Opus Paschale

Sedulius

Sedulius. Sedulii Opera omnia (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 10). Huemer, Johann, editor. Vienna: Gerold, 1885.

Quid eiusdem plebis cateruas innumeras in desertis terrarum spatiis et totius uictus sterilitate damnatis cibos angelicos panemque caelestis gratiae referam consecutas, ubi nectareus aetheriae maiestatis nimbus inrorans populo dapes ex pluuiis et copiosas ex imbribus escas effudit.

Per squalentia rursus uiolentis arua feruoribus sitiens aestuabat exercitus, qua familiari semper ardore negatis fontibus iacens terra languebat, qua spem bibendi pariter ac uiuendi deficiens aquarum natura subduxerat: cum stupentis saxi uisceribus torpor inclusus spumantem subito fluctuanti caute redundauit in laticem siccaeque ieiuni marmoris uenae potum cunctis uomuere multiplicem. his tribus ergo rebus iam magna sui nuntians sacramenta mysterii Christus erat in pelago, Christus in pane, Christus in saxo.

Asella, uile pecus et stolidum, angelicae potestatis uisione [*]( 2 inmens∗m H, immensam Gall. Arev. abysum P 3 renensiore H 4 mollibus H pericli n 5 plane H, plane corr. m. 2 7 DE MANNA QVOD SIGNIFICABAT XPM: R, DB MANNA CELESTIS PLEBI DATA QVE SIGNIFICABAT XPM H, de manna caelitus oidem plebi data v 8 nictos H angelicos] 8. I. m. 2 H 9 pauemquae P caelis H1 caelestis corr. m. 2 10 aethereae v inrotans (r a m. 2) P 11 effudit v, effundi P, infudit R, infundit H 12 DE AQV A QVAE ET IPSA. XPI GEREBAT FIGVRAM- B, DE PRODVCTIOITE AQVAE DE PETItA H" auruca (u exp. m. 2) H scitiens P 13 qua] qui H ardor* H 14 qua] C quam H bibendo H 15 stupentes P 17 sic«teq; (a cras.. c a m. 2) P 18 uomere H iam rebus BH 21 DB ASINA BALAAM QVE HVMANE LOCVTA EST R, DE LOCVTIONE ASELLAE II (Balaam) v in H capitula 12 et 13 ordine inucrso se excipi- unt ac Btolidum n )

185
perterrita sessorem uerbis adloquitur, et rudentis linguae clamor inconditus humanae uocis affatibus explicatur.

Sol in medio caeli cacumine rapidos anhelantis nammae cursus infrenans contra Gabaon per insolitas diei moras dilato uespere lucem fixus adstrinxit, nec luna suis legibus mota pigrae stationis limen excedens ordinem consueti gressus exercuit, donec gladius uictoris exercitus hostilem funditus amputaret caelestis auxilii coniuratione uirtutem. famulantia denique uidebant ipsa iam sidera per similis uocabuli sacramentum Iesum Dominum nomine praecedente uenturum.

Heliam praeter naturae dispositum corui diurnis epulis transegerunt, alesque uoracis rostri rapacitati subiectus, qui facilem praedam cauo gutturi subministrat, ieiunis morsibus escam deferebat inlaesam. nunc Heliae bonus ac fidus, qui Noe quondam malus ac perfidus in terris abluit culpam in aquarum inundatione contractam. at ille Deo plenus existens, postquam miracula terris plura monstrauit suaque dignum successione per spiritum uelut hereditaria largitate propriae uirtutis munus transtulit in amicum, flammeis raptus equis et curribus per illos clarae serenitatis excessus, qua leuior puri tramitis uia nullos in aetherio campo feruentis rotae sulcos orbita demergente conseruat, dexteriora maioris spatii [*]( 1 affectibus H 3 ORANTE rav SOL STETIT AD GABAON R, de STATIONE solis SVB IESVNAVE Hv anelantis H 4 die moras P 5 aastrinxit R, a∗strinxit H 7 uictoris e exercitum H, eiercitum v 8 ra ampntauit P uirtntS R, uirtute H, nirtuti v 11 DE HELIA ET CORYO R, ..DB HELIA COEVIS MINISTRANTIBVS H pacto atque igneo curru in caelum recto addit v HeliS R, Helian P, Haelian H 12 noracis] In u. c. erat scriptum feracis rostri, sed postea a librario primae duae litterae dictionis feracis duobus punctis subnotatae et desuper apposita syllaba uo, ex quo effeci uoracis, quae lectio huic loeo apte conuenit Iur. rapacitatis R 14 inlesam PRH h non celiae P corr. m. 3 15 Noe] in ras. R1 16 deo om. v 18вucces.sioneHbereditariamlargitatem"19raptum H 18 succes∗sione H hereditariam largitatem v 19 raptum H eorr. m. 2 20 clare PH1 21 nnllus H 22 demerbe P dexteriora∗ H )

