Octavius

Lege historicorum scripta uel scripta sapientium: eadem mecum recognosces. ob merita uirtutis aut muneris deos habitos Euhemerus exsequitur, et eorum natales , patrias, sepulcra dinumerat et per prouincias monstrat, Dictaei Iouis et Apollinis Delphici et Phariae Isidis et Cereris Eleusiniae.

Prodicus adsumptos in deos loquitur, qui errando inuentis nonis frugibus utilitati hominum profuerunt. in eandem sententiam et Persaeus philosophatur et adnectit inuentas fruges et frugum ipsarum repertores isdem nominibus, ut comicus sermo est, Venerem sine Libero et Cerere frigere.

Alexander ille Magnus insigni uolumine ad matrem \' suam scripsit, metu suae potestatis proditum sibi de diis hominibus a sacerdote secretum: illic Vulcanum facit omnium principem, et postea Iouis gentem.

Saturnum enim principem huius [*]( 2 memoriam Heumann II in statuis P: instantius r 3 solatia r 6 sexuue suo Heumann 7 uenerabatur aut ciuem Vsener 9 historicorum P. Daniel et Vrsinus (ef. Lact. D. I. V, 4, 6): stoicorum Pr II scripta sapientium deleuit Cellarius seruata lectione Stoicorum 11 Euhemerus Gelenius: erueret P, eruerent r II exequitur r II naturales r 12 dicta eiiouis P (ei corr. in et) II delphici et phariae r: delfices fariae (corr. m. 2 delfi et pariae) P 13 Prodicus Rigaltius (coU. Cie. de d. nat. 1, 42,118): prodigus P, prodigiis r 14 arando Vsenerus probabiliter II frugibus spurium esse censebat Vrsinus coll. Cic. I. l., praesertim cum sequatur (Persaeus) adnectit inuentas fruges; ceterum Ciceronis locum a Mi- nucio perperam intellectum esse apparet; nam Prodicus non inuentores rerum quarundam, sed ipsa quae hominum uitae prodessent deorum in numero habita esse dixit ; cf. Sext. Empir. adu. Phys. c. 2: IlQotiixoe 6 Kfiog ή́̓λιόν ϕησι xal oeXi]VT]v Xst noTauoiig xal xqravag, xal xaaoXov navra rd wiftlovvra rov /S/or -afiwv ot nalatol aeovg tvofiiaav 15 profuerunt P: profuere edd. II perseus Pr; cf. Cic. de d. nat. 1, 15, 38 II filosofatur P 16 et. adnectit P (et corr. ex ec) 17 iisdem r 18 Magnus Wowe-rus: magnus macedo Pr; cf. Cypr. de idol. uan. 2, 2 II illic Rigaltius: illi P, ille r 21 gentem] sequitur in codice (itern in edd. )

is itaque Saturnus Creta profugus Italiam metu filii saeuientis accesserat, et Iani susceptus hospitio rudes illos homines et agrestes multa docuit ut Graeculus et politus, litteras inprimere, nummos signare, instrumenta conficere.

itaque latebram suam, quod tuto latuisset, uocari maluit Latium, et urbem Saturniam idem de suo nomine et Ianiculum Ianus ad memoriam uterque posteritatis reliquerunt.

homo igitur utique qui fugit, homo utique qui latuit, et pater hominis et natus ex homine: Terrae enim uel Caeli filius, quod apud Italos esset ignotis parentibus proditus, ut in hodiernum inopinato uisos caelo missos, ignobiles et ignotos terrae filios nominamus.

eius filius Iuppiter Cretae excluso parente regnauit, illic obiit, illic filios habuit: adhuc antrum Iouis uisitur et sepulcrum eius ostenditur, et ipsis\'sacris suis humanitatis arguitur.

Otiosum est ire per singulos et totam seriem generis istius explicare, cum in primis parentibus probata mortalitas in ceteros ipso ordine successionis influxerit, nisi forte post mortem deos fingitis, et perierante Proculo deus Romulus, et Iuba Mauris uolentibus deus est, et diui ceteri reges, qui consecrantur non ad fidem numinis, sed ad honorem emeritae potestatis.

inuitis his denique hoc nomen adscribitur: optant in homine perseuerare, fieri se deos metuunt, etsi iam senes nolunt. ergo nec de mortuis dii, quoniam Deus mori non potest, nec de natis, quoniam moritur omne quod nascitur: diuinum autem id est, quod nec ortum habet nec occasum.

cur enim, si nati sunt, non hodie [*](omnibus) et despicis isidis ad hirundincm sistrum p. 31, 7 - - cum sit ueritas obuia sed requirentibus p. 33, 21; uerum ordinem primus indicavit Lindner; cf. excursum III in eius editione ) [*]( 1 uetustac aetatis Vonck L. L. 56 2 scit P: scribit Pithoeus II et ( ante Thallus) delendum uidetur 4 et iani P: etiam r 8 idem Vsener: dedit Pr, deinde Bursian, indito Dombarl, dedit deleuit Gelenius 11 et terre enim et coeli r 14 craete P 15aillic adhuc Heumann 20 et P: ut Meursius 1\\ perierante P-r: peierante edd. posteriores-, cf. Vsener in Fleckeiseni Annal. philol. 1865 p. 226 sq. II Iuba r: iuua P 22 inuitis denique Balduinus 23 optant homines p. Heumann 24 et etsi Heumann, etiam senes Vrsinus 25 potest Wowerus: posset P, possit r 27 hodie quoque scripsi: hodieque Pr; cf. Gypr. I. c. 2, 3 )

ceterum si dii creare possent, interire non possent, plures totis hominibus deos haberemus, ut iam eos nec caelum contineret nec aer caperet nec terra gestaret. unde manifestum est homines illos fuissê, quos et natos legimus et mortuos scimus. t et despicis Isidis ad hirundinem, sistrum, et ad sparsis membris inanem tui Serapidis siue Osiris tumulum.