Περὶ εὑρέσεως [Sp.]

1 Ἐπειδὴ οὖν καὶ περὶ τῶν ἐπιχειρημάτων καὶ περὶ τῶν ἐργασιῶν καὶ περὶ τῶν ἐνθυμημάτων τῆς εὑρέσεως [*](1 Dοx.: ἔνια τῶν βιβλίων ‘ἅ προσῆκονʼ ἔχει κτλ. προσῆκεν Ac 2 περιπτύσσοντες Vc Ba 5 θέληις Vc Ba; ἐθέλοις Ac 8 τὸ P Vc; τοῦ Ac Ba 9 ὡς om V 10 ὅτι F; πάλιν Vc Ba; om Ac ἡμῶν m 1Ba | cf. Herod. 1,82 13 καὶ om. | πύλωι P 14 βωμοῖς P: θεοῖς V 15 χωρήσωμεν Vc Ba 18 γρ ἀνεπιλή- πτως Pa | cf 150, 16 ann | subscr.: τέλος τοῦ γʹ λόγου A 19—20 τόμος δʹ περὶ εὑρέσεως περὶ λόγου σχημάτων P, (om. περὶ εὑρέσεως) Ac ; περὶ τῶν τοῦ λόγου σχημάτων τόμος δʹ (omn περὶ εὑρέσεως) Vc Ba 21 ἐπεὶ (om. δὴ) Vc Ba | περὶ τῶν (ante ἐργασιῶν) om. Pc)

πάντα εἰς τέλος πεπλήρωται, ἀναγκαῖον εἰπεῖν καὶ περὶ τῶν τοῦ λόγου σχημάτων, καθʼ ἅ προσήκει ἕκαστον αὐτῶν ἐκφέρεσθαι. ὅσα μὲν γὰρ τῶν ἐπιχειρημάτων ἢ τῶν ἐργασιῶν πολιτικά ἐστι τῷ νῷ καὶ ἀποδεικτικά, προσήκει ταῦτα στρογγύλως καὶ κατὰ ἀντίθετα καὶ κατὰ περιόδους ἐκφέρεσθαι, ὅσα δὲ πανηγυρικὰ τῷ νῷ, ἤτοι παραδειγματικὰ ἢ ἐκ παραβολῆς λαμβανόμενα, ταῦτα δεῖ πνευματικῶς ἀποτείνεσθαι καὶ ἀκμαίως· τὰ γὰρ ἐνθυμήματα πάντα στρογγύλως κατὰ τὴν σύγκρισιν ἐκφερόμενα δριμύτητος δόξαν πλείονα ἀποφέρεται, ἢ εἴ τις αὐτὰ ἁπλῶσαι θελήσειε τῷ λόγῳ. καίτοι καὶ τούτῳ τῷ σχήματι ὁ Δημοσθένης ἐκαλλωπίσατο πολλάκις, ὡς ἐν τοῖς βιβλίοις εὑρίσκομεν· ὡς ἐκεῖνο ἐν τῷ Περὶ τοῦ στεφάνου τὑμεῖς τοίνυν, ὦ [*](146) νδρες Ἀθηναῖοι, Δακεδαιμονίων γῆς καὶ θαλάττηςρχόντων καὶ τὰ κύκλῳ τῆς Ἀττικῆς κατεχόντων ἁρμοσταῖς καὶ φρουραῖς, Κῦβοιαν, Τάναγραν, τὴν Βοιωτίαν [*](35) ἄπασαν, Μέγαρα, Αἴγιναν, Κλεωνάς, τὰς ἄλλας νήσους, οὐ ναῦς, οὐ τείχη τῆς πόλεως τότε κεκτημένης, ἐξήλθετε εἰς Ἁλίαρτον καὶ πάλιν οὐ πολλαῖς ἡμέραις ὕστερον εἰς ἔόρινθον, τῶν τότε Ἀθηναίων πολλὰ ἂν ἐχόντων μνησικακῆσαι καὶ Κορινθίοις καὶ Θηβαίοις [*](4 εἰσὶ Mr 5. 6 κατὰ τὰ ἀντίθετα V 6 κατὰ τὰς περιόδους Ac | κατὰ om. Pc 7 ἤτοι P V 8 ἀποτείνοντας Vc Ba; ἀποτείνο Ac 9 ἐκφέρειν post ἀκμαίως add V 8. 9 γρ ταῦτα δεῖ πνευματικῶς ἀποτείνειν καὶ ἀκμαίως ἐκφέρειν· γρ καὶ ὶ οὕ- τως· ταῦτα δεῖ πνευματικῶς ἀποτείνοντας καὶ ἀκμαίως ἐκφέρειν P cf. schol. W VII 817, 6. 828 ann.); sed schol sign F:. ὅτι δεῖ ταῦτα ἐρμιηνεύεσθαι καὶ ἀποτείνεσθαι πνευματικῶς καὶ ἀκμιαίως 10 τὴν om Pc 11 cf 152, 4. 150,17 |ἐθελήσειε Ac 13 ταῖς βίβλοις αὐτοῦ Ac; τοῖς βιβλίοις αὐτοῦ Vδ 13 14 ὡς ἐν ἐκείνωι ἐν Vc Bs 14 Dem 18, 96. 97 17 τάναγραν καὶ τὴν Vc Ba 18 πᾶσαν VcBa) τῶν περὶ τὸν Δεκελεικὸν πόλεμον πραχθέντων· ἀλλʼ οὐκ ἐποίουν ταῦτα, οὐδʼ ἐγγύς τούτων. καίτοι τότε ταῦτα ἀμφότερα, Αἰσχίνη, οὔθʼ ὑπὲρ εὐεργετῶν ἐποίουν οὔτʼ ἀκίνδυνα ἑώρων· ἀλλʼ οὐ διὰ ταῦτα προῖεντο τοὺς καταφεύγοντας ἐπʼ αὐτούς, ἀλλʼ ὑπὲρ εὐδοξίας καὶ τιμῆς ἤθελον τοῖς δεινοῖς ἑαυτοὺς διδόναι, ὀρθῶς καὶ καλῶς βουλευόμενοι». καὶ γὰρ ἐνταῦθα τὸ μὲν ἐπιχείρημα ἦν ‘καλὸν τὸ μὴ μνησικακεῖν τοῖς ἀδικήσασιν, ἐὰν κινδυνεύωσινʼ, ἡ ἐργασία δὲ αὐτοῦ οὐδὲ γὰρ Θηβαίοις οὐδὲ Κορινθίοις ἐμνησικακήσατε, ἀλλὰ κἀκείνοις ἐβοηθήσατεʹ. τὸ δὲ ἐνθύμημα καίτοι Δακεδαιμονίων γῆς καὶ θαλάττης ἀρχόντων καὶ φοβερῶν ὑμῖν ὄντων [*](147) τῶν πραγμάτωνʼ, ἔλαθε δὲ ἁπλώσας αὐτὸ ἀπὸ τοῦ καὶ τὴν τάξιν ὑπαλλάξαι· δεινὸς γὰρ ἀεὶ σοφίσασθαι τὰς τέχνας καὶ ἀποκρύπτειν ὁ ῥήτωρ, καὶ ἄλλοτε μὲν ἄλλως ἐποίει, τῇ τάξει δὲ ἐνταῦθα· ὅθεν καὶ τολμήσας ἁπλῶσαι τὸν λόγον τοῦ νθυμήματος, εἰτα προσελθὼον τῇ ἐργασίᾳ καὶ πάλιν ἀναγκασθεὶς ἐκ τῆς τέχνης μνησθῆναι τοῦ ἐνθυμήματος τῷ νῷ συνέστρεψεν αὐτὸ τῷ εἰπεῖν τκαίτοι τότε ταῦτα ἀμιφότερα οὔθʼ ὑπὲρ εὐεργετῶν ἐποίουν οὔτʼ ἀκίνδυνα ἐώρων» καὶ προσήγαγε τὴν ἐπίτασιν τῷ ἐπιχειρήματι· τὸ δὲ εοὐδὲ ἀκίνδυνα ἑώρων τὸ ἐνθύμημά ἐστιν, ὅ φθάσας ἥπλωσεν ἤδη.

[*](1 πεπραγμένων Vc Ba 2 τότε om. Pc 5 ἐφʼ ἑαυτούς Sc 6 τοῖς δεινοῖς om. Pc ἐκδιδόναι VcBa 8 μὴ suppl. mpo Pa 9 κινδυνεύσωσιν Pa 9 10 κορινθίοις οὐδὲ θηβαίοις Vc Ba 11 p 171, 15 12 ὄντων ὑμῖν Vc 13 τῶν om Ba | ἀπλῶς m.1 Pc 17 προελθὼν Vc Ba 19 l. 2 | αὐτὸ ἐν τῶι 21 οὔτʼ ἀκίν- δυνα ἑώρων om. V 2 δὲ |circ. VI] Vc; δὲ εἰπεῖν Ba, (τὸ δὲ εἰπεῖν τὸ οὔτʼ) Ac 28 cf 171, 15. 172, 13)

[*](236)

Ἀντίθετόν ἐστι σχῆμα λόγου διπλασιάζον πάντα τὸν ὑποκείμενον νοῦν τοῦτον τὸν τρόπον, εἴ τις τοῦ κατὰ φύσιν ζητουμένου τὸ ἐναντίον λαμβάνων καταβαίνοι εἰς τὸ ὑποκείμενον· οἷον ‘ἐπειδὴ ἡμέρα ἐστί, δεῖ ποιῆσαι τόδε’, τοῦτο τὸ ζητούμενον, τὸ δὲ ἀντίθετον αὐτοῦ ‘εἰ μὲν γὰρ μὴ ἦν ἡμέρα ἀλλὰ νύξ, ἴσως ἐχρῆν μὴ ποιεῖν’, εἶτα καταβαίνει εἰς τὸ ἴδιον ‘ἐπειδὴ δὲ ἡμέρα ἐστί, ποιῆσαι προσήκει’. οἷον καὶ ἐν τοῖς προβλήμασι ‘δεῖ καινοτομεῖν· πόλεμος γάρ ἐστι’, τοῦτο τὸ [*](148) κατὰ φύσιν· τὸ δὲ ἀντικείμενον αὐτοῦ ‘εἰ μὲν γὰρ μὴ ἦν πόλεμος ἀλλ᾿ εἰρήνη καὶ ἡσυχία, ἔδει μὴ καινοτομεῖν’.

Ἀρετὴ δὲ τοῦ ἀντιθέτου, ὅτι καὶ ἁπλούμενον τῷ πλήθει τῶν κώλων πνεῦμα γίνεται καὶ συστρεφόμενον τῇ ἑρμηνείᾳ περιόδου τάξιν ἐπέχει, οἷον ‘εἰ μὲν γὰρ ἦν ἐν ἡσυχίᾳ τὰ καθεστηκότα καὶ ἀπραγμοσύνη κατεῖχεν ἡμιᾶς καὶ μήτε ἄτοπον μήτε φοβερὸν ἐφειστήκει παρὰ τῶν πολεμίων μηδέν, ἀδείας δὲ ἦμεν ἐπειλημμένοι [*](2—11 (coll. 175, 13) cf. J. ab Arnim, Stoicorum vet. fragm lI p. 107 cet. A. Rüstow, Der Lügner, 75 sq. cf. Π μεθ. δειν p. 439 Sp. 2 λόγου VcBa, m. po.Pa, v.l.P, schol. P (W VII 807, 11), Jo. Sard. (in Aphth. lI 33, 10 Sp.); λόγος PVδ, m.2 Vc, m.po.Ba, Diac. f. 453r, (ου in ras. supr., m.2?) Ac | ἀντίθετόν ἐστι σχῆμα τὸ δι- πλασιάζον πάντα τὸν ὑποκείμενον ὅρον κτλ. Anon. IIl 112, 4 Sp. | διπλασιάζον m.1Ba, m.po. Pa Ac; διπλασιάζων PVcδAc, m.po. Ba; Dox.: ὁ μὲν ἐξηγητὴς ‘ἀντίθετόν ἐστι σχῆμα λόγου’ ἀναγνοὺς . . . τὰ δὲ πλείω τῶν βιβλίων οὐκ ἔχει ‘σχῆμα λόγου’, ἀλλὰ ‘ἀντί– θετόν ἐστι σχῆμια, λόγος διπλασιάζων πάντα τὸν ὑποκείμενον νοῦν’ κτλ., cf. Dox. (in Aphth. II 33, 10 Sp.) lI 405, 1 W. 7 μ⌊ἡ, m. po.? tum lI l. er.⌉ Vc 8 ποιῆσαι VcBa |καταβαίνεις Ac 8. 9 ἐπεὶ δέ ἐστιν ἡμέρα 9 προσῆκεν P 10 δεῖν P | cf. 133, 5 cet. 11 mg. m.1 γρ΄ το ἀντίθετον αὐτῶν Pc; mg m.1 τὸ δὲ ἀντίθετον αὐτῶ Pa | μὴ Pc VcBa; οὐκ PaAc 17 φοβερὸν P Ac, Anon. III 112, 14 Sp., schol. P (W VII 808, 10); πονηρὸν Vc Ba 18 οὐδὲν, μη supr. (m.1?), Vc | ἀδείας P, Anon. III 112,)

καὶ ἐξουσίας τοῦ πράττειν ὅσα βουλομένοις ἡμῖν ἐτύγχανεν, ἔδει φυλάττειν τὰ καθεστηκότα καὶ παρακινεῖν μηδὲ ἓν μηδὲ καινοτομεῖν, ἀλλὰ τοῖς ἀρχαίοις ἐμμένειν ἔθεσί τε καὶ ψηφίσμασι καὶ νόμοις· ἐπεὶ δὲ πόλεμος κεκίνηται καὶ πλησίον οἱ πολέμιοι καὶ ἐφέστηκε τὰ δεινὰ καὶ ταραχὴ τοσαύτη τῶν πραγμάτων, τίνος ἕνεκεν οὐ καινοτομήσομεν, αὐτοῦ τοῦ πολέμου ταύτην ἔχοντος τὴν φύσιν, ἀφʼ ἑαυτοῦ τεχνᾶσθαι τὰ πολλὰ καὶ τὸν τῶν ἀνθρώπων μεταποιεῖν ἐπὶ τὸ καινότερον βίον;’ τοῦτο ἐκταθὲν τοῖς κώλοις ἐγένετομα, δύναται δὲ συστραφὲν εὐρύθμως γενέσθαι περίοδος, οἷον ‘ἃ γὰρ ἐφυλαξάμεθα ἂν ποιεῖν εἰκότως εἰρήνης ὑπαρχούσης, ταῦτα βέλτιον ἐργάσασθαι πολέμου καθεστηκότοςʼ. — Καὶ οὔτε ἰσχυρότερον οὔτε ἀναγκαιότερον εὑρίσκεται σχῆμα τοῦ ἀντιθέτου παρὰ τοῖς ἀρχαίοις [*](237) ῥᾳδίως οὐδέν. καίτοι γε παντὸς ἀντιθέτου τῆς μιᾶς προτάσεως περιττῆς οὔσης τῇ ἀληθείᾳ τοῖς ἀκούουσιν ὅμως τὸ λεγόμενον οὐκ ἔξω τοῦ εἰκότος δοκεῖ [*](149) λέγεσθαι, ποιεῖ δὲ αὐτὸ δοκεῖν ἀναγκαῖον εἶναι ἡ τοῦ κατὰ φύσιν προσδοκία· ἐν ᾧ γὰρ τὴν πρότασιν ὁ ῥήτωρ λέγει τοῦ ἀντιθέτου, ἐν τούτῳ τὸ κατὰ φύσιν ἤδη τοῖς ἀκούουσι νοεῖται τῷ τῆς ἀποδόσεως νοήματι. — Τὸ δὲ σχῆμα οὕτως ἐστὶν ἀξιέραστον, ὡς μὴ περίοδον [*](14 Sp., schol P: ἐπʼ ἀδείας Vδ; Dox.: ἔνια τῶν βιβλίων οὐκ ἔχει ‘ἐπʼ ‘ἀδείας’ ἀλλʼ ‘ἀδείας’ χωρὶς τῆς ἐπί προθέσεως· ἐν οἷς δʼ ἂν ‘ἐπ’ ἀδείας’ ἔχοι, μέσην στιγμὴν θετέον εἰς τὸ ‘ἦμεν’, καὶ τὸ ἐξῆς οὕτως ἀναγνωστέον ‘ἐπ’ ἀδείας δὲ ἦμεν, καὶ ἐξουσίας ἐπειλημμένοι’.) [*](1 ἐξουοία⌊Ι⌉ Vc 2 μὴ post καὶ add. schol P (W VII 808, 14) 8 μηδὲν V 4 ἐπειδὴ δὲ Sc 11 δὲ καὶ Sc 11. 12 καὶ περιόδος Ba 12 ποιεῖν ἂν Ac; ἂν om. Vc Ba, schol. P | εἰκότως om Pc Ac 16. 17 γε τῆς προτάσεως πάντως τοῦ ἀντιθέτου πε- ριττῆς m.1 VcBa) ποιεῖν μόνον καὶ πνεῦμα, ἀλλὰ καὶ καθάπαξ πάντα νοῦν κοσμεῖν. κοσμεῖ δὲ καὶ προοίμιον πολλάκις, εἴ τις τούτῳ τῷ σχήματι τὸ προοίμιον ἐξενέγκοι, ὡς ὁ Δημοσθένης «εἰ μὲν περὶ καινοῦ τινος πράγματος προὐτίθετο, ὦ Ἀθηναῖοι, λέγειν »· καὶ γὰρ ἐνταῦθα τὸ κατὰ φύσιν ἐστὶν «ἐπειδὴ δὲ περὶ ὧν πολλάκις ἤδη πρότερον εἰρήκασιν οὗτοι, συμβαίνει καὶ νυνὶ σκοπεῖν, ἡγοῦμαι καὶ πρῶτος ἀναστὰς εἰκότως ἂν συγγνώμης τυγχάνειν», τὸ δὲ ἀντίθετον ‘εἰ μὲν περὶ καινοῦ τινος πράγματος προὐτίθετο λέγειν, ἐπισχεῖν ἔδει τοῖς πρεσβυτέροις παραχωοροῦντα πρῶτον εἰπεῖνʼ.

