Deipnosophistae
Athenaeus of Naucratis
Athenaeus. Athenaei Naucratitae Dipnosophistarum Libri XV (3 volumes). Kaibel, Georg, editor. Leipzig: Teubner, 1887-1892.
Ἐπίχαρμος δέ φησιν (p. 271 L)·
- Εὔβουλος δὲ ποιεῖ τὸν Διόνυσον λέγοντα (II 196 K)·
- τρεῖς γὰρ μόνους κρατῆρας ἐγκεραννύω
- τοῖς εὖ φρονοῦσι· τὸν μὲν ὑγιείας ἕνα,
- ὃν πρῶτον ἐκπίνουσι· τὸν δὲ δεύτερον
- ἔρωτος ἡδονῆς τε· τὸν τρίτον δ’ ὕπνου,
- ὃν ἐκπιόντες οἱ σοφοὶ κεκλημένοι
- οἴκαδε βαδίζουσ᾽. ὁ δὲ τέταρτος οὐκ ἔτι
- ἡμέτερός ἐστ᾽, ἀλλ’ ὕβρεος· ὁ δὲ πέμπτος βοῆς·
- ἕκτος δὲ κώμων· ἕβδομος δ’ ὑπωπίων·
- ὁ δ᾽ ὄγδοος κλητῆρος· ὁ δ’ ἔνατος χολῆς·
- δέκατος δὲ μανίας, ὥστε καὶ βάλλειν ποιεῖ.
- πολὺς γὰρ εἰς ἓν μικρὸν ἀγγεῖον χυθεὶς
- ὑποσκελίζει ῥᾷστα τοὺς πεπωκότας.
ἐκ δὲ θοίνας πόσις ἐγένετο. Β. χάριεν, ὥς γ’ ἐμοὶ
- ἐκ μὲν θυσίας θοίνα ...,
Πανύασις δ’ ὁ ἐποποιὸς τὴν μὲν πρώτην πόσιν ἀπονέμει Χάρισιν, Ὥραις καὶ Διονύσῳ, τὴν δὲ δευτέραν Ἀφροδίτῃ καὶ πάλιν Διονύσῳ, Ὕβρει δὲ καὶ Ἄτῃ τὴν τρίτην. Πανύασίς φησι (fr. 13 Ki)·
- δοκεῖ.
v.1.p.84- Α. ἐκ δὲ πόσιος μῶκος, ἐκ μώκου δ’ ἐγένεθ’ ὑανία·
- ἐκ δ’ ὑανίας δίκα ..., ἐκ δίκας δὲ καταδίκα,
- ἐκ δὲ καταδίκας πέδαι τε καὶ σφαλὸς καὶ ζαμία.
καὶ ἑξῆς περὶ ἀμέτρου οἴνου (fr. 14, 6 Ki)·
- πρῶται μὲν Χάριτές τ’ ἔλαχον καὶ ἐύφρονες Ὧραι
- μοῖραν καὶ Διόνυσος ἐρίβρομος, οἵπερ ἔτευξαν.
- τοῖς δ’ ἔπι Κυπρογένεια θεὰ λάχε καὶ Διόνυσος.
- ἔνθα τε κάλλιστος πότος ἀνδράσι γίνεται οἴνου·
- εἴ τις τόν γε πίοι καὶ ἀπότροπος οἴκαδ᾽ ἀπέλθοι
- δαιτὸς ἀπὸ γλυκερῆς, οὐκ ἄν ποτε πήματι κύρσαι·
- ἀλλ’ ὅτε τις μοίρης τριτάτης πρὸς μέτρον ἐλαύνοι
- πίνων ἀβλεμέως, τότε δ’ Ὕβριος αἶσα καὶ Ἄτης
- γίνεται ἀργαλέα, κακὰ δ’ ἀνθρώποισιν ὀπάζει.
- ἀλλὰ πέπον, μέτρον γὰρ ἔχεις γλυκεροῖο ποτοῖο,
- στεῖχε παρὰ μνηστὴν ἄλοχον, κοίμιζε δ’ ἑταίρους·
- δείδια γὰρ τριτάτης μοίρης μελιηδέος οἴνου
- πινομένης, μή σ’ Ὕβρις ἐνὶ φρεσὶ θυμὸν ἀέρσῃ,
- ἐσθλοῖς δὲ ξενίοισι κακὴν ἐπιθῇσι τελευτήν.
