Περὶ ῥημάτων

ἰϲτέον ὅτι λέγει ὁ Ἡρωδιανόϲ, ὡϲ οὐδέποτε εὑρίϲκεται δεύτεροϲ μέλλων ἐνεργητικὸϲ ὁριϲτικὸϲ ἐν χρήϲει· ἃϲ γάρ, φηϲί, παρέθετο χρήϲειϲ ὁ Ἀπολλώνιοϲ, ἢ πεπλαϲμέναι αὐτῷ εἰϲιν ὡϲ τὸ φυγῶ, δράμῶ (οὐδέτεροι γὰρ μέλλοντεϲ· οὐδεὶϲ γὰρ τῶν παλαιῶν, φηϲί, τούτοιϲ ἐχρήϲατο) ἢ ἐνεϲτῶτέϲ εἰϲιν ἀντὶ μελλόντων, ὡϲ τὸ

(Περὶ παθητικῶν).

( Περὶ ἐνεϲτῶτοϲ καὶ παρατατικοῦ).

πᾶϲ ἐνεϲτὼϲ ὁριϲτικὸϲ καὶ πᾶϲ μέλλων ὁριϲτικὸϲ εἰϲ ω λήγων προϲθήκῃ τῆϲ μαι ἢ παθητικὸν ἢ μέϲον ποιοῦϲι, καὶ ὁ μὲν ἐνεϲτὼϲ προϲλαμβάνων τὴν μαι ϲυλλαβὴν παθητικὸν καὶ μέϲον ποιεῖ οἷον τύπτω τύπτομαι ὑπ’ αὐτοῦ καὶ τύπτομαι αὐτόν, καὶ πάλιν βιάζω βιάζομαι ὑπ’ αὐτοῦ καὶ βιάζομαι αὐτόν. ὁ δὲ μέλλων προϲθήκῃ τῆϲ μαι μέϲον ποιεῖ μέλλοντα οἷον τύψω τύψομαι· ὁ δὲ δεύτεροϲ ἐνεργητικὸϲ μέλλων δεύτερον μέϲον μέλλοντα ποιεῖ οἷον τυπῶ τυποῦμαι, νυγῶ νυγοῦμαι, καρῶ καροῦμαι, ϲταλῶ ϲταλοῦμαι. ἰϲτέον δ’ ὅτι προϲερχομένηϲ τῆϲ μαι ϲυλλαβῆϲ ἢ φυλάττεται τὸ ω ἢ τρέπεται εἰϲ τὸ ο ἤ εἰϲ τὴν ου δίφθογγον· καὶ φυλάττεται μὲν τὸ ω τῆϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων ἐν μόνῳ ἐνεϲτῶτι οἷον βοῶ βοῶμαι, περῶ περῶμαι, γελῶ γελῶμαι. πρόϲκειται «ἐν μόνῳ τῷ ἐνεϲτῶτι, ἐπειδὴ ἔν τῷ μέλλοντι τρέπεται ἡ δευτέρα ϲυζυγία τῶν περιϲπωμένων τὸ ω εἰϲ τὸ o οἷον βοῶ βοήϲομαι, ἀκροάϲω ἀκροάϲομαι, καὶ ὅλοιϲ δὲ τοῖϲ ὑποτακτικοῖϲ ὁποίαϲ ἄν εἴη ϲυζυγίαϲ τὸ ῥῆμα ἢ ὁποίου χρόνου φυλάττεται τὸ ω οἷον ἐᾶν τύπτωμαι, ἐὰν βοῶμαι, ἐὰν περῶ ἐὰν περῶμαι, ἐὰν χρυϲῶ ἐὰν χρυϲῶμαι τρέπεται δὲ τὸ ω εἰϲ τὸ o ἐπὶ ὅλων τῶν βαρυτόνων εἴτε ἐνεϲτῶτεϲ ὦϲιν εἴτε μέλλοντεϲ, χωρὶϲ τῶν ὑποτακτικῶν δηλονότι, οἷον τύπτω τύπτομαι, λέγω λέγομαι, λέξω λέξομαι, ποιήϲω ποιήϲομαι· ἐπὶ δὲ τῶν περιϲπωμένων, ὑπεϲταλμένων τῶν τῆϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων, τρέπεται. τὸ ω εἰϲ τὴν ου δίφθογγον εἴτε ἐνεϲτῶτέϲ εἰϲιν εἴτε μέλλοντεϲ οἷον ποιῶ ποιοῦμαι, ϲτεφανῶ ϲτεφανοῦμαι, κουφιῶ κουφιοῦμαι.

