Epitome Divinarum Institutionum

Acuta ista sane, sed respondere ad ea facillime possumus. inmutatio enim nominum facit, ut sic esse uideatur. [*](INSTITUTIONES 8-13] V 16, 7 s. 13-21] V 16, 9-11. 22 Acuta ista saue] V 16, 13 arguta-sunt. 22 s. sed-possumus] V 17, 2—8. 23-732, 17] V 17. 23—732, 2] V 14, 2; 17, 1; 19, 7 (nominainmutent, bonis-imponere). ) [*](TBP] 1 iustitia** (et er.) B 2 consulet BI, corr. B3 necleget B 4 possiderint Pl, corr. P2 5 causas T 8 repperiat TBPar 9 aurichalco P 10 adque T coget T, cogit B dissimulauit TBl, corr. B2 11 et emet-si indicabit om. P iudicauit utroque loco TBI, corr. B2 12 itaque T, itique ex itaque Plf 13 quod B\' (corr. B3) P 14 illius P ueniat P 15 uenire T 16 inbeccillum TB, inbicillum (alt. i ex e) P2 inhralerentem B3, inherentein (. m. 2) P, in quo w saepe add. m. 2 17 repperiat TBPar *equo (a er.) BP 18 deturbauit (alt. u ex b, sic) B 20 parcet B prodit TP, perdet edd. qUidem sapiens uidebitur B 21 quiral P- consulit P 22 acuta] arguta Inst. V 16,13 sta T plane Inst. ibid. ea* P facillimae TBar 23 esse. (t er.) P uideantur P )

sed sicut malitia ista in conseruandis utilitatibus suis intellegens et arguta non sapientia, sed calliditas et astutia est, ita et iustitia non debet stultitia, sed innocentia nominari, quia necesse est et iustum esse sapientem et eum qui sit stultus iniustum.

nam neque ratio neque natura ipsa permittit, ut is qui iustus est, sapiens non sit, quoniam iustus nihil utique facit nisi quod rectum et bonum est, prauum et malum semper fugit.

quis autem discernere bonum et malum, prauum et rectum potest nisi qui sapiens fuerit? stultus autem male facit, quia bonum et malum quid sit ignorat, ideo peccat, quia non potest recta et praua discernere. non potest igitur neque stulto iustitia neque iniusto sapientia conuenire.

ergo stultus non est qui nec tabula naufragum nec equo saucium deiecerit, quia se abstinuit a nocendo, quod est peccatum; peccatum autem uitare sapientis est.

sed ut stultus prima facie uideatur, illa res efficit, quod extingui animam cum corpore existimant: I idcirco omne commodum ad hanc uitam referunt.

si enim post mortem nihil est, utique stulte facit qui alterius animae parcit cum dispendio suae aut qui alterius lucro magis quam suo consulit. si mors animam delet, danda est opera quo diutius commodiusque uiuamus: si autem uita post mortem [*](INSTITUTIONES 1-14] V 17, 25-28. 14-17] V 17, 10. 20-22. 27. 31. 17-733, 4] V 18, 1-3. ) [*](TBP] 1 stultitia est T, est stultitia transposuit B2 2 imaginem] vmaginem habet T, imagine (~ m. 2) P 3 sed om. T militia 1\'1, corr. III. recentissima in cami extermm restituit P1 4 ealliditas] auiditas P et B, cf. Inst. V 17, 32. 33, uel T, uel et P 6 et om. B tÎustu, P1* e 7 ratione T fnatural B1 8 est] esset T 10 discernern (n exp. et del.) T 11 poterit edd. qui* (a er.) P 12 & malum ira mg. add. P5 13 igitur] ergo T 14 iniusto] iusto T ergo stultus] stultus igitur T 15 *equo (a er.) P 17 fUt\' B 18 effecit P aestimant T 19 idcircosqj P2 ante omne 4 uel 5 litt. eras. P 20 stulte P1 21 dum (d del.) B auteomne4uel5litt. eras. P 20stu1t1eJpl21dum(dcUI.)B 22 consulet B dela danda (i. e. delectanda corr. m. 1?) P quo diutius BI, quo+iu\'stius B3, quod iustius T, quoduis P; cf. Inst. V 18, 2 )

teneamus igitur innocentiam, te- neamus iustitiam, subeamus imaginem stultitiae, ut ueram sapientiam tenere possimus. et si hominibus ineptum uidetur ac stultum torqueri et mori malle quam libare diis et abire siue noxa, nos tamen omni uirtute omnique patientia fidem deo exhibere nitamur.

non mors terreat, non dolor frangat, quominus uigor animi et constantia inconcussa seruetur. stultos uocent, dummodo ipsi stultissimi sint et caeci et hebetes et pecudibus aequales, qui non intellegunt esse mortiferum relicto deo uiuo prosternere se atque adorare terrena, qui nesciunt et illos aeternam poenam manere qui figmenta insensibilia fuerint uenerati et eos qui nec tormenta nec mortem pro cultu et honore ueri dei recusauerint, uitam perpetuam consecuturos.

haec est fides summa, haec uera sapientia, haec perfecta iu- stitia. nihil ad nos adtinet quid iudicent stulti aut quid homunculi sentiant: nos iudicium dei expectare debemus, ut eos postmodum qui de nobis iudicauerint iudicemus.