186
sic petiuit, ut triumphi caelestis axe resplendens humani limitis metam longa fretus uiuacitate contemneret. quam bene uocabulo pariter conuenienter ac merito Heliae claritati uel nomine fulgentis semitae maiestas arrisit! cui si Graio sermone queat una per accentum littera commutari, sol specialiter uideatur expromi.

i Ezechiae, regi iustissimo, in extremis uitae terminis constituto quindecim Dominus sua pietate uel iure annos addidit ad salutem mortisque claudens patefacta iam limina uitam in Occasu languentem ad ortus reuocauit originem.

Ionas in marinos fluctus anxiae puppis trepidatione iactatus uteroque sorbentis ceti reconditus, non sensit aquas in pelago constitutus, uitale scilicet sepulchrum ne moreretur ingressus, tutusque mitissima sub uoraci uentre custodia depositum dei uidebatur esse non praeda, hostilique salubrius protectione seruatus uenit ad terram uomitu, non carina. cui facto diuersitate contrario nauta feritatem praebuit, fera nauigium ministrauit.

Cum inspirante caelitus Deo trium puerorum una cordis intentio Babylonia sacra contemneret pariter ac negaret [*]( 1 spatiis sic P exhe (axe a m. 2) P, axae R 3 hac H helie H1, helie H2 4 semite Hl corr. m. 2 nomini PHv graio R, greco PHv 5 quaead P, qwat H ~ a m. 2 6 ex- * promi (i s. l. eras. uid.) P exprimi uideatar v 7 DE EZECHIA. BBGE CVI ADATCTI SVNT XV ANNI VITAE B, DE QVINDECIM ANNOS EZE- CHIAE ADDITIS H, de quindecim annis ad uitam regi desperato additis Ezechiae v 8 piaetate H ut saepe 9 sa.lntem (u eras.) H 10 occasam P langentem H 11 DE IONA IN VENTRE CAETI S, DE IOXA CETO VORANTE SERVATO Hv fiuctos H anxie H" corr. m. 2 12 sorbenti R sed cf. Carm. v. 193 coeti PRH 14 post depositum rasura 2 litt. in H dei] 8. I. P (m. 1 ?) 15 \'stilique H corr. m. 2 16 uomitu. (m eras.) H 17 teritatem H, ueritatem I 19 DE TRIBVS PVERIS IN CAMINO R, me TRIBVS PYERIS ET PERSECYTORE EORY IW PECYDEM VERSO H, do tribus. pueris in camino flamma saeaiente non tactis et persecutore eorum in pecudem uerso v inspirante P, sins pirante H, spirante Rv 20 babilonia R pariter] penitus v )

187
durumque mortis exitium tyrannicae legis atrocitate susciperet, cuius rabies Achaemenii furoris igne succensa torrentem fornacis propriae superabat ardorem, rogos uincti truduntur in medios pyra iuuenes non audente contingere, qui tantum corde feruentes uicerunt imagineum poena deficiente supplicium. o quanta est credentibus salus et gloria! flammis fidei plus calentis restincta torpuit uis camini.

Auctor igitur tam nefandi iudicii dignum facti supplicium non euasit. nam quia uecordi raptus insania humanae pietatis iura dispexerat, ferino uixit ritu per siluas et consortia pecudum sectatus agrestia aulici deliciosa conuiuii, pastus faeno, potatus fluuio permutauit, quem sub huius deformitatis aspectu hirsutum siluis et montibus septem uiderunt tempora peruagatum.

