Conlationes Patrum (Collationibus)

his autem testimoniis edocemur, ut fraudulentis suggestionibus inimici nos quoque similiter memoria scripturarum debeamus obsistere. rursum temptatus est superbia secundum similitudinem nostram, ut idem insidiarum artifex regnum, quod oblatum ab ipso ante respuerat, per homines ei moliretur ingerere. sed absque peccato insidias temptantis inrisit: cum enim cognouisset Iesus quod uenturi essent. ut raperent eum et facerent eum regem, fugit iterum in montem ipse solus.

temptatus est secundum similitudinem nostram, cum uerberatus flagris, cum alapis caesus, cum sputamentorum horrore respersus est, cum ad extremum pertulit ornois exquisita supplicia. sed nullis non dicam umquam contumeliis, uerum ne suppliciis quidem ad tumorem uel leuissimae indignationis inpulsus est, qui in patibulo constitutus misericorditer proclamauit: pater, ignosce eis: non enim sciunt quid faciunt.

Quemadmodum uero et illud accipietur, quod eum apostolus in similitudine carnis. peccati uenisse commemorat, si etiam nos nullius peccati labe pollutam habere possumus carnem? nam et hoc de illo, qui solus est absque peccato, tamquam singulare memoratur: misit deus filium suum in similitudine carnis peccati, quia ueram atque [*]( 4 Mt. 4, 10 12 Ioh. 6, 15 21 Lnc. 23, 34 26 Rom. 8, 3. ) [*]( 2 diabulo BF 3 adque B uanitas BFO: nequitia §v 4 retro otn. B2Οβ et Vulg. 5 est BFK: est enim OZx et Vulg. 7 fraudolentis soggestionebus Z auggessionibnB 0 8 subsiatere K Z1 resistere Zx 10 ab ipso oblatum βν 15 fragris F* 16 alapis BFO: palmis *βν sputam̃torum B1: sputorum rell. ν 18 umquam non dicam βν 20 quia Ofiv 22 accipitur 0 28 apoetolos F\' Bimilitudinem BFO 24 nutla βν laue F 27 similitudinem 0 adque B1. )

similitudo eDim non ad carnis ueritatem secundum pranum quorundam haereticorum sensum, sed ad peccati est imaginem referenda. erat enim in ipso uera quidem caro, sed absque peccato, similis scilicet peccatrici. illud siquidem ad humanae substantiae pertinet ueritatem, hoc uero ad uitia refertur et mores.

habebat similitudinem carnis peccati, cum uelut homo ignarus ac pro cibo sollicitus percontaretur: quot panes habetis? sed sient peccato nequaquam caro illius, ita nec anima ignorantiae subiacebat. denique statim euangelista subiungit: hoc autem dicebat Iesus temptans eos: ipse autem sciebat quid esset facturus. habebat carnem similem peccatrici, cum uelut sitiens a Samaritana muliere posceret potum. sed non erat peccati sorde polluta, quia e contrario mulier prouocata est petere aquam uiuam, quae illam numquam sitire permitteret, sed fieret in ea fons aquae salientis in uitam aeternam.

habebat carnis istius ueritatem, cam dormiret in naui. sed ne pariter nauigantes peccati similitudine fallerentur. surgens increpauit uentos et mare, et facta est tranquillitas magna. conmuni cum omnibus sorte peccato subditus uidebatur, cum diceretur de ipso: hic homo si esset propheta, sciret utique quae et qualis mulier tetigerit pedes eius. sed peccati non habuit ueritatem, quia blasphemam cogitationem arguens Pharisaei statim mulieris peccata dimisit.

peccatricem cum ceteris carnem gerere putabatur, cum uelut homo in mortis discrimine constitutus et inminentium suppliciorum terrore perculsus oraret: pater, si possibile est, [*]( 9 Marc. 6, 38 12 loh. 6, 6 14 cf. Ioh. 4, 7 sqq. 20 Mt. 8, 26 23 Luc. 7, 39 29 Mt. 26. 39 ) [*]( 4 hereticorum codd. 9 percancteretnr KZ\' qaed 0 13 eam βν ipse autem] ipM enim βν et Vulg.. 14 uelad B 17 illam] illa F 24 qualis BPOfI: qualis est Fl 25 plaaph. B blasf. K blasfemiam 0 26 fariaei K mulieri 0 27 cum ante ceteria om. F )

In hoc ergo ille homo, qui natus ex uirgine est, magna a cunctis qui ex utriusque sexus conmiitione producuntur distantia segregatur, quod cum omnes nos non similitudinem, sed ueritatem peccati in carne gestemus, ille non ueritatem, sed similitudinem peccati in uerae carnis adsumptione suscepit.

denique licet scriptum de eo in Esaia propheta Pharisaei apertissime meminissent, qui peccatum non fecit, neque doius inuentus est in ore eius, tamen ita similitudine carnis peccati fallebantur, ut dicerent : ecce homo uorax et potator uini, publicanorum et peccatorum amicus, et ad illum qui inluminatus fuerat caecum: da gloriam deo: nos enim scimus quoniam hic homo peccator est, et ad Pilatum: nisi esset hic homo peccator, non eum tradidissemus tibi.

huius igitur rei quae illi tantum singularis ac propria est aequalitatem sibi blasphemae superbiae crimine uindicabit, quisquis esse se sine peccato ausus fuerit profiteri. consequens enim est ut similitudinem carnis peccati et non ueritatem peccati habere se dicat.