Conlationes Patrum (Collationibus)

Ceterum iustos ac sanctos uiros non esse inmunes a culpa manifeste scriptura pronuntiat dicens: septies enim [*]( 1 1. c. 38 4 lob. 10, 18 13 Esai. 53, 9. I Pefc. 2, 22 15 Mt. 11, 19 .17 Iob. 9, 24 19 Ioh. 18, 30 27 ProY. 24, 16 ) [*]( 5 poaendi eam ΒΟβ: poo. animam meam F et om. a 8 a om. BFOKZ1 producimur βν 9 deatantia Kl nos non 0: non rell. v 12 scribtum Z esaya 0 isaia Z1 profeta O farisaei FK farisei 0 13 nec βν 14 ista 0: om. p similitudinem OK1 20 eum tibi F 21 in tantum 0 22 blasf. I... K blasfemię 0 uindieauit K1 quisque 0 se esse 0§ 26 a culpa inmunes 0 27 scribtura Z, )

aliud enim est admittere mortale peccatum et aliud est cogitatione, quae peccato non caret, praeaeDiri, uel ignorantiae ant obliuionis errore aut facilitate otiosi sermonis offendere, aut ad punctum infidelitatis uitio interna theoria aliquid haesitare, ant subtili quadam cenodoxiae titillatione pulsari, aut necessitate naturae aliquantisper a summa perfectione reccidere. haec enim sunt septem lapsuum genera, in quibus licet uir sanctus nonnumquam cadat, tamen iustus esse non desinit: quae quamuis leuia uideantur ac pama, tamen faciunt eum sine peccato esse non posse. habet enim pro quibus cotidianam gerens paenitudinem et ueniam ueraciter debeat postulare et pro suis indesinenter orare peccatis dicens: dimitte nobis debita nostra.

et nt euidentissimis probemus exemplis et errasse nonnullos sanctorum et tamen a sua non discessisse iustitia, certe ille beatissimus et apostolorum eximius Petrus quid aliud credendus est fuisse quam sanctus, praesertim id temporis quo ei a domino dicebatur: beatus es, Simon Bar Iona, quia caro et sanguis non reuelauit tibi, sed pater meus qui est in caelis. et tibi dabo claues regni caelorum: et quodcumque ligaueris super terram, erit ligatum in caelis: et quodcumque solueris super terram, erit solutum et in caelis.

quid hac dominica laude praeclarius, quid hac potestate ac beatitudine potest [*]( 17 Mt. 6, 12 22 Mt. 16, 17 et 19 ) [*]( 1 resurget a 5 aliut BO est enim Zc 8 infidelitatis titio interaa BF: in fide 0 in fidei βν 11 reccidere F: reccedere B1 recedere B2Z2 recidere KZ1 descendere 0 12 lieet air sanctas BF: uir sanctns licet 0 sanctus licet β 14 facient BF 15 cottid. β 19 non discessisse a sna B 20 apostnloram Bl alins F 22 symon B 88 renelabit F1O . 24 in caelis est FO βν et Vulg. 26 ligatam et in β 27 et om. β (cf. cundem Matthaei locum Nest. III, 14). )

quid illo etiam tempore, numquid ruinam manifeste negandus est pertulisse, quo inminente persecutorum metu ter dominum negare conpulsus est? sed confestim paenitudine subsequente amarissimis lacrimis maculam tanti criminis abluendo sanctitatis atque iustitiae merita non amisit. de ipso igitur ac de eius similibus sanctis illud etiam quod per Dauid canitur debemus accipere: a domino gressus hominis diriguntur: et uiam eius uolet nimis. cum ceciderit iustus, non conturbabitur: quia dominus subponit manum suam.

cuius enim gressus a domino diriguntur, quid aliud potest esse quam iustus? et tamen de hoc ipso dicitur: cum ceciderit, non conlidetur. quid est. cum ceciderit, nisi (cum lapsum peccati alicuius incurrerit\' P non conlidetur, inquit, id est nequaquam diu obprimetur incursione peccati, sed licet ad praesens uideatur elisus, tamen diuino quod inplorat erectus auxilio celeri resurrectione stabilitatem iustitiae non amittet, uel etiamsi ad praesens per fragilitatem carnis amiserit, manus dominicae subpositione reparabit.

