Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Sane est etiam aliud quartum genus, quod nuper cernimus emersisse in his qui anachoretarum sibi specie atque imagine blandiuntur quique in primordiis suis feruore quodam breui coenobii perfectionem uidentur expetere, sed continuo tepefacti, dum pristinos mores ac uitia resecare contemnunt nec iugum humilitatis ac patientiae diutius sustinere contenti sunt subdique seniorum imperio dedignantur, separatas expetunt cellas ac solitarie sedere desiderant, ut ita. scilicet a nemine lacessiti patientes, mansueti uel humiles possint ab hominibus aestimari: quae institutio, immo tepor eos quos semel infecerit ad perfectionem numquam permittit accedere.

hoc enim modo non solum non absciduntur, uerum etiam in deterius eorum uitia [*]( 1 ut] ant F1 2 cottid. BFK tepor BF: tepor oibos RKv 4 pronintia BK inter BK: in BF 5 caeteram B F prouintiag B regiones BKv 6 catolicae F istat R1 7 habandare B 8 luci K1; luoii re0. 9 eum Xc (non 0) 10 deforimus scripei: defferemus B\' deferemus FO defferremus BIB deferrimus Kl deferremus K2vtebaida BlF tabaida 0 thebaide K\'v 11 adque B 12 armixiiae R1 relegati Bl: religati BxFB ligati ex legati K 18 uideremut B1R2 anachorit B FB, item infra 16 adque B 18 breui OBK: uerbi BF 19 contempnunt K\' 22 cellulas FO solitariae B1F1K1 solitarii ORК2v 24 inmo F quo B1 26 permittet B 26 non ( post solum)] nun. F abscidentur ORKv )

517
conualescunt, dum a nemine prouocata ut quoddam letale et intestinum uirus, quanto amplius celatum fuerit, tanto profundius serpens insanabilem morbum generat aegrotanti. pro reuerentia enim singularis cellae nullus iam uitia solitarii audet arguere, quae ille ignorari maluit quam curari. porro uirtutes non occultatione uitiorum, sed expugnatione pariuntur.

GERМANVS: Estne aliqua inter coenobium monasteriumque distantia, an utroque nomine res una censetur?

PIAMVN: Licet a nonnullis soleant indifferenter monasteria pro coenobiis appellari, tamen hoc interest, quod monasterium nomen est diuersorii, nihil amplius quam locum, id est habitaculum significans monachorum, coenobium uero etiam professionis ipsius qualitatem disciplinamque designat. et monasterium potest etiam unius monachi habitatio nominari, coenobium, nisi ubi plurimorum cohabitantium deget unita communio, non potest appellari. dicuntur sane monasteria etiam in quibus Sarabaitarum collegia conmorantur.

Quamobrem quoniam de optimo genere monachorum uideo uos professionis huius arripuisse principia, id est de Laudabili coenobiorum palaestra ad excelsa fastigia anachoreticae tendere disciplinae, humilitatis patientiaeque uirtutem, quam uos illic didicisse non dubito, uero sectamini cordis adfectu, non eam sicut quidam falsa humiliatione uerborum nec adfectata atque superflua in quibusdam officiis corporis inclinatione fingentes.

quod humilitatis figmentum abbas Sarapion quodam tempore eleganter inrisit. cum enim quidam ad eum summam sui abiectionem habitu ac uerbis praeferens aduenisset eumque senex secundum morem ut orationem colligeret hortaretur, ille nequaquam adnuens deprecanti tantis se subiciens adserebat flagitiis inuolutum, ut ne usum quidem [*]( 1 conualescent BKv (non 0) pronocati OR2Kv 5 ignorare BF curare BF: om. B 9 piamon RK indifferentur F\' 15 degit B v 16 uerba appellari (antem add. v) non poteat (вic!) ita OKv post coenobium extant 18 obtimo BOR 20 landibili F palestra eodd. anachorit. B 24 adque B corporib; F1 26 serapion B(?) R* eliganter K1 qum 0 )

518
huius communis aeris capere mereretur, paaihii quoque ipeins refugiens sessionem humi potius insidebat.

cum uere ad ablutionem pedum multo minus praebuisset adsensum, tam abbas Sarapion refectione transacta conlationis consuetudine prouocante monere eum benigne ac leniter coepit, ne otiosus ac uagus, praesertim iuuenis tam robustus, instabili leuitate per uniuersa discurreret, sed ut in cella sedens secundum regulam seniorum suo potius opere quam aliena mallet munificentia sustentari. quod ne apostolus Paulus incideret et quidem cum ei in euangelio laboranti haec praebitio merito deberetur, diebus tamen ac noctibus maluit operari, ut cotidianum uictum uel sibi uel his qui eidem ministrantes opus exercere non poterant suis manibus praepararet.

ad haec ille tanta est tristitia ac dolore suppletus, ut amaritudinem corde conceptam ne uultu quidem dissimulare potuerit. cui senex: hactenus, inquit, o fili, cunctis te facinorum ponderibus onerabus, non metuens ne confessione tam atrocium criminum notam existimationis incurreres: quid quaeso nunc est, quod ad simplicem admonitiunculam nostram, quae tamen in se non modo nullum obprobrium, sed etiam aedificationis habuit ac dilectionis adfectum, tanta te uideo indignatione permotum, ut eam ne uultu quidem occulere aut frontis serenitate dissimulare potueris? an fortasse illam dum te humilias expectabus a nostro ore sententiam: iustus accusator sui est in primordio sermonis?