Conlationes Patrum (Collationibus)

proinde est uera cordis humilit retinenda, quae non de affectata corporis atque uerborum, sed de intima mentis humiliatione descendit: quae tunc demum [*](9 cf. n Theas. 3, 8. Act. 20, 34 24 Prov. 18, 17 (LXX) ) [*]( 1 psiatii BF10 2 insedebat OR1K1 qum 0 uero BF: nero etiam ORKv 4 serapion BR2 5 eum] cum F 7 discarrere K set B resedens R1K1 residens OR2K2v 9 apostulus F. paulus apostolus Bc incederet B1F1OR1 10 equidem BF 11 operare F1 cottid. BK 16 actenus BFOK1 inquid FORK 17 confusione K trocium F 19 cinaSmonicnlam B 21 adfectum K: aff. reU. 23 humiliabus B\'Ox 25 uera est ORKv 26 ad- que R1 27 intimo K*. humilitatione. F discendit Rl )

GERMANVS: Quemadmodum adquiri uel retentari possit ista tranquillitas optamus agnoscere, ut, sicut indicto nobis silentio oris claustra praecludimus uerborumque licentiam cohercemus, ita etiam cordis lenitatem custodire possimus, quod nonnumquam etiam cum lingua refrenatur, intrinsecus tamen statum suae placiditatis amittit: et idcirco mansuetudinis bonum non alias tenere quempiam posse nisi remotione cellae ac solitario putamus habitaculo.

PIAMVN: Patientia uera atque tranquillitas absque profunda cordis humilitate nec adquiritur nec tenetur: quae si de hoc fonte descenderit, nec beneficio cellae nec perfugio solitudinis indigebit. non enim patrocinium cuiusquam rei extrinsecus quaerit, quae humilitatis, id est generatricis atque custodis suae intrinsecus uirtute fulcitur. ceterum si mouemur ab aliquo lacessiti, certum est non esse in nobis humilitatis fundamenta firmiter stabilita, et ideo ad incursum uel exiguae tempestatis aedificium nostrum ruinosa commotione concutitur. non enim esset laudabilis nec admiranda patientia, si nullis inimicorum iaculis inpetita tranquillitatis propositum retentaret, sed in eo est praeclara atque gloriosa, quod inruentibus in se temptationum procellis immobilis perseuerat.

nam in quo uexari frangique aduersitatibus creditur, in eo potius, roboratur, et in eo magis acuitur, in quo putatur obtundi. a passionibus enim ae sustentatione patientiam dici nullus ignorat, ideoque [*]( 1 qum 0 I ab alii. ORKv alio] aliis Kv (non 0) 3 eibi om. OKv 4 apiritua BFB: cordiB OKv cf. spiritus tepore H, 2, 4 tolerarit B\'r: toleraret F tolerauerit B2RKc toleraberit 0 5 quemammodum B retentari B\': retineri rell. υ8 coercomus Kv. 9 quod) que B* qum 0 11 quampiam tenere 0 18 adque B 15 ditceaderit Bl 17 quaeret M adque B 18 castodiii F fulgetur Fl 19 alio 0 24 adque B t5 temptiouum F )

cum ergo quis uictus iniuria iracundiae igne succenditur, non causa peccati eius acerbitas inlatae contumeliae extitisse credenda est, sed potius manifestatio infirmitatis occultae, secundum illam parabolam domini saluatoris quam de duabus domibus ponit, una quae fundata erat super petram et alia quae super harenam, quibus aequaliter dicit pluuiarum ac fluminum uel tempestatum turbines inruisse: sed illam quae in petrae soliditate fundata nihil penitus detrimenti ex illa tam uiolenta conlisione sensisse, quae uero in harenarum pendula mobilitate constructa est statim fuisse conlapsam. quam utique apparet non propterea conruisse, quia imbrium uel torrentum inundatione pulsata, sed quia super harenam inprudenter extructa est.

non enim in hoc differt a peccatore nir sanctns, quia non similiter et ipse temptetur, sed quia hic etiam magnainpugnatione non uincitur, ille autem etiam parua temptatione superatur. neque enim esset ut diximus iusti alicuius uiri laudabilis fortitudo, si uinceret intemptatus, cum utique locum. uictoria habere non possit absque aduersitate certaminum. [*]( 8 Prov. 16, 32 (LXX) 5 1. c. 14, 29 (LXX) 10 cf. Mt 7, 24 aqq. ) [*]( 2 tolerarit B1: tolerauerit rell. v cf. cap. 11,5 8 a BF: ita et a 0 ita a RKv aolomone B salamone K 4 forte FOR1K1: forti B (?) R2K2 cf. XII, 6, 6 capiente K: capienti B capiet F OB 5 longanimis OBx enim om. ORKv cf. XVI, 27, 6 6 pusillanimis Bv qum 0 7 igni B suBcenditnr F 8 aceraitas BlF exstitisse K 10 parabulam B 11 nna 0: unam rell. aliam codd. 12 arenam BOR1K1 13 illa F 14 fundata B1FRK: fundata est B20v tua detrimenti] hic incipit Z 15 arenarum B1FOR1KlZ 17 quia] quod in rae. m. 2 B: om. F ymbrium B 18 pulsata OBfI: pnlaatam B1 F pulsata ait B* arenam B1KlZ arena 0 structa β )

secundum apostolum quoque Paulum uirtus non in otio atque deliciis, sed in infirmitate perficitur. ecce enim, inquit, dedi te hodie in ciuitatem munitam, et in columnam ferream, et in murum aereum, super omnem terram, regibus Iuda, et principibus eius, et sacerdotibus eius, et omni populo terrae. et bellabunt aduersum te, et non praeualebunt: quia ego tecum sum, ait dominus, ut eruam te.

Huius ergo patientiae uolo uobis duo saltim exempla proponere: unum religiosae cuiusdam feminae, quae patientiae uirtutem tanta auiditate sectata est, ut non solum temptationum non uitaret incursus, sed etiam occasiones molestiarum sibimet procuraret, quibus frequentius instigata non cederet. haec namque cum Alexandriae conmaneret essetque non obscuris orta maioribus atque in domo quae sibi fuerat a parentibus derelicta religiose domino deseruiret, ueniens ad beatae memoriae episcopum Athanasium precabatur, ut aliquam sibi alendam uiduam daret, quae ecclesiasticis sumptibus pascebatur.