Ἰστέον δέ, ὅτι περὶ ῥητορικοῦ ἀντιθέτου διελέχθημεν· ἐπεὶ οἱ φιλόσοφοι ἐναντίον καὶ ἀντίθετον οὐ διαιροῦσι, παρʼ ἡμῖν δὲ τὸ ἀντίθετον σχῆμά ἐστι τοῦ λόγου, τὸ δὲ ἐναντίον δριμύτης νοήματος ἀπὸ τῆς ἐργασίας λαμβανομένη οἷον «οὐ δὴ θαυμαστόν ἐστιν, εἰ στρατευόμενος ἐκεῖνος καὶ παρὼν ἐφʼ ἅπασι καὶ μηδένα καιρὸν μηδʼ ὥραν παραλείπων ἡμῶν μελλόντων καὶ ψηφιζομένων περιγίνεται»· τοῦτο γάρ, εἰ μὲν ἀντίθετον [*](150) ἐβούλετο ποιῆσαι, οὕτως ἂν μετεχειρίσατο ‘εῖ μὲν γὰρ μήτε πονῶν μήτε παρὼν τοῖς πράγμασι περιἐγένετο [*](1 μιόνον ποιεῖν Vc Ba | alt. καὶ om. Vc Ba 3 τοιούτωι (om. τῷ) Vo Ba | τὸ m 2 suppl Ac 4 Dem 4, 1 5 προὔκειτο Sc, m. 2Vc | λέγειν ἀθηναῖοι· ἐπισχεῖν ἔδει τοῖς πρεσβυτέροις παρα- χωροῦντα πρῶτον εἰπεῖν καὶ γὰρ Vc Ba, cf. l 10 6 τὸ m. po. etiam post ἐστὶν Ac ἐπεὶ (om. δὴ) VcBa 7 νῦν VcBa 8 πρῶτον VcBa 10 προὐτίθετο — 11 εἰπεῖν om. VcBa, cf. l. 5 | προὔκειτο λέγειν ὦ ἄνδρες ἀθηναῖοι Sc | τοὺς πρεσβυτέρους m.2Ac 12 18 διειλέχθημεν Ac, m 2PaVc 13 οἱ φιλόσοφοι; cf. 173, 3 sq 16 Dem. 2, 23 ἐστιν om. Vc 17 ἐκεῖνος om. Po | ἐκεῖνος καὶ πονῶν ἐκεῖνος αὐτὸς καὶ παρὼν VcBa; cf 150, 2. 175, 21 18 παραλείπων sic Pa; παραλιπὼν Vc 19 ψηφιζομέ- νων P; ῥαιθυμούντων VcBa; ψηφιζομένων καὶ πυνθανομένων Ac, v.l.P, Dem. 19. 20 ἐβούλετο ἀντίθετον Pc 21 περιεγίγνετο Ba, (-γίν- Ac, (-γ⌊ί⌉γν) Vc)

ἡμῶν, θαυμαστὸν ἦνʼ. τὸ γὰρ ἀντίθετον ταύτην ἔχει τὴν δύναμιν τοῦ λέγειν ‘εἰ μὲν γὰρ μὴ [*](238) ἐγίγνετο, ὃ ἐγίγνετοʼ· τὸ δὲ ἐναντίον ἀναστρέφει τὸ πρᾶγμα ἀπὸ τῶν δρώντων εἰς τοὺς πάσχοντας καὶ ἀπὸ τῶν πασχόντων εἰς τοὺς δρῶντας, ὃ πεποίηκεν ἐνταῦθα ὁ ῥήτωρ «τοὐναντίον γὰρ ἦν θαυμαστόν, εἰ μηδὲν ποιοῦντες ἡμεῖς, ὧν τοῖς πολεμοῦσι προσήκει, τοῦ πάντα ἃ δεῖ ποιοῦντος περιῆμεν»· πολὺ γὰρ διενήνοχε λέγειν ὅτι θαυμαστὸν ἦν, εἰ Φίλιππος μὴ πονῶν ἡμῶν περιῆνʼ, ὅ τοῦ ἀντιθέτου ἐστὶν ἰσχύς, ἢ λέγειν πάλιν ‘εἰ μηδὲν ποιοῦντες ἡμεῖς Φιλίππου περιῆμενʼ, ὅ ἐστιν ἐνάργεια τοῦ ἐναντίου. Καὶ περὶ μὲν ἀντιθέτου τοσαῦτα εἰρήσθω.

3 Ἡ δὲ περίοδος οὐχ ἐνὶ ὑποπίπτει σχήματι, ὥστε αὐτὸ παραδοῦναι, ἀλλὰ πολλοῖς καὶ ποικίλοις, ἃ παρὰ τῶν ἀρχαίων λαμβάνοντες ἐν τηρήσει πεποιήκαμεν. ἔστι μὲν οὖν περίοδος κυρίως ἡ τοῦ ὅλου ἐπιχειρήματος ἀναγκαστικὴ σύνοδος καὶ κλεὶς τρόπον τινά, καὶ ἀληθινὴ περίοδος τοῦτό ἐστιν ἡ ἀπαρτίζουσα τὸ ἐπιχείρημα [*](151) καὶ συνάγουσα, ὡς τό γε ἑτέρωθι λέγειν περιοδικῶς ἐστι λέγειν, οὐ περίοδον ποιεῖν, ἀλλὰ ἑρμηνεύειν περιοδικῶς καὶ σχῆμα περιόδου λαμβάνειν. ἡ δὲ ἀληθινὴ περίοδος οὐ τῷ σχήματι μόνον ἀλλὰ καὶ τῷ νῷ συνάγει [*](1 ἂν ἦν Ac 2 λέγεν P | γὰρ om V 3 ἀναστρέφεται Mr Dem. 2, 23; cf. 150, 6 7 ὧν δεῖ post μηδὲν add. V | ὡν — προσήκει om. VcBa 8 δεῖ PAc; προσῆκε Ba, (-ήκει cr. m.2) Vc; γρ τοῦ πάντα ἃ δὴ προσῆκεν ποιοῦντος περιῆμεν 11 πο- νοῦντες Ac 12 τοῦ ἀντιθέτου Ac 21 ὡς τό γε P ὥστε τὸ Ac, (τῶι) VcBa ἑτέρωθι Pc, (ως supr .) Pa; ἑτέρωθί πως V. v.l.P 22 ἐστι etiam ante ποιεῖν VcBa 22. 28 περιοδικῶς ἑρμηνεύειν Ac)

τὸ ἐπιχείρημα, ὃ τινὲς καὶ ἐνθύμημα καλοῦσιν· οὐ πᾶσα δὲ δύναιτʼ ἂν ἐνθυμηματικὴ περίοδος εἶναι, εἰ μὴ καὶ γνωμικὴ ἡ τὸ καθόλου εἰς τὸ ἴδιον κατάγουσα καὶ τὸ ἴδιον εἰς τὸ καθόλου ἀνάγουσα.

Τηρήσαντες οὖν εὕρομεν παρὰ τοῖς ἀρχαίοις τὰς μεταβολὰς τῶν πτώσεων ὀνομαστικῆς καὶ γενικῆς καὶ δοτικῆς καὶ αἰτιατικῆς ποιούσας περιόδους οἷον «ὁ γὰρ οἷς ἂν [*](239) ἐγὼ ληφθείην ταῦτα πράττων καὶ κατασκευαζόμενος, οὗτος ἐμοὶ πολεμεῖ, κἂν μήπω βάλλῃ μηδὲ τοξεύῃ», τοῦτο κατὰ τὴν ὀνομιαστικήν· κατὰ δὲ τὴν γενικὴν «ὧν οὖν ἐκεῖνος μὲν ὀφείλει τοῖς ὑπὲρ αὐτοῦ πεπολιτευμένοις χάριν, ὑμῖν δὲ δίκην προσήκει λαβεῖν, τούτων οὐχὶ νῦν ὁρῶ τὸν καιρὸν τοῦ λέγειν· καὶ κατὰ τὴν δοτικὴν «οῖς γὰρ οὖσιν ἡμετέροις ἔχει χρῆσθαι, τούτοις πάντα τὰ ἄλλα ἀσφαλῶς κέκτηται· κατὰ δὲ τὴν αἰτιατικὴν «εἶθʼ ὃν ἡ τύχη καὶ τὸ δαιμόνιον φίλον μὲν ἀλυσιτελῆ, συμφέροντα δʼ ἐχθρὸν ἐμφανίζει, τοῦτον ἡμεῖς φοβούμεθα; τὸ γὰρ κλητικὸν σχῆμα πνεύματός ἐστι μέρος ἀποστροφὴν ἐργαζόμενον καὶ καταδρομὴν «εἶτα, ὦ — [*](152) τί ἂν εἰπών σέ τις ὀρθῶς προσείποι;» καὶ πάλιν «ἀπόκριναι γὰρ δεῦρο ἀναστάς μοι. οὐ γὰρ δὴ διʼ ἀπειρίαν οὐ φήσεις ἔχειν, ὅ τι εἴπῃς.»

Εἰσὶ δὲ καὶ ἀποδεικτικαὶ τοῖς σχήμασιν οἷον «ἐν [*](1 ὅπερ τινες VcBa | καὶ om Mr 2 δύναται ἂν VcBa 3 ἡ om. 7 περιόδους ex περίοδον Vc | Dem 9,17 9 ἐμὲ Pa μὴδὲ PaV καὶ Pc 10 Dem. 2, 4 12 τοῦτον V 18 καὶ κατὰ PAc; κατὰ δὲ VcBa 14 Dem. 10, 12 | ὑμετέροις m.1Ba 14. 15 τἆλλα πάντα VcBa 16 Dem. 14, 36 | εἶτα ὃν οὖν ἡ VcBa 17 ἐχθρὸν δὲ συμφέροντα VcBa 19 καταδρομὴν P; καταφορὰν V, v v.l.P | Dem. 18, 22 | εἶτα Pc, (οἷον supr.) Pa; οἷον V 20 Dem. 19, 120 20.21 ἀπόκριν⌊αι m. 2] VcBa 21 γὰρ m.2 suppl. Vc | ἀπειρίαν γε V 22 οὐ φήσεις PAc; φήσεις οὐκ VcBa 28 Dem. 20,2)

μὲν γὰρ τῷ γράαι μηδένα εἶναι ἀτελῆ τοὺς ἔχοντας ἀφείλετο τὴν ἀτέλειαν, ἐν δὲ τῷ προσγράψαι μηδὲ τὸ λοιπὸν ἐξεῖναι δοῦναι ὑμᾶς τὸ δοῦναι ὑμῖν ἐξεῖναι ταύτης τὸ σχῆμα καλὸν μὲν ζηλοῦν καὶ ἀπὸ τὴς ἑρμηνείας, κρεῖττον δέ, εἰ τὸ ἐλλεῖπον ἀπὸ κοινοῦ ποιεῖ τις ἐν ταῖς μεταποιήσεσιν, ἵνα τὸ ἐν τῇ προτάσει εἰρημένον ἐν τῇ ἀποδόσει λείπῃ μὲν μὴ λεγόμενον, φαίνηται δὲ ὡς λεγόμενον, ὡς καὶ ἐνταῦθα τὸ ἀφείλετο ἐν τῇ προτάσει λέλεκται, ἐν δὲ τῇ ἀποδόσει συνυπακούεται.

Ἔστι καὶ ἐπιτιμητικὴ περίοδος τῷ σχήματι, ὅταν λέγωμεν «εἶθʼ, ἃ Φίλιππος ἂν εὔξαιτο τοῖς θεοῖς, ταῦθ ὑμῶν τινες ἐνθάδε ποιοῦσιν;» κἀκεῖ πάλιν «εἶτα οὐκ αἰσχύνεσθε, εἰ μηδʼ ἃ πάθοιτʼ ἄν, εἰ δύναιτʼ ἐκεῖνος, [*](153) ταῦτα ποιῆσαι καιρὸν ἔχοντες οὐ τολμήσετε;» γίνεται [*](240) δὲ καὶ ἐκ συμπλοκῆς δύο ἀδικημάτων οἶον «νῦν δέ, ἃ μὲν πλεύσασιν ἦν σῶσαι, βαδίζειν κελεύων ἀπολώλεκεν οὗτος, ἃ δʼεἰποῦσι τἀληθῆ, ψευδόμενος». Καθόλου δὲ περὶ σχήματος περιόδου λεκτέον. περίοδός ἐστι σχῆμα αὐτοτελὲς ὅλου τοῦ ἐπιχειρήματος ἐν ἑρμηνείας ῥυθμιῷ συντόμως ἀπηρτισμένον, τὰ δὲ ἐν αὐτῇ συντόμως ὑπερβατὰ καλῶς σχηματίζει τὰς περιόδους· «ὁ γὰρ οἷς ἂν ἐγὼ ληφθείην», ἔστι γὰρ τὸ ἐξῆς ‘ὁ γὰρ ταῦτα πράττων, οἷς ἂν ληφθείην ἐγώ’.

Ἰστέον δέ, ὡς τὴν περίοδον ἤτοι ἰσοσκελῆ καὶ ἰσόπλευρον ἀπὸ τῶν κώλων εἶναι δεῖ κατὰ τὴν ἑρμηνείαν [*](2 προγράψαι Ac 8 ὑμῖν τὸ δοῦναι ὑμᾶς Ac, m.2Vc | νὸ⌊Ι⌉ VcBa | ἡμῖν Ba 4 δὲ ante τὸ add. VcBa 7 μὴ suppl. m. po. Pc φαίνεται Ba, (η supr.) Vc 8 l. 2 | ἐν μὲν Ma 10 δὲ καὶ V 11 Dem. 8, 20 | τῶι θεῶι VcBa 12 ἐνθάδε ποιοῦσί τινες VcB | Dem. 1, 24 14 τολμήσετε P: cf 180,11 15 Dem 19 181 17 εἰποῦσιν ἀληθῆ Ac 19 δέ ἐστι Ba 22 Dem. 9,17 | οἷον ante ὁ add. Ma)

ἢ συντομωτέραν ἐν τῇ ἀποδόσει· ἀτονία δὲ ῥήτορος τὴν ἀπόδοσιν τῆς περιόδου μακροτέραν ποιῆσαι τῆς προτάσεως. καὶ καθάπαξ εἴ τις ἐκλεξάμενος τὰ παρὰ τῶν ἀρχαίων σχήματα τῶν περιόδων μιμοῖτο, ἐν ταῖς μεταποιήσεσι πλῆθος ἂν εὕροι περιόδων. καὶ γὰρ τὸ ἐκ παραβολῆς σχῆμα ἄριστον «ὥσπερ γὰρ εἴ τις ἐκείνων προήλω, σὺ τάδε οὐκ ἔγραψας ἄν, οὕτως ἂν σὺ νῦν δίκην δῷς, ἄλλος οὐ γράψει». καὶ διαπορητικῶς ἔστι περιοδεῦσαι, ἂν ἄρξηταί τις, ὡς ὁ Δημοσθένης ἐν τῷ Κατὰ Τιμοκράτους· ‘διὰ τί ἄρα, νὴ Δία, διὰ τί τοῦτο [*](154) οὐχὶ καλῶς ἔχειν δόξαι τισὶ τὸ ψήφισμα; πότερον, ὅτι παρὰ τοὺς νόμους; καὶ μὴν μόνον ἐστὶ κατὰ τοὺς νόμους. ἀλλʼ ὅτι τάξεως λύσις; καὶ μὴν τοῦτο, ὡς οὐκ ἄλλο, θεμέλιος εὐταξίας. ἀλλ ὅτι τόδεʼ καὶ ἀποδώσεις αὐτό. γίνεται δέ, ὅταν καὶ δύο καὶ τρία νοήματα ἔχῃς, οἷον εἴ τις ἐκείνην θελήσειε μεταποιῆσαι τὴν περίοδον, περιοδικὴν μᾶλλον οὖσαν ἢ περίοδον, «τνῦν δέ, ἃ μὲν πλεύσασιν ἦν σῶσαι, βαδίζειν κελεύων [*](241) ἀπολώλεκεν οὗτος, ἃ δʼ εἰποῦσι τἀληθῆ, ψευδόμενος», καὶ πάλιν διὰ τί γὰρ ἄν, νὴ Δία, διὰ τί φείσαιτό τις Αἰσχίνου; πότερον ὅτι τὴν ἔξοδον ἐπετάχυνε; καὶ μὴν πλεῖν ἔδει καὶ μὴ βαδίζειν. ἀλλ ὅτι τἀληθῆ πρὸς ὑμᾶς ἔφησε; καὶ μὴν ψευσάμενος πάντα ἀπολώλεκεν. — Ἡ δὲ τῆς μεταποιήσεως ἀρετὴ τοῦ ὑποτεθέντος [*](8 τὰ om. VcBa 4 τῶν om. Ac 5 καὶ γὰρ καὶ VcBa 7 ἂν ἔγραψας V, Dem. 22, 7 7 8 δίκην δῶις νῦν Pc 9 γρ ἐὰν ἀπαρχῆς ἄρξηταί τις διαπορεῖν P | cf. Dem. 24,81 10 τί γε ἄρα V 11 τὸ ψήφισμα ante δόξαι VcBa, post δόξαι Pc 18 καὶ μὴν καὶ P 16 ἐκείνων Pc ἐθελήσειε V 17 οὖσαν μᾶλλον Ac 18 Dem. 19, 181 | μὲν om. Pc 19 οὗτος om. VcBa 20 [καὶ πάλιν] Spengel | γὰρ ἂν PAc γε ἄρα VcBa | διὰ τί om. VcBa 21 ἐτάχυνε Ac) νοήμιατος πᾶν σχῆμα οὕτως ἐφαρμόσαι δύναται· ὃ μᾶλλον ἐκπλήττει γινόμενον ἐξ αὐτοσχεδίου ἢ γραφῇ παραδιδόμενον.

Γίνεται δὲ καὶ μονόκωλος περίοδος, γίνεται δὲ καὶ δίκωλος καὶ τρίκωλος ἡ ἐκ τριῶν κώλων συνεστηκυῖα καὶ τετράκωλος ἡ ἐκ τεττάρων. κῶλον δέ ἐστιν ἡ ἀπηρτισμένη διάνοια. ἡ μὲν γὰρ μονόκωλος ἐκείνη, ἐπειδὴ κρέμαται ἡ διάνοια αὐτῆς μέχρι τοῦ τέλους τῷ ὑπερβατῷ [*](155) οὕτω σχηματισθεῖσα σχοινοτενῶς διείληπται «εἶτα οὐκ αἰσχύνεσθε, εἰ μηδʼ ἃ πάθοιτ ἄν, εἰ δύναιτʼ ἐκεῖνος, ταῦτα ποιῆσαι καιρὸν ἔχοντες οὐ τολμήσετε; δίκωλος δὲ ἐκείνη ἡ προτάσεως μονοκώλου κειμένης ἀπόδοσιν ἀπαιτοῦσα μονόκωλον· μάλιστα δὲ αἰ γνωμικαὶ πάσχουσιν αὐτό· ἔστι δὲ γνωμικὴ περίοδος αὕτη «τὸ γὰρ εὖ πράττειν παρὰ τὴν ἀξίαν ἀφορμὴ τοῦ κακῶςνεῖν τοῖς ἀνοήτοις γίνεται». τρίκωλος δὲ ἐκείνη, ὅταν δύο κώλων διαφόρων προταθέντων ἀρκῇ μονόκωλος ἑκατέροις ἀπόδοσις, οἷον «ὧν οὖν ἐκεῖνος μὲν ὀφείλει τοῖς ὑπὲρ αὐτοῦ πεπολιτευμένοις χάριν, ὑμῖν δὲ δίκην προσήκει λαβεῖν», μέχρι τούτου ἡ πρότασις, εἶτα ἐπήρκεσεν ἑκατέροις τοῖς κώλοις ἡ ἀπόδοσις μονόκωλος «τούτων οὐχὶ νῦν ὁρῶ τὸν καιρὸν τοῦ λέγειν». [*](1 δυνήσεται Pc | Dox. : ἔνιοι . ‘ὅ οὐ μᾶλλονʼ κτλ. 4. 5 cf. Demetr De eloc. 16. 17 5 καὶ τρίκωλος δὲ 6 alt. ἡ om 7 μὲν om. Pc 8 τοῦ om. Vc 9 σχηματισθείσης PAc | Dem 1, 24 11 καιρὸν ἔχοντες ποιῆσαι Ac | τολμήετε Pc; cf. 178,14 18. 14 τοῦτο δὲ μιάλιστα πάσχουσιν αἰ γνιωμικαί VcBa 14 Dem. 1, 23 | cf. 9, 1 15 τὴν ἑαυτοῦ post ἀξίαν add. Ba, (del) Vc 17 προτεθέντων PAc 18 ὑόθδεσια Pc | οἷον om. Pc | Dem 2, 4 19 πολιτευομένοις VcBa 20 τούτου, ων m.2 supr., Vc | εἶτα post 21 κώλοις VcBa 21 ἀμφοτέροις VcBa | ἡ om. VcBa 22 τούτων P; τοῦτον Ac; τοῦτό ἐστιν Ba; τοῦτό ἐστι το|ύτω ex ῦτο, m.2?⌉ν Vc)

