθου Da ψύγειν QDa λαβὼν] βαλὼν DiDa hiatum indicavi 21 ἀπήχει Di ἔμβαλλε Q: post πλεῖστον colloc, Di 22 πλεῖστον] πλῆθος Q 24 δὲ om. QDa 25 κεφαλαλγικόν Da)

54 κρόκινον δὲ σκευάζων προστύψεις τὸ ἔλαιον, ὡς εἴρηται ἐπὶ τοῦ σουσίνου, πλήθει καὶ συσταθμίᾳ τῇ αὐτῇ. λαβὼν δὲ ἐκ τοῦ ἐστυμμένου ἐλαίου εἰς τὸ σούσινον λίτρας τρεῖς ἥμισυ βάλε κρόκου δραχμὰς πεντήκοντα καὶ ἀνακίνει πλεονάκις τῆς ἡμέρας, ποιῶν τοῦτο συνεχῶς ἐπὶ ἡμέρας πέντε. ἀπήθει δὲ τὸ ἔλαιον τῇ ἕκτῃ ἀπὸ τοῦ κρόκου καθαρίως, τῷ δὲ αὐτῷ κρόκῳ ἐπίχει τὸ ἴσον πλῆθος τοῦ ἐλαίου καὶ ἀνακίνει ἡμέρας δέκα, εἶτα ἀποχέας πρόσμειξον σμύρνης κεκομμένης καὶ σεσησμένης δραχμὰς τεσσαράκοντα καὶ κίνει ἐν ὅλμῳ χρηδίμως, εἶτα ἀπόθου. ἔνιοι δὲ τῷ εἰς τὸ κύπρινον ἠρωματισμένῳ ἐλαίῳ καὶ εἰς τὸ κρόκινον χρῶνται. ἔστι δὲ αὐτοῦ κράτιστον τὸ κατακόρως κρόκου πνέον, ὅπερ εἰς τὴν ἰατρικὴν χρῆσιν ἁρμόζει, δεύτερον δὲ τὸ σμύρνης παρεμφαῖνον.