nec enim esse sanctus desinit post ruinam, qui cum se fiducia operum suorum [*]( 8 L c. 22 4 1. c. 23 10 cf. Mt. 26, 70 aqq. 14 Ps. 36, 28-24 ) [*]( .1 panlolmn β 2 mist. 0 utilitatis BFO utilitate Kl hvmanq Bl 3 obiaret F 4 ilico meretur 0 7 atque] et O 8 quid] quo β 9 quod Bl 13 meritum Oc 14 per] a βν 15 dirigentur B et Vvigata 16 nimis om. BF iustus om. βν conturbabitar BFO: conlidetur βν 17 quia) quoniam 0 18 quid] quo K1 21 inquid BFOIPZ id est om. BF .01 22 obpremetnr 01 opprimitur β 23 electus K 24 amittet r: amittit codd. c 26 dominica Z reparauit Kl 27 post ruinam desinit B)

Nam cum apostolus Paulus inaestimabilem abyssum puritatis resistentibus cogitationum aestibus penetrari ab homine non posse cognoscens diu uelut per profunda iactatus ante dixisset: non enim quod uolo facio bonum, sed quod odi malum, hoc ago, et rursum: si autem quod nolo, hoc facio, iam non ego operor illud sed quod habitat in me peccatum, et: condelector legi dei secundum interiorem hominem, uideo autem aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meae et captiuum me ducentem in lege peocati quae est in membris meis, omnino uel sua uel naturae ipsius fragilitate perspecta, tam inmensae altitudinis uastitate conterritus, ad tutissimum portum diuini confugit auxilii, et quasi de nauigii sui oneribus mortalitatis oppressi naturali infirmitate desperans ab eo cui inpossibile nihil est naufragiorum remedia deprecatur, cum quodam miserabili uociferans heiulatu: infelix ego homo: quis me liberabit de corpore mortis huius? statimque absolutionem, quam desperauit de inbecillitate naturae, de dei benignitate praesumpsit confidenter adiungens: gratia dei per Iesum Christum dominum nostrum. [*]( 3 Rora. 7, 24-25 9 1. c. 19 10 1. c. 90 12 1. c. 22-23 22 1. c. 24 25 1. c. 25 ) [*]( 1 peccatori F 3 liberauit BF 6 inextimabilein abigsam O 8 per] uel 0 12 condilector K1 lege F1 16 omnino] omni βν 17 pitspecta 0 nastitatem K1 18 et om. F 19 aanfragii BFO opprewi IPv. oppreeaus BFK2Z obpressas 0 20 diaperana Z 21 deprecatur BF: depipcamar 0 deposcit pv cf, XIII, 6, 4 22 eiulatu OK2Z liberauit BF 23 obsolut. F 24 ioueccillitate F inbicill. Z 25 confidenter adiuugens om. BF\' )

GEIDiiNVS: Multi hunc apostoli locum ita intellegi debere definiunt, ut hoc eum non ex sua, sed ex peccantium persona dixisse confirment, eorum scilicet qui uolentes semet ipsos a corporalibus inlecebris et uoluptatibus abstinere obstricti uitiis pristinis et oblectatione carnalium passionum captiuati semet ipsos cohibere non possunt, dum inolita consuetudine uitiorum uelut inmiti quadam tyrannidis dominatione depressi ad libertatem pudicitiae respirare non possunt. quomodo enim.

beato apostolo, quem ad summum perfectionis totius culmen certum est peruenisse, illud poterit conuenire quod dicit: non enim quod uolo facio bonum, sed quod odi malum, hoc ago, illud etiam quod subiungit: si autem quod nolo, hoc ago, iam non ego operor illud sed quod habi tat in me peccatum, nec non etiamhoc: condelector enim legi dei secundum interiorem hominem, uideo autem aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meae et captiuum me ducent in lege peccati quod est in membris meis?