Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Verum ut manifestius adprobetur, quod etiam inimici factione nonnumquam haec eliciatur inpuritas: nouimus fratrem, qui cum castimoniam cordis et corporis summa circumspectione atque humilitate promeritam iugiter possideret ac nequaquam nocturnis ludificationibus temptaretur, quotienscumque [*]( 4 1. c. 31 14 Lev. 7, 19-20 (LXX) 19 Deut. 23,10—11 ) [*]( 1 inbeccilli B imbicilli K\'Z 2 langoribus 0 et] sed 0 4 diiudicaremus B2ν et Vulgata 5 neutique 0 7 penderemus B\' 8 eam (scil. perceptionem) BFI: ea F2Οβν 9 possimas Οβ 10 fragris Fl castigamur F 11 recnrramur B\' 15 maodacanit BK1 17 in quo β 18 ab 0 19 mistice FO quis BFO: fuerit βν inquid BFOKlZ 21 foria extra 0 22 abluetur (λούσεται) β: lauetur BFO et Vulgata 28 quotiensque β )

622
se tamen ad percipiendam communionem dominicam praeparasset, inmundo fluxu dormiens foedabatur. qui cum multo se tempore a sacrosanctis mysteriis trepidus abstineret, tandem hanc ad seniores detulit quaestionem, remedium inpugnationum ac doloris sui medicabili eorum consilio consecuturum se esse confidens.

sed cum primam cawam morbi hnins spiritalium medicorum doctrina discuteret, quae solet ex abundanti ciborum praesumptione descendere, eamque memorato fratri deprehenderent non inesse, atque hanc inlasionem nequaquam uitio saturitatis constaret emergere, eo quod nec fratris nota districtio nec sollemnium dierum quibus illa pollutio contingebat specialis exceptio hoc illos pateretur opinari, ad secundam huius ualitudinis causam ilico transtulerunt inquisitionis indaginem, discutientes ne animae forsitan culpa caro exhausta ieiunio inpuris inlusionibus urgueretur, quibus etiam districtissimi uiri, cum paululum elati de sui corporis fuerint puritate, per superbiae uitium polluuntur, quod scilicet donum praecipuum dei, id est corporis castitatem, humanis se uirtutibus obtinuisse crediderunt.

interrogatus igitur utrum de industria sua ita se capacem huius crederet esse uirtutis, ut ope diurni non egeret auxilii, summa hunc impium ille sensum execratione detestans cum se humiliter adstruxisset ne ceteris quidem diebus corporis puritatem retinere potuisse, nisi diuina in omnibus gratia fuisset adiutus, illi confestim ad causam tertiam recurrentes occultas diabolicae factionis insidias peruiderunt, probantesque nec animae culpam esse nec carnis sacrosanctis eum epulis debere misceri confidentissime censuerunt, ne [*]( 4 inpngnationis §c 6 primum BF 7 discurreret 0 habundanti B 9 adque B\' 11 destrictio BlO distr. necl districtione βc 12 secundam] solam BFO 13 ualetudinis B1 FO 14 indagem β exausta BlFO 15 urguebatur K1 destrict. B\'F\'0 16 panlolum β 17 uitio Kl 18 airibus βν: at cf. contra Nestor. I, 1, 1 cassatis uirtutibus de Hercule frustra aducrtus hydram pugnante 19 abstinuisse F crediderunt BFO: crediderint βν de industria sua ita se (se om. 0) BFO: iadastriam suam ita βν cf. VIIII, 7, 2 21 summam BtF\' ille om. βν exsecr. β 22 detestant K abstrazisset BF1 O nec 0 )

623
scilicet, si in hac obstinatione durasset, uersutis maligni hostis laqueis obligatus sanctificationis et corporis Christi particeps esse non posset et per hanc fraudem medicina remedii salutaris in perpetuum fraudaretur.

quo facto ita omnis diabolicae factionis scena detecta. est, ut mox uirtute dominici corporis protegente illa praeteritae inlusionis consuetudo cessaret. in quo inimici dolus euidenter apparuit et exposita. est . pariter ac probata sententia seniorum, quae plerumque hunc inpurissimum fluxum non carnis nec animae uitio, sed aduersarii factiosa docuit ludificatione conpelli. ut ergo fallax imaginatio somniorum, inlectrix egestionis inpurae, uel in perpetuum uel certe, ut secundum humiliorem siue communem dixerim statum, certis mensibus ignoretur, post illam fidem, qua de dei specialiter gratia puritatis donum iugiter sperare nos conuenit, escae potusque est nimietas castiganda.

horum namque redundantia istiusmodi umores propensius gigni necesse est, et quoniam concreti non possunt non egeri atque ab ipsius naturae lege propelli, sub occasione cuiuscumque pruritus atque inlusionis emergunt. escarum uero satietate subtracta consequens est illas quoque inmundas egestiones tardius generari. et ita fit, ut quemadmodum fluxus earum, ita etiam inlusio dormientes uel rarius uel subtilius inquietet, quia non tam egestio ex imaginatione quam imaginatio ex egestionis nimietate descendit.

quapropter si uolumus ab inlusionum istarum inlecebris liberari, omni uirtute nobis est enitendum, primum ut fornicationis passione deuicta iuxta beatum apostolum non regnet peccatum in nostro mortali corpore, ad oboediendum concupiscentiis eius, secundo quoque ut ipso inlecebroso corporis motu sedato penitus ac sopito [*]( 27 Rom. 6, 12 ) [*]( 1 hanc Kl uersnti BF 3 possit β medicinam OK1 5 domini β 10 propelli βν: cf. cap. 5, 2 14 quia 0 16 humores B2Οβ 17 et 0: qui βν om. BF congregati BF adque B 18 prope illi F cuiusque β 23 tam ... quam BF: tam... sed 0 solum... sed w egestiones K1 28 ut ipso quoque βν )

