De Opificio Dei

Mentis quoque rationem inconprehensibilem esse quis nesciat nisi qui omnino illam non habet, cum ipsa mens quo loco sit aut cuiusmodi nesciatur? uaria ergo a philosophis de natura eius ac loco disputata sunt.

at ego non dissimulabo quid ipse sentiam, non quia sic esse adfirmem, quod est insipientis in re dubia facere, sed ut exposita rei [*](AVCTOBES 16] cf. Cic. de nat. deor. II 59, 147. 17 s. (uariadisputata sunt): p. 52, 2 (quidam). 7 (alii). p. 53, 24 ss. (a Xenocrate). 6 88. (Aristoxenus)] cf. Cic. Tusc. I 9, 19 s.; \' Veb. die Qttellen\' p. 281. ) [*](BPVj reuolutus cicutam descendentem (i. e. a summo ad imum paulatim dilatatam) occursu suo radit; Lactantium uerba auctoris sui aut minus accurate transcripsisse aut iam obscurata accepisse ostendi uidetur loco Cassiodorii De musica 5, uol. II 587a Garet (ex quo Isidor. Orig. III 21, 1): inflatilia sunt quae spiritu reflante conpleta in sonum uocis animantur, ut sunt tubae calami fistulae 1 nitens] PV, tendens B 3 uideri P pectore om. P 4 ex] in ras. V2, et BP 5 quo. (d er.) V anrlrelamus F2 6 laeui B coarctato P quoţ-iens uol..umus V 7 quomodo euanid. refecit V3, 8. I. <5 ut uid. er. 8 post sit I extra uers. add. uox V3 achademiae B. tacad.,emiae F5 9 pnteA V 10 ut] P, et B, ut (a er.) V eLnjm Vll 14 quod] P, quo BP, sed cf. Inst. VII 27, 1 decursis ... spatiis 15 quis] BV, qui P 17 loco] edd., loci BPV raP V2 18 eis P ac] BV, de P dissimilabo P1, disimulabo (sic, u part. ras. ex o m. 2) V ) [*]( 4* )

quidam sedem mentis in pectore esse uoluerunt. quod si ita est, quanto tandem miraculo dignum est rem in obscuro ac tenebroso habitaculo sitam in tanta rationis atque intellegentiae luce uersari, tum quod ad eam sensus ex omni corporis parte conueniunt, ut in qualibet regione membrorum praesens esse uideatur!

alii sedem eius in cerebro esse diierunt. et sane argumentis probabilibus usi sunt, oportuisse scilicet quod totius corporis regimen haberet, potius in summo tamquam in arce corporis habitare nec quicquam esse sublimius quam id quod uniuersum ratione moderetur, sicut ipse mundi dominus et rector in summo est;

deinde quod sensus omnis id est audiendi et uidendi et odorandi ministra membra in capite sint locata, quorum omnium uiae non ad pectus, sed ad cerebrum ferant; alioquin necesse nos esset tardius sentire, donec sentiendi facultas longo itinere per collum ad pectus usque descenderet.

hi uero aut non multum aut fortasse non errant. uidetur enim mens, quae dominatum corporis tenet, in summo capite constituta tamquam in caelo deus, sed cum in aliqua sit cogitatione, commeare ad pectus et quasi ad secretum aliquod penetrale secedere, ut consilium tamquam ex thensauro recondito eliciat ac proferat;