τετράκωλος δὲ ἐκείνη ἡ ἐν τῇ πρώτῃ προτάσει ἀπόδοσιν ἰδίαν ἔχουσα καὶ ἐν τῇ δευτέρq προτάσει ἀπόδοσιν ἰδίαν ἔχουσα, οἷον «ἐν μὲν γὰρ τῷ γράψαι μηδένα εἶναι ἀτελῆ τοὺς ἔχοντας ἀφείλετο τὴν ἀτέλειαν, [*](142) ἐν δὲ τῷ προσγράψαι μηδὲ τὸ λοιπὸν ἐξεῖναι δοῦναι ὑμᾶς τὸ δοῦναι ὑμῖν ἐξεῖναι». τῆς τετρακώλου [*](156) δὲ ταύτης καὶ ἡ χρεία καλλίστη ἐν ταῖς μεταποιήσεσιν, ὅτι καὶ δύναται στρέφοεσθαι· τετράκις γὰρ μετασχηματιζομένη ἐκ τῶν προτάσεων καὶ τῶν ἀποδόσεων ἀλύπως δύναται λεχθῆναι τετράκις· εἰ δὲ δεῖ καὶ χιασθῆναι αὐτήν, τότε δὴ τότε δύναιτο ἄν τις αὐτὴν ἐκ τῆς τῶν νοημάτων ἀνάγκης καὶ πλεονάκις στρέφειν· οὐ πᾶσα δὲ χιασθῆναι δύναται τετράγωνος περίοδος. ἔστω δὲ πρῶτον αὕτη ἡ πολλάκις μὲν ἀναστρεφομένη, μηδὲ ἅπαξ δὲ χιαζομένη, οἷον «ἐν μὲν γὰρ τῷ γράψαι μηδένα εἶναι ἀτελῆ τοὺς ἔχοντας ἀφείλετο τὴν ἀτέλειαν, ἐν δὲ τῷ προσγράψαι μηδὲ τὸ λοιπὸν ἐξεῖναι δοῦναι ὑμᾶς τὸ δοῦναι ὑμῖν ἐξεῖναι». δύναται δὲ αὕτη ἀθρόως ἀναστραφεῖσα καὶ ἄλλως γενέσθαι· ἡ γὰρ δευτέρα πρότασις καὶ ἀπόδοσις γίνονται πρῶται οἷον ‘ἐν μὲν γὰρ τῷ προσγράψαι μηδὲ τὸ λοιπὸν ἐξεῖναι δοῦναι ὑμᾶς τὸ δοῦναι ὑμῖν ἐξεῖναι ἀφείλετο, ἐν δὲ τῷ γράψαι [*](1 ἐκείνη Ac, v v.l.P; om. P VcBa | τῆι πρώτηι V, v.l.P; ἐκα- τέρα P 2 τῆι δευτέραι προτάσει V, v v.l.P: τῆι ἀποδόσει P 2. 3 ἀπόδοσιν VcBa, v v.l.P; πρότασιν P ἀπόδοσιν ἰδίαν ἔχουσα om. Ac 8 Dem. 20, 2 6 ὑμᾶς PVcBa; ὑμῖν Ac ὑμῖν P; ἡμῖν VcBa; ὑμᾶς Ac τετραγώνου VcBa, v v.l.P (cf. l. 13) 7 καὶ om. VcBa 10 γρ καὶ πολλάκις P (ad 12 πλεονάκις referendum ?) 11 τότε δὴ τότε: fort ex loco p 185, 13 laudato figuram petiit ἄν om. PAc 12 καὶ om Pc 13 γὰρ Ac περίοδος τετράγωνος Pc | τετράκωλος Ac 14 πρώτη VcBa | ἡ — 15 οἷον om. VcBa 15 γράφειν Ac 18 ἡμῖν VcBa | δὲ V. v v.I.P; γὰρ P | αὕτη V. v.l. Pc; αὕτη ἡ v.l. Pa; om. P 19 καὶ V, v.l.P; om. P | δευτέρα om. Pc 21 δοῦναι om VcBa 22 ἡμῖν Ba, ?m. 1Vc |ἀφείλετο om. Pc προσγράψαι Pc) μηδένα εἶναι ἀτελῆ τὴν ἀτέλειαν τοὺς ἔχονταςʼ· ἢ τὰς δύο προτάσεις ἐκλαβὼν συντίθημι ‘ἐν μὲν γὰρ τῷ γράψαι μηδένα εἶναι ἀτελῆ καὶ ἐν τῷ προσγράψαι μηδὲ τὸ λοιπὸν ἐξεῖναι δοῦναι καὶ τοὺς ἔχοντας ἀφείλετο τὴν [*](157) ἀτέλειαν καὶ ὑμᾶς τὸ δοῦναι ὑμῖν ἐξεῖναιʼ· ἢ τὰς ἀποδόσεις ποιῶ προτάσεις ‘καὶ τοὺς ἔχοντας ἀφείλετο τὴν ἀτέλειαν καὶ ὑμᾶς τὸ δοῦναι ὑμῖν ἐξεῖναι ἐν τῷ γράψαι μηδένα εἶναι ἀτελῆ καὶ ἐν τῷ προσγράψαι μηδὲ τὸ λοιπὸν ἐξεῖναι δοῦναι ὑμῖν᾿ . — Καὶ αὕτη ἐστὶ καὶ οὕτως γίνεται ἡ πολλάκις μὲν ἀναστρεφομένη, μηδὲ ἅπαξ δὲ χιαζομένη. ἐκείνη δὲ ἡ παρὰ τῷ Δημοσθένει καὶ χιασθῆναι δύναται τὸ «μὲν γὰρ Φίλιππος ὅσῳ πλείονα ὑπὲρ τὴν ἀξίαν πεποίηκε τὴν ἑαυτοῦ, τοσούτῳ θαυμαστότερος παρὰ πᾶσι νομίζεται· ὑμεῖς δὲ, Ἀθηωαῖοι, ὅσῳ χεῖρον ἢ προσῆκε κέχρησθε τοῖς πράγμασι, τοσούτῳ πλείονα [*](243) αἰσχύνην ὠφλήκατε», καὶ μυριάκις ἔστι μεταποιεῖν τὴν ἀναδεχομένην τοῦτο τὸ σχῆμα. πῶς δὲ ἀναδέχεται τὸν χιασμόν; ὅταν ἐν ἀμφοτέραις ταῖς προτάσεσιν ἀμφότεραι ἁρμόζωσιν αἱ ἀποδόσεις καὶ ἐναλλάξ, οἷον «δ μὲν γὰρ Φίλιππος ὅσῳ πλείονα ὑπὲρ τὴν ἀξίαν πεποίηκε τὴν ἑαυτοῦ, τοῦτο ἡ πρότασις, ἁρμόζει δὲ αὐτῇ ἐκατέρα ἀπόδοσις, εἴτε βούλοιτό τις λέγειν «τοσούτῳ [*](1 ἔχοντας ἀφείλετο Sc 2 ἐκβαλὼν VcBa | μὲν om. V | γρά- φειν Ac 3 ἐν τῷ om. Vc Ba προσγράφειν Ac 4 δοῦναι ὑμῖν Ac 5 τοῦ PaBa, m. 1Vc | ἡμῖν VcBa 5.6 ἢ τὰς ἀποδόσεις P ἢ πάλιν τὰς δύο ἀποδόσεις V; γρ ἢ πάλιν τὰς ἀποδόσεις Pa, (καὶ pro ἢ) Pc 7 τοῦ PaBa, m. 1Vc ἡμῖν VcBa 8 εἶναι m.2, εἰδέναι m. 1Vc 9 δοῦναι ὑμῖν om. VcBa 10 πολλάκι Ba, m. 1Vc 11 sic P, (ἡ et καὶ om.) Ac; ἐκείνη δὲ καὶ χιασθῆναι δύναται παρὰ τῶι δημοσθένει VcBa 14 ὦ Ἀθηναῖοι om. Vc Ba, Dem. 2, 3 15 χρῆσθε PAc 18 τοῦτον τὸν Pc 19 ἁρμό- σωσιν VcBa 20 Φίλιππος om. VcBa | πλείω VcBa 21 ἁρμό- σει VcBa 22 τοσούτῳ — 183, 1 νομίζεται et 183, 2 τοσούτῳ — ὠφλήκατε locum mutaverunt Ac) θαυμαστότερος ἐκεῖνος παρὰ πᾶσι νομίζεται» εἴτε βούλοιτο λέγειν «τοσούτῳ πλείονα ὑμεῖς αἰσχύνην ὠφλήκατε»· καὶ πάλιν «ὑμεῖς δέ, ὦ Ἀθηναῖοι, ὅσῳ χεῖρον ἢ προσῆκε κέχρησθε τοῖς πράγμασιν ἡ πρότασις ἡ δευτέρα πρὸς ἀμφότερα ἁρμόσει, εἴτε βούλοιτό τις [*](158) λέγειν «τοσούτῳ πλείονα αἰσχύνην ὠφλήκατε» εἴτε βούλοιτο λέγειν «τοσούτῳ θαυμιαστότερος ἐκεῖνος παρὰ πᾶσι νομίζεται. καὶ ὅλως ἄπειρος ὁ περὶ τούτου λόγος.

Δεῖ τοίνυν τὸν μέλλοντα λέγειν, τὰ ποῖα τῶν νοημάτων 4 κατὰ πνεῦμα ἐξενεχθήσεται, πρῶτον εἰπεῖν, τί ἐστι πνεῦμα καὶ πόσα εἴδη αὐτοῦ καὶ πόθεν γίνεται καὶ πῶς συντίθεται. πνεῦμα μὲν οὖν ἐστι σύνθεσις λόγου διάνοιαν ἀπαρτίζον ἐν κώλοις καὶ κόμμασι, μετρούμενον πρὸς τὴν διάρκειαν τοῦ πνεύματος κατὰ τὴν φωνὴν τοῦ λέγοντος.

Ἐπεὶ δὲ καὶ περὶ κώλου καὶ κόμματος ἔφαμεν, ἰστέον ἐν συντόμῳ, ὅτι δεῖ καὶ κόμμα καὶ κῶλον ἀπαρτίζειν τὴν διάνοιαν· διαφέρουσι δὲ τοῖς μέτροις, ὅτι τὸ μὲν ἀπὸ τεττάρων καὶ πέντε συλλαβῶν μέχρι τῶν ἓξ κόμμα ἐστὶν ἐπῳδῷ μετρούμενον, τὸ δὲ [*](2 ὑμεῖς post αἰσχύνην ; om. Sc, cf. p.182, 2 3 ὦ ἀθηναῖοι om. VcBa 4 χρῆσθε PAc 8 ἄπορος m.1Pc | τούτ|ων m.2 ex ου] Ba 12 πόθεν P; πῶς V, v.i.P 18 οὖν om. Pc; μὲν οὖν om. VcBa 14 ἀπαρτίζουσα Sturm; cf Dox. II 253, 5 W 15 διάνοιαν Pc 19 cf. W VII 931, 15 (schol. P in Herm. Π. ἰδ ;auctor est Lactares; cf. Studemund, Pseudo-Castoris excerpta rhetorica, p. 8): τὰ περὶ τοῦ κόμματος Ἀψίνου . . οὗτος γὰρ κατὰ μὲν τὴν διάνοιαν οὐδὲν διαφέρειν νομίζει τὸ κῶλον τοῦ κόμματος, μόνῳ δὲ διαχωρίζεσθαι τῷ μέτρῳ τῶν συλλαβῶν· ἀπὸ γὰρ τεσσάρων κτλ | δὲ suppl m. po Pc | δὲ ἀλλήλων τοῖς V, v.l .Pa 20 (ὅτι om.) τὸ μὲν γὰρ VcBa μέχρι PAc, W VII 931, 19; καὶ μέχρι VcBa 21 ἐπῳδῷ μετρούμενον om. W VII)

ὑπὲρ τὰς ἑπτὰ καὶ ὀκτὼ καὶ δέκα καὶ ἐγγίζον ἤδη τῷ τριμέτρῳ καὶ μέχρι τοῦ ἡρωικοῦ προχωροῦν κῶλον γίνεται ὀρθὸν καὶ τεταμένον. ὁ δὲ τῶν συλλαβῶν ἀριθμὸς [*](244) περινενόηται ἤδη. τὸ δὲ ὑπὲρτὸ ἡρωικὸν σχοινοτενὲς κέκληται, χρήσιμον προοιμίοις μάλιστα καὶ ταῖς τῶν προοιμίων περιβολαῖς. οἳ δέ φασι καὶ τὸν ἐπῳδὸν κῶλον εἶναι, [*](159) τὸ δὲ ὑποκάτω κόμμια. ταῦτα μὲν οὖν κῶλά ἐστιν «ἀλλ᾿ δ τὴν Εὔβοιαν ἐκεῖνος σφετεριζόμενος καὶ κατασκευάζων ἐπιτείχισμα ἐπὶ τὴν Ἀττικήν», εἶτα ἐπιφέρει κόμματα «τκαὶ καταλαμβάνων Ὠρεὸν καὶ κατασκάπτων Πορθμόν», εἶτα διαδέχεται καὶ κῶλον πάλιν «τκαὶ καθιστὰς ἐν μὲν Ὠρεῷ Φιλιστίδην τύραννον», εἶτα κόμμα πάλιν «έν δʼ Ἐρετρίᾳ Κλείταρχον» ἢ κῶλον ἐπῳδῷ ἴσον. καὶ διόλου τὸ πνεῦμα τούτοις συνέχεται — οὔτε γὰρ ἀριθμῷ οὔτε ἔξει ὑποπίπτει, ἀλλὰ τὸ παρατυχὸν λέγεται —, δἰ ἄλλων μέντοι οὐ γίνεται. — Ἰστέον δέ, ὅτι καὶ ἀπὸ τῶν πέντε συλλαβῶν, ὡς ἔφαμεν, καὶ τεττάρων δέ γε καὶ ἡττόνων συνίσταται τὸ κόμμα· εἰ γὰρ ἀπαρτίζοιτο διάνοια, καὶ ἐν δύο συλλαβαῖς κόμμα ἔστι — κόμμα δέ ἐστι σύνθεσις διανοίας μικροτέρα κώλου — · ἐπεὶ τὸ πνεῦμα αὐτὸ μετʼ ὀλίγον καὶ [*](1 exsp. ὑπὲρ τὰς ἓξ l ult. καὶ et τῷ om. W VII 8 ὁ — 4 περινενοηται auppl.m .2Ba; om. W VII 931, 31 4 ἤδη PAcMr, cf. schol. P W VII 822, 2; om. VcBa 4. 5 κέκληται — 6 περι- βολαῖς om. W VII 931, 22 5 ὅπερ χρήσιμον ἐν Anon. III 113, 29 Sp. e οἱ δὲ PVcBa; ἔνιοι δὲ W VII 931; οἷον Ac 8 Dem 18, 71 9 ἐπιτειχίσματα Pa 11 καὶ om. AcMr κῶλα Vc 14 καθό- λου VcBa 15 ἕξει Ac; λέξει PoVcBa, (λ er) Pa; schol. P W VII 822: τῇ δυνάμει τοῦ λέγοντος ὑποπίπτει τὸ πνεῦμα VcBa 16 λέγεται VcBa; γίνεται PAc 17 ὡς om. VcBa 18 p. 183, 20 | συνίσταται Pc, (post κόμμα transp.) Ac; συνίστασθαι (post κόμμα- transp. ) VcBa; om. Pa συνίσταται τὸ κῶλον συλλαβῶν W VII 931, 25 20 ἔσται W VII | κόμμα δέ ἐστι om. Pa; κόμμα γάρ ἐστι? 21 ὀλίγα P) εἰς τοιαῦτα καταλήξει κόμματα, ὅταν λέγῃ «πότερον ταῦτα ποιῶν ἠδίκει καὶ παρεσπόνδει καὶ τὴν εἰρήνην ἔλυεν ἢ οὔ; καὶ γὰρ αἱ ἐπὶ τέλει δύο συλλαβαὶ «ἢ οὔ» κόμμα ἐστίν, ἐρωτῶντος ὁλοκλήρως ἀνθρώπου τὴν διάνοιαν.

Εἴδη δὲ πνευμάτων δύο· ἤτοι γὰρ ἓν νόημα λαβόντες καὶ τοῦτο ἐργαζόμενοι τῇ ἑρμηνείᾳ πλείοσι κώλοις, ὡς ἔφην, διαρκοῦμεν τὸ ἓν ἐπεκτείνοντες, οἷον «ὅτε γὰρ περιὼν ὁ Φίλιππος Ἰλλυριοὺς καὶ Τριβαλλούς, [*](160) τινὰς δὲ καὶ τῶν Ἑλλήνων κατεστρέφετο καὶ δυνάμεις πολλὰς καὶ μεγάλας ἐποιεῖτο ὑφʼ ἑαυτόν, καί τινες τῶν ἐκ τῶν πόλεων ἐπὶ τῇ τῆς εἰρήνης ἐξουσία βαδίζοντες [*](245) ἐκεῖσε διεφθείροντο, ὧν εἷς οὗτος ἦν, τότε δὴ τότε πάντες, ἐφʼ οὓς ταῦτα παρεσκεύαζεν ἐκεῖνος, ἐπολεμοῦντο. εἰ δὲ μὴ ἡσθάνοντο, ἕτερος οὗτος λόγος, οὐ πρὸς ἐμέ», τοῦτο γὰρ σύμπαν ἑνός ἐστι νοήματος ἑρμηνεία τοῦ ὅτι πάλαι Φίλιππος τοῖς Ἕλλησιν ἐπεβούλευεν· ἢ ὅταν πολλὰ πράγματα ἀθρόως ἔχοντες εἰπεῖν καθʼ ἕκαστον κῶλον πρᾶγμα ἀπαρτίζωμεν, ὡς ἐν ἐκείνῳ «ἀλλ’ ὁ τὴν Εὔβοιαν ἐκεῖνος σφετεριζόμενος καὶ κατασκευάζων ἐπιτείχισμα ἐπὶ τὴν Ἀττικὴν καὶ καταλαμβάνων Ὠρεὸν καὶ κατασκάπτων Πορθμόν», καὶ διόλου τοῦτο τὸ πνεῦμα συναπαρτίζει τῷ πράγματι [*](1 sc. p. 184, 8 sq.: Dem. 18, 71 4. 5 ἐρωτῶντος τοῦ ῥήτορος ὁλοκλήρως μετὰ τῶν δύο συλλαβῶν τούτων τὴν προκειμένην πᾶ- σαν διάνοιαν W VII 931, 29 4 τὴν om VcBa 7 ἐργασάμενοι VcBa 8 p 183, 15 | Dem 18, 44 9 περιϊὼν PMr | ὁ om. Vc 10 δὲ suppl. m. 2Vc 12 ἐκ τῶν om. (mg γρ τῶν πολεμίων) P 18 αἰσχινης post ἦν add. VcBa | δὴ τότε hic om. Dem.; V. p. 181, 11 ann., 190, 2 15 λόγος οὗτος VcBa | ὁ λόγος Pc 17 ὅτι εἰ πάλαι VcBa 19 ἓν πρᾶγμα? | ἀπαρτίζομεν VcBa 19.20 ὡς ἐκεῖνο Ac, m 2Vc | p. 184,8 21 καὶ μεγάροις ἐπιχειρῶν post ἀττικὴν add. Ac, post 22 ὠρεὸν Sc 28 τούτου VcBa | τὸ om. Ac | συναπαρτίζεται VcBa; συναρτίζει Ac)

καὶ κῶλον. καὶ παρὰ ταῦτα οὐκ ἔστιν ἄλλο εἶδος πνεύματος.

Ἐλέγχεται δὲ τὸ πνεῦμα καὶ γίνεται τῇ ἐπιμονῇ τοῦ σχήματος· δεῖ γὰρ ἐπιμείναντα τῷ σχήματι τ ὁμοιότητι τοῦ σχήματος δεῖξαι τὴν τέχνην. συνδεῖται δὲ τὸ πνεῦμα καὶ συντίθεται μάλιστα καὶ εὔτονον γίνεται τοῖς συνεχέσι συνδέσμοις τοῖς συμπλεκτικοῖς, καὶ πάσχει δέ γε κοσμούμενον ἀπʼ ἀρχῆς ἄχρι τέλους. καὶ παράδειγμα οὐκ ἔθηκα· οὐδὲν γὰρ ἔστιν, ὅ τι μὴ οὕτως ἔχει.

