Historiae Adversum Paganos

Neruii, quorum adeo indomita feritas praedicabatur, ut numquam in id temporis mercatores ad se admiserint uina ceteraque uenalia deferre, quibus inducta iucunditas torporem uirtutis adferret, habuerunt similiter quinquaginta milia;

Atrebates etiam et Ambiani decem milia, Morini uiginti quinque milia, Menapii nouem milia, Caleti decem milia, Velocasses et Veromandi aeque decem milia, Aduatuci decem et octo milia; Condurses Eborones Caerosi Caemani, qui uno nomine Germani uocantur, quadraginta milia.

ita fuisse referuntur CCLXXII milia armatorum lectissima.

his repente silua erumpentibus exercitus [*]( AVCTORES § 15 Orosius ipse summam subduxit sed perperam (debebat esse 282000) § 16 Caesar B. G. 2, 19.25.26.28 ) [*]( EXPILATORES 7 habuerunt—p. 373, 3 deleuit excerpsit Paulus 141 ) [*]( 1 bellouagui] PBUa bellouagi** R bellouacui LUb bellobagui D || uirtutis L 2 haVere L || sexagenta D tx P XL (sic) RB || suessones] PRDβ suessonos L Suessiones h 3 quinquagenta D L PR || eneruii (sed pr. e ex corr. add.) P nerui RD 4 adeos D || tempus|| L 6 iocunditas PR || afferret R3 offerret D 7 quinquagenta D L PR n atrebates (at prius 8. s. m. 2) R atrebatis L atrabates D || etiam et] LPRDβ et sh 8 decim D x PR || morini] mor.jn D || xxv PR || ante menapi haec morini xxv mil repetita sed erasa sunt in B || haec menapi-decem milia om. sed in imo mg. add. P || menapii] D menapi LPR menappi β 9 VIIII PR || decim D x PR || uelocases DS ueloccases 8 || ueromandi] LPRD uelomandi B, Veromandui h 10 aequi R1 || decim D x PR || aduatuci] DU atuatuti L atuati P attuati B atuatus e Aduatici h || decem et octo] L decimetocto (et in ras. m. 1) D XVIII PR || condurses] PRβ condurres D condureses L; Condrusi v 11 eborones] LPRD (sed e pr. ex o corr. m. 2 R) eburones βv, cf. cap. 10 || caerosi] LPBD cerosi\' Caeresi v || caemanni R* cemani (-nni 8) O1B, cenomanni 0\' 12 quadragenta D XL P X (sic) R || ita] PRD om. L; Itaque TO et ita v || ducenta septuaginta (-enta D) duo LD 18 crumpentibus L || exercitus caesaris om. D )

Igitur Caesar magnis in Gallia rebus gestis cum in Italiam proficisci decreuisset, Galbam cum legione duodecima ad Veragros Sedunosque misit.

qui cum hiemandi causa in uico Veragrorum, cui nomen erat Octodurus, consedisset mediamque oppidi partem, quae torrente distinguebatur, accolis concessisset, quadam die eosdem discessisse per noctem ac proximo insedisse colli uidet.

quippe illi paucitatem uix mediae legionis despectui habentes ultroneam sibi praedam nullo cessuram negotio arbitrabantur finitimosque suos in hanc caedis ac praedae societatem uocauerant.

igitur Galba tam praesentibus periculis circumsaepto ac trepido atque inter uanas consultationes certi consilii incerto, repente Galli descensu montis effusi castra inperfecta circumdant, raros per uallum propugnatores saxis telisque onerant.

cumque iam castra inrumperentur, Pacuuii primipilaris et Voluseni tribuni consilio cuncti Romani portis eruperunt incautosque subito adgressi hostes primum perturbauerunt, deinde in fugam uersos miserabili strage [*]( AVCTORES § 1—§ 5 Caesar B. O. 3, 1-6 ) [*]( 1 pertubbatus D || adque P1R1 || Buorum (uo in ras. m. 1) D 2 ortatu PR1 || aggressus R\' adgresus D 8 internicionem P internitionem (it m. 2 in et B) RD 4 italia PD 5 duodecima] duodecima Ilia (a pr. in ras. ex m m. 1) D 6 ueragres PB beragros ....D .|| sedunosque (o in ras.) P sedunus quae D 7 beragrorum D || octodorus R\' *octo|durus (er. c ?) D 8 torrentes D || cocolis L 9 quadam die eosdem om. L || eosdem] eodem D || noctem (c 8. s. m. 1) D || ac (c 8. s. m. 1) B 10 collei (e del.) L collo D 11 cessuram] cae*suram (er. s) B 13 uocauerunt D || tam L 14 circumsepto (epto in ras. m. 1 B, -tu D) PBD || adque P || ua|cuarias L || consulationes R1 15 consilii (i fin. ex corr. ut uid. add. m. 1) D || galli* (er. c?) D || diMensu LD 16 imp- R3 || circumdant (nt in ras. m. I) D || |propugnaturus D 17 irr- B3 18 pacubii D; P. Sextius Baculus uocatur Caesari h. I. (3, 5); 2, 25; 6, 88 ||. uolusini PB uolusiani D || cunctis Lmt- dolfus 6, 18 et (eoU. 6, 10 § 8) Grubits 19 aggressi R3 )