- ἀλλὰ πιθοῦ καὶ παῦε πολὺν πότον.
v.1.p.85
κατὰ γὰρ τὸν Εὐριπίδην (Cycl. 534)·
- ἐκ γάρ οἱ Ἄτης τε καὶ Ὕβριος αἶσ’ ἅμ᾽ ὀπηδεῖ.
ὅθεν τινὲς τὴν Διονύσου γένεσιν καὶ τὴν τῆς Ὕβρεως κατὰ ταὐτὰ γενέσθαι φασίν.
- πληγὰς ὁ κῶμος λοίδορόν θ’ ὕβριν φέρει.
Ἄλεξις δέ πού φησιν (II 313 K) ὡς
κατὰ δὲ τὸν Κυρηναῖον ποιητὴν (Eratosth. fr. 34 Hi)·
- ὁμοιότατος ἄνθρωπος οἴνῳ τὴν φύσιν
- τρόπον τιν’ ἐστί. τὸν γὰρ οἶνον τὸν νέον
- πολλή ᾽στ’ ἀνάγκη καὶ τὸν ἄνδρ’ ἀποζέσαι
- πρώτιστον ἀφυβρίσαι τ᾽, ἀπανθήσαντα δὲ
- σκληρὸν γενέσθαι, παρακμάσαντα δ’ ὧν λέγω
- τούτων ἁπάντων, ἀπαρυθέντα τὴν ἄνω
- ταύτην ἄνοιαν ἐπιπολάζουσαν, τότε
- πότιμον γενέσθαι καὶ καταστῆναι πάλιν
- ἡδύν θ’ ἅπασι τοὐπίλοιπον διατελεῖν.
ἀλλαχοῦ δὲ τοὐναντίον φησὶν Ἄλεξις (II 399 K)·
- οἶνός θ’ ὃς πυρὶ ἶσον ἔχει μένος, εὖτ’ ἂν ἐς ἄνδρας
- ἔλθῃ· κυμαίνει δ’ οἷα Λίβυσσαν ἅλα
- βορρῆς ἠὲ νότος· τὰ δὲ καὶ κεκρυμμένα φαίνει
- βυσσόθεν· ἐκ δ’ ἀνδρῶν πάντ’ ἐτίναξε νόον.
Πανύασις δὲ λέγει (fr. 12, 12 Ki)·
- οὐδέν .. ἔοικ’ ἄνθρωπος οἴνῳ τὴν φύσιν.
- ὃ μὲν γὰρ ἀπογηρὰς ἀηδὴς γίνεται,
v.1.p.86- οἶνον δὲ τὸν παλαιότατον σπουδάζομεν.
- ὃ μὲν δάκνει γάρ, ὃ δ’ ἱλαροὺς ἡμᾶς ποιεῖ.
καὶ πάλιν (fr. 14)·
- οἶνος γὰρ πυρὶ ἶσον ἐπιχθονίοισιν ὄνειαρ,
- ἐσθλόν, ἀλεξίκακον, πάσῃ συνοπηδὸν ἀνίῃ.
- ἐν μὲν γὰρ θαλίης ἐρατὸν μέρος ἀγλαίης τε,
- ἐν δὲ χοροιτυπίης, ἐν δ’ ἱμερτῆς φιλότητος.
- τῷ σε χρὴ παρὰ δαιτὶ δεδεγμένον εὔφρονι θυμῷ
- πίνειν, μηδὲ βορῆς κεκορημένον ἠύτε παῖδα
- ἧσθαι πλημμύροντα, λελησμένον εὐφροσυνάων.
- .. οἶνος θνητοῖσι θεῶν πάρα δῶρον ἄριστον,
- ἀγλαός· ᾧ πᾶσαι μὲν ἐφαρμόζουσιν ἀοιδαί,
- πάντες δ’ ὀρχησμοί, πᾶσαι δ’ ἐραταὶ φιλότητες.
- πάσας δ’ ἐκ κραδίας ἀνίας ἀνδρῶν ἀλαπάζει
- πινόμενος κατὰ μέτρον· ὑπὲρ μέτρον δὲ χερείων.