Σχήματα δὲ πνευμιάτων, ὅσα καὶ λόγων· ἔξεστι γὰρ ὅθεν βούλει σοι τὸ πνεῦμα λαβόντι καὶ λέγοντι μόνον ἐπιμεῖναι, ὅτῳ δʼ ἂν ἐπιμείνῃς, πνεῦμα ποιεῖς. μετρίως δὲ ἀπὸ τῶν παραδειγμάτων τὰς τηρήσεις ἀναγκαῖον ἐκθεῖναι. ἔστι γὰρ αὐτῶν τὸ μὲν ἀποφαντικὸν κατὰ τὴν ὀρθὴν πτῶσιν οἷον «ἀλλʼ ὁ τὴν Εὔβοιαννος σφετεριζόμενος»· ἀπὸ γὰρ τοῦ σφετεριζόμενος ἡ ἐπιμονὴ γενομένη τὸ σχῆμα προήγαγεν. — Ἔστι καὶ κατʼ ἐρώτησιν, ἐάν τις λέγῃ ‘τίς γὰρ ὁ τὴν Κὔβοιαν ἐκεῖνος σφετεριζόμενος; τίς ὁ καταλαμβάνων Ὠρεόν; τίς ὁ κατασκάπτων Πορθμόν; τίς ὁ κατασκευάζων ἐπιτείχισμα ἐπὶ τὴν Ἀττικήν;ʼ καὶ διόλου ἀλλάξας τὸ σχῆμα [*](246) σῷον ἐποίησας τὸ πνεῦμια, κἂν αὐτὰ λέγῃς τὰ ῥήματα, μόνον ἀντὶ τοῦ ἄρθρου τοῦ ὁ τὸ τίς παραλαβὼν διὰ τὸ σχῆμα μόριον. — Ἔστι καὶ ἐλεγκτικόν, ἐάν τις λέγῃ [*](1 κῶλον PAc, Anon. lII 114, 26 Sp. ; τοῖς κώλοις VcBa; τὸ κῶλον m 2Vc | ταῦτα v.l. P; τοῦτο PV 8 καὶ γίνεται om. Ac 4 ἐπιμείναντι Ac 5 τοῦ σχήματος om. VcBa 9 ὃ (om. τι) V ἔχει οὕτως Ac 12 ἐπιμεῖναι καὶ P 18 δὲ καὶ ἀπὸ Ac 14 ἀπο- φατικὸν | cf. 4, 21 sq 15 οἷον om | p. 184, 5 17 παρ- ήγαγεν Ac; πεποίηκεν VcBa | δὲ ante καὶ add. V 18 τις om. λέγηις VcBa 20 κατακόπτων (pro κατασκάπτων) Ba 28. 24 μόνα ἀντὶ τοῦ ο ἄρθρου τὸ τίς μόριον παραλαμβάνων διὰ τὸ σχῆμα VcBa | διὰ τὸ om. Ac 24 σχῆμα καὶ μόριον Ac, v.l.P (atrecte hic)

‘οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τὴν Εὔβοιαν σφετεριζόμενος; οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ κατασκευάζων ἐπιτείχισμα ἐπὶ τὴν Ἀττικήν;ʼ καὶ τὰ ἑξῆς ὁμοίως. — Καὶ δεικτικὸν γίνεται πάλιν τοῦ οὐχί ἀφαιρεθέντος οἷον ‘οὗτος ὁ τὴν Εὔβοιαν σφετεριζόμενος, οὗτος ὁ κατασκευάζων ἐπιτείχισμα ἐπὶ τὴν [*](162) Ἀττικήνʼ — Καὶ ἡ ἔνστασις μέντοι τοῦ πνεύματος ποιεῖ σχῆμα κάλλιστον, ἐὰν λέγωμεν ‘οὐ τὴν Εὔβοιαν ἐσφετερίζου; οὐ κατεσκεύαζες ἐπιτείχισμα ἐπὶ τὴν Ἀττικήν;’ — Καὶ καθόλου ἀποστροφὴ πᾶσα εἰς πρόσωπον ἐπιμείνασα πνεῦμα ἐγένετο, κἂν εἰς ἐμαυτὸνἐπιστρέψας λέγω ‘ἐγὼ μὲν ἤμην ὁ τὴν Εὔβοιαν σφετεριζόμενος, ἐγὼ δὲ ὁ κατασκευάζων ἐπιτείχισμα ἐπὶ τὴν Ἀττικήν, ἐγὼ δὲ ὁ καταλαμβάνων Ὠρόν, ἐγὼ δὲ ὁ κατασκάπτων Πορθμόνʼ· δύναται γάρ που ἐν προβλήματι καὶ Φίλιππος λέγειν ταῦτα. — Ἢ ἀρνητικὸν πάλιν πνεῦμα, ἐάν τις λέγῃ ‘οὐκ ἐγὼ τὴν Εὔβοιαν ἐσφετεριζόμην, οὐκ ἐγὼ κατεσκεύασα ἐπιτείχισμα ἐπὶ τὴν Ἀττικήνʼ. — Ἔστι καὶ ἀποτρεπτικὸν σχῆμα, ὃ ἐπιμεῖναν πνεῦμα γίνεται, ὅταν λέγῃ «μή μοι μυρίους μηδὲ δισμυρίους λόγους μηδὲ τὰς ἐπιστολιμαίους ταύτας δυνάμεις πρόφερε».

Ἰστέον δέ, ὅτι ἐπὶ πάντων τούτων αἵ τε τῶν ἀριθμῶν ἀλλαγαὶ ἐνικῶν καὶ πληθυντικῶν ἀλλάσσουσι καὶ μετασχηματίζουσιν αἵ τε τῶν γενῶν καὶ τῶν πτώσεων καὶ [*](scholiasta P interpretatur: τὸ τίς παραλαβὼν μόριον, διὰ τὸ σχῆμα) | δὲ καὶ VcBa | cf. 5,1.9 | ἐὰν λέγηις V) [*](2 καὶ — 8 ὁμοίως om. Vc 8 ἐξῆς ὡσαύτως· ὁμοίως καὶ Ac 4 οὗτός ἐστιν ὁ V 5 ἐπὶ om. Pa 9 ἐπιστροφὴ Pc 10 ἀπο- στρέψω λέγων 18 ἐγὼ — Πορθμόν om VcBa 15 πνεῦμα πάλιν Ac; [πνεῦμα] 16 κατεσκεύαζον VcBa 17 ἀπαγορευτι- κὸν VcBa 18 ἐγένετο Vc 19 Dem. 4, 19 (ξένους pro λόγους) 19.20 ἐπιστολιμαίας VcBa 21 sq. cf Alex lII 33, 15 sq. Sp Π. ὕψ. 23 | τούτων πάντων | αἵ τε αἰ Pc 22. 28 σχηματίζουσιν VcBa 23 καὶ αἱ τῶν Ac, m. 2Vc | alt. τῶν om. Vc)

αἱ τῶν ἐγκλίσεων. ἀριθμῶν μέν, ὁπόταν τις λέγῃ ‘οὗτός ἐστιν ὁ τόδε ποιῶνʼ, ποτὲ δὲ λέγῃ οὗτοί εἰσιν οἱ καταλαμβάνοντες Ὠέον, οὗτοί εἰσιν οἱ κατασκάψαντες [*](163) Πορθμόνʼ. γενῶν δέ, ἂν ποτὲ μὲν ἀρσενικὸν ὄνομα προθῇς, ποτὲ δὲ θηλυκόν, ποτὲ δὲ οὐδέτερον, εἶτα ἐπιμείνῃς· γένους γὰρ ἀλλαγὴ σχήματός ἐστιν ἐναλλαγή. πτώσεων [*](247) δέ, ἐὰν ποτὲ μὲν ὀνομαστικῶς, ποτὲ δὲ γενικῶς, ποτὲ δὲ κατὰ τὴν δοτικήν, ποτὲ δὲ κατὰ τὴν αἰτιατικὴν ἐξενέγκῃς τὸ σχῆμα· καὶ τὰς πτώσεις ἑνικῶς μὲν ἐκφέρων ἄλλο πνεῦμα ποιεῖς, πληθυντικῶς δὲ ἄλλο. καὶ κατὰ τὰς ἐγκλίσεις ὁμοίως. — Ταῦτα μὲν οὖν φύσιν ἔχει τοιαύτην καὶ πάντα, ἵνα μὴ καθʼ ἕκαστον λέγωμεν· πᾶσα γὰρ πτῶσις, πᾶσα ἔγκλισις, πᾶς ἀριθμός, πᾶν γένος, πᾶσα μετοχή, πᾶσα ἀντωνυμία μεταποιούμεναι καὶ μεταλλαττόμεναι τὰ σχήματα ἀλλάττουσιν.

Ἐκεῖνο δὲ ἄξιον εἰδέναι, ὅτι προχωροῦν τὸ πνεῦμα ἐν τῷ σχήματι εἰς συχνὰ κῶλα ὀφείλει καὶ μεταπεσεῖν εἰς ἄλλο σχῆμα λόγου προχωροῦν καὶ τῷ δευτέρῳ πάλιν ἐπιπίπτειν εἰ τύχοι τὸ τρίτον· ἡ γὰρ κοινωνία ἡ τοιαύτη καὶ ἡ διαδοχὴ ὡραῖον ποιεῖ τὸν λόγον ἐν τῷ πνεύματι, οἷον ἐὰν ἀπὸ τῆς ἀποφάνσεως εἰς τὴν [*](1 αἱ om. Ba; αἱ τῶν om. m. 1Vc | λέγη τις Ac; λέγωμεν Ba, (ης m. 2) Vc 1 2 τὸ οὗτός VcBa 2 καὶ ὅτε (om. δὲ) Ac |λέγει Ac; λέγεις VcBa 8 κατασκάπτοντες Ac, (ψαν m. 1 supr.) Pc 4 ⌊II—III⌉ πορθμόν Vc | ἀρσενικὸν ὄνομα VcBa; θηλυκὸν (om. ὄνομα) PAc 5 θηλυκὸν VcBa; ἀρσενικόν PAc 6 ἐναλλαγή P; ἀλλαγή 7 ποτὲ δὲ γενικῶς — 8 δοτικήν om. Pc 9 τὸ σχῆμα καὶ Ac, (m.1 cr. τὰ σχήματα) Pc; τὰ σχήματα καὶ Pa; om. VcBa | καὶ τὰς πτώσεις· PAc; τὰς πτώσεις· καὶ VcBa 11 ταῦτα Pa | ἔχει φύσιν VcBa 15 τὰ om. Ac 17 ἐν om. VcBa 17. 18 καὶ μεταπεσεῖν καὶ εἰς VcBa 18 λόγου πάλιν VcBa προχωρεῖν Ba, m. 1Vc; om. Ac 19 εἰ τύχοι ἐπιπίπτειν VoBa, (ἐμπ-) Ac 20. 21 τὸν ἐν πνεύματι λόγον Ac 21 ἀποφάσεως | cf. De- metr. De eloc. 279)

πεῦσιν καταστῇς, ὡς ὁ Δημοσθένης τὰ πρῶτα κῶλα ἀπεφήνατο «ἀλλʼ ὁ τὴν Εὔβοιαν ἐκεῖνος σφετεριζόμενος», εἶτα κατέβη εἰς τὴν πεῦσιν «πότερον ταῦτα ποιῶν ἠδίκει καὶ παρεσπόνδει; ἢ τὸ ἔμπαλιν, ἂν ἐρωτήσας εἰς τὸ δεικτικὸν μεταβάλῃς ἢ εἰς ἄλλο τι. πλὴν ἰστέον, ὅτι καλὸν ἐπιμείναντα τῷ πνεύματι ἐν [*](164) τῷ ἐνὶ σχήματι καὶ εἰς διαδοχὴν ἄλλου προχωρῆσαι· πολλάκις γὰρ τοῦτο οὕτω περικαλλῆ τὸν λόγον ἐποίησεν, ὥστε καὶ εἰς τρίτον σχῆμα μεταβαίνοντας ἀναστῆσαι τοὺς ἀκούοντας, ὥσπερ ἀκμαζούσης τῆς τοῦ λέγοντος φορᾶς, ἣν παρίστησι τοῖς ἀκούουσιν ἡ τοῦ σχήματος μεταβολή. τοὺς πολλοὺς δὲ καὶ ἠπάτησεν ἡ θεωρία ὡς ἀκμὴ οὖσα. ὁ δὲ ἀκμαῖος λόγος οὐχ ὁ αὐτός ἐστιν ἐν λόγῳ καὶ νοήματι, ἀκμὴ δὲ ἄλλο τι διανοίας ἐστὶ καὶ ἄλλο λόγου· ἀκμὴ γάρ ἐστι λόγου τῶν κατὰ πνεῦμα σχημάτων μεταβολή, νοημάτων δέ, ὅταν πληρώσας τις [*](248) ἓν νόημα ἐν πνεύματι εἰς ἄλλο νόημα λαθὼν μεταβῇ κἀκεῖνο ποιῇ πνεῦμα, εἶτα ἀπʼ ἐκείνου εἰς ἄλλο πνεῦμα· καὶ οὕτως ἐκ τῶν ἀδήλως ἄλληλα διαδεχομένων ἡ ἀκμὴ γίνεται. ὡς δʼ ἐπὶ παραδείγματος τὸ Δημοσθενικὸν ῥητέον, ὅπως εἰδείημεν, ὅτι ἡ τῶν πνευμάτων συνθήκη ἀκμή ἐστιν· «ὅτε γὰρ περιὼν ὁ Φίλιππος Ἰλλυριοὺς καὶ Τριβαλλούς, τινὰς δὲ καὶ τῶν Ἑλλήνων κατεστρέφετο καὶ δυνάμεις πολλὰς καὶ μεγάλας ἐποιεῖτο ὑφʼ ἑαυτόν, καί τινες τῶν ἐκ τῶν πόλεων ἐπὶ τῇ τῆς [*](1 μεταστῇς? 2 Dem. 18,71 | ἐκείνην Vc 8 μετέβη? 6 κάλ- λιον VcBa 9 ὡς (om. τε) VcBa 10 ὥσπερ Pa V ; ὥστε Pc 13. 14 λόγος ἐν λόγωι καὶ ἐν πράγμιατι οὐχ ὁ αὐτός (om. ἐστιν) Vc Ba 15 pr τοῦ λόγου | μὲν γάρ 18 ποιεῖ PAcBa 19 ἀδή- λως ἀλλήλων Ba, m 1Vc; ἀδήλων (m. po. : ἀλλήλων) εἰς ἄλληλα Pc ἀδήλως εἰς ἄλληλα PaAc | ἡ om. VcBa 20 ὡς ἐπὶ παραδείγ- ματος δὲ Ac 22 Dem. 18, 44—49 (cf. 185,3) περιϊὼν F | ὁ om. Pc 23 pr. καὶ Pa ; ἢ Pc 25 ἑαυτῶ Ac, m. 2Vc τῆς πόλεως Ac) εἰρήνης ἐξουσίᾳ βαδίζοντες ἐκεῖσε διεφθείροντο, ὧν εἶς οὗτος ἦν, τότε δὴ τότε πάντες, ἔφ οὓς ταῦτα παρεσκευάζετο ἐκεῖνος, ἐπολεμοῦντο. εἰδὲ μὴ ῇσθάνοντο, ἕτερος λόγος οὗτος, οὐ πρὸς ἐμέ», μέχρι τούτου τὸ πνεῦμα· εἶτα τὸ «οὐ πρὸς ἐμέ» θελήσας ἐργάσασθαι [*](165) ἄλλο πνεῦμα ἐποίησεν «ἐγὼ μὲν γὰρ καὶ προὔλεγον καὶ διεμαρτυρόμην καὶ παρʼ ὑμῖν ἀεὶ καὶ ὅποι πεμφθείην· αἱ δὲ πόλεις ἐνόσουν», καὶ τοῦτο μέχρι τῶν προδοτῶν προχωροῦν ἓν πνεῦμά ἐστιν· εἶτα λέγει τκαὶ τὰ ἄλλα πλὴν ἐκείνους ὅμως ἄλλους οἰομένους πωλεῖν πρώτους ἑαυτοὺς πεπρακότας σθῆσθαι2, ἀπὸ γὰρ τούτου καταλιπὼν πάλιν τὸ ἐγὼ οὐκ αἴτιοςʼ ἐργάζεται πνεῦμά τι ἄλλο, ὅτι οἱ προδόται πρὸ τῶν ἄλλων ἑαυτοὺς πιπράσκουσιν «ἀντὶ γὰρ φίλων καὶ ξένων, ἃ τότε ώνομάζοντο, νῦν κόλακες καὶ θεοῖς ἐχθροὶ καὶ πάντα ἃ προσῆκεν ἀκούουσι» , καὶ τὰ παραδείγματα ληφθέντα εἰς κατασκευήν ἐστι τούτου, καὶ ἔστη ἐνταῦθα «ἐπεὶ διά γε ὑμᾶς καὶ πάλαι ἂν ἀπωλώλειτε»· ὥστε ἡ τῶν τριῶν πνευμάτων σύνθεσις ἀκμὴ γέγονεν ἐντελὴς ἐκ νοημάτων οὖσα. — Ἐπὶ τούτῳ προσθετέον ἐκεῖνο, ὅπερ ἐστὶ λαμπρὸν πάνυ καὶ ποιεῖν καὶ εἰδέναι, ὅτι [*](249) [*](8 παρεσκεύαζεν VcBa 4 οὗτος λόγος Ac 4. 5 τὸ ἕν πνεῦμα schol. P |W VIII 828, 20) 6καὶ P; om. V, schol. P, Dem. 18, 45 7 διεμαρτυράμην V, schol. P 9 Dem. 18, 46 | γρ τοῖς δὲ προεστηκόσι (προεκστηκόσι Pa) καὶ τᾶλλα· πλὴν ἑαυτοὺς οἰομένοις πωλεῖν P 10 ἐκείνους om. VcBa | ὅμως om. | οἰόμενοι VcBa 11 πεπρακότες ἤσθεσθε VeBa 12 οὐκ ἐγὼ V 18 τι om. Ac 15 καὶ τοῦ θεοῦ ἐ. VcBa 17 πληρώ.σας VcBa 18 γρ καὶ οὕτως· καὶ ἔστη ἐνταῦθα πληρώσας· γρ καὶ οὕτως καὶ τὰ παραδείγματα ληφθέντα εἰς κατασκευήν ἐστι τοῦ ἀλλʼ οὐκ ἔστι ταῦτα οὐκ ἔστι mg. P; γρʹτοῦ ἀλλʼ οὐκ ἔστι ταῦτα οὐκ ἔστιν· ἐπεὶ διά γε ὑμᾶς καὶ πάλαι ἂν ἀπωλωλεevan.] m. 2Vc | καὶ P; om. V, Dem 18, 49 ἀπολώληται Ba; ἀπολώλ|ει; m.2?] τε Vc 20 τού- τοις Pa 21 πάνυ καὶ τὸ εἰδέναι καὶ τὸ ποιεῖν Ba, ([l]καὶ et καὶ τὸ ποιεῖν er.) Vc) ἀκμῆς γινομένης ἀπὸ τῶν νοημάτων δεῖ τελευταῖον τηρεῖν τὸ ποριμώτερον — δεῖ γὰρ ἀεὶ τὸν λόγον αὔξειν —, ποριμώτερον δέ ἐστι τὸ ἐκ παραδειγμάτων [*](166) τὴν σύστασιν λαβεῖν δυνάμενον ἢ παραβολῶν. οὕτω γὰρ τῆς τέχνης τὴν τάξιν σε διδασκούσης καὶ ἐπὶ τὸ κρεῖττον κατʼ ὀλίγον προαγομένης καὶ ἀναγούσης εὐδοκιμεῖν ἡ ψυχὴ δοκεῖ, τῆς τέχνης διʼ ὧν προσῆκεν ὁδευούσης· καὶ γὰρ ὁ Δημοσθένης τὰ περὶ προδότας παραδείγματα τελευταῖα ἐφύλαξε, καὶ Ὅμηρος τὸ κατὰ κῶλον πνεῦμα ἐν πράγμασι πληρώσας ἐπὶ τὴν παραβολὴν ἡλθεν

«ἀσπὶς ἄρʼ ἀσπίδʼ ἔρειδε, κόρυς κόρυν, ἀνέρα δʼ

ἀνήρ·

ψαῦον δʼ ἱππόκομοι κόρυθες λαμπροῖσι φάλοισι

ευόντων· ὡς πυκνοὶ ἐφέστασαν ἀλλήλοισιν »,

εἶθʼ ἡ παραβολὴ

«ὡς δʼ ὅτε τοῖχον ἀνὴρ ἀράρῃ πυκινοῖσι λίθοισι

δώματος ὑψηλοῖο, βίας ἀνέμων ἀλεείνων,

ὡς ἄραρον κόρυθές τε καὶ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι.»

