History of the Peloponnesian War

Prosequitur autem funus quilibet tara de civibus quam de peregrinis : et mulieres, quae cum illis propinquitatis vinculo sunt conjunctae, ad sepulcrum adsunt ejulantes.

Haec autem in publico monumento condunt, quod est in pulcherrimo urbis suburbio, atque hic semper sepeliunt eos, qui in bello ceciderunt; illis exceptis, qui in campis Marathoniis obierunt: nam quum illorum virtutem insignem esse judicassent, in ipso loco sepulcrum fecerunt.

Postquam autem eos humarunt, vir aliquis ab ipsa civitate delectus, qui et prudentia haud vulgari esse et dignitate praestare videatur, orationem illorum laudibus convenientem super ipsis habet; postea vero discedunt.

Hoc igitur modo mortuos sepeliunt; et toto belli tempore, quoties accidebat, hoc ritu utebantur.

Super primis igitur his Pericles Xanthippi filius delectus est, qui diceret Atque postquam tempus permisit, progressus a sepulcro in suggestum, quod in altum exstructum erat, ut quam longissime per circumstantem hominum multitudinem exaudiretur, haec verba fecit.

« Plerique quidem eorum, qui ex hoc loco verba jam fecerunt, eum laudant, qui hanc orationem legi iiddidit, propterea quod pulchrum sit, eam de iis, qui in praeliis interfecti sepeliantur, haberi. Mihi vero satis fore videatur, virorum, qui factis fortes exstiterunt, honores etiam iactis declarari, qualia sunt, quae publice nunc circa hoc sepulcrum apparata videtis, nec in uno viro multorum virtutes periclitari, ne proinde atque ipse vel bene vel deterius dixerit, memoria prodatur.

Difficile enim est modum in dicendo tenere, quamdiu vix etiam aestimatio veritatis certa et constans in animis existit. Nam auditor, qui rei est conscius et benevolus , forsitan existimaverit aliquid impari oratione declarari prae iis, quae ipse cupit ac novit; et rei ignarus nonnulla etiam redundare putabit, propter invidiam, si quid supra suam naturam audiat. Ealenus enim laudes, qme aliis tribuuntur, sunt tolerabiles, quatenus unusquisque se quoque aliquid eorum, quae audivit, facere posse putat, quod autem supra ipsos est, ei jam et invident et fidem non habent.