Περὶ ῥημάτων

ἰϲτέον ὅτι ἀναλογίαν ἔχει ὁ μέλλων τῇ εὐθείᾳ, ὁ δὲ ἐνεϲτὼϲ τῇ γενικῇ· ἐπειδὴ οὖν ὅτε ἡ εὐθεῖα διὰ τοῦ ψ ἐκφέρεται, τότε ἡ γενικὴ διὰ τοῦ β ἢ ἢ φ ἐκφέρεται οἷον Ἄραψ Ἄραβοϲ, Κύκλωψ Κύκλωποϲ, Κίνυψ Κίνυφοϲ (ἔϲτι δὲ ὄνομα ποταμοῦ), τούτου χάριν καὶ ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ διὰ τοῦ β ἢ π φ ἢ πτ ἐκφέρεται, τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ ψ ἐκφέρεται οἷον λείβω λείψω, γράφω γράψω, τέρπω τέρψω· καὶ πάλιν ἐπειδὴ ὅτε ἡ εὐθεῖα διὰ τοῦ ξ ἐκφέρεται τότε ἡ γενικὴ διά τοῦ ἢ κ ἢ χ ἢ κτ ἐκφέρεται οἷον Φοίνιξ Φοίνικοϲ, τέττιξ τέττιγοϲ, ὄνυξ ὄνυχοϲ, ἄναξ ἄνακτοϲ, τούτου χάριν καὶ ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ ἢ διὰ τοῦ ἤ κ ἤ ἤ κτ, τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ ξ ἐκφέρεται οἷον λέγω λέξω, πλέκω πλέξω, τρέχω θρέξω, πέκω (an πέκτω?) πέξω· καὶ πάλιν ἐπειδὴ ὅτε ἡ εὐθεῖα διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται καὶ περιττοϲυλλάβωϲ κλίνεται, τότε ἡ γενικὴ διὰ τὸῦ Θ ἤ διὰ καθαροῦ τοῦ οϲ ἐκφέρεται οἷον Πάριϲ Πάριδοϲ, ὄρνιϲ ὄρνιθοϲ, Λάχηϲ Λάχητοϲ, βότρυϲ βότρυοϲ· τούτου οὖν χάριν ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ διὰ τὸῦ δ ἢ Θ ἤ τ ἤ διὰ καθαροῦ τοῦ ω ἐκφέρεται, τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται οἷον ᾄδω ἄϲω, πείθω πείϲω, ἀνύτω ἀνύϲω, ἀκούω ἀκούϲω. καὶ πάλιν ἐπειδὴ ἡ εὐθεῖα δι’ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται, τότε ἡ γενικὴ διὰ τοῦ αὐτοῦ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται οἶον Ἕκτωρ Ἕκτοροϲ, Νέϲτωρ Νέϲτοροϲ, Πλάτων Πλάτωνοϲ, Θέων Θέωνοϲ (τὸ γὰρ ἦπαρ ἥπατοϲ καὶ δέλεαρ δελέατοϲ ἑτερόκλιτα λέγουϲιν εἶναι, ὡϲ ἀπὸ τῆϲ εἰϲ αϲ καταλήξεωϲ, ὁμοίωϲ δὲ καὶ ἡ ὕδατοϲ γενικὴ ὡϲ ἀπὸ τοῦ ὕδαϲ ἐϲτί) τούτου χάριν καὶ ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ δι’ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται, τότε καὶ ὁ μέλλων διὰ τοῦ αὐτοῦ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται οἶον κείρω κερῶ, ῥαίνω ῥανῶ, τίλλω τιλῶ, νέμω νεμῶ.

ἡ τετάρτη ϲυζυγία τῶν βαρυτόνων διφορεῖται κατὰ τὸν μέλλοντα· πῇ γὰρ διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται οἷον ϲυρίζω ϲυρίϲω, ἐλπίζω ἐλπίϲω, φράζω φράϲω· πῇ δὲ διὰ τοῦ ξ οἷον πλήϲϲω πλήξω, ϲφάζω ϲφάξω. καὶ λέγει ὁ Ἡρωδιανόϲ, ὅτι εἰκότωϲ ἀτακτεῖ ὁ μέλλων τῆϲ τετάρτηϲ ϲυζυγίαϲ τῶν βαρυτόνων, καὶ πῇ μὲν διὰ τοῦδε ϲυμφώνου ἐκφέρεται, πῇ δὲ διὰ τοῦδε, ἐπειδὴ καὶ ὁ ἐνεϲτὼϲ ἀτακτεῖ. ποία δὲ ϲυγγένεια ἐπὶ τῶν β΄ ϲϲ πρὸϲ τὸ ξ; οὐ γάρ ἐϲτι τὰ β΄ ϲϲ διπλοῦν ϲύμφωνον, ὡϲ πρὸϲ τὸ ξ, διπλᾶ γάρ ἐϲτι τρία, ζ ξ ψ.

