Deipnosophistae

εἰσάγεται δὲ ὁ Ἡρακλῆς καὶ Λεπρεῖ περὶ πολυφαγίας ἐρίζων ἐκείνου προκαλεσαμένου, καὶ νενίκηκεν. Ζηνόδοτος δ’ ἐν δευτέρῳ Ἐπιτομῶν Καύκωνός φησι τοῦ Ποσειδῶνος καὶ Ἀστυδαμείας τῆς Φόρβαντος γενέσθαι τὸν Λεπρέα, ὃν τὸν Ἡρακλέα κελεῦσαι δεθῆναι, ὅτε Αὐγέαν τὸν μισθὸν ἀπῄτει. Ἡρακλῆς δ’ ἐκτελέσας τοὺς ἄθλους ἔρχεται ἐπὶ Καύκωνας καὶ δεηθείσης Ἀστυδαμείας διαλύεται πρὸς τὸν Λεπρέα. καὶ μετὰ ταῦτα ὁ Λεπρεὺς Ἡρακλεῖ ἐρίζει δίσκῳ καὶ ὕδατος ἀντλήσει καὶ ὅστις ἀναλώσει θᾶττον ταῦρον, καὶ λείπεται πάντα. εἶτα θωρηχθεὶς προκαλεῖται Ἡρακλέα καὶ θνῄσκει ἐν τῇ μάχῃ. Μᾶτρις δ’ ἐν τῷ τοῦ Ἡρακλέους ἐγκωμίῳ καὶ εἰς πολυποσίαν φησὶ τὸν Ἡρακλέα προκληθῆναι ὑπὸ τοῦ Λεπρέως, καὶ πάλιν νικηθῆναι. τὰ αὐτὰ ἱστορεῖ καὶ ὁ Χῖος ῥήτωρ Καύκαλος, ὁ Θεοπόμπου τοῦ ἱστοριογράφου ἀδελφός, ἐν τῷ τοῦ Ἡρακλέους ἐγκωμίῳ.

καὶ τὸν Ὀδυσσέα δὲ Ὅμηρος πολυφάγον καὶ λαίμαργον παραδίδωσιν ὅταν λέγῃ (Od. 7.215)·

1. ἀλλ’ ἐμὲ μὲν δορπῆσαι ἐάσατε κηδόμενόν περ·
2. οὐ γάρ τι στυγερῇ ἐπὶ γαστέρι κύντερον ἄλλο
3. ἔπλετο, ἥ τ’ ἐκέλευσεν ἕο μνήσασθαι ἀνάγκῃ
4. καὶ μάλα τειρόμενον καὶ ἐνιπλησθῆναι ἀνώγει.

1. ὡς καὶ ἐγὼ πένθος μὲν ἔχω φρεσίν· ἣ δὲ μάλ᾽ αἰεὶ
2. ἐσθέμεναι κέλεται καὶ πινέμεν, ἐκ δέ με πάντων
3. ληθάνει ὅσσ’ ἔπαθον, καὶ ἐνιπλησθῆναι ἀνώγει.

1. ἤσθιεν ἁρπαλέως κρέα τ’ ἄσπετα καὶ μέθυ ἡδύ.

Θεαγένης δ’ ὁ Θάσιος ἀθλητὴς ταῦρον μόνος κατέφαγεν, ὡς Ποσείδιππός φησιν ἐν ἐπιγράμμασι·

1. καίπερ συνθεσίης ἔφαγόν ποτε Μῃόνιον βοῦν·
2. πάτρη γὰρ βρώμην οὐκ ἂν ἐπέσχε Θάσος
3. Θευγένει· ἅσσα φαγὼν ἔτ’ ἐπῄτεον. οὕνεκεν οὕτω
4. χάλκεος ἑστήκω χεῖρα προισχόμενος.

1. τοῖος ἔην Μίλων, ὅτ’ ἀπὸ χθονὸς ἤρατο βρῖθος,
2. τετραέτη δαμάλην ἐν Διὸς εἰλαπίναις,
3. ὤμοις δὲ κτῆνος τὸ πελώριον ὡς νέον ἄρνα
4. ἤνεγκεν δι’ ὅλης κοῦφα πανηγύρεως.
5. καὶ θάμβος μέν, ἀτὰρ τοῦδε πλέον ἤνυσε θαῦμα
6. πρόσθεν Πισαίου, ξεῖνε, θυηπολίου·
7. ὃν γὰρ ἐπόμπευσεν βοῦν ἄζυγον, εἰς κρέα τόνδε
8. κόψας πάντα κατ’ οὖν μοῦνος ἐδαίσατό νιν.