Τὰ δὲ εἰϲ μι λήγοντα ῥήματα τροπῇ τῆϲ μι εἰϲ μαι τὸ παθητικὸν ποιεῖ οἷον τίθημι τίθεμαι, καὶ ϲυϲτέλλει τὴν παραλήγουϲαν· καὶ εἰ μὲν ἔχει ἡ πρώτη ϲυζυγία τὴν εἰϲ μι , ϲυϲτέλλει τὴν παραλήγουϲαν εἰϲ τὸ ε οἷον τίθημι τίθεμαι, ἵημι ἵεμαι· ἡ δὲ δευτέρα εἰϲ τὸ α ϲυϲτέλλει τὴν παραλήγουϲαν οἷον ἵϲτημι ἵϲταμαι· ἡ δὲ τρίτη εἰϲ τὸ ο ϲυϲτέλλει τὴν παραλήγουϲαν οἶον δίδωμι δίδομαι· ἡ δὲ τετάρτη τὸ δίχρονον μόνον οἷον πήγνυμι πήγνυμαι, ὄλλυμι ὄλλυμαι, ζεύγνυμι ζεύγνυμαι. τούτων οὕτωϲ ἐχόντων, τὸ ἧμαι τὸ ϲημαῖνον κάθημαι καὶ τὸ κεῖμαι δοκεῖ μήτε ἀπὸ τῶν εἰϲ ω εἶναι μήτε ἀπὸ τῶν εἰϲ μι· καὶ ἀπὸ τῶν εἰϲ ω δοκεῖ μὴ εἶναι, ἐπειδὴ τὰ ἀπὸ τῶν εἰϲ ω ἢ τῷ ο παραλήγεται ἐν τῷ εἰϲ μαι παθητικῷ ἐνεϲτῶτι οἷον τύπτομαι, [*](1. 4 ἐνεϲτώϲ ἐϲτιν scripsi pro ἐνεϲτῶτοϲ δὲ et l. 5 τὸ γαμέω pro τοῦ γαμέω et l. 10 ἐκχεῶ pro ἐκχέω.)

οὐδὲν εἰϲ μην λῆγον ῥῆμα τρέψαν τὸ ν εἰϲ ϲ δεύτερον πρόϲωπον ἀποτελεῖ. ἀλλὰ μόνον τὸ ἐδάμην ἐποίηϲε τὸ ἐδάμηϲ καὶ ἀποβολῇ τοῦ ϲ τρίτον ἐδάμη. τὸ δὲ αἴτιον λέγεται ἐν τοῖϲ περὶ ῥημάτων.

Περὶ παρακειμένου).