δύναται ὁ ἐρέϲω μέλλων, ἐξ οὗ ὁ ἀόριϲτοϲ α′

ἡ τοιαύτη ὕφεϲιϲ τοῦ ϲ (sc. qualis exstat in v. «αὐτὰρ ἐπεί κε θάνω, κτεριοῦϲί με δῖοι Ἀχαιοί») Ἀττική ἐϲτι καὶ περιϲπᾷ. τοὺϲ μέλλονταϲ διά τι αἴτιον, εἰ παραλήγεται τῷ ι ϲυνεϲταλμένῳ, ὅπερ καὶ ἐπὶ τοῦ «τόνδε δ’ ἐγὼ κομιῶ » (ο 546). τὸ μέντοι ἐρύω οὐ δύναται ἔχεϲθαι ταύτηϲ τῆϲ φύϲεωϲ, ἀλλ’ ἐϲτὶν ἐνεϲτὼϲ ἀντὶ μέλλοντοϲ.

Causa autem perispaseos, quam significat Herodianus b. l., explicate exponitur ap. Choer. 647, 3: ἰϲτέον ὅτι ἐπὶ τῶν διὰ τοῦ ιζω ὑπερδιϲυλλάβων διὰ τοῦ ι γραφομένων εἰώθαϲιν οἱ Ἀθηναῖοι ἀποβάλλειν τὸ ϲ κατὰ τὸν μέλλοντα καὶ περιϲπᾶν οἷον γεμίζω γεμίϲω γεμιῶ, ἐλπίζω ἐλπίϲω ἐλπιῶ, ϲυρίζω ϲυρίϲω ϲυριῶ, λακτίζω λακτίϲω λακτιῶ, βαδίζω βαδίϲω βαδιῶ, κουφίζω κουφίϲω κουφιῶ. ἀποβάλλουϲι δὲ τὸ ϲ πρῶτον καὶ οὕτωϲ περιϲπῶϲιν, ἐπειδὴ τὸ ϲ χαρακτηριϲτικόν ἐϲτι βαρυτόνου μέλλοντοϲ οἷον ποιήϲω, νοήϲω, λαλήϲω· ἀποβάλλουϲι γὰρ πρῶτον τὸ αἴτιον τῆϲ βαρείαϲ τάϲεωϲ καὶ οὕτωϲ περιϲπῶϲι τοῦτο δὲ ποιοῦϲι κατὰ τὸν μέλλοντα διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν· κανών ἐϲτιν ὁ λέγων, ὅτι ἡ παραλήγουϲα τοῦ βαρυτόνου μέλλοντοϲ ἢ ἴϲη θέλει εἶναι πρὸϲ τὴν παραλήγουϲαν τοῦ βαρυτόνου ἐνεϲτῶτοϲ, ἢ μείζων , οὐδέποτε δὲ ἐλάττων, χωρὶϲ τοῦ πνίγω πνίξω, ἐρείκω ἐρείξω, ψύχω ψύξω ἴϲη μὲν οἷον λείπω λείψω, πείθω πείϲω, λείβω λείψω, τύπτω τύψω, ῥάπτω ῥάψω, βλάπτω βλάψω· μείζων δὲ οἷον λέγω λέξω, πλέκω πλέξω, γράφω γράψω, τρέχω θρέξω, ἔχω ἕξω. πρόϲκειται «βαρυτόνου ἐνεϲτῶτοϲ» διὰ τὸ ἀρκῶ ἀρκέϲω· ἐνταῦθα γὰρ ἡ παραλήγουϲα τοῦ βαρυτόνου μέλλοντοϲ ἐλάττων ἐϲτὶ τῆϲ παραληγούϲηϲ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ ἀλλ’ οὐκ ἀντίκειται ἡμῖν, ἐπειδὴ οὐκ ἔϲτι βαρύτονοϲ ἐνεϲτώϲ. πρόϲκειται «βαρυτόνου μέλλοντοϲ», διὰ τὸ κείρω κερῶ ἐνταῦθα γὰρ ἡ παραλήγουϲα τοῦ μέλλοντοϲ ἐλάττων ἐϲτὶ τῆϲ παραληγούϲηϲ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ ἀλλ’ οὐκ ἀντίκειται ἡμῖν, ἐπειδὴ οὐκ ἔϲτι βαρύτονοϲ μέλλων. ἐπειδὴ οὖν ἐν τῇ τετάρτῃ ϲυζυγίᾳ παρεβιάϲθη ὁ κανών, ὁ γὰρ ϲυρίζω καὶ δεϲπόζω καὶ γεμίζω καὶ ἑτοιμάζω θέϲει μακρῷ παραλήγονται, τὸ δὲ θέϲει μακρὸν τοῦ φύϲει βραχέοϲ μεῖζόν ἐϲτι, τούτου χάριν ταύτην τὴν παραλογίαν φεύγοντεϲ οἱ Ἀθηναῖοι περιϲπῶϲι τὸν μέλλοντα. κανὼν γάρ ἐϲτιν ὁ λέγων, ὅτι ἡνίκα ὁ μέλλων ἐλάττονα ἔχει τὴν ἰδίαν παραλήγουϲαν τῆϲ παροληγούϲηϲ τοῦ βαρυτόνου ἐνεϲτῶτοϲ, περιϲπᾶται οἷον κείρω κερῶ, ϲπείρω ϲπερῶ, φθείρω φθερῶ. καὶ ἄξιόν ἐϲτι ζητῆϲαι, διὰ τί ἐπὶ τῶν ἄλλων τοῦτο οὐ ποιοῦϲι ἐπὶ γὰρ τῶν διὰ τοῦ αζω καὶ οζω οὐκ ἀποβάλλουϲι τὸ ϲ κατὰ τὸν μέλλοντα καὶ περιϲπῶϲιν οἷον δεϲπόζω δεϲπόϲω, ἁρμόζω ἁρμόϲω, ἀγοράζω ἀγοράϲω, ἑτοιμάζω ἑτοιμάϲω. καὶ ἔϲτιν εἰπεῖν, ὅτι ἐπὶ τῶν διὰ τοῦ αζω καὶ ἐπὶ τῶν διὰ τοῦ οζω τοῦτο οὐ ποιοῦϲιν, ἵνα μὴ φεύγοντεϲ τὸ ἓν ἄτοπον μείζονι ἀτόπῳ περιπέϲωϲι· οἱ γὰρ Ἀθηναῖοι ὅπου εὕρωϲι ἀλλεπάλληλα φωνήεντα δυνάμενα ϲυναιρεθῆναι ϲυναιροῦϲιν αὐτὰ οἷον Ἐρετριέωϲ Ἐρετριῶϲ, Πειραιέωϲ Πειραιῶϲ, Δημοϲθένεοϲ Δημοϲθένουϲ, Διομήδεοϲ Διομήδουϲ. εἰ ἀπέβαλλον οὖν ἐπὶ τούτων τὸ ϲ κατὰ τὸν μέλλοντα καὶ περιέϲπαϲαν, ἤμελλον ϲυναίρεϲιν ποιῆϲαι ἀλλεπαλλήλων τῶν αὐτοῦ φωνηέντων οἷον ἑτοιμάζω ἑτοιμάϲω καὶ ἑτοιμῶ ὡϲ τὸ βοῶ· καὶ πάλιν δεϲπόζω δεϲπόϲω δεϲπῶ, ὥϲπερ χρυϲόω χρυϲῶ. εἰ ἐποίηϲαν δὲ ϲυναίρεϲιν, ἤμελλεν ὁ μέλλων ἐλάττοναϲ ϲυλλαβὰϲ ἔχειν τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ, ὅπερ ἐϲτίν ἀδύνατον. ὁ μέλλων γὰρ ἰϲοϲυλλαβεῖν [*](1. 1 voluit sine dubio ξ 351 afferre. l. 2 scribendum videtur τοῦ ἐρῶ εἳναι ὥϲπερ τελῶ τελέϲω, οὕτω καὶ ἐρῶ ἐρέϲω. l. 8 cf. Il. Pr. 365, Ο 351 Υ 452.)