καὶ οὐδὲν παράδοξον τούτους τοὺς ἄνδρας ἀδηφάγους γενέσθαι· πάντες γὰρ οἱ ἀθλοῦντες μετὰ τῶν

1. κακῶν γὰρ ὄντων μυρίων καθ’ Ἑλλάδα
2. οὐδὲν κάκιόν ἐστιν ἀθλητῶν γένους·
3. οἳ πρῶτα μὲν ζῆν οὔτε μανθάνουσιν εὖ
4. οὔτ’ ἂν δύναιντο· πῶς γὰρ ὅστις ἔστ’ ἀνὴρ
5. γνάθου τε δοῦλος νηδύος θ’ ἡσσημένος,
6. κτήσαιτ’ ἂν ὄλβον εἰς ὑπερβολὴν πατρός;
7. οὐδ’ αὖ πένεσθαι κἀξυπηρετεῖν τύχαις
8. οἷοί τ᾽· ἔθη γὰρ οὐκ ἐθισθέντες καλὰ
9. σκληρῶς διαλλάσσουσιν εἰς τἀμήχανα.
10. λαμπροὶ δ’ ἐν ἥβῃ καὶ πόλεως ἀγάλματα
11. φοιτῶσ᾽· ὅταν δὲ προσπέσῃ γῆρας πικρόν,
12. τρίβωνες ἐκβαλόντες οἴχονται κρόκας.
13. ἐμεμψάμην δὲ καὶ τὸν Ἑλλήνων νόμον,
14. οἳ τῶν δ’ ἕκατι σύλλογον ποιούμενοι
15. τιμῶσ’ ἀχρείους ἡδονὰς δαιτὸς χάριν.
16. τί γὰρ παλαίσας εὖ, τί δ’ ὠκύπους ἀνὴρ
17. ἢ δίσκον ἄρας ἢ γνάθον παίσας καλῶς
18. πόλει πατρῴᾳ στέφανον ἤρκεσεν λαβών;
19. πότερα μαχοῦνται πολεμίοισιν ἐν χεροῖν
20. δίσκους ἔχοντες ἢ δι’ ἀσπίδων χερὶ
21. θείνοντες ἐκβαλοῦσι πολεμίους πάτρας;
22. οὐδεὶς σιδήρου ταῦτα μωραίνει πέλας
23. στάς. ἄνδρας ... χρὴ σοφούς τε κἀγαθοὺς
24. φύλλοις στέφεσθαι χὤστις ἡγεῖται πόλει
25. κάλλιστα σώφρων καὶ δίκαιος ὢν ἀνήρ,
    v.2.p.401
26. ὅστις τε μύθοις ἔργ’ ἀπαλλάσσει κακὰ
27. μάχας τ’ ἀφαιρῶν καὶ στάσεις. τοιαῦτα γὰρ
28. πόλει τε πάσῃ πᾶσί θ’ Ἕλλησιν καλά.

ταῦτ’ εἴληφεν ὁ Εὐριπίδης ἐκ τῶν τοῦ Κολοφωνίου ἐλεγείων Ξενοφάνους οὕτως εἰρηκότος (fr. 2 B)·

1. ἀλλ’ εἰ μὲν ταχυτῆτι ποδῶν νίκην τις ἄροιτο
2. ἢ πενταθλεύων, ἔνθα Διὸς τέμενος
3. πὰρ Πίσαο ῥοῇσ’ ἐν Ὀλυμπίῃ, εἴτε παλαίων
4. ἢ καὶ πυκτοσύνην ἀλγινόεσσαν ἔχων,
5. εἴτε τὸ δεινὸν ἄεθλον ὃ παγκράτιον καλέουσιν,
6. ἀστοῖσίν κ’ εἴη κυδρότερος προσορᾶν
7. καί κε προεδρίην φανερὴν ἐν ἀγῶσιν ἄροιτο
8. καί κεν σίτησιν δημοσίων κτεάνων
9. ἐκ πόλεως καὶ δῶρον ὅ οἱ κειμήλιον εἴη·
10. εἴτε καὶ ἵπποισιν, ταῦτά κε πάντα λάχοι,
11. οὐκ ἐὼν ἄξιος ὥσπερ ἐγώ. ῥώμης γὰρ ἀμείνων
12. ἀνδρῶν ἠδ’ ἵππων ἡμετέρη σοφίη.
13. ἀλλ’ εἰκῇ μάλα τοῦτο νομίζεται, οὐδὲ δίκαιον
14. προκρίνειν ῥώμην τῆς ἀγαθῆς σοφίης.
15. οὔτε γὰρ εἰ πύκτης ἀγαθὸς λαοῖσι μετείη
16. οὔτ’ εἰ πενταθλεῖν οὔτε παλαισμοσύνην,
17. οὐδὲ μὲν εἰ ταχυτῆτι ποδῶν, τόπερ ἐστὶ πρότιμον
18. ῥώμης ὅσσ’ ἀνδρῶν ἔργ’ ἐν ἀγῶνι πέλει,
19. τοὔνεκεν ἂν δὴ μᾶλλον ἐν εὐνομίῃ πόλις εἴη.
20. σμικρὸν δ’ ἄν τι πόλει χάρμα γένοιτ’ ἐπὶ τῷ,
21. εἴ τις ἀεθλεύων νικῷ Πίσαο παρ’ ὄχθας·
22. οὐ γὰρ πιαίνει ταῦτα μυχοὺς πόλεως.

