Περὶ ὀρθογραφίας

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ ὀρθογραφίας, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

γράδιον· ϲὺν τῷ ι. καὶ λέγουϲί τινεϲ, ὅτι ἐπειδὴ καὶ τὸ γραΐδιὸν ἔχει τὸ ι, τούτου χάριν καὶ τὸ γράδιον οἰον « γραιδίωνκολοϲυρτόν »  παρὰ Ἀριϲτοφάνει (Plut. 536). οὐκ ἔϲτι δὲ καταναγκαϲτικὸϲ οὗτοϲ ὁ λόγοϲ· ἰδοῦ γὸρ καὶ τὸ αἰζηόϲ οὐκἔχει τὸ ι καὶ ὅμωϲ τὸ αἰζήϊοϲ ἐπλεόναϲε [*](1. 1 Choer. 189, 27. 1. 3 Hes. 1. 5 Hes., in E.M. 235, 18 γλύφιον scriptum est. ,1. 6 Choer. 187, 21. 1. 7 Choer. 187, 33 1. 9 Ηerod. in E. M. 236, 4, Hes. γαθμοί γνάθοι. 1. 10 E. M. 336, 10 ubi quae sequuntur verba καὶ τὸ ἐοίκαμεν ὑπὸ ϲυγκοπὴν ἀχθὲν ἔοιγμεν pertinentia ad vicissitudinem literarum γ et k ab epitomatore adiecta sunt sic ut quae statim de composito ἀναγνάμπτω dicta sunt. — Hes. habet γναμπτόϲ et ἀγναπτόϲ, γνάμψεν et γνάπτει κόμπει. 1. 15 Hes. cf. Mon. 39, 12 τύλη, ὅπερ ϲύνηθεϲ Ἀττικοῖϲ κνέφαλλον καλεῖν 1 μάϲθη δὲ ἀπὸ τοῦ κνάφου ὥϲτε καὶ ἀντίθεϲιϲ ἐγένετο τοῦ α εἰϲ ε εἰϲὶ μέντοι οῖ καὶ διὰ τοῦ γ γράφουϲιν. — Hes. habet etiam κνάμπτω κνάπτω, κνάφοϲ κνέφαλλον. 1. 17 haec eadem etymoloρia exstat etiam in E. M4 236, 31, ἢ παρὰ τὸ νείφω νόφοϲ καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ γ γνόφοϲ ἢ παρὰ τὸ δοκεῖν καὶ τὸ νέφοϲ γίνεται δόνοφοϲ καὶ ἐν ϲυγκοπῇ δνόφοϲ καὶ γνόφοϲ. 1. St. B. sic pro Κίνδρα et Ῥόνδα scripsi. 1. 21 St. B. 1. 26 Hes. s. v. et E. M. s. γέργυρα et γόργυρον. Mon. 17, 26, unde accentum falsum γεργύρα correxi. cf. Lob. Proll. 274 not. 1. 27 St. B. 1. 29 St. B. 1. 30 E. M4. 239, 41 ct. Lob. El. 1 463.)

488
τὸ ι. τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τὸ γράδιον μὴ ἔχον τὸ ι ἐν τῷ γραῖδιον ἐπλεόναϲε. δεῖ γινώϲκειν ὅτι οὕτε ἀπὸ τῆϲ γραίαϲ εἰ ἔϲτι, δυνάμει ἔχει τὸ ι, οὕτε ἀπὸ τῆϲ γραῦϲ γραόϲ. ἀπὸ μὲν τοῦ γραῦϲ, ὅτι, ἐπειδὴ ἡ τελευταία ϲυλλαβὴ τῆϲ γενικῆϲ τοῦ πρωτοτύπου ἀπὸ φωνήεντοϲ ἤρξατο, τότε διὰ τοῦ διὸν γίνεται ἡ παραγωγὴ οἰον μῦϲ μυόϲ μύδιον, βότρυϲ βοτρύδιον, βιβλίον βιβλίδιον. οὕτωϲ οὖν καὶ ἁπὸ τοῦ γραῦϲ γραόϲ γράδιον. ἀπὸ δὲ τοῦ γραῖα γραίαϲ εἰ ἔϲτιν, οὐ δύναται πάλιν ἔχειν τὸ ι, ἐπειδὴ πάλιν ἡ τελευταία ϲυλλαβὴ τοῦ πρωτοτύπου τῆϲ γενικῆϲ ἀπὸ φωνήεντοϲ ἤρξατο καὶ τῇ αἱ διφθόγγῳ παραλήγεται. τότε δὲ διὰ τοῦ διον γίνεται ἡ παραγωγὴ καὶ ἀποβάλλεται τῆϲ ᾶι διφθόγγου τὸ ι οἶον κεφάλαιον κεφαλαίου κεφαλάδιον, ϲπήλαιον ϲπηλαίου ϲπηλάδιον. οὕτωϲ οὖν καὶ γραίαϲ γράδιον χωρὶϲ τοῦ ι. ἀλλ’ εἰ ἡ παράδοϲιϲ ἔχει τὸ ι, ϲυνηγορήϲωμεν αὐτῷ καὶ εἴπωμεν αὐτὸ ϲὺν τῷ ι γράφεϲθαι. ἔϲτι γραϹιϲ γραύιδι παρὰ Καλλιμάχῳ· καὶ ἐπειδὴ ἡ τελευταία ϲυλλαβὴ τῆϲ γενικῆϲ τοῦ πρωτοτύπου ἀπὸ ϲυμφώνου ἄρχεται, τούτου χάριν διὰ τοῦ ιδιον γίνεται ἡ παραγωγὴ οἰον ψυχῆϲ ψυχίδιον, γνώμηϲ γνωμίδιον· οὕτωϲ οὖν καὶ γραῦιϲ γραύιδοϲ γραυίδιον καὶ κατὰ ἀποβολὴν τοῦ υ κοὶ ϲυναιρέϲει τοῦ α καὶ ι εἰϲ τὴν αι δίφθογγον γράδιον ἢ λέγεται ὅτι ἀπὸ τοῦ γραῖα γραιίϲ γραιίδοϲ γραιίδιον καὶ κατὰ ϲυγκοπὴν τοῦ ἑνὸϲ ι καὶ ϲυναιρέϲει γράδιον.