Cur a verbis in υζω futur tram Atticum non formatum sit, id a technicis non traditum esse dicit Choer.

ἔλϲαν Αἰολικωτέρα κλίϲιϲ Choer. 545, 1 τὸ φθερῶ οἱ Αἰολεῖϲ θέλοντεϲ βαρύνειν ἅτε δὴ βαρυντικοὶ ὄντεϲ φθέρϲω λέγουϲι τὸ ϲ προϲτιθέντεϲ. τὸ γὰρ ϲ χαρακτηριϲτικόν ἐϲτι βαρυτόνου μέλλοντοϲ οἶον ποιήϲω, νοήϲω. καί πάλιν τὸ κερῶ κέρϲω λέγουϲιν ἐξ οὗ τὸ «ἀπέκερϲε τένονταϲ» (Κ 456).

ἔϲτι δὲ κακονίϲαι τὴν παραλήγουϲαν τοῦ μέλλοντοϲ τῆϲ πρώτηϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων οὕτωϲ· ὅτε γὰρ μακρᾷ παραλήγεται ὁ ἐνεϲτώϲ, τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ η ἐκφέρεται οἷον ποιῶ ποιήϲω, εὑρῶ εὑρήϲω, τηρῶ τηρήϲω, ἀθλῶ ἀθλήϲω, πενθῶ πενθήϲω, ὀλιϲθῶ ὀλιϲθήϲω· δεῖ προϲθεῖναι χωρὶϲ τοῦ ἀρκῶ ἀρκέϲω, τοῦτο γὰρ μακρᾷ παραληγόμενον κατὰ τὸν ἐνεϲτῶτα διὰ τοῦ ε ἐξηνέχθη κατὰ τὸν μέλλοντα, καὶ χωρὶϲ τοῦ νεικῶ νεικέϲω, οἶον

περὶ δὲ τῆϲ παραληγούϲηϲ τοῦ μέλλοντοϲ τῆϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων ἔϲτιν εἰπεῖν ταῦτα ἰϲτέον ὅτι ὁ μέλλων τῆϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων ἢ τῷ η παραλήγεται ἢ τῷ α οἷον βοήϲω, ἐάϲω, καὶ τῷ α ἢ μακρῷ ἢ βραχεῖ· ἡνίκα μὲν τὸ λ πρὸ τοῦ α κατὰ τὸν μέλλοντα,