Τάσις δέ ἐστι λόγου, ὅταν ὑπεραίρῃ τῷ μέτρῳ τὸ 5 πνεῦμα μακρότερον γινόμενον ὑπὲρ τὸ δύνασθαι ἐν ἰδίῳ ληφθῆναι τοῦ λέγοντος πνεύματι. τοῦτο γάρ ἐστιν [*](1 γενομένης VcBa 8 ἐκ PV ἀπὸ schol. P 6 ἀναγούσης PaAc; ἐναγούσης Pc; προαγούσης Ba; ?m 1 m.po.) Vc 8 εὐ- οδουμένης Ac; εὐοδούσης schol. Pa, (mg ad scholion γρʹ ὁδευ- ούσης) Pc | καὶ γὰρ καὶ VcBa | Dem. 18, 48 ἐδίδαξε Pc 10. 11 versuum ordo cum his pugnat 12 Hom. Π 215 | δʼ ἄρʼ Pa 17 Hom. Π 212 18 19 V ; om. P 20 περὶ τάσεως λόγου V 21 δὲ PPπ; om. | μέτρωι τοῦ λόγου τὸ Pc 22 γενόμενον τοῦ δύνασθαι Ba, (τοῦ ex cr.; m.2?) Vc)

ἡ τάσις τὸ ἀποτετάσθαι ἐπὶ μήκιστον ἤ χρὴ τὸ πνεῦμα. [*](167) καταφορὰ δέ ἐστιν ἡ ἐν τῇ κατηγορίᾳ τάσις. τίνι δὲ διαλλάττει; ὅτι ἡ τάσις καὶ ἐν ἀπολογίαις εἶναι δύναται, ἡ καταφορὰ δὲ οὐκ ἂν γένοιτο ἐν ἀπολογίᾳ.

[*](250)

6 Τὸ δὲ διλήμματόν ἐστι σχῆμα μὲν λόγου, δριμύτητος δὲ δόξαν ἔχον καὶ ἀληθείας. ἔστι δὲ τοιοῦτον, ὅταν δύο ἐρωτήσεις ἐρωτῶντες τὸν ἀντίδικον πρὸς ἑκατέραν ὦμεν εἰς λύσιν παρεσκευασμένοι. δεῖ δὲ τὰς ἐρωτήσεις ἐναντίας ἀλλήλαις εἶναι ὡς πάντως ἢ ταύτην ἢ ἐκείνην ἀποκριθησομένου τοῦ ἐχθροῦ· εἰ μὲν οὖν ἔχοιμεν ἀμφοτέρας λῦσαι, δεῖ ἐρωτᾶν κατὰ διλήμματον, εἰ δὲ μή, μὴ προτείνειν τὸ σχῆμα. ἐὰν γὰρ τῶν ἐρωτήσεων ἡ ἑτέρα ῥᾳδία τῷ ἐχθρῷ πρὸς ἀπόκρισιν, σοὶ δὲ δύςλυτος, πάντως ἡττήσῃ· ἐρωτᾷς γὰρ ἢ ὡς οὐκ ἀποκριθησομένου ἢ ὡς, εἰ καὶ ἀποκρίναιτο, λῦσαι· εἰ δὲ ἀποκρινόμενός σε νικήσειεν, ἑαυτῷ αἴτιος ἐγένου τῆς ἥττης. [*](168) οὐδὲ γὰρ ἐν ταῖς ἁπλαῖς ἐρωτήσεσι, μή τί γε κατὰ διλήμιματα [*](1 μακρότερον Portus 2 τῃ P; om. V. W VII 903, 24, Anon. III 115, 15 Sp. 3 ἀπολογίαι Pc 6 τὸ δὲ PPπ, m. 2Vc;om. V | σχῆμα μὲν PaPπ,m. 2Vc; μὲν χῆμα Pc; μὲν om. V, cf. schol. F; γρ τὸ δὲ διλήμματον ἔστι μὲν σχῆμα λόγου Pa, (om. γρ; om. μὲν) Pc 7 δὲ om. V, schol. P (W VII 834, 7) ἀληθείας Ac; mg. ἐχρῆν ἀληθείας εἰπεῖν οὐχὶ ἀλή κτλ schol. P; ἀλήθειαν P VcBa 8 cf. Aps. l 2 p 285, 12 Sp. B | ἑκατέραν PaAc, (σ m. 1 supr.) Pc; ἑκα- τέρας VcBa 10 ἀλλήλαις, ex ων?] Pa 11 ἀποκρινομένου P εἰ μὲν οὖν P καὶ εἰ μὲν V 12 διλήμμτον P; διλήμματα Vc Ba; ? Ac 14 ἦι post 13 γὰρ | ῥαιδία μὲν τῶ Ac 15 ἡττή- σει P; ἡττηθήσῃ Ac, v.l.P ἥττησαι VcBa 15. 16 ἀποκριθησο- μένου τοῦ ἐχθροῦ ἢ V (cf. l.11) 16 καὶ om. VcBa | ἀποκρίνοιτο V | τοῦ ante λῦσαι add. VcBa; λύσων? 17 σε om. Pc | νικήσει σεαυτῷ Sc 18 γε ταῖς κατὰ Ac 18. p 193, 1 διλήμματον Pc)

ἐρωτᾶν δεῖ. εἰ μὴ τότε, ὅταν ἢ μὴ ἔχῃ, τί ἀποκρίνηται, ἢ ὅταν μέλλῃ τοῦτο ἀποκρίνεσθαι, ὃ σοὶ συμφέρει· καθόλου γὰρ ὁ ἐρωτῶν ὡς εἰς νίκην τῇ ἐρωτήσει θαρρῶν ἐρωτᾶ.

Τὸ δὲ διλήμματόν ἐστι τοιοῦτον οἷον ‘πότερον παρῆς τούτοις γινομένοις καὶ συνευφραίνου ἢ οὐ παρῆς;ʼ ἐάν τε γὰρ εἴπῃ παρήμην καὶ συνευφραινόμηνʼ, παρεσκεύασται ὁ ῥήτωρ εἰπεῖν ‘πῶς οὖν κατηγορεῖς τούτων, οἶς συνευφραίνου;ʼ ἐὰν δὲ λέγῃ ‘οὐ παρήμηνʼ, ἀπαντήσεται αὐτῷ ὅτι ‘δίκης ἄξιος τοῖς ἀγαθοῖς τοῖς τῆς πόλεως μὴ συμπαρώνʼ. καὶ πάλιν ‘ᾔδεις τὰ μέλλοντα ἢ οὐκ ᾔδεις; ἐάν τε γὰρ εἴπῃ ‘ᾔδεινʼ, ἀπαντᾷ τί οὖν οὐ προέλεγες;ʼ ἐάν τε εἴπῃ ‘οὐκ ᾔδεινʼ, ‘τί οὖν ἡμῶν ὡς μὴ εἰδότων κατηγορεῖς; εἰ μὲν γὰρ ᾔδεῖς, προειπεῖν ὤφειλες· εἰ δὲ οὐκ ᾔδεις, τί τῶν ἄλλων ὡς μὴ εἰδότων κατηγορεῖς, τῆς ἀγνοίας τῶν μελλόντων κοινῆς οὔσης πρὸς πάντας ἀνθρώπους;ʼ

Γίνεται δὲ τὰ διλήμματα ἤτοι τῶν δύο ἐρωτήσεων διʼ ἓν πέρας ἐρωτωμένων οἷον ‘εἴτε καλὴν ἔγημας εἴτε [*](251) αἰσχράν, οὐκ ἔδει γῆμαιʼ· ἓν γὰρ πέρας συνάγεται ἐξ ἀμφοτέρων, τὸ μὴ δεῖν γῆμαι, διὰ μὲν τὸ καλὴν κοινήν, διὰ δὲ τὸ αἰσχρὰν ποινήν· καὶ τὰ μὲν κοινὰ· [*](169) διλήμματα ταῦτά ἐστιν· ἢ ὅταν τῶν ἐρωτήσεων ἑκάστη [*](1 2 ἀποκρίνοιτο Ac 2 ὅταν om | μέλλ|ηι m.2 | Vc; μέλλει Ba; μέλλοι Ac | σοὶ om. Pa 3 ὡς om Pa | εἰς om m. 1Pc 5 οἷον om. Ac | cf. Dem. 18, 217 9 συνηυφραίνου VcBa | δὲ P ; τε V εἴπηι V 10 ἄξιος εἶ Sc 11 τοῖς om. VcBa cf. | Dem. 18, 196 ; Hern. p. 69, 15 12 μέλλοντα ἔσεσθαι V 13 ἐρεῖ ante alt. τί suppl. m. 2Vc (ἐρεῖ ὅτι τί Sc) 14 ὡς ἡμῶν (om. μὴ) V γρ ὡς εἰδότων Pa 16 μὴ om. V 18 |δὲ τὰ] Pa; τὰ om. Pc 19 cf. Antisthenes, Diog. Laert. VI 3. Bion, D L, IV 48 20 mg ἐν ἄλλοις οὐκ ἔστι τὸ πέρας P 21. 22 διὰ μὲν — ποινήν suspecta | τοῦ καλὴν . . . τοῦ αἰσχρὰν P 22 καὶ — 28 ταῦτα post p 194, 1 δέηται VcBa 28 ἐστιν om. VcBa)

ἰδίας ἀποδόσεως δέηται, τοῦτο δὲ τὸ διλήμματον σεσόφισται καὶ Δημοσθενικόν ἐστι σχῆμα.

7 Παρήχησις δέ ἐστι κάλλος ὁμοίων ὀνομάτων ἐν διαφόρῳ γνώσει ταὐτὸν ἠχούντων. γίνεται δέ, ὅταν δύο ἢ τρεῖς ἢ τέσσαρας λέξεις ἢ ὀνόματα εἴπῃ τις ὅμοια μὲν ἠχοῦντα, διάφορον δὲ τὴν δήλωσιν ἔχοντα, ὡς παρὰ τῷ Ξενοφῶντι «πείθει τὸν Πειθίαν» καὶ παρὰ τῷ Ὁμήρῳ «ἀλλ’ Εὐπείθει πείθοντο», κἀκεῖ μάλιστα ἐναργῶς [*](170)

«ἤτοι ὅ γʼ ἐς πεδίον τὸ Ἀλήιον οἶος ἀλᾶτο

ὃν θυμὸν κατέδων, πάτον ἀνθρώπων ἀλεείνων».

ἐνταῦθα γὰρ ὅμοια μὲν ἀλλήλοις ἠχεῖ τὸ ‘Ἀλήιονʼ καὶ τὸ ‘ἀλᾶτοʼ καὶ τὸ ‘ἀλεείνωνʼ, ἀλλὰ τὸ μέν ἐστι τόπου ὄνομα, τὸ ‘Ἀλήιονʼ, τὸ δὲ ‘ἀλᾶτοʼ πρᾶγμα, τὸ δὲ ‘ἀλεείνωνʼ πρᾶγμα μὲν καὶ αὐτό, ἄλλο δὲ παρὰ τὸ σεσημασμένον. καὶ ὁ Θουκυδίδης «καὶ μὴν τότε Αἴγυπτος ὑπὸ βασιλεῖ ἐγένετο πλὴν Ἀμυρταίου τοῦ [*](2 σχῆμά ἐστιν V | Δημοσθενικόν: cf. 69, 11 ann.; W IV 632, 18. 633, 1 | ὅπερ καὶ παρʼ ἡμῶν ἐν τῆι τέχνηι 〈cf. Herm. Π. στ. 68, 19 sq.〉 ὡς παραγραφικὸν μεμελέτηται post σχῆμα add. P (παρημῶν — μεμελέτηται lemma) Mr, (τῆ διαιρετικῆι τέχνηι ὡς παραγραφικὸν ἀντιληπτικῶς μ.) Ac; mg. m.1 γρ καὶ παρʼ ἡμῶν ἐν τῆι διαιρε- τικῆ τέχνη ὡς παραγραφικὸν ἀντιληπτικῶς μεμελέτηται P; inter- polatonem om. m.1VcBa (m.2 add. : ὅπερ . . . τῆ 〈διαιρετικῆ m.po. add Vc〉 τέχνηι ὡς παραγραφικὸν ἀντιληπτικῶς μ.) 4 δὲ P; om. VPπ 5 γίνεται δὲ V, schol. P (W VII 837, 1); οἷον P 6 δύο ἢ V, schol. P; om. P | ἢ καὶ τέσσαρας V εἴποι P 8 Xen. Hell. VII 1, 41 (Πεισίαν . . πείθει) | π| ει m. 2; ex υ?]θίαν Vc; πιθίαν AcBa 9 τῷ om. V | Hom. ω 465 | ἀλλʼ οὐκ P | πεπίθοντο VcBa, schol. P | κάλλιστα (κ m.1 ex μ) Pa, (μ m. po.) Pc 11 ὁ καππεδίον schol. P, Hom Ζ 201 18 ἀλήϊον πεδίον VcBa 17 τὸ suppl. m.2Vc | |προ supr. m.po.]σεσημασμένον Pc Thuc. 1, 110 18 ἀμυνταίου Ba, (ρ ex ν) Vc) ἐν τοῖς ἕλεσι βασιλέως· τοῦτον δὲ διὰ μέγεθος τοῦ ἕλους οὐκ ἡδύναντο ἑλεῖν καὶ ἄμα μαχιμώτατοί εἰσι τῶν Αἰγυπτίων οἱ Ἕλειοι»· ἕλος μὲν γὰρ ὁ τόπος, ἑλεῖν δὲ τὸ πρᾶγμα, Ἕλειοι δὲ ο ἐνοικοῦντες.

[*](252)

Κύκλος ἐστὶ σχῆμα λόγου καὶ αὐτὸ ἑρμηνείας ἴδίον 8 κάλλος ἐμπεριέχον. γίνεται δέ, ὅταν, ἀφ οὗ ἄρξηταί τις ὀνόματος ἢ ῥήματος, εἰς τὸ αὐτὸ καταλήξῃ πάλιν μήτε [*](171) πτῶσιν ἀλλάξας μήτε σχῆμα μήτε χρόνον μήτε ἀριθμὸν μήτε ἄλλο τι· οἷον «σοὶ μὲν γὰρ ἦν κλέπτης ὁ πατήρ, εἴπερ ἦν ὅμοιος σοί»· ἀπὸ γὰρ οὗ ἤρξατο μορίου, τῆς ἀντωνυμίας, εἰς τὸ αὐτὸ κατέληξεν. ἐγχωρεῖ δὲ καὶ περιοδικῶς αὐτὸ λεχθῆναι δύνασθαι, καὶ μὴν καὶ διηγηματικῶς, ὡς ὁ Δημοσθένης ἐν τῷ Πρὸς Αεπτίνην «λέγεται τοίνυν τειχίζειν ἐκεῖνος εἰπὼν οἴχεσθαι πρεσβεύων εἰς Λακεδαίμονα», καὶ διελθὼν τὰ κατὰ τὸν Θεμιστοκλέα πάλιν ὁμοίως ἐπαύσατο «καὶ πάντες ἴστε, ὃν τρόπον ἐξαπατῆσαι λέγεται»· τὸν γάρτοι κύκλον οὐχ ὁ ῥυθμὸς ἐλέγχει ἀλλὰ ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ τελευτή.

Εἴρηται δὲ κύκλος ἀπὸ τῶν ἐν τῇ γῇ γραφομένων κύκλων· ὥσπερ γὰρ ἐκείνων διὰ τὸ ἐξ ἴσου πανταχόθεν [*](1 τοῦτο Ba | μέγεθός τε Ac, Thuc. 2 ἠδύνατο PcVcBa εἰσὶν post 3 ἔλιοι VcBa 6 λόγου post 7 ἐμπεριέχον PAc 7 ἐμπεριέχ|ο ex ω]ν Vc | ἄρξεται PcAc 9 ἐναλλάξας Ac | μήτε σχῆμα μήτε χρόνον om. schol. P (W VII 838,8) 10 Dem. 10, 73 12 τὸ Spengel | κατέληξεν Ac; ἔληξεν P; καὶ κατέληξεν VcBa 15 ἐκεῖνος τειχίζειν V, Dem. 20, 73 16 πρεσβεύσων Pa | τὰ Pa Ac, (ὸ m.1 supr.) Pc; τὸ VcBa 17 τὸν om. Pc | καὶ ante πάλιν add. Pa V | ἐπαύσατο ὁμοίως Pc 18 τοι om. Pc 19. 20 καὶ τὸ τέλος 22 ἐπʼ ἐκείνων VcBa 22. 196,1 πανταχόθεν λαμ- βάνεσθαι ὅθεν (om cet.) VcBa)

περιφερὲς ἡ ἀρχὴ ἄδηλος, ὅθεν ἄν ἐθελήσωμεν τεκμήρασθαι οὐ δυναμένων τὴν ἀρχήν, οὕτω δὴ καὶ τούτων, ἐκ τῆς ὁμοιότητος τῶν ὀνομάτων ἀμφιβόλου τῆς ἀρχῆς καθισταμένης, ὅθεν εἶναι δύναται. διόπερ εἰ θέλοιμεν, αὐτὸ τοῦτο ἀφοριζόμενοι τὸ τί ἐστι κύκλος, [*](172) ποιῆσαι τὸ σχῆμα τοῦ λόγου ἐν τῷ περὶ αὐτοῦ λέγειν τοῦ κύκλου, ἔσται δὴ οὕτω· κύκλος ἐστὶ τὸ ἀφʼ ὧν ἂν ἄρξηταί τις ὀνομάτων ἢ ῥημάτων εἰς τὰ αὐτὰ καταλήγειν δύνασθαι πάλιν· τοῦτο γὰρ ἔστιν ὁ κύκλος.

9 Τὸ ἐπιφώνημα λόγος ἐστὶν ἔξωθεν ἐπὶ τῷ πράγματι παρʼ ἡμῶν λεγόμενος. δεῖ δὲ αὐτὸν καὶ προσέχεσθαι τῷ ὑποκειμένῳ ὡς ἐκείνου μέρος ὄντα, ἵνα μὴ ἀπάδῃ, δεῖ δὲ αὐτὸν καὶ ἔξωθέν τι προσειληφέναι, ἵνα ᾖ καὶ ἡ [*](251) τοῦ ἐπιφωνήματος φύσις φανερά. τὸ δὲ προσλαμβανόμενον ἔξωθεν τετολμῆσθαι δεῖ ἀσφαλῶς· διὰ τοῦτο γάρτοι καὶ ἐπιφώνημα λέγεται, οὐχ ὅτι αὐτὸ τὸ πεπραγμένον λέγεται, ἀλλʼ ὅτι τῷ γιγνομένῳ ἐπιφωνεῖται· μέχρι γὰρ ἄν τις κατὰ κῶλον μεμετρημένως διατυποῦν ἐθέλῃ τὸ γινόμενον, τὸ πρᾶγμα λέγει, ἐὰν δὲ παυσάμενος [*](1 θελήσωμεν Pc 2 δυναμένων m. po. Ba | εὑρεῖν post ἀρχὴν add. | οὕτα (δὴ om ) καὶ ἐπὶ τούτου VcBa; γρ οὐτωσι δὲ καὶ τούτων m.2Vc 3 νοημάτων Pa 4 δύναται,τέ, m. 1 supr., Pc; δύναιτο Ac διόπερ FAc; διὸ καὶ VcBa 5 ὁ κύκλος V 7 ἔσται δὴ P; λελέχθω V. v IP 8 ἢ ὁημάτων V, v I.P. schol. P (W VII 840,3 sq. ), cf. p 195, 8; om. V v ἐστι|ll] κύκλος Pc 10 ἐπιφωνημάτων PaPπAc 11 τὸ VPπ; om. V, Doz lI 253, 9 W. | ἐστι λόγος V, Dox. 14 δὲ om. P | ἦι post 15 φύσις V 17 τοι om. VcBa | τὸ om. Pa 18 τῶ πεπραγμένῳ ἐπ. Ac 19 μὲν γὰρ vulg. | ἂν m. 2 suppl. Vc | τις ante διατυποῦν V 20 γενό- μενον Pa | ἐθέλει Ba, (η m.2) Vc)

ἐπενέγκῃ τι τῷ παντὶ ὡς παῤ αὑτοῦ ἐξωθεν, τοῦτο ἐπιφώνημα λοιπόν ἐστιν, οἷον

«σὺν δʼ Εὖρός τε Νότος τʼ ἔπεσε Ζέφυρός τε δυσαὴς

καὶ Βορέης αἰθρηγενέτης μέγα κῦμα κυλίνδων»

[*](173) καὶ «σὺν δὲ νεφέεσσι κάλυψε γαῖαν ὁμοῦ καὶ πόντον, μέχρι τούτων ἡ διατύπωσις, τὸ δὲ «ὀρώρει δʼ οὐρανόθεν νύξ» ἐπιφώνημα λοιπόν ἐστιν· ᾗ μὲν γὰρ ἐκ τῶν νεφῶν σκότος γίνεται, προσέχεται τῇ ἀληθείᾳ καὶ ἔδιον τοῦ πράγματος ἐγένετο, ᾗ δὲ ἐξ οὐρανοῦ λέγει τὴν νύκτα γεγονέναι, δὶς ἐτόλμησε, καὶ νύκτα εἰπὼν τὸ ἄλλο σκότος καὶ ἐξ οὐρανοῦ γεγονέναι, ὅθεν οὐδέποτε γίνεται σκότος οὐδὲ νύξ. Καὶ τὸ μὲν ἀληθινὸν ἐπιφώνημια τοῦτό ἐστιν.

