Institutiones

ideoque cum fuerint oratio- t num canonicarum functiones ei more finitae, unusquisque ad suam recurrens cellulam, quam aut solus aut cum alio tantum inhabitare permittitur, quem scilicet societas operationis uel discipulatus et disciplinae inbutio copulauit uel certe quem similitudo uirtutum conparem fecit, idem rursus orationum officium uelut peculiare sacrificium studiosius celebrant nec ulterius quisquam eorum in requiem somni resoluitur, donec superueniente diei splendore nocturno operi ac meditationi operatio diurna succedat.

Quem laborem praeter illam rationem, qua tota industria adnitentes sacrificium deo de fructu manuum suarum offerre se credunt, duabus ei causis cum omni obseruatione custodiunt. quod nos quoque, si perfectioni studemus, eadem diligentia conuenit obseruare. prima, ne forte purificationem nostram nocturnis psalmis et orationibus adquisitam inuidus inimicus liuens puritati nostrae, cui maxime semper insidiatur et indesinenter infestus est, quadam somni inlusione contaminet.

qui post illam satisfactionem, quam pro neglegentiis seu ignorationibus nostris obtulimus, et confessionis nostrae ueniam profusis gemitibus inploratam sollicitius nos, si tempus quietis inuenerit, maculare festinat, tunc praecipue fiduciam nostram deicere atque eneruare contendens, cum feruentius nos ad deum tendere orationum nostrarum puritate peruiderit, ita ut nonnumquam, quos per totum noctis spatium sauciare non potuit, sub illius horae breuissimo tempore dehonestare [*](1 quesiturus L1 adquisituros L2 douotios H2 deuotios L1 5 seruetur 6 gygneretur LI 7 functionis G1 8 cellam H 13 quis LI sorapni L\' soluitur H 14 opere L1 16 numerum om. H 19 perfectione W 20 diligentia atque cura H 21 adquaesitam H1 23 sompnij L inlusaione H1 24 negligcntiis G1 neglegentis HILx 27 festlnet GI 28 deiecere G1H1 29 dum H peruideret LI 31 sub illius] subtilius H, i )

secunda uero, quod, tametsi nulla talis uerenda diaboli emergat inlusio, intercedens etiam purus sopor inertiam monacho mox euigilaturo parturiat. segnemque torporem inferens menti per totum diei spatium uigorem eius obtundat, illamque hebetet perspicaciam sensus et pinguedinem cordis exhauriat, quae nos possit per totum diem aduersus omnes insidias inimici cautiores robustioresque seruare. quamobrem canonicis uigiliis priuatae ab eis subiunguntur excubiae ac maiore illis obseruatione succedunt., ut et illa purificatio, quae psalmis est et orationibus adquisita, non pereat, et intentior sollicitudo diligentius nos per diem custoditura praeparetur medit.atione nocturna.

Et idcirco eas cum adiectione operis exsequuntur, ne uelut otiosis ualeat somnus inrepere. sicut enim nullum ferme ab eis otii tempus excipitur, ita ne meditationi quidem spiritali finis inponitur. nam pariter exercentes corporis animaeque uirtutes exterioris hominis stipendia cum emolumentis interioris exaequant, lubricis motibus cordis et fluctuationi cogitationum instabili operum pondera uelut quandam tenacem atque inmobilem anchoram praefigentes, cui uolubilitas ac peruagatio cordis innexa intra claustra cellae uelut in portu fidissimo ualeat contineri, atque ita spiritali meditationi tantum et custodiae cogitationum intenta non modo ad consensum prauae cuiusque suggestionis peruigilem mentem conruere non sinat, uerum etiam ab omni superflua otiosaque cogitatione custodiat, ita ut, quid ex quo pendeat, haud facile possit a quoquam discerni, id est utrum propter meditationem spiritalem incessabile manuum opus exerceant, an propter operis iugitatem tam praeclarum spiritus profectum scientiaeque lumen adquirant. [*]( 1 secundo G1 diahuli H1L 2 intercidens HL1 3 signemque H1 imferens L 5 liebitct G1 & illam hebitft H illam quit haba L ex corr, perspicatiam H pinguedinem G?S Paris. 260: pinguidinem GIH piu- Rnitudine L 6 aduorsum L 9 maiori H 10 atquaesita H1 13 nu- merum om. HL Riequuntur GL 14 sompnus L inripere H inreppre L1 15 oti HI 17 emulamentis fl1 emulumentis L1 19 pondem G1 21 innixa L portum 01 22 cooteneri H 23 intenti 8 intenta ut L 24 suggestiones Lt sinant GIH 26 haut G2L 29 scientiae H ) [*]( XYIL Cass. I. ) [*]( 10 )

Finitis igitur psalmis et cotidiana congregatione, sicut superius memorauimus, absoluta nullus eorum uel ad modicum subsistere aut sermocinari audet cum altero, sed ne per totum quidem diei spatium cellam suam progredi aut deserere opus, quod in ea solitus est exercere, praesumit, nisi forte cum fuerint ad officium necessarii cuiusque operis euocati. quod ita explent foras egressi, ut nulla inter eos sermocinatio penitus conseratur: sed sic unusquisque opus exsequitur iniunctum, ut psalmum uel scripturam quamlibet memoriter recensendo non solum conspirationi noxiae uel consiliis prauis, sed ne otiosis quidem conloquiis ullam copiam uel tempus inpertiat, oris pariter et cordis officio in meditatione spiritali iugiter occupato.

summa namque obseruantia custoditur, ne quisquam cum alio ac praecipue iuniores uel ad punctum temporis pariter substitisse aut uspiam secessisse uel manus suas inuicem tenuisse deprehendantur. si qui uero contra huius regulae disciplinam reperti fuerint aliquid ex his quae interdicta sunt admisisse, ut contumaces ac praeuaricatores mandatorum non leuis culpae rei pronuntiati suspicione etiam coniurationis prauique consilii carere non poterunt. quam culpam nisi in unum cunctis fratribus congregatis publica diluerint paenitentia, orationi fratrum nullus eorum interesse permittitur.