624
nequaquam exhibeamus membra nostra arma iniquitatis peccato, tertio ut interiore quoque homine nostro ab illa libidinis titillatione omnimodis ac medullitus mortificato exhibeamus nos deo tamquam ex mortuis uiuentes, et ita per hunc profectum peruenientes ad perpetnam quietem corporis nostri exhibeamus etiam membra nostra arma iam non libidinis, sed iustitiae deo.

in qua nobis castimoniae puritate fundatis peccatum non dominabitur. non enim sumus sub lege, quae dum licita nuptiarum iura commendat, etiam illum cuius ministerio opus inlicitae fornicationis expletur in nostris medullis nutrit ac reseruat ardorem, sed subgratia, quae dum incorruptionem uirginitatis insinuat, etiam istum innoxium ac simplicem corporis motum et ipsius quoque liciti coitus interimit uoluptatem. atque ita cunctis inparissimae conluuionis umoribus arefactis egregii ac laudabiles eunuchi qui per Esaiam praedicantur effecti merebimur illam quae promittitur eis beatitudinem possidere: haec enim ait dominus eunuchis: qui custodierint sabbata mea, et elegerint quae uolui, et tenuerint foedus meum: dabo eis in domo mea, et in muris meis locum, et nomen Melius quam filiis et filiabus: nomen sempiternum dabo eis, quod non peribit.

qui sunt isti filii et filiae, quibus m tantum isti praeferuntur eunuchi, ut etiam locum ac nomen melius accepturi esse dicantur, nisi illi sancti, qui sub ueteri testamento in coniugiorum copula permanentes per obseruantiam mandatorum in adoptionem filiorum dei non inmerito peruenerunt? quod etiam nomen est illud, quod eis uelut praecipuum quiddam uice remunerationis summae promittitur, [*]( 1 1. c. 13 4 1. c. 6 1. c. 8 1. c. 14 12 1. c. 18 Esai. 56, 4-6. ) [*]( 7 libidini Ųc 8 peccatum in npbis iam (iam om. 0\') non Οβν 11 nutret F 14 interemit Fl uoluntatem Op 15 adque B humoribus B\'FOŲ 16 esayam 0 17 merebitur Kl 20 dabo eis eras. in B 25 uetere β1 28 nelad B 29 quoddam OK1 )

625
nisi hoc quod Christi uocabulo dicimur esse censendi ? de quo nomine etiam alibi idem propheta et seruos suos, inquit, uocabit nomine alio. in quo qui benedictus est super terram, benedicetur in deo amen: et qui iurat in terra, iurabit in deo amen, et iterum: et uocabitur, inquit, tibi nomen nouum, quod os domini nominabit.

quique pro hac cordis et corporis puritate etiam illa praecipua ac singulari beatitudine perfruentur, ut illud iugiter canticum canant, quod nemo alius sanctorum canere potest nisi isti soli, qui sequuntur agnum. quocumque uadit: uirgines enim sunt et cum mulieribus. se non coinquinauerunt. proinde si ad hanc sublimissimam uirginum gloriam uolumus peruenire, omni uirtute incorruptionem mentis ac spiritus excolamus, ne in illarum insipientium uirginum numero conlabamur, quibus idcirco non fuit reputata uirginitas, quia conmixtione carnali inmunes sese tantummodo seruauerunt et ob hoc uirgines quidem, sed fatuae nuncupantur, quia deficiente in uasis earum oleo puritatis internae claritas ac splendor corporalis uirginitatis extinguitur.

interioris enim fotu ac pabulo puritatis subministrari necesse est etiam exteriori homini castitatem eamque iugiter ad perseuerantiam perpetuae incorruptionis animari. et ideo fatuae licet uirgines gloriosum sponsi thalamum cum illis prudentibus non merentur intrare, quae integrum spiritum suum et animam et corpus sine querella in die domini nostri Iesu Christi conseruauerunt. illi namque sunt ueri atque incorrupti uirgines Christi, illi admirabiles atque egregii [*]( 2 Esai. 65, 15—16 5 Esai. 62, 2 11 Apoc. 14, 4 15 cf. Mt. 25 25 cf. I Thess. 5, 23 ) [*]( \'1 dicemur BF dicimus 0 dicuntur r 2 etiam] etiam et 0 et β profeta F 3 inquid BFJDZ uocauit B1F1 uocaui F* 4 beuedicitur BlF 5 iurauit B1F dflo 0 6 inquid B Fβ1 7 nominabit 0: nominauit rell. v 8 puritatem F\'0 perfruuntur B 9 cantent 0 10 secuntur BOK.Z 12 quoin- quin. B\'0 sublimissam B1 16 fuit BFOr: sit § eet c 17 se B1OZ2 18 eorum B§r 23 licet BFO- illae §v 25 querela F2Z diem K 26 adque B\' ) [*]( XIII. Cass. 2. ) [*]( 40 )

626
reputantur eunuehi, non qui metuunt et quibus non libet fornicari nec qui inpudicitiae reprimunt frena, sed qui ipsam quoque minimam mentis titillaiionem et tenuissima libidinis incitamenta uicerunt et eo usque adtennanerant IIIum carnis at ita dixerim sensum, ut non solum ex commotione eius nulla oblectatione, sed ne exigua quidem titillatione tangantur.