[*](2 λοιπόν om. VcBa 3 Hom. ε 295 | ἔπεσε VcBa; ἔπεσον Ac, m.2Vc: ὄρωῤ ἐπαΐξας P; om. schol. P (W VII 841. 8) 5 Hom. ε 293 | νεφέεσι Pa, (alt. σ supr.) Pc; νέφεσσι Vc 7 εἰ μὲν VcBa 9 γίνεται V | εἰ (ἧ m.po) δὲ Ba, (εἰ in ras.) Vc | λέγεις VcBa 10 δεῖ σε τολμήσαντα καὶ νύκτα εἰπόντα τὸ σκό- τος VcBa, (τὸ ἄλλο σκότος) schol. P 11 καὶ τὸ ἐξ V | εἰπεῖν post γεγονέναι add. V, schol. P 12 σκότος ἐπιγίνεται Ac)[*](ad 9—12 m.2 Vc: γρ ἦι δὲ ἐξ οὐρανοῦ λέγει τὴν νύκτα γεγο- νέναι δὶς ἐτόλμησε καὶ νύκτα εἰπὼν τὸ ἄλλο σκότος καὶ τὸ ἐξ οὐρανοῦ γεγονέναι — τοῦτό ἐστιν)[*](ad 7—12 m. 1Pa ascripta sunt: 〈v.l. l〉 ἦ δὲ ἐξ οὐρανοῦ λέγοι- το τὴν νύκτα γεγονέναι. δὶς ἐτόλμησεν· καὶ νύκτα εἰπὼν τὸ ἄλλο σκότος· καὶ τῶ ἐξ οὐρανοῦ γεγονέναι εἰπεῖν· ὅθεν οὐδέποτε γί- νεται σκότος οὐδὲ νύξ· 〈v.l. Il〉 γρ καὶ οὕτως· ἧι μὲν γὰρ ἐκ τῶν νεφῶν σκότος γίνεται. προσεχεται τῆι ἀληθεία· καὶ ἴδιον τοῦ πράγματος ἐγένετο· ἧ δὲ ἐξ οὐρανοῦ λέγοιτο τὴν νύκτα γε- γονέναι δὶς ἐτόλμησεν· καὶ νύκτα εἰπὼν τὸ ἄλλο σκότος· καὶ ἐξ οὐρανοῦ γεγονέναι εἰπὼν, ὅθεν οὐδέποτε γίνεται σκότος οὐδὲ νύξ: 〈v. l. IIl〉 γρ καὶ οὕτως· ἧ δὲ ἐξ οὐρανοῦ λ τὴν νύκτα γε- γονέναι. δεῖ σε τολμιήσαντα καὶ νύκτα εἰπόντα τὸ σκότος· τὸ καὶ ἀλλὰ καὶ ἐξ οὐρανοῦ γεγονέναι εἰπεῖν· ὅθεν οὐ γίνεται σκότος οὐδὲ νύξ: — sic Pa; in Pc legitur v.l. l (add. γρ). sed lectionis II finis (inde a δὶς ἐτόλμησεν) et lectionis IIl initium (usque ad νύκτα γεγονέναι) interciderunt et in. l. IIl γέγονεν εἰπεῖν legitur)[*](καὶ et μὲν om. VcBa)

Ἔστι δὲ καὶ ἄλλο ἐπιφωνήματος εἶδος τρόπον τινὰ γινόμενον, ὃ καὶ ἀκμὴν ἐκάλεσαν τινές, οὐκ ὀρθῶς ὁρίζοντες ἐν ἐνὶ κώλῳ ἀκμήν, ἐπεὶ μηδέ, ὅθεν γίνεται, δύναται τις εἰδέναι. ἔστι δὲ τοῦτο τοιοῦτον, ὅταν πνεύματος [*](174) κατὰ μέρος ἀποταθέντος ἐν πολλοῖς κώλοις ἐπὶ τέλει πάλιν ἓν κῶλον τεθῇ, συλλήβδην ὡς εἰπεῖν πᾶν τὸ πνεῦμα δυνάμενον ἀφορίσασθαι καὶ ἔχειν ἐν ἑαυτῷ οἷον

«Αἴας δʼ οὐκέτʼ ἔμιμνε, βιάζετο γὰρ βελέεσσι»

καὶ ὅλον τὸ παρʼ Ὁμήρῳ πνεῦμα· κατὰ μέρος γὰρ εἰπὼν [*](252) τὰ συμβάντα τῷ Αἴαντι καὶ ἐπισυμβαίνοντα ἐπὶ τέλει πάλιν ὥσπερ ἐν ἑνὶ κώλῳ πάντα ἐπαλιλλόγησεν εἰπὼν «πάντῃ δὲ κακὸν κακῷ ἐστήρικτο».

Ἔστιν ἐπιφωνηματικὰ καὶ τὰ ἀπὸ τῶν τροπῶν ὀνόματα ἑλκόμενα λοιπὸν εἰς τὸ πρᾶγμα, τολμηρῶς ἡμῶν βιαζομένων τὰ ἐκ τοῦ ἀλλοτρίου πράγματος εἰς τὸ ἡμέτερον μεταφέρειν ὡς τὸ ἀσφαλὲς ἐχόντων διὰ τὸ καὶ εἰς τὴν παραβολὴν αὐτὰ προειρηκέναι· οἷον ἐάν τις ναυάγιον ἐκ παραβολῆς εἰπὼν ἐν λόγῳ, εἶτα μεταβαίνων εἰς τὰ πράγματα ἐθελήσῃ λέγειν κατʼ ὄνομα ἕκαστον τῶν ἐκ τῆς ναυαγίας σημαίνων τὸ ὑποκείμενον, οἷον ‘ἐν χειμῶνι καὶ νῦν ἐστι τὰ τῆς πόλεως πράγματα καὶ κλύδωνι, καὶ σαλεύεται τὰ καθεστηκότα καὶ δεῖται τοῦ κυβερνήσοντος [*](3 cf. 189, 14 sq. 5 ἐν om VcBa 7 τὸ αὐτὸ Ac 9 Hom Π 102 10 ὅλον τὸ . . πνεῦμα Vδ, m. 2Vc, (τὸ ὅλον τὸ) Ac; ὅλον τῶι . . πνεύματι PVcBa | λέγεται post πνεύματι add. VcBa 11 καὶ ἐπισυμβαίνοντα om. VcBa 11. 12 πάλιν ἐπὶ τέλει A 12 ἐν om. Ac 13 Hom. Π 111 14 ἔστι δὲ Ac | ἔστι δὲ καί ἐπιφωνηματικὰ τὰ VcBa 15 ἑλκόμενα Ac, v. l.Pc, v.l. m. 2Vc ἐκλαμβανόμενα PVcBa; mg. ἑλκομένων Pa 16 τὰ PAc; αὐτὰ VcBa | πράγματα P, ?m. 1Ac 17 ὡς τὸ PVcBa; τὸ δὲ Ac, cf. schol. P (W VII 845, 19) 20 ἐθελήσειεν 21 τῆς om. Ac) σημαῖνον Ac

αὐτά. καὶ πάλιν αὐτοῦ μεμνησόμεθα τούτου ἐξῆς ἐν τῷ περὶ τροπῆς λόγῳ.

[*](175)

Τροπὴ δέ ἐστι τὸ μὴ ἐξ ὑποκειμένου πράγματος ἀλλοτρίου 10 δὲ σημαντικὸν ὄνομα θεῖναι κοινὸν εἶναι δυνάμενον καὶ τοῦ ὑποκειμένου καὶ τοῦ ἔξωοθεν ἐμφαινομένου, ὃ καλεῖται καὶ μεταφορὰ παρὰ τοῖς γραμματικοῖς, οὐχ ὡς ἐκεῖνοι λέγουσι τὸ ἀπὸ τῶν ἀψύχων ἐπὶ τὰ ἔμψυχα καὶ τὸ ἀνάπαλιν· ἀλλὰ καθόλου ἡ ῥητορικὴ πολυπραγμονοῦσα μηδὲν μήτε ἐμψύχων μήτε ἀψύχων, οὕτω χρῆται τοῖς ἀλλοτρίοις ὀνόμασιν, οἷον προπέποται τὰ τῆς πόλεως πράγματα», ἀντὶ τοῦ προδέδοται, καὶ ‘τιθασεύουσινʼ· ἐμφαίνεται γὰρ ἐκείνῳ τε τῷ ὀνόματι τὸ συμπόσιον μὴ ὑποκείμενον καὶ τούτῳ τὰ θηρία τιθασευόμενα τῷ λόγῳ μὴ ὑποκείμενα. τούτου δὲ τοῦ [*](255) εἴδους εἴ τις ἐφαψάμενος πληρώσειε καὶ τὸ ἐφεξῆς τῆς τροπῆς ὄνομα, ὡς πᾶσαν ἐνθεῖναι τὴν παραβολήν, ἀρετὴν ἐποίησεν, εἰ δὲ ἐλλείψειε, κακοζηλότερόν ἐστιν· οἶον «έχθρὸν ἐφʼ ἡμᾶς αὐτούς τηλικοῦτον ἠσκήσαμεν», εἶπὼν ὄνομα καὶ λαβὼν ἀπὸ τοῦ ἀγῶνος εὐθέως ἀπέδωκεν «ἢ φρασάτω τις ἐμοί, πόθεν ἄλλοθεν ἰσχυρὸς ἢ παρʼ ἡμῶν αὐτῶν γέγονε Φίλιππος» καὶ τὰ ἐξῆς ὁμοίως. — Δεῖ μέντοι εἰδέναι, ὅτι, ὅσα μέν ἐστι [*](176) συντελικὰ τῆς τροπῆς, εὐθύς ἀποδοθήσεται, ὅσα δὲ [*](1 τούτου μεμνησόμεθα | l. 17 4 δὲ P om. Pπ 7 παρὰ om.Pa 8.9 ἐμωψύχων ἐπὶ τὰ ἄψυχα VcBa 9 ἀνάπαλιν καθό- λου γὰρ V, v. l. P 11 Dem. 3, 22 13 Dem. 3, 31 | τιθασεύουσιν ἀντὶ τοῦ κολακεύουσιν Sc | τε om. Ba 14 μὴ suppl. m.2VcBa μὴ ὑποκείμενον om. Ac, v. l.P 15 τιθασευόμενα om. Ac 19 Dem 3, 28 | ἐφʼ ἡμᾶς ἐχθρὸν P | τοιοῦτον, m.1 τηλικοῦτον supr., Vc 20 ἠσκήκαμεν Ac | εἰπὼν γὰρ Ac 22 γέγονε φίλιππος ἢ παρ’ ἡμῶν αὐτῶν 24 V εὐθέως V)

γελοιότερα, διὰ πολλοῦ, τῷ χρόνῳ λανθάνοντα καὶ τῷ μὲν τεχνίτῃ κατάδηλα ὄντα, τοῖς ἀτέχνοις δὲ μὴ φαινόμενα. τοῦτο μὲν οὖν σεμνὸν ὂν εὐθέως ἀπεδόθη· τὸ δὲ «προπέποται τὰ τῆς πόλεως πράγματα» εἰ μὲν εἶχεν ἐγγύς παρακειμένην τὴν ἀπόδοσιν, γελοιότερον ἂν ἦν, διὰ πολλοῦ δὲ λανθάνον οὐ φαίνεται· ὑποβαίνων γὰρ ἐρεῖ ὧδέ που «μεθύει τῷ μεγέθει τῶν πεπραγμένων Φίλιππος», ὥρμητο δὲ τὸ τοῦ μεθύειν ὄνομα ἀπʼ ἀρχῆς τοῦ ‘προπέποταιʼ, ἐδόκει δὲ εἶναι γελοιότερον εὐθὺς παρακείμενον τῷ ‘προπέποταιʼ τὸ ‘μεθύει’. τῷ μέντοι ‘μεθύειʼ παρακείμενον τὸ ‘ὀνειροπολεῖʼ σεμνὸν ὂν ἐκόσμησε τὸν λόγον· κοινὸν γάρ ἐστι τῶν μεθυόντων τὸ ὀνειροπολεῖν.

11 Σεμνὸν δέ, εἴ τί πού ἐστιν ἐν τοῖς οὖσι, τί ἄλλο [*](177) μᾶλλόν ἐστιν ἢ λόγος; καὶ τὸ μὲν σεμνὸν τοῦ νοῦ σεμνῶς οὐχ ἑρμηνεύεται ὑπὸ τῆς τοῦ ῥήτορος δυνάμεως ἀλλʼ ὑπὸ τῆς ἀνάγκης αὐτοῦ τοῦ πράγματος, οἷον «ὁ μὲν δὴ μέγας ἐν οὐρανῷ Ζεὺς πτηνὸν ἅρμα ἐλαύνων» καὶ ὅσα ἄλλα τοιαῦτα· ὅπου δʼ ἂν ὁ νοῦς αἰσχρὸς ᾖ [*](1 λανθάνεται Pc 1.2 τῶι μὲν τῶι Vc 2 δὲ μὴδὲ PaBa 3 ἂν om. VcBa Dem. 3, 22 5 εὐθὺς V (cf. 10) 6 ἦν ἄν P | διὰ om Ba | δὲ τεθὲν λανθάνον V, v. I.P | οὐ Pc, (δὲ m. 1 supr. ) Pa; οὐδὲ V, v. l.Pa 6.7 ὑποβαίνων: at in alia oratione leguntur 7 7 ὧδέ om. V | Dem. 4, 49 (ἐκεῖνον μεθύειν κτλ.) 8 ὥρμηται VcBa, m.1 Pa | τοίνυν (pro δὲ) Ac | τοῦ om. Ac 9 δὲ Ac; γὰρ PVcBa 10 τ|ῶ m.2 ex ὸ⌉ VcBa 11 pr μεθύειν Ac | τ|ῶ m. 2 ex ὸ] Vc | τὸ Ba alt. μεθύειν Pc 12 ὂν PAc; ἂν VcBa 13 τῶν με- θυόντων Ac, ν iPa: τῆς μέθης P 15 εἴ Vd: ἢν PcVcBa; Pa 15. 16 σεμνὸν δέ τι. ἢ νοῦ ἐστιν ἢ λόγου· καὶ τὸ Ac, v.l.P: alia v.l.P: γρ καὶ οὕτως· σεμνὸν δὲ ἢ νοῦ ἐστιν ἢ λύ 15 τί ἂν δλλο VcBa 18 Plat. Phaedr. 246 E 20 δὲ (om. ἂν) VcBa εἶ Ba; εἴη Sc; ?m1Vc)

ἐκεῖ χρεία τῆς σεμνότητος τοῦ λόγου, ἵνα τὸ νοούμενον [*](256) αἰσχρῶς οὕτως ἐξενέγκῃ τις τῷ λόγῳ εὐφυῶς, ὄνομα ἀντʼ ὀνόματος ἀμείβων, ὡς μὴ δόξαι τισὶν αἰσχρὸν εἶναι τὸ πρᾶγμα διὰ τὴν τοῦ λόγου σεμνότητα, ὡς παρὰ τῷ Μενάνδρῳ· πυθομένου γάρ τινος κόρης, πῶς εἴη διεφθαρμένη, σεμνῶς ἀφηγήσατο πρᾶγμα αἰσχρὸν ὀνόμασι βελτίστοις ‘Διονυσίων ἦν πομπή, ὅ δέ μοι ἠκολούθησε μέχρι τὰ πρὸς τὴν θύραν, ἔπειτα φοιτῶν καὶ κολακεύων τὴν μητέρα ἔγνω μεʼ· τὸ γὰρ ἐφθάρθαι καὶ ὑβρίσθαι σεμνῶς ‘ἔγνω μεʼ εἰπὼν ἐκόσμησε πρᾶγμα αἰσχρὸν σεμνοτέρᾳ λόγου συνθέσει. γίνεται μὲν οὖν ἢ ὀνόματι ἡμῶν ἀντʼ ὀνόματος χρωμένων, ἢ πολλάκις οὐδὲ λέγεται τὸ πρᾶγμα, ἐὰν αἰσχρὸν πάνυ, ἀλλὰ τὰ πρὸ τοῦ πράγματος εἰωθότα γίνεσθαι λέγονται καὶ τὰ ἐπισυμβαίνοντα τῷ αἰσχρῷ πράγματι, ἅπερ ἐξ ἀνάγκης ἐναργῶς καὶ σεμνῶς δηλοῖ καὶ αὐτὰ τὰ σιγώμενα, σεμνῶς μὲν ὅτι μὴ λέγεται, ἐναργῶς δὲ ὅτι τοῖς ἑκατέρωθεν [*](178) νοεῖται· ὡς παὶ παρʼ Ὁμιήρῳ

«λῦσε δὲ παρθενικὴν ζώνην, ἐπὶ δʼ ὕπνον ἔχευεν.

ἣ δʼ ὑποκυσσαμένη»

τέκετο, ὃν ἔφη τεκεῖν· ἐνταῦθα γὰρ τὴν συνουσίαν ἐδήλωσε τῷ καὶ τὰ γενόμενα πρὸ τῆς συνουσίας εἰπεῖν [*](1 ἐκεῖ V ; τότε P 2 ἐξενέγκοι Pc, (η supr.) Pa | τῷ λόγῳ mo Ac 3 ὄνομα ὀνόματι V 5 Men. fr. 558, IIl p. 170 Κock 6 ⌊I—lI⌉πρᾶγμα Ac 7 με VcBa 8 τὰ PV, Anon. IIl 118, 1 Sp.; τοῦ Sc; del m. 2Vc 9 διεφθάρθαι Pc; ἐσχίσθαι Ba: ἐ|φθ m.2 θαι Vc 11 συνθήκηι | μὲν οὖν P ; οὖν οὕτως V, v. l.P 12 ἢ om. VcBa | χρωμένων ante ἀντʼ Pc 14 γίνεσθαι καὶ λέγεσθαι Pa; λέγεσθαι καὶ γίνεσθαι (β α supr. m. 1) Pc 16 δηλοῖ P; μη- νύει V 9 Hom. λ 245. 254 | παρθενίην Ba, ex cr. Vc | κατὰ (pro ἐπὶ) Ac 22 γὰρ καὶ VcBa) «λῦσε δὲ παρθενικὴν ζώνην» καὶ ἐπενεγκεῖν, ἃ μετὰ τὴν συνουσίαν γίνεται, «ἣ δʼ ὑποκυσσαμένηκ».