Sane si quis pro admisso quolibet delicto fuerit ah oratione suspensus, nullus cum eo prorsus orandi habet licentiam, antequam summissa in terram paenitentia reconciliatio eius et admissi uenia coram fratribus cunctis publice fuerit ab abbate concessa. ob hoc namque tali obseruantia semet ipsos ab orationis eius consortio segregant atque secernunt, quod credunt eum, qui ab oratione suspenditur, secundum [*]( 1 XIIII H finitus et psalmus L1 cottid. L2 4 cellam suam H: cella sua G e cellula sua L desserere Lt 5 praesumet H1 6 operis cuiusque L 7 penitus om. L 8 exequitur GH 10 conspiratione L noxia L* prauus Lx 11 cupiam Hx 15 recessisse L 16 repperti H 17 hiis LI admississe L ut] aut L1 19 suspitione L suspioioni G 21 puplica deluerint H penitentia GILI poenitentia G2HL2 23 XV H delecto L1 25 summissa G: summissam L submissa H penitentia GlH 9 poenit. G* penitentiaX 27 abate H namque GH: enim L 28 adque H )

Is autem, cui religiosi conuentus commonitio uel synaxeos cura committitur, non passim ut libitum est nec prout nocte fuerit expergefactus aut oportunitas eum somni proprii seu insomnii cohortatur, fratres etiam ad cotidianas uigilias exsuscitare praesumit, sed, quamuis eum consuetudo diurna hora solita euigilare conpellat, tamen sollicite frequenterque stellarum cursu praestitutum congregationis tempus explorans ad orationum eos inuitat officium, ne in utroque inueniatur incautus, si uel obpressus somno statutam noctis transgrediatur horam uel eandem dormiturus atque ad somnum festinus anticipet, et non tam officio spiritali uel quieti omnium deseruisse quam requiei suae satisfecisse credatur.

XVIII. Hoc quoque nosse debemus a uespera sabbati, quae lucescit in diem dominicum, usque in uesperam sequentem apud [*]( 1] cf. I Cor. 5, 5. ) [*]( 1 apostolum HL: apostoli sententiam Gv cf. I, 9, 2. IIII, 34. V, 2, 2. 4,2. VI, 6. XII, 27,1 3-dampn. L 6 si 0 uel post se om. HL confabnlationes L1 7 uel orationis om. L communione G2 commonione Lx 8 contumatiam L nutriat G 9 solatium L magis magisque G : magis faciet magisque H magis ac magis Lv 10 sinit HL ob hoc quod H 14 XVI H communitio H1 synaxios G1 sinaxeos H 16 sompni* (i eras.) L propriis eum somni H 17 insompnii L cottid. L2 18 excitare HL praesumat Lx 20 praestitum H inplorans H 22 oppraesus L 28 sompnum L antecipet H 26 XVII H uespArP G1 27 usque in Gr: usque ad HLc et Paris. 260 ) [*]( 10* )

De nocturno orationum et psalmorum modo, quinam per Aegyptum habeatur, donante deo, quantum tenuitas ingenii nostri praeualuit, arbitror expeditum. nunc de sollemnitatibus tertiae, sextae nonaeque secundum regulam monasteriorum Palaestinae uel Mesopotamiae nobis est disserendum, ut praefati sumus in prologo, perfectionem Aegyptiorum et inimitabilem disciplinae rigorem horum institutis moderantes. [*]( 23] §. 9. ) [*]( 1 antequo I? 2 cum] quod H statuerat solleiu (sicf nihil eras.) H 4 Gnitus H occurrit H 5 pstUmi secundi H 7 inluciscente II 9 iuluciscente H aunb HL 12 sit H: est L in urbe roma (om. die) L 13 dominice H domiuiei (alt. i in ras.) L 15 caenA cum H ab om. Hv 17 prandis H ) [*]( Incipit de canonico diurnarum orationum et psalmorum modo liber •III• G Incipit liber tertius de canonico orationum ut psalmorum modo quam hora tcrtis sexta nona psalluntur II Incipit do canonicarum..... num et psalmorum horae tertiae et sextae none que liber modo (transpos. m. 1) tertin ... L 18 numcrum om. G modum L1 19 dño H 20 sollemnitatibus (cf. cap. 3 init.) G: sollemnitate HLv 21 palestinac codd. 22 eat om. H 23 inemitabilem H1 24 institutiis LI )

Apud illos etenim haec officia, quae domino soluere per distinctiones horarum et temporis interualla cum admonitione conpulsoris adigimur, per totum diei spatium iugiter cum operis adiectione spontanee celebrantur. ita namque ab eis incessanter operatio manuum priuatim per cellulas exercetur, ut psalmorum quoque uel ceterarum scripturarum meditatio numquam. penitus omittatur, cui preces et orationes per singula momenta miscentes in his officiis, quae nos statuto tempore celebramus, totum diei tempus absumunt. quamobrem exceptis uespertinis nocturnisque congregationibus nulla apud eos per diem publica sollemnitas absque die sabbato uel dominica celebratur, in quibus hora tertia sacrae communionis obtentu conueniunt. plus enim est id quod incessanter offertur quam quod per temporis interualla persoluitur, et gratius uoluntarium munus quam functiones quae canonica conpulsione redduntur, pro hoc Dauid quoque gloriosius aliquid exultante, cum dicit: uoluntarie sacrificabo tibi, et: uoluntaria oris mei beneplacita sint tibi domine.