1. γυμνοὶ γὰρ ὤθουν, φαιδίμους βραχίονας
2. ἥβῃ σφριγῶντες ἐμπορεύονται, νέῳ
3. στίλβοντες ἄνθει καρτερὰς ἐπωμίδας·
4. ἄδην δ’ ἐλαίου στέρνα καὶ ποδῶν κύτος
5. χρίουσιν ὡς ἔχοντες οἴκοθεν τρυφήν.

Ἡράκλειτος δ’ ἐν τῷ Ξενίζοντι Ἑλένην φησί τινα γυναῖκα πλεῖστα βεβρωκέναι. Ποσείδιππος δ’ ἐν ἐπιγράμμασι Φυρόμαχον, εἰς ὃν καὶ τόδ’ ἐπέγραψε·

1. Φυρόμαχον τὸν πάντα φαγεῖν βορόν, οἷα κορώνην
2. παννυχικήν, αὕτη ῥωγὰς ἔχει κάπετος
3. χλαίνης ἐν τρύχει Πελληνίδος. ἀλλὰ σὺ τούτου
4. καὶ χρῖε στήλην, Ἀττικέ, καὶ στεφάνου,
5. εἴ ποτέ σοι προκύων συνεκώμασεν. ἦλθε δ’ ὁ μαυρὰ
6. βλέψας ἐκ πελίων νωδὸς ἐπισκυνίων,
7. ὁ τριχιδιφθερίας, μονολήκυθος· ἐκ γὰρ ἀγώνων
8. τῶν τότε ληναικὴν ἦλθ’ ὑπὸ Καλλιόπην.

Λιτυέρσας δὲ ἦν μὲν υἱὸς Μίδου νόθος, Κελαινῶν δὲ τῶν ἐν Φρυγίᾳ βασιλεύς, ἄγριος ἰδέσθαι καὶ ἀνήμερος ἄνθρωπος, ἀδηφάγος δ’ ἰσχυρῶς. λέγει δὲ περὶ αὐτοῦ Σωσίθεος ὁ τραγῳδιοποιὸς ἐν δράματι Δάφνιδι ἢ Λιτυέρσᾳ οὕτως (p. 639, 6 N)·

1. ἔσθει μὲν ἄρτους τρεῖς, ὄνους κανθηλίους
2. τρεῖς τῆς βραχείας ἡμέρας· πίνει δ’ ἕνα
3. καλῶν μετρητὴν τὸν δεκάμφορον πίθον.

1. ἐγὼ κατεσθίω μόλις τῆς ἡμέρας
2. πένθ’ ἡμιμέδιμν᾽, ἐὰν βιάζωμαι. Β. μόλις;
   v.2.p.404
3. ὡς ὀλιγόσιτος ἦσθ’ ἄρ᾽, ὃς κατεσθίεις
4. τῆς ἡμέρας μακρᾶς τριήρους σιτία.

1. τρίτον δὲ πρὸς τούτοισι τὸν σοφώτατον
2. Χαίριππον. οὗτος, ὥσπερ οἶδας, ἐσθίει
3. μέχρι ἂν διδῷ τις ἢ λάθῃ διαρραγείς.
4. τοιοῦτ’ ἔχει ταμιεῖον ὥσπερ οἰκίας.