12 Τὸ δὲ κακόζηλον γίνεται ἢ κατὰ τὸ ἀδύνατον ἢ κατὰ τὸ ἀνακόλουθον, ὃ καὶ ἐναντίωμιά ἐστιν, ἢ κατὰ τὸ αἰσχρὸν ἢ κατὰ τὸ ἀσεβὲς ἢ κατὰ τὸ ἄδικον ἢ κατὰ τὸ τῇ φύσει πολέμιον, καθʼ οὕς τρόπους καὶ ἀνασκευάζομεν [*](179) μάλιστα τὰ διηγήματα ἐκβάλλοντες ὡς ἄπιστα. διά [*](257) τοι τοῦτό φαμεν καὶ τὰς διασκευὰς μέχρι τοῦ εἰκότος προχωρεῖν, ὡς, εἰ παρὰ τὸ εἰκὸς εὑρεθείη τι, πάντως καὶ κακόζηλον ἐσόμενον καὶ ἐμπεσούμενον τῇ ἀνασκευῇ· καὶ γὰρ ἐκεῖ λέγομεν ‘οὐκ εἰκὸς τόδε πραχθῆναιʼ, ἢ ὅτι ἀδύνατον ἢ ὅτι αἰσχρὸν καὶ τὰ ἐξῆς. γίνεται δὲ τὸ κακόζηλον ὅμως καὶ τροπικῇ λέξει μιᾷ χρησαμένων, εἶτα τὸ πλῆρες τῆς τροπῆς ἀποδοῦναι μὴ δυναμένωον.

Ἰστέον μέντοι, ὅτι τὰ κακόζηλα ἔστι πολλάκις ἰᾶσθαι τῇ προκατασκευῇ καὶ προθεραπείᾳ· τὰ γὰρ προμαλαχθέντα τῇ ἑρμηνείᾳ νοῦν εἰσάγει, ὅθεν καὶ τὸ τόλμημα προσδοκᾶται τοῖς ἀκούουσιν, ὃ καὶ πρὶν λεχθῆναι ἀσφαλὲς εἶναι δοκεῖ, γυμνὸν δʼ ἃν τεθῇ πρὸ τῆς κατασκευῆς τοῦ λόγου, κακόζηλον ἔδοξεν ἢ τῷ νῷ [*](1 παρθενίην VcBa | τῶι add. ante καὶ PAc, post καὶ Sc 2 τέκετο add Ac; τέκετο ὃν ἔφη τεκεῖν add. VcBa, cf. p 201, 21 7 τῇ om. PcAc | cf. 11,8 9 τοῦτό τοι Ac; τοῦτο γὰρ (om. τοι) VcBa | p.167, 16 10 προχωρεῖν V, v. P; om. P 11 pr. καὶ om | τῆι ἀνασκευῆι ἐμπεσούμενον 14 μιᾷ om. Pc | χρω- μένων VcBa; χρησαμένων ἡμῶν Ma 16 cf. Π. μεθ. δεῖν p.430 Sp Π. ὕψ. 32, 3 17 mg ἐν ἄλλοις τῆ προθεραπεία καλουμιένη P | τῆι add. ante καὶ Vc, (m.1 supr.) Ac; post καὶ Ba | καλου- μένηι post προθεραπείαι add. V 18 ὅθεν et τὸ om. Ac 19 δ P; διότι VcBa; ὅτι v.l.P; om. Ac 21 προκατασκευῆς Ac)

ἢ τῷ λόγῳ. καὶ σκόπει, πῶς καὶ Ὅμηρος ἐποίησεν· ὡς γὰρ λέξειν ἔμελλεν

«ἧκε δʼ ἀπορρήξας κορυφὴν ὄρεος μεγάλοιο»,

φοβούμενος τούτου τὸ ἀδύνατον προκατασκευάζει τοιοῦτον ἄνδρα τῷ λοιπῷ διηγήματι, ὡς μηδὲ τὸν περὶ τούτου λόγον ἄπιστον καταστῆναι λεχθέντα, τῷ τε τροφὰς αὐτῷ παραθεῖναι μείζονας ἢ κατὰ ἄνθρωπον τῷ τε ἀποδοῦναι αὐτῷ ῥόπαλον βαστάζειν, οἷον οὐκ ἄνθρωπος, καὶ λίθον καὶ τῷ τὴν ἰδέαν αὐτοῦ διελθεῖν ὡς μεγάλην καὶ φοβερὰν καὶ τῷ εἰπεῖν [*](180)

«νοὐδὲ ἐῴκει

ἀνδρί γε σιτοφάγῳ, ἀλλὰ ῥίῳ ὑλήεντια»·

πάντες γὰρ οἱ περὶ τούτου προγυμνασθέντες λόγοι πιστὸν ἐποίησαν εἶναι δοκεῖν τὸ παράδοξον τὸ περὶ τοῦ Κύκλωπος ῥηθὲν τὸ

«ἧκε δʼ ἀπορρήξας κορυφὴν ὄρεος μεγάλοιοπ»·

εἰ γὰρ καὶ τοιοῦτος ἦν, οἷον αὐτὸν προκατεσκεύαζεν, οὐδὲν ἦν τὸ καὶ τοιοῦτον αὐτὸν ποιῆσαι δυνηθῆναι.

[*](258)

Γίνεται δὲ τὸ κακόζηλον καὶ κατὰ τὸ εὐτελὲς πολλάκις, ὡς ἐκεῖνο

«οἴμοι, δράκων μου γίνεται τὸ ἥμισυ».

θεραπεύεται δὲ τὰ κακόζηλα οὐ τῇ προδιορθώσει μόνῃ ἢ τῇ προκατασκευῇ, ὡς ἐδείξαμεν, ἀλλὰ καὶ τῇ ἐπιδιορθώκει [*](1 καὶ σκόπει om., ὡς pro πῶς VcBa 3 Hom. ι 481 4 sq. cf. schol. Odyss. ι 187 6 λεχθέντα καταστῆναι Ac 8 ῥόπαλον αὐτῶι δοῦναι V | ἀνος P ἄνο Vc, m.1Ba; ἀνον Ac 11 Hom. ι 190 14. 15 τὸ ῥηθὲν παράδοξον περὶ τοῦ (τοῦ om. Ac) κύ- κλωπος τὸ V 16 cf. l 3 18 〈τι〉 τοιοῦτον ? 19 γὰρ (pro δὲ) A 21 Eurip. fr. 930 N cf. Π. ἰδ p. 407, 10 Sp. 22 τὸ κα- κόζηλο Pc 23 καὶ (pro ἢ) Ac | p. 202, 16) καλουμένῃ. δεῖ δὲ εἰδέναι, ὅτιτὰ εὐτελῶς εἰρημένα ἡ σεμνότης διορθοῦται, ὡς παρὰ τῷ Εὐριπίδῃ

«οἴμοι, δράκων μου γίνεται τὸ ἥμισυ»,

τοῦτο γὰρ κοινῶς καὶ εὐτελῶς εἰπὼν ἐθεράπευσε τῇ ἐπιφορᾷ

«τέκνον, περιπλάκηθι τῷ λοιπῷ πατρί»·

τοῦτο δὲ οὐ μόνον σεμνῶς εἴρηται, ἀλλὰ καὶ ἐπιφωνηματικῶς [*](181) διὰ τὸ τετολμῆσθαι. οὗτὸ ἐναντίον, ἐὰν συμβῇ τινι μετὰ σεμινότητα εἰς αἰσχρὸν κατενεχθῆναι, κακόζηλον ἐγένετο, ὡς ἑτέρωθι ὁ αὐτὸς

«ἣ δὲ καὶ θνῇσκουσʼ ὅμως

πολλὴν πρόνοιαν εἶχεν εὐσχήμως πεσεῖν»,

τοῦτο σεμνῶς εἰπὼν ἐπήνεγκεν εὐτελὲς καὶ κοινὸν καὶ κακόζηλον

«πκρύπτουσʼ, ἃ κρύπτειν ὄμματʼ ἀρσένων χρεών»

13 Τῶν ἐσχηματισμένων προβλημάτων τὰ μέν ἐστι κατὰ τὸ ἐναντίον, τὰ δὲ πλάγια, τὰ δὲ κατὰ ἔμφασιν.

[*](I 2 p 330,1 —331, 6 Sp. -H.: Ἀψίνου περὶ τῶν ἐσχηματισμέ- νων προβλημάτων.)[*](Τῶν ἐσχηματισμένων προβλημάτων τὰ μέν ἐστι κατὰ τὸ ἐναν- τίον, τὰ δὲ πλάγια, τὰ δὲ κατʼ ἔμφασιν.)[*](7 τοῦτο δὲ P; καὶ τοῦτο V | εἴρηκεν Vc εἴ Ba 11 θνή- σκουσʼ Pc, Eurip. Hec. 568; πίπτουσʼ Pa Mr 12 εὐσχημόνως PaBa, m.1Vc 13 cf. Elsperger, Philologi suppl. XI 87 15 ὄμ- μασιν Ba; ?m. 1Vc 16 — 206, 11 cf. Π.ἰδ. p. 286, 5—8. 386, 26 sq Sp [Dion.] lI 1 p. 295 sq. Us Fuhr, Nov Symb.Joachim. 1907 p. 112 16 περὶ τῶν Sc 17. 18 κατὰ τὸ ἐναντίον P, Aps.; ἐναν- τία (om. κατὰ τὸ) V 18 πλάγια V, Aps. ; κατὰ τὸ πλάγιον P ἔμφασιν V, Aps. ; τὴν ἔμφασιν P)

Ἐναντία μὲν οὖν ἐστιν, ὅταν τὸ ἐναντίον κατασκευάζωμεν, οὗ λέγομεν· οἷον ᾖτησαν Ἀθηναῖοι παρὰ Δακεδαιμονίων εἰρήνην, οἳ δὲ ἀντήτησαν Περικλέα, βουλευομένων τῶν Ἀθηναίων αὐτὸς ὁ Περικλῆς ὑβριοπαθῶν ἐπὶ τῇ βουλῇ ἀξιοῖ ἀπέρχεσθαι· ὁμολογουμένως, γὰρ ὁ Περικλῆς, εἰ καὶ λέγει ‘πέμψατέ μεʼ, σχήματι [*](182) [*](259) μόνον λόγου λέγει, ἐπεὶ καὶ μεταχειρίσεσι χρῆται ταῖς κατασκευαζούσαις, ὅτι οὐ χρὴ πεμφθῆναι αὐτόν.

Πλάγιον δέ ἐστιν, ὅταν μετὰ τοῦ κατασκευάζειν τὸ ἐναντίον καὶ ἄλλο τι περαίνῃ ὁ λόγος· οἷον πλούσιος ἐν λιμιῷ ὑπέσχετο θρέψειν τὴν πόλιν, εἰ λάβοι τὸν πένητα πρὸς σφαγήν, οὐκ ἔδωκεν ὁ δῆμος, ὁ πένης ἑαυτὸν προσαγγέλλει. ἐνταῦθα γὰρ τὸ ἐναντίον βούλεται ὁ πένης, οὗπερ λέγει· ἀποθανεῖν γὰρ οὐ βούλεται, κατασκευάζει δὲ ἐκ πλαγίου καὶ τὸ μὴ εἶναι τὸν σῖτον καὶ τὸ εἰ ἔστιν ἀπλῶς λαβεῖν.

[*](Ἐναντία [sic codices] μὲν οἦν ἐστιν, ὅταν τὰ ἐναντία κατα- σκευάζωμεν, οὗ λέγομεν οἶον ᾔτησαν Ἀθηναῖοι παρὰ Λακεδαι- μονίων εἰρήνην, ο δὲ ἀντήτησαν Περικλέα, βουλευομένων τῶν Ἀθηναίων αὐτὸς ὁ Περικλῆς ἀξιοῖ ἀπιέναι· ὁμολογουμένως γὰρ ὁ Περικλῆς, εἰ καὶ λέγει πέμπεσθαι, ἀλλὰ σχήματι λόγου χρῆται.)[*](Πάγιον δέ ἐστιν, ὅταν μιετὰ τοῦ κατασκευάζειν τὸ ἐναντίον καὶ ἄλλο τι περαίνῃ ὁ λόγος· οἷον πλούσιος ἐν λιμῷ ὑπέσχετο θρέψειν τὴν πόλιν, εἰ λάβοι πένητα πρὸς σφαγήν, οὐ δέδωκεν ὁ δῆμος, ὁ πένης ἑαυτὸν προσαγγέλλει ἐνταῦθα γὰρ τὸ ἐναντίον ὁ λόγος βούλεται καὶ ἐκ πλαγίου κατασκευάζει τὸ μὴ εἶναι σῖτον καὶ εἰ ἔστιν ἀπλῶς λαβεῖν ἄνευ τοιαύτης ἀντιδόσεως.)[*](1 ἐναντία V, Aps.; ἐναντίον Pc; ἐναντίον Pa (m.1 supr.!) τὸ ἐναντίον post 1. 2 κατασκευάζωμιεν Pc 2 λέγωμεν Pa, Ap- sinis B | ἀθηναῖοι V, Aps.; οἱ ἀθηναῖοι P | cf. 207, 2 5 ὁμο- λογουμένως PAc, Aps.; ὡμολογημένως VcBa 6 γὰρ om. Ac 7 χρήσεται 10 περαίνει PaBa, ?m. 1Vc 11 πένητα m.2 suppl. Vc | cf. 97, 6 13 γὰρ P, Aps. ; γὰρ καὶ V | cf. [Dion.] lI 1 p. 329, 15 Us. 15 schol. P: παρὰ τῷ πλουσίῳ δηλονότι μὴ εἶναι στον | τὸν PaV om. Pc, Aps., cf. schol. P)

Κατὰ ἔμφασιν δέ ἐστιν, ὅταν λέγειν μὴ δυνάμενοι διὰ τὸ κεκωλῦσθαι καὶ παρρησίαν μὴ ἔχειν ἐπὶ σχήματι ἄλλης ἀξιώσεως ἐμφαίνωμεν κατὰ τὴν σύνθεσιν τοῦ λόγου καὶ τὸ οὐκ ἐξὸν εἰρῆσθαι, ὡς εἶναί τε νοῆσαι τοῖς ἀκούουσι καὶ μὴ ἐπιλήγψιμον εἶναι τῷ λέγοντι· οἷον τὸν μαινόμενον φεύγειν ὁ νόμος ἐκέλευε, φήμης οὔσης, ὅτι σύνεστιν ὁ πατὴρ τῇ τοῦ υἱοῦ γυναικί, ἀξιοῖ ὁ παῖς ὡς μαινόμενος φεύγειν· ἐνταῦθα γὰρ τῷ μὲν δοκεῖν περὶ τῆς φυγῆς διαλέγεται καὶ τούτῳ τῷ λόγῳ ἐπερείδεται, διόλου δὲ ἐμφαίνει τὴν μοιχείαν τοῦ πατρὸς κατὰ τῆς γυναικός.

Τὰ μὲν οὖν πλάγια καὶ τὰ ἐναντία ἐν τούτῳ διαλλάττει μόνον, ὅτι τὰ μὲν ἐναντία ἕν μελετᾶ, τὰ δὲ πλάγια καὶ διπλοῦν ἐκφέρει τὸν νοῦν, πολλάκις δὲ καὶ [*](183) πλείονα. ἡ μέντοι μεταχείρισις ἡ αὐτή, ἀφʼ ἧς τὸ μελετᾶν εἰδέναι γίγνεται. μελετῶνται γὰρ τῶν τοιούτων προβλημάτων αἱ ὑποφοραὶ ἀπὸ τῆς κατασκευῆς ἐκφερόμεναι κἀκεῖθεν πάλιν ἐκ τῶν ἐπιχειρημάτων, ὅσα ἂν εὑρίσκηται. ὁ γὰρ παρὰ τῶν ἐχθρῶν λόγος ἰσχυροποιούμενος, ἀσθενεστέρας ἀναγκάζων εἶναι τὰς λύσεις, ἐκεῖ [*](Κατʼ ἔμφασιν δέ ἐστιν, ὅταν λέγειν μὴ δυνάμενοι τῷ κεκω- λῦσθαι καὶ παρρησίαν μὴ ἔχειν ἐν σχήματι ἄλλης ἀξιώσεως ἐμ- φαίνωμεν κατὰ τὴν συνθέειν τοῦ λόγου· οἶον τὸν μιαινόμιενον φεύγειν ὁ νόμος ἐκελευε, φήμης οὔσης, ὅτι σύνεστιν ὁ πατὴρ τῇ γυναικὶ τοῦ υἱοῦ, ἀξιοῖ ὁ παῖς ὡς μιαινόμενος φεύγειν· ἐνταῦθα γὰρ τῷ μὲν δοκεῖν περὶ τοῦ φεύγειν διαλέγεται καὶ τούτῳ τ λόγῳ ἐπερείδεται, διόλου δὲ δοκεῖ ἐμφαίνειν τὴν τοῦ πατρὸς μοι- χείαν τὴν κατὰ τῆς γυναικός.) [*](1 λέγειν V, Aps. ; τι λέγειν P; ad λέγειν suppl. ἀντι m.2Vc 3 ἐμιφαίνωμεν P, Aps.; ἐμφαίνωμέν τι V, v. l.P 4 τὸ P VcBa; δ Ac, (om. καὶ) v. l.Pc 6 ὁ P, Aps.; om. V | cf. W VII 24, 15 sq. 12 ἐν om. VcBa 14 δὲ Pc; om. PaV 16 γὰρ PAc; δὲ VcBa 18 κἀκεῖθεν — ἐπιχειρημάτων P, (ἐκ om.) ; κακῶν ἐπιχειρη- μάτων (om. cet .) Sc; γρ κὰκ τῶν ἐπιχειρημιάτων m. 2Vc)

δείκνυσι βούλεσθαι πλέοντὸν σοφιστὴν ἢ κατὰ τὸ δοκοῦν εἰσάγεσθαι, οἷον ὁ Περικλῆς ἐν τῷ αὐτὸς ἀξιοῦν ἀπελθεῖν [*](260) εἰς Λακεδαίμονα. ὁ γὰρ ὑπὲρ αὐτοῦ λέγων ταῦτα ἐκ τῆς ὑποφορᾶς κατασκευασθῆναι ποιήσει, ἃ Περικλῆς εἶπεν ἂν αὐτὸς ὑπὲρ αὐτοῦ πάντως ἢ εἴ τις αὐτὸν ἄλλος μὴ διδόναι Λακεδαιμονίοις ἠξίου· ‘φήσει τοίνυν ἴσως παρελθών, ὡς οὐ δεῖ τοῖς ἐχθροῖς ἐπιτάττουσι πείθεσθαι· δεινόν τε γὰρ εἶναι τὸ πρᾶγμια καὶ ἠλίθιον, εἴ τις χαριεῖται κελεύουσιν ἐχθροῖς· φίλοις γὰρ ἐπιτάττουσι δεῖ πείθεσθαι καὶ οὐ πολεμίοιςʼ, καὶ ὅτι οὐδὲ οἱ πατέρες ὑμῶν ὑπήκουσαν μηδενί, μήτε Ξέρξῃ μήτε Μαρδονίῳ μήτε Δαρείῳ μήτε ἄλλῳ τινίʼ, καὶ ὅτι ‘μηδὲ ὑμεῖς μήτε Λακεδαιμονίοις πολλὰ ἐπιτάττουσι περὶ Ποτιδαίας καὶ περὶ Αἰγινητῶν καὶ περὶ Μεγαρέων’. καὶ καθάπαξ μία μεταχείρισις [*](184) ἐν τοῖς ἐσχηματισμένοις ἡ τῶν ὑποφορῶν κατασκευή.