ὅτι ὥϲπερ τὸ ὕφαϲμα διὰ τοῦ ϲ οὕτω καὶ μετοχή ἐϲτιν ὑφαϲμένοϲ Ἡρωδιανὸϲ δηλοῖ, ὃϲ καὶ Ἀττικῶν αὐτό φηϲιν εἶναι, οἳ καὶ μεμολυϲμένοϲ φαϲὶ καὶ μεμαραϲμένοϲ· εἰ καὶ ἄλλωϲ ὥϲπερ [*](1. 14 quae sequuntur ἔϲτι δὲ ϲχηματίϲαι αὐτὰ οὕτωϲ· ἔϲτιν ἕω καὶ κέω κτλ. proposui in libro περὶ παθῶν. l. causa autem nulla alia est nisi quod μ non terminationis, sed stirpis est. Choeroboscus, qui pluribus locis 533, 13 et 604, 25 de declinatione aoristi ἐδάμην loquens μ non κλιτικόν, sed θεματικόν esse dicit, etiam haec ex Herodiano petivisse videtur: p. 668, 6 πᾶν πρῶτον πρόϲωπον ἔχον τὸ μ κλιτικόν, τοῦ τρίτου προϲώπου τὸ τ ἢ τρέπον εἰϲ ϲ τὸ δεύτερον πρόϲωπον ποιεῖ, ἢ ἀποβάλλον τὸ τ τοῦ τρίτου, καὶ κρᾶϲιν ποιούμενον τῶν φωνηέντων· καὶ ὅϲα μὲν ἔχει τὴν ἐνεργητικὴν μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ, ἐκεῖνα τροπῇ τοῦ εἰϲ τὸ ϲ ποιεῖ τὸ δεύτερον πρόϲωπον οἶον πεποίημαι πεποίηται πεποίηϲαι ἐπεποιήμην ἐπεποίητο ἐπεποίηϲο· πεποιηκώϲ γὰρ ἐνεργητικὴ μετοχὴ εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ. καὶ πάλιν τίθεμαι τίθεϲαι ἐτιθέμην ἐτίθετο ἐτίθεϲο· τιθεὶϲ γὰρ ἡ ἐνεργητικὴ μετοχὴ εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ· ὅϲα δὲ οὐκ ἔχει τὴν ἐνεργητικὴν μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ, ἐκεῖνα ἀποβολῇ τοῦ τ καὶ κράϲει τῶν φωνηέντων ποιεῖ τὸ β΄ πρόϲωπον οἷον τύπτομαι τύπτεται, καὶ κατ’ ἀποβολὴν τὸῦ τ τύπτεαι, καὶ κράϲει τοῦ ε καὶ α εἰϲ η τύπτῃ, ὥϲπερ βέλεα βέλη καὶ μένει τὸ ι προϲγεγραμμένον καὶ ἀνεκφώνητον διὰ τὸ μέγεθοϲ τοῦ η· καὶ πάλιν ἐτυπτόμην ἐτύπτετο καὶ κατά ἀποβολὴν τοῦ τ ἐτύπτεο καὶ κατὰ κράϲιν τοῦ εο εἰϲ τὴν ου δίφθογγον ἐτύπτου, ὥϲπερ χάλκεοϲ χαλκοῦϲ οὐδὲ γὰρ ἔχει ταῦτα τὴν ἐνεργητικὴν μετοχὴν εἰϲ c μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ τύπτων γάρ ἐϲτιν ἡ ἐνεργητικὴ μετοχή· καὶ πάλιν ἐτυψάμην ἐτύψατο καὶ κατὰ ἀποβολὴν τοῦ τ ἐτύψαο, καὶ κατὰ κρᾶϲιν τοῦ α καὶ ο εἰϲ τὸ ω ἐτύψω, ὡϲπερ βοάομεν βοῶμεν· οὐδὲ γὰρ ἔχει τοῦτο τὴν ἐνεργητικὴν μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ· τύψαϲ γάρ ἐϲτιν ἡ ἐνεργητικὴ μετοχὴ εἰϲ ϲ μέν, ἀλλ’ οὐκ ὀξύτονοϲ. 670, 7 πρόϲκειται ἐν τῷ κανόνι «πᾶν πρῶτον πρόϲωπον ἔχον τὸ μ κλιτικὸν» διὰ τὸ ἐδάμην· τοῦτο γὰρ οὐ ποιε τὸ δεύτερον πρόϲωπον ἀπὸ τοῦ τρίτου ἢ τροπῇ τοῦ τ εἰϲ τὸ ϲ ἢ ἀποβολῇ τοῦ τ καὶ κράϲει τῶν φωνηέντων, ἐπειδὴ οὐκ ἔχει τὸ τ κατὰ τὸ τρίτον πρόϲωπον· τὸ γὰρ μ τὸ ὅν ἐν τῷ πρώτῳ προϲώπῳ οὐκ ἔϲτι κλιτικὸν ἀλλὰ θεματικόν, ἀπὸ γὰρ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ ἔχει αὐτὸ δάμνω γάρ ἐϲτιν ὁ ἐνεϲτώϲ.)