Νικόλαος δ’ ὁ περιπατητικὸς ἐν τῇ τρίτῃ πρὸς ταῖς ἑκατὸν τῶν ἱστοριῶν (FHG III 415) Μιθριδάτην φησὶ τὸν Ποντικὸν βασιλέα προθέντα ἀγῶνα πολυφαγίας καὶ πολυποσίας (ἦν δὲ τὸ ἆθλον τάλαντον ἀργυρίου) ἀμφότερα νικῆσαι. τοῦ μέντοι ἄθλου ἐκστῆναι τῷ μετ’ αὐτὸν κριθέντι Καλαμόδρυι τῷ Κυζικηνῷ ἀθλητῇ. καὶ Τιμοκρέων δ’ ὁ Ῥόδιος ποιητὴς καὶ ἀθλητὴς πένταθλος ἄδην ἔφαγε καὶ ἔπιεν, ὡς τὸ ἐπὶ τοῦ τάφου αὐτοῦ ἐπίγραμμα δηλοῖ (Simon. fr. 169 B)·

1. πολλὰ πιὼν καὶ πολλὰ φαγὼν καὶ πολλὰ κάκ’ εἰπὼν
2. ἀνθρώπους κεῖμαι Τιμοκρέων Ῥόδιος.

καὶ Ἀλκμὰν δ’ ὁ ποιητὴς ἑαυτὸν ἀδηφάγον εἶναι παραδίδωσιν ἐν τῷ τρίτῳ διὰ τούτων (fr. 33)·

1. καὶ ποκά τοι δώσω τρίποδος κύτος,
2. ᾧ κ’ ἔνι ......... λε’ ἀγείρῃς.
3. ἀλλ’ ἔτι νῦν γ’ ἄπυρος, τάχα δὲ πλέος
4. ἔτνεος, οἷον ὁ παμφάγος Ἀλκμὰν
   v.2.p.406
5. ἠράσθη χλιερὸν πεδὰ τὰς τροπάς.
6. οὔ τι γὰρ ἠὺ τετυγμένον ἔσθει ...
7. ἀλλὰ τὰ κοινὰ γάρ, ὥσπερ ὁ δᾶμος,
8. ζατεύει.

1. ὥρας δ’ ἔσηκε τρεῖς, θέρος
2. καὶ χεῖμα κὠπώραν τρίταν
3. καὶ τέτρατον τὸ ἦρ, ὅκα
4. σάλλει μέν, ἐσθίεν δ’ ἄδαν
5. οὐκ ἔστι.

1. ἤδη σχεδόν τι πάντα σοι πλὴν Κτησίου.
2. δείπνου γὰρ οὗτος, ὡς λέγουσιν οἱ σοφοί,
3. ἀρχήν, τελευτὴν δ’ οὐκ ἐπίσταται μόνος.

1. διαρραγήτω χἄτερος δειπνῶν τις εὖ,
2. μὴ Κτησίας μόνος. Β. τί γὰρ σὲ κωλύει;
3. Α. δείπνου γὰρ οὗτος, ὡς λέγουσιν οἱ σοφοί,
4. ἀρχήν, τελευτὴν δ’ ἔμαθεν οὐδεπώποτε.

1. οὐκ ἐτὸς ἐρωτῶσίν με προσιόντες τινές·
2. ὄντως ὁ Κραναὸς Κτησίου κατεσθίει
3. ἔλαττον ἢ δειπνοῦσιν ἀμφότεροι συχνά;
   v.2.p.407

1. κἂν δέῃ, τροχάζω στάδια πλείω Σωτάδου,
2. τὸν Ταυρέαν δὲ τοῖς πόνοις ὑπερβαλῶ
3. τὸν Κτησίαν τε τῷ φαγεῖν ὑπερδραμῶ.

1. ὁρῶ γὰρ ἐκ παλαίστρας τῶν φίλων
2. προσιόντα μοι Δάμιππον. Β. ἦ τοῦτον λέγεις
3. τὸν πέτρινον, ὃν οἱ φίλοι καλοῦσί σοι
4. νυνὶ δι’ ἀνδρείαν Κεραυνόν; εἰκότως·
5. ἀβάτους ποιεῖν γὰρ τὰς τραπέζας οἴομαι
6. αὐτὸν κατασκήπτοντα αὐταῖς τῇ γνάθῳ.

1. Ἀτρεστίδας τις Μαντινεὺς λοχαγὸς ἦν,
2. ἀνδρῶν ἁπάντων πλεῖστα δυνάμενος φαγεῖν.

1. ἑφθῶν μὲν σχεδὸν
2. τρεῖς μνᾶς, Β. λέγ’ ἄλλο. Α. ῥυγχίον, κωλῆν, πόδας
3. τέτταρας ὑείους, Β. Ἡράκλεις. Α. βοὸς δὲ τρεῖς,
4. ὄρνιθ᾽, Β. Ἄπολλον. λέγ’ ἕτερον. Α. σύκων δύο
5. μνᾶς. Β. ἐπέπιες δὲ πόσον; Α. ἀκράτου δώδεκα
6. κοτύλας. Β. Ἄπολλον, Ὧρε καὶ Σαβάζιε.