Ἔστι καὶ ἄλλη μεταχείρισις, τὸ περιτιθέντα ἑτέρῳ τὸν λόγον εἰσάγειν τὰ νοήματα, οἷον ‘ἄλλος μὲν οὖν ἄν εἶπέ τις μὴ πέμπεσθαι κελεύων αὐτὸν Λακεδαιμονίοις, ὡς οὐ χρὴ πολεμίοις ἐπιτάττουσι πείθεσθαι· δεινόν τε γὰρ [*](1 τῶι βούλεσθαι VcBaMr | πλέον εἶναι P; εἶναι om. V Mr γρ δείκνυσι τὸ ἐκεῖ βούλεσθαι πλέον εἶναι τὸν σοφιστὴν κτλ λ. P 2 cf. 205, 3 | αὐτὸν PAc | ἀξιῶν VcBa 4 ἀνθυποφορᾶς VcBa ἃ — 5 αὐτὸς Pa, (om. ἂν) Pc ἅπερ ἂν αὐτὸς ὁ περικλῆς εἶπεν V 5 ἢ om. AcBa, (er.?) Vc | μὴ om. V 7 ἐπιτάττουσι τοῖς ἐχθροῖς Ac (om. τοῖς)VcBa | cf 100, 20 | similia Diodorus XII 39, 5 8 τε V; om. P, Anon. III 118, 26 Sp. 8 9 εἶναι . . δεῖ: vix utrum- que sanum 9 ἐπιτάσσουσι Pc 10 οὐδὲ PAc, Anon.; μηδὲ Vc Ba | ἡμῶν V, Anon. 12 ἡμεῖς V, Anon. 13 ποτιδαίας (non ποτιδαιατῶν) etiam Anon. | cf. Thuc. 2,139 15 ἀνθυποφορῶν VcBs; cf. l. 4 17 τὸ PAc: τῶ VcBa 18. 19 εἶπεν ἄν V 19 μήτε V 21 εἶναι καὶ τὸ πρᾶγμα ἠλίθιον V)

ὑμᾶς ποτε τοιοῦτόν τι πεπραχέναι’, καὶ τὰ αὐτὰ νοήματα, ‘ἐγὼ δὲ οὔ φημι ταῦτα’. ἔστι δὲ καὶ ἐν ἄλλῳ μεταβαλεῖν σχήματι, ἐάν τις λέγῃ ‘ἐγὼ δέ, εἰ μὲν ἄκοντά μέ τις ἠξίου βιαζόμενος ἀπελθεῖν πρὸς Λακεδαιμονίους, εἶπον ἂν τάδε καὶ τάδε’, καὶ τὰ αὐτὰ νοήματα, ἅπερ, εἰ καὶ μὴ ἐσχηματισμένως ἐμελετῶμεν, ἐλέγομεν ἄν· διὰ τοῦτο γὰρ καὶ ἐσχηματισμένα καλεῖται τὰ τοιαῦτα προβλήματα, ἐπειδὴ τὰ αὐτὰ δεῖ λέγεσθαι νοήματα, ἅπερ, εἰ καὶ μὴ ἐσχηματισμένως ἐμελετῶμεν, εἴπομεν ἄν. δεῖ δὲ μεταχειρίσεως καὶ τοιούτου σχήματος ἀσφαλοῦς εὐπορῆσαι, ἵνα μὴ λύοντες τὰς ἐμφάσεις γυμνοὺς εἰσάγωμεν τοὺς λόγους ὡς ἄντικρυς μὴ θέλοντες. Καὶ ταυτὶ μὲν περὶ πλαγίων καὶ ἐναντίων.

Τὸ δὲ κατὰ ἔμφασιν σχῆμα τοιοῦτόν ἐστιν, οἷον καὶ προειρήκαμεν. μελετᾶται δὲ ἐνίοτε μὲν σχήματος εὑρέσει κἀκεῖνο τοιούτου, ἵνα τις ἄντικρυς λέγων τὸ πρᾶγμα [*](185) μὴ δοκῇ λέγειν, ὃ δὴ καὶ εὕρημά ἐστιν ἐμὸν ἐν μελέτῃ γενόμενον ἐμῇ καὶ ἐκδέδοται· οἷον φήμη ἦν, ὅτι σύνεστιν ὁ πατὴρ τοῦ υἱοῦ τῇ γυναικί, ἔγκυος ἐγένετο ἡ γυνή, ἔχρησεν ὁ θεὸς τὸ γεννηθησόμενον φονέα ἔσεσθαι [*](18—p. 209, 11 et 210, 8 sq. cf. Syr. 1 p. 36, 22: ἐσχηματισμένα δὲ ζητήματά εἰσιν ὡς 〈τὰ S〉 παρὰ Ἀψίνῃ τῷ Γαδαρεῖ ἐν ἐκεί- νῳ 〈τε S〉 τῷ ζητήματι· φήμη ἦν, ὅτι σύνεστιν ὁ πατὴρ τῇ τοῦ) [*](1 ὑμᾶς Ld, (ἡ m. 1 ex ὑ) Pa; ὴμᾶς PoV | τὰ αὐτὰ (ἀυτῶν m. 2Vc); τοιαῦτα Pc; τἀῦτὰ Pa; schol. P. solam lectionem τἀυτὰ novit 2 τὰ αὐτά V | μεταβάλλειν (sic) Pa; μεταβάλῖν Pc 5 ult. καὶ om. Ac 6 εἴπομεν VcBa 8 τὰ μὲν αὐτὰ V 9 ἐμελετῶμεν om. VcBa ἐλέγομεν ἄν VcBa 10 καὶ om. VcBa 11 γυμνοὺς post 12 λό- γους Ac 14 καὶ om. VcBa 15 p. 206, 1 | καὶ αὐτὸ post μὲν add. V 10 κἀκεῖνο om. V 17 δόξηι VcBa | ἐμὸν om. VcBa Ld 18 γεγενημένον Ac; λεγόμενον (m.2 γέγονεν supr.), m.1 m5. γρ γενόμενον, Vc | ἐμοὶ Ld | οἷον om. VcBa 19 τῆι ante τοῦ om. VcBa 19 τῆι ante τοῦ V, Anon. III 119,16 Sp., Diac. f. 431v 20 ἔσεσθαι φονέα V)

τοῦ πατρός, οὐ βούλεται ἐκτιθέναι τὸ γεννηθὲν ὁ παῖς [*](261) καὶ ὑπὸ τοῦ πατρὸς ἀποκηρύσσεται. ἐνταῦθα γὰρ ὁ παῖς πρὸς τὴν ἀποκήρυξιν ἀπολογούμενος ὀφείλει τὴν ἐντρέχουσαν φήμην τῆς μοιχείας κατὰ ἔμφασιν δηλοῦν, ὡς ἀνεπιλήπτως ἐλέγχειν τὸν πατέρα καὶ εὐσχημόνως, φανερῶς δὲ μὴ λέγειν ὅτι ‘μοιχεύει τὴν γυναῖκα τὴν ἐμήν’ καὶ δηλοῦν, ὅτι τοῦτο γίνεται. οὕτως οὖν εὐπορήσαμεν σχήματος τοιούτου καὶ ἄντικρυς εἰπόντες αὐτὸ λέγειν οὐκ ἐδόξαμεν· ἔστι δὲ τόδε ‘σὸν εἶναι λόγισαι, πάτερ, τὸ παιδίον, οὐκ ἐμόν· ἐκτίθης, ὃ ἐγέννησας, ῥίπτεις παιδίον, οὗ γέγονας ποτῆῤ. — Δεῖ δὲ ἐν τοῖς τοιούτοις, τοῖς κατ’ ἔμφασιν λέγω, καὶ ὀνομάτων εὐπορῆσαι διττὰ δηλῶσαι δυναμένων, καὶ τὸ ἀνεύθυνον καὶ τὸ σεσημασμένον· οἷον φήμη ἦν, ὅτι σύνεστι τῇ ἰδία θυγατρὶ ὁ πατήρ, ἀπόρρητόν τι ἡ μήτηρ εἰποῦσα τῷ υἱῷ ἀπήγξατο, πυνθάνεται ὁ πατὴρ τὸ ἀπόρρητον καὶ οὐ λέγοντα τὸν υἱὸν ἀποκηρύσσει, οἶον ἡμῖν ἐξενήνεκται καὶ περὶ τοῦδε προοίμιον δεύτερον τόδε ‘τῆς μὲν οὖν ἀποκηρύξεως ταύτης ἔλαττον ἐμοὶ μέλει· λυποῦμαι δὲ ὑπὲρ τοῦ πατρός, εἰ μετὰ τοσαύτην εὐθηνίαν γένους μόνῃ [*](παιδὸς (V; υἱοῦ S) γυναικί, ‘καὶ τοῦ μοιχοῦ λαβόμενος ἐβόων ‘πατέρ’, σὺ δὲ ἦς οὐδαμοῦ’· καὶ πάλιν ἐν τῇ περὶ τῆς ἐκθέσεως τοῦ παιδίου φιλονεικίᾳ, ὅπερ ὁ θεὸς ἀνεῖλε τὸν πατέρα φονεύσειν ‘σὸν εἶναι νόμισον, ὦ πάτερ, τὸ παιδίον, οὐκ ἐμόν. [ἐκτιθεῖς ὃν ἔσπειρας ῥίπτεις] ἐκτίθης (ἐκτιθεὶς V), ὃ ἐγέννησας, ῥίπτεις τὸ παιδίον (οὐκ ἐμὸν — παιδίον V; om. S), οὗ γέγονας πατήρ᾿) [*](3 ὀφείλει καὶ V 5 καὶ ante ἐλέγχειν V 6 δὲ P; τε V | μοιχεύεις? | pr. τὴν om. Ac 7 οὖν om. Ac | εὐπορήσαμεν P (sc. ἐν τῇ μελέτῃ, cf. 208, 17); εὐπορήσομεν VcBa; εὐπορήσοιμεν Ac 10 ἐκτιθεῖς m.1 VcBa 10. 11 τὸ παιδίον Pa, Syr. 18 pr. τὸ om. P 15 εἰποῦσα ἡ μήτηρ Vc 17 ἀποκηρύττει Pc 18 τόδε P; τοῦτο Ac; om. VcBa; ἔστι δὲ τόδε Sc, m.2Vc; τοῦτο καὶ πρό- βλημα ἕτερον Ma) συνέσται τῇ θυγατρὶ καὶ συζήσεται’· κοινὰ μὲν γάρ [*](186) ἐστι καὶ τοῦ ἄλλου βίου τὰ τοιαῦτα ὀνόματα τοῖς ἀνθρώποις, δοκεῖ δὲ μάλιστα ἴδια εἶναι τῇ ὑποκειμένῃ ἐμφάσει ὡς δηλῶσαι δυνάμενα καὶ τὸ ἀνεύθυνον καὶ τὸ σεσημασμένον, τό τε ‘συνέσται’ φημὶ καὶ τὸ ‘συζήσεται’. — Ἀλλὰ καὶ ἡ τῆς συνθέσεως πάλιν ἀκολουθία συγκειμένη μὲν ἄλλο δηλοῖ, διαιρουμένη δὲ ἄλλο ἐμφαίνει· οἷον φήμη ἦν, ὅτι σύνεστιν ὁ πατὴρ τῇ τοῦ υἱοῦ γυναικί, μοιχὸν καταλαβὼν ἐγκεκαλυμμένον ὁ υἱὸς ἀφῆκε καὶ ἀποκηρύσσεται ὑπὸ τοῦ πατρός· ἐρεῖ γὰρ ‘ὅπου καὶ τοῦ μοιχοῦ λαβόμενος ἐβόων ‘πάτεῤœš’· τὸ γὰρ ὄνομα τοῦ πατρὸς εὐθέως τῷ μοιχῷ παρακείμενον ἐν τῇ συνθέσει ἐποίησε τὴν ἔμφασιν. καὶ τὸ ἐπενηνεγμένον δὲ ὁμοίως ἔχει καὶ τοῦ μοιχοῦ λαβόμενος ἐβόων ‘πατέῤ· σὺ δὲ ἦς οὐδαμοῦ’· τῷ γὰρ μοιχῷ καὶ τῷ πατρὶ προστεθὲν εὐθέως τὸ ‘σύ δὲ ἦς’ τῇ συνθέσει τὴν ἔμφασιν ἐδήλωσε, τὴν ἀσφάλειαν δὲ ἔχει ἑκάτερον ἀπὸ τοῦ ‘οὐδαμοῦ’.

[*](262)

14 Τὰ συγκριτικὰ προβλήματα εἰ μὲν στοχασμῷ περιπέσοι [*](187) ἢ ὅρῳ, ῥᾳδίαν ἔχει τὴν· διαίρεσιν· διπλοῖς γὰρ [*](2. 3 τοῖς ἀνθρώποις τὰ τοιαῦτα ὀνόματα V 4 καὶ τὸ Pc V; τό τε Pa 5 ult. τὸ om. V 8 οἷον ⌊ὅτι er.⌉ φ. Vc | cf. 208,19 ann. 9 schol. P (W VII 951, 24; in Π. ἰδ. 286, 7 Sp.): ‘καὶ τὰ ἐσχη- ματισμένα τῶν ζητημάτων οὐ σαφῶς λέγει τὰ πράγματα’· ὧν τὴν ὑπόθεσιν ὁ Ἀσπάσιος ἐμφαντικῶς λίαν διηγήσατο· λέγει γὰρ οὕτως ‘κατείληπτο (Pc; κατείληπται Pa) γὰρ συγκεκαλυμμένος ὁ μοιχός· ἐγὼ δὲ ἐβόων πάτερ, σὺ δὲ ἦσθα οὐδαμοῦ’. Vide ad 208, 18 10. 11 ἐρεῖ γὰρ v.l.P; εἴρηται PV (schol. P: εἴρηται, φησί, παῤ ἐμοῦ ἐν τῇ μελέτῃ οὕτως) 15 ὦ πάτερ Pc. Eustath. in Iliad. 330 | οὐδαμῶς Pc. 10 τὸ δὲ σὺ εἶς Ba | ἐν τῆι V 19 τῶν om. AcPπ 20 τὸ PΡπ; τὰ δὲ V 21 καὶ ante τὴν add. PAc)

τοῖς κεφαλαίοις καθ’ ἕκαστον χρώμεθα, ἐν μὲν τοῖς στοχασμοῖς ταῖς βουλήσεσι καὶ ταῖς δυνάμεσι, λέγοντες ‘ἐμὲ μὲν οὐκ εἰκὸς βουληθῆναι τόδε ποιῆσαι διὰ τόδε, σὲ δὲ εἰκὸς βουληθῆναι τόδε ποιῆσαι διὰ τόδε’, καὶ πάντα ἐκφέρειν εἰς δέον τὰ ἐπιχειρήματα· ‘έἶτα πάλιν ‘ἐμὲ μὲν οὐκ εἰκὸς δυνηθῆναι τόδε ποιῆσαι διὰ τόδε, σὲ δὲ εἰκὸς τόδε ποιῆσαι διὰ τόδε’, καὶ τοῦτο κατασκευάζοντες καὶ τὸ χρῶμα τὸ μὲν ἡμέτερον τιθέντες καὶ κατασκευάζοντες, τὸ δὲ παρὰ τοῦ ἐχθροῦ τεθὲν λύοντες τοῖς ἐπιχειρήμασι, καὶ τὴν πιθανὴν ἀπολογίαν τὴν ἐκείνου μὲν λύοντες, κρατύνοντες δὲ τὴν ἡμετέραν.

Καὶ μὴν καὶ τὰ ἐν τοῖς ὅροις ὁμοίως διπλῶς μελετῶντες λέγομεν, οἷον ‘τοῦτό ἐστι τὸ ἐργάσασθαί τι, ὃ πεποίηκα ἐγώ’, εἶτα ἐνεγκεῖν, ἅπερ εἰργάσω, εἶτα ἐπενεγκεῖν ‘σύ δὲ τούτων ἐποίησας οὐδέν’, εἶτα ἀνθυπενεγκεῖν ἐκεῖθεν τὰ ἐκείνῳ πεπραγμένα καὶ λέγειν, ὡς ταῦτα οὐδέν ἐστι.

Χρησόμεθα δὲ τοῖς ἐπιχειρήμασι καὶ ταῖς ἐφόδοις ταῖς μελετητικαῖς καὶ ἐν τοῖς διπλοῖς ὅροις, αἷς ἐδιδάξαμεν δεῖν χρῆσθαι, καὶ ἐν τοῖς ἁπλοῖς ἀπό τε τῶν πρὸ τοῦ [*](1 alt. τοῖς om. Ac 3 σὲ — 4 alt. τόδε om. Pc 4 βουλη- θῆναι τόδε P; om. VcBa; βουληθῆναι om. Ac 4. 5 ἐκφέροντες? 5 τὰ ante εἰς Ba; om. Vc | γρ εἶτα ἀνάπαλιν P 6 ⌊δυν m.1⌉ ηθῆναι Ac; βουληθῆναι Sc 7 τόδε ποιῆσαι Pc; ποιῆσαι τόδε V; τόδε ποιῆσαι δυνηθῆναι Pa 9 παρὰ τοῦ ἐχθροῦ PV; mg. ἐν ἄλλοις παῤ ἐκείνου P 10 μὲν ἐκείνου Ac 12 διπλῶς om. Ac 14 ὃ — alt. εἶτα sic Pc; ὃ πεποίηκα ἐγώ· ⌊circ. XXV; m. po.: καὶ εἰπεῖν ἅπερ εἰργάσατο⌉· εἶτα Pa; ὅπερ ἐποίησα ἐγώ (καὶ εἶπεν mg. m.1Ba)· εἶτα ἐνεγκεῖν ἅπερ εἰργάσατο (καὶ εἰπεῖν ἃ εἰργάσατο εἶτα ἐπ m.2 supr. Vc)· εἶτα VcBa; ὅπερ ἐποίησα ἐγώ· καὶ εἰπεῖν ἃ εἰρ- γάσατο· εἶτα Ac 16 ἐκείνωι PaV; αὐτῶι Pc 18 δὲ καὶ τοῖς Ac 18. 19 καὶ ταῖς μελετητικαῖς ἐφόδοις Ac 18—20 καὶ ταῖς μεθόδοις ταῖς μελετητικαῖς αἷς ἐδιδάξαμεν δεῖν χρῆσθαι ἐν τοῖς διπλοῖς ὅροις καὶ ἐν τοῖς ἁπλοῖς ἀπό VcBa 20 τοῖς om. Pc)

πράγματος καὶ ἀπὸ τῶν μετὰ τὸ πρᾶγμα συμβαινόντων· ἐκεῖθεν γὰρ ἡ ἁπλῆ εὐπορία ἐνταῦθα διπλῆ γίνεται.

[*](188)

Εἰ δὲ πραγματικὴ ἀμφισβήτησις παρεμπέσοι, τότε δεῖ ζητεῖν, τίνα ἐστὶ τὰ συγκρινόμενα, δύο ἢ καὶ πλείονα, καὶ οὕτως ἐκ τῶν παρακολουθούντων ἑκάστῳ τὰς συγκρίσεις ποιήσεις. μάλιστα δέ, εἰ πρόσωπον συγκρίνοιτο, τότε ἔχειν δεῖ τὴν ἀπὸ τῶν ἐγκωμίων καὶ ψόγων σύγκρισιν, καὶ γένη καὶ ἐπιτηδεύματα καὶ πράξεις καὶ τύχας καὶ ἅπαντα τὰ συγκρινόμενα. ὁμοίως δὲ ἔχει καὶ τὰ ἐκ τῆς ἄλλης περιστάσεως· ὅ τι ἂν εἰς σύγκρισιν ἐμπέσῃ, τὰ παρακολουθοῦντα ἑκάστοις συγκρίνομεν· παρακολουθεῖ δὲ ἄλλα μὲν τόποις, ἄλλα δὲ χρόνοις, ἄλλα δὲ ἑκάσταις τῶν ἄλλων περιστάσεων.

[*](3 ζήτησις Ac | παρεμπέση Pc; περιπέσοι VcBa; cf. 210, 20 6 ποιεῖσθαι V | πρόσωπα? 6. 7 γρ εἰ πρόσωπον συγκρίνοιτο ἔχον τὴν ἀπὸ τῶν κτλ. P 9 pr. καὶ et τὰ om. VcBa | γρ καὶ συγκρίνο- μεν Pa, (om. καὶ) Pc | ἔχει om. Sc 10 τὰ om. Ba, ?m.1 Vc | ἄλλης om. Ac | περιστάσεως Pc, m.1Pa; περιουσίας V; schol. P praefert περιστάσεως; aliud schol. P: ἐκ τῶν ἄλλων περιστατι- κῶν | ὅ,τι γὰρ ἂν Ac, (om. ἂν) v.l.P 11 ἐμπέση Pa: ἐμπέσοι PcAc; ἐμπέσοι ἢ VcBa | καὶ τὰ VcBa 13 subscr. τέλος τῶν εὑρέσεων P; τέλος τοῦ τετάρτου τόμου VcBa; om. Ac)