Nec minus Darn postmodum regnatons dum praeteritam furor imitatur insaniam, Danihel, Hebraeorum decus amplissimum, cum feris ieiunio stimulatis includitur et simplicis animae corpus innoxium saeuis uorandum morsibus deputatur. belua tamen facta mitis et placida, ne sanctos artus insano dente laceraret esuriens, coepit amare iam famem; uultusque [*]( 1 exicium R, exitum H 2 achamoenii P, achemenii RH 3 rogof cuncti PR 4 in medios PR, in medio. H rogo uincti (H) traduntur in medio v, rogos uincti truduntur in medios scripsi (cf. Dan. e 3, 21) pira PB 5 imaginum P deficientes P, deWente H imaginem poena deferente (deferiente Par.) eupplicium v • plus calentis 6 quantS H corr. m. 2 7 caelestis restincta (restina m. 1) torpnit P pL calentis a m. 2 ca.entis H salus, cum gloria flammis fldei plus candentes (uel cadentes), restincta etc. v 8 DB NABVCHODONOSOR R, DE NABVCHODONOSOR REGEM IN BOVEM CONVERSO H (post rasuram) c factis Hv 9 qui c 10 pecodum R 11 agrestia ministri regis aulici R (in quibus glossema inesse uidetur) deliciose H pasti H foeno libri 15 DE DANIHELE IN LAcr LEONVM R, DE DANIELO A FAMELICIS LEONIBVS CVSTODITO Hv 16 furori mutatur P\' imitat\' R, imitatus H daniel H hebreorum PH, ebreorum R amplissimam P 17 stumulatis H includetur H 18 saeuius I (?) v 19 platida H sancto astis H 20 famen P )

188
terribiles rabies mollita submittens atque in saeuis faucibus ira blandior conquiescens genuinae feritatis inmemores praedam seruare docuit tunc leones.

Dic ubi post talia tuae sunt leges, pertinax o natura, qui totiens tibi iura subtraxit? qui translatum nescire uirum iussit infernum, sterili maritae fecundam praestitit senectutem, ad aram sponte uenire conpulit pecudem, muliebrem effigiem in salis simulacra conuertit, ramos incendiis aestuantes non ardere monstrauit, uirgultum soluit in colubrum, per marinos fluctus pedestres patefecit incessus, pluentibus nimbis nectareum manna diffudit, ex arentibus saxi uisceribus undas eiecit, ora mutae quadrupedis humana effari uerba permisit, elementa defixis cursibus longa statione suspendit, uolucrum ministeriis hominem pauit et in caelum corusci equitatus axe perduxit, morienti iam regi tria uitae lustra donauit, feri praedonis in utero portum dedit esse naufragio, rore sidereo puerorum membra proluit in camino, regem uagum dumosa per pascua feris ac pecoribus fecit esse conuiuam, leones praedae parcere et rapinam docuit non amare? nempe rerum omnium conditori, cuius cuncta, seu nota, siue latentia uerbi constant machinis fabricata sui operis subiacent fundamenta; et sequitur iubentis imperium creatura quacumque nutu traxerit diuina sententia. [*]( 1 terribilis H Par. Arev. sumittens P, submittans B 2 uira P 4 VBI RECAPITVLAT SVPERIORES VIBTVTBS R, MIRACV- LORVM RECAPIТVLATIO H (praedictorum add. v) qui. (s eras.) P 5 toties P quis toties - quis translatum v 6 steril** ma ∗∗∗ H matri v 7 compulit uenire v 8 effigi«em H n eras. simulacra PR cf. v. 225, simulacrum Hv incendii P 9 colubrem H em corr. m. 2 ex im 10 nimb∗is H 12 ore P t ore fort. recte munae P humana] a, ex e P fari BHv axe 14 chorusci JB aequitatis f ep duxit P axae R 15 moriente-rege R tria ∗∗∗∗ (uite eras.) H, uitae Otn. v 16 naufragio P, naufrag.o (i eras.) H, naufrago B cf. Carm. 18 leonis B 19 prede H1 corr. m. 2 nampe Hl 20 conditori. H creatori omnium v seu latentia v 22 quecumq; P, quocumque Par. Gall. nutu traxerit PB, n. retraxerit H, naturae traxerit V 23 diuine H\' ę corr. m. 2, diuinae v )

189