Historiae Adversum Paganos

postea tamen Metelli consulis integritate et disciplina coercitus, duobus etiam proeliis uictus uidit praesente se et uastari Numidiam suam et non posse defendi: a quo ad deditionem coactus trecentos obsides dedit, frumentum atque alios commeatus persoluturum sese spopondit, tria milia amplius perfugarum reddidit.

exim cum incertus in pace improbos non cohiberet excursus, C. Marii consulis non minore paene, quam ipse praeditus erat, astutia Romanisque uiribus fractus est, maxime postquam Marius urbem Capsam, ab Hercule Phoenice ut ferunt conditam, regiis tunc thesauris confertissimam dolo [*]( AVCTORES § 7 Liuius 65 (cf. Periocha) § 8—§ 18 Liuiw 66 ) [*]( 1 qua P2 || egrediritur* (er. a) D || eologio D 3 emtorem P || inueneritur| (ur fort. ex corr. add. sed m. 1) D 4 aulum LPBD || postumium om. D || post tumii D om. L 5 XL PB quinqaagenta D || milia P\'BD miliorum P* || perficirat D 6 regiis] R2υ remgiis D regia LPR1 7 praessit (sic) P pr∗essit (a eras.) B || adque] scripsi cuique codices, eique uel cui quoque coni. h || exigit PB1 || uniuersamque G 8 pene PRbD || iun∗xit (er. c) B iancxit D 9 cohercitus PRa 10 praesente se] praesentare (a alt. in ras. m. 1) D 11 editionem B1 12 coactos L || ccc PB || adque P1R1 18 persoluiturum R1 persoliturum D || espopondit D || tria milia amplius perfugarum] D III milia amplius per figuram (fugarum m. 2) PB tria milia fugarum ampline L 14 reddit B || ezim] LD exin PB || pacem D || inproboe (-us D) PB\'D n prohiberet PB 15 g- L g- P gal D om. B* ·gagι· s. s. m. 1 B || mari consul. (us post mari 8. 8. m. 2 P) PR1 marii consul B* || no° (n m. 2) B || pene R2 16 erat] est t (st in eo litterar. genere his ra similes sunt) D || maximae Ra 17 chapsam P cha∗psam B captam D || phynice P phinice D phinicae (in in en corr. m. 2) B 18 tunc m. 2 s. 8. in B (non om. P) || thensauris D )

diffidens deinde propriis rebus et uiribus Iugurtha so\'cietatem cum Boccho Manrorum rege fecit, cuius equitatu in immensum auctus Marianum exercitum creberrimis incursionibus fatigauit.

postremo apud Cirtam, urbem antiquam, Masinissae regiam, aduersum Romanos expugnationem eius parantes sexaginta milibus equitum instructus occurrit.

numquam ulla Romano militi tumultuosior pugna et terribilior fuit, adeo ut discursu et fremitu circumcursantium et impetentium equitum suscitatus puluis caelum subtexuerit, diem ademerit noctemque obduxerit, tantus autem telorum nimbus ingruerit, ut nulla pars corporis ab ictu tuta esset, quippe quibus et uisus ad prospiciendum impedimento caliginis et.

expeditio ad cauendum compressione multitudinis deerat. nec laborabat eques Maurus ac Numida, ut bene conlocatum hostem opportuno teli impetu rimaretur, sed potius in incertum pila mittebant certi quod uulnera incerta non essent. ita [*]( 1 coepit B*D || in propriis PR 2 (cn)m incipit S || bocco SRa || rege maurorum L || re(g)e S 3 equitatum P aequitatum (a pr. et m er.) B || inmensam PB mensum D (in uel im)meneum S || marian|? ?〈um e)xercitum S || ma*rianum (eras. u) D 4 (in)cnrsionib; S || pos(t)remo S || ci(rt)8 S cirtham D cartham L || (a)ntiqua(m) S 5 masinissae] LbD masinissae∗∗∗(sae in ras. ampliore) P masin〈i〉ssę S maainisse R1 manissae L* || regium PaR1 (r)egii S || aduersus PR (a)duers(u..) B || expug| (n)ationem S expugnatione PB 6 paran*tes (n ex m) P parentes S* || 〈s〉exaginta S LX PR || milia PR1 || ęquitum (i)nstructuB S || ∗equitum (er. a) B 7 nū|〈q〉uam S || ullo B || roma num militamulti osior D || 〈t〉umultuosior 8 || et (t)erribilior S eterribilior L 8 discursum Pa (d)iscursu S || circumcuriantium D cir〈c〉umcursantium S || inpetentium PBXD inpe(t)entium 8 9 ∗equitam (er. a) B || suscita〈t〉us 8 || subtexu(e)rit 8 10 noc(t)emq: S || (a)utem S || imbus D 11 in(g)raerit S || cor(p)oris S II (q)nippe S 12 uirus D || prospiciendo D pros(p)iciendum S || inpedimento SPB* imp\'dimine (i m. 1) D || (c)aliginis S 13 (c)auendum S || conpressione LP cumpressione B conpręssione S & conprae hensionem D || haec multitudinis deerat nec perierunt in S 14 eque∗∗s P ∗eques (er. a) B eque S || mauru(s) S || nn(m)ida S || coll- Ral 16 oportuno PB oportui(io) B Oportuna D || (r)imaretnr S U in cer tur D incertu〈m〉 S 16 p(il)a S tela D || 〈uu〉l|n〈er〉a ineer(t)a 8 )