De partibus animalium

Aristotle

Aristotle. Aristotelis De partibus animalium libri quattuor. Langkavel, Bernhard. Leipzig: Teubner, 1868.

γίνεται δὲ κατάὅηλον ἐν 7 τοῖς μάλιστα καταλελεπτυσμένοις· οὐθὲν γὰρ ἄλλο φαίνεται παρὰ τὰς φλέβας, καθάπερ ἐπὶ τῶν ἀμπελίνων τε καὶ συκίνων φύλλων καὶ ὅσ’ ἅλλα τοιαύτα καὶ γὰρ τούτων αὐαινομένων φλέβες λείπονται μόνον.

τούτων δʼ αἴτιον ὅτι τὸ αἷμα καὶ τὸ ἀνάλογον τούτῳ 8 δυνάμει σῶμα καὶ σὰρξ ἢ τὸ ἀνάλογόν ἐστιν· καθάπερ

76
οὖν ἐν ταῖς ὀχετείαις αί μέγισται τῶν τάέφρων διαμένουσιν, αἱ δʼ ἐλάχισται πρῶται καὶ ταχέως ὑπὸ τῆς ἰλύος ἀφανίζονται, πάλιν δʼ ἐκλειπούσης φανεραὶ γίνονται, τὸν αὐτὸν τρὸπον καὶ τῶν φλεβῶν αἱ μὲν μέγισται διαμένουσιν, αἱ δʼ ἐλάχισται γίνονται σάρκες ἐνεργείᾳ, δυνάμει δʼ είσὶν οὐδὲν ἧσσον φλέβες. διὸ καὶ σωζομένων τῶν σαρκῶν καθʼ ὁτιοῦν αἷμα ῥεῖ διαιρουμένωνʼ καίτοι ἄνευ μὲν φλεβὸς οὐκ ἔστιν αἷμα, φλέβιον δʼ οὐδὲν δῆλον, ὤσπερ οὐδʼ ἐν τοῖς ὀχετοῖς αἱ τάφροι πρὶν τὴν ἰλύν ἐξαιρεθ ὴναι.

9 ἐκ μειξόνων [*](b) δʼ είς ἐλάσσους αἱ φλέβες ἀεὶ προέρχονται ἕως τοῦ γενέσθαι τοὺς πόρους ἐλάσσους τῆς τοὺ αἵματος παχύτητος· διʼ ὧν τῷ μὲν αἵματι δίοδος οὐκ ἔστι, τῷ δὲ περιττήματι τῆς ὑγρἀς ἰκμάδος, ὅν καλοῦμεν ίὅρῶτα, καὶ τοῦτο διαθερμανθέντος τού σὸματος καὶ τῶν φλεβίων ἀναστομωθέντων.

10 ἦδη δέ τισιν ίδρῶσαι συνέβη αἱματώδει περιττώόματι διὰ καχεξίαν, τοῦ μὲν σώματος ῥυάδος καὶ μανοῦ γενομένου, τοῦ δʼ αἵματος ἐξυγρανθέντος διʼ ἀπεψίαν, ἀδυνατούσης τῆς ἐν τοῖς φλεβίοις θερμὸτητος πέσσειν διʼ ὀλιγότητα. εἴρηται γὰρ ὅτι πἀν τὸ κοινὸν γῆς καὶ ὕὅατος παχύνεται πεσσόμενον, ἡ δὲ τροφὴ καὶ τὸ αἷμα μικτὸν ἐξ ἀμφοῖν. ἀδυνατεῖ δὲ πέσσειν ἡ θερμότης οὑ μόνον διὰ τὴν αὑτῆς ὀλιγότητα ἀλλὰ καὶ διὰ πλῆθος καὶ ὑπερταύτην βολὴν τῆς εἰσφερομένης τροφῆς· γίνεται δὲ πρὸς ὀλίγη. ἡ δʼ ὑπερβολὴ δισσἡ· καὶ γὰρ τῷ ποσῷ καὶ τῷ ποιῷ· οὐ γὰρ πἀν ὁμοίως εὔπεπτον.

11 ῥεῖ δὲ μάλιστα τὸ αἷμα κατὰ τοὺς εὐρυχωρεστάτους τῶν πὸρων· διόπερ ἐκ τῶν μυκτήρων καὶ τῶν οὔλων καὶ τῆς ἕδρας, ἐνίοτε δὲ καὶ ἐκ τού στόματος αἱμορροΐδες ἄπονοι γίνονται, καὶ οὐχ ὡσπερ ἐκ τὴςα ρτηρίας μετὰ βίας.

12 διεστῶσαι δʼ ἅνωσθεν ἢ τε μεγάλη

77
φλὲψ καὶ ἡ ἀορτή, κάτω δʼ ἐναλλάσσουσαι συνέχουσι τὸ σῶμα. προϊοῦσαι γὰρ σχίζονται κατὰ τὴν διφυίαν τῶν κύόλων, καὶ ἡ μὲν ἐκ τού ἔμπροσθεν εἰς τοὔπισθεν προέρχεται, ἡ δ᾿  ἐκ τοῦ ὄπισθεν εἰς τοὔμπροσθεν, καὶ συμβάλλουσιν εἰς ἓν· ὥσπερ γὰρ ἐν τοῖς πλεκομένοις ἐγγίνεται τὸ συνεχὲς μἀλλον, οὕτω καὶ διὰ τῆς τῶν φλεβῶν ἐναλλάξεως συνδεῖται τῶν σωμάτων τὰ πρόσθια τοῖς ὄπισθεν. ὁμοίως δὶ καὶ ἀπὸ τῆς καρδίας ἐν τοῖς ἄνω τόποις συμβαίνει.

τὸ δὲ μετʼ 13 ἀκριβείας ὡς ἔχουσιν αἱ φλέβες πρὸς ἀλλήλας, ἔκ τε τῶν ἀνατομῶν δεῖ θεωρεῖν καὶ ἐκ τῆς ζωικῆς ἱστορίας. καὶ περὶ μὲν φλεβῶν καὶ καρδίας εἰρήσθω, περὶ δὲ τῶν ἅλλων σπλάγχνων σκεπτέον κατὰ τὴν αὐτὴν μέθοδον.