Conlationes Patrum (Collationibus)

cum quo sntem herrore proferenda est illa sententia Diogenis? factum enim, quod philosophos mundi huius uelut quiddam memorabile proferre non puduit, neque dici a nobis sine uerecundia neque audiri potest. nam cuidam in adulterii crimine puniendo, ut ferunt, ait: to δωϱεὰν πωλοὶμενον ϑανάτω̢ μὴ ἀγόϱαζε, id est : quod [*](1 cf. Eph. 5, 3 8 ? 23 ? ) [*](2 habuerint T1 MepikIIN II MepiKIAN T mericen 0 3 a eoitu) coitus T 5 opera II1 6 nee] ne T 7 erobnit II1 8 quidem 2 ομμaττaεpωτoγ S OMMATIapaepacroy II ΟΜΜΑΤΛepΛcroy T 9 hoc] id 0 oculo II2 10 ultum ire scripsi: ultu ire ZO magistram uellent alam II1 magistro nellent uindicare II1 vellent nltoiri Υ a m. 2 11 indignatione Π1O 12 ΤΤωycωcτωιpoιeι- Myωpexωae Z naycacee eraipoi eΜιΓap - eττeχuiЈae II ΠΔyccAcΘe eτ- AIpoi eιΜι ΓΔp eΠeχω Ae T Corruptissime 0 15 cum consummationem Π 18 cumque Π1 horrorem Π2 19 dyogesis 2 20 philosophus 0 uelud T 21 puduit] potuit II 28 aωpωιωc S Δωpaι. ac II AwpeAc T ΤιωΛοyMeNON T |ΓuιaoyMONON ccιΝ- τωΜΝΠ (id est ιγωαουμσνον σαντωμν =» πωλουμενον ϑανατω μη) corruptius 0)

Et idcirco licet in multis, immo in omnibus possit ostendi semper auxilio dei homines indigere nec aliquid humanam fragilitatem quod ad salutem pertinet per se solam, id eat sine adiutorio dei posse perficere, in nullo tamen eaidentius quam in adquisitione atque custodia castitatis ostenditur. ut enim tantisper de integritatis eius difficultate disputatio differatur, de instrumentis eius breuiter interim disputemus.

quis praeualeat quaeso quamuis feruens spiritu uel squalorem solitudinis uel sicci panis non dicam cotidianam esuriem, sed ipsam saturitatem nulla hominum laude suffultus suis uiribus sustinere? quis aquae perpetuam sitim sine domini consolatione tolerare illumque dulcem ac delectabilem matutinum soporem humanis fraudare oculis et intra terminos horarum quattuor omnem quietis refectionem iugi possit lege concludere? quis indesinentem lectionis instantiam, quis inremissam operis sedulitatem nullum praesentis lucri comnodum captans absque gratia dei explere sufficiat?

quae omnia sicut desiderari a nobis iugiter absque diuina inspiratione non possunt, ita nec perfici quidem sine eius auxilio ullatenus queunt. et ut haec eadem non solum probata nobis experientiae disciplina, sed etiam certis indiciis et argumentis manifestiora reddamus, nonne in multis quae utiliter optamus inplere, cum desiderii plenus ardor ac uoluntas perfecta non desit, interpellans quaecumque fragilitas cassat uota concepta [*](22 quae omnia... 25 ullatenus queunt] Prosper 2, 3 ) [*](1 emes 2: cf. Indic. s. u. non uere ΣΠΥ 4 nisi] sine Π dei gratiae T eis T 9 tam X 10 atque] ad II 11 defficult. Π1 14 cott. T 15 esuri∗∗em Π (ent eras.) 17 dei T toleraret T 19 terminas Π1 20 posset T 24 nec ΣΟ2 ϕ Pr.: ne* Υ (m. 1) ne ΠΟ1v 26 hac Σ 27 manifestiore Π1 29 fragilitatis Π)

ut praetermittam quod ne tunc quidem, cum omnino nulla nos arcet infirmitas, facultas uniuersa quae uolumus peragendi nostrae subiacet potestati. nam neque remotionis silentium nec districtionem ieiuniorum nec lectionis instantiam etiam illo quo possumus tempore pro nostro arbitrio retentamus, sed quibusdam occurrentibus causis etiam inuitissimi frequenter retrahimur a salutaribus institutis, ita ut uel loci uel temporis copiam, in quo haec exercere possimus, necesse sit nos a domino deprecari.

nec sufficere nobis id quod possumus certum est, nisi etiam oportunitas peragendi ea\' quae nobis utique possibilia sunt a domino tribuatur (de quibus et apostolus quoniam uoluimus, inquit, uenire ad uos et semel et iterum, et inpediuit DOS Satanas), ita ut nonnumquam nos etiam utiliter ab istis spiritalibus sentiamus studiis auocari, ut, dum nolentibus nobis interrumpitur nostri cursus intentio at infirmitati carnis aliquid relaxamus, etiam inuiti ad salutarem perseuerantiam reseruemur. de qua dispensatione dei simile aliquid beatus apostolus propter quod, inquit, ter dominum rogaui ut discederet a me. et dixit mihi: sufficit tibi gratia mea: nam uirtus in infirmitate perficitur, et iterum: quid enim oremus secundum quod oportet nescimus.

Propositum namque dei, quo non ob hoc hominem fecerat ut periret, sed ut in perpetuum uiueret, manet inmobile. [*]( 16 I Thess. 2, 18 23 II Cor. 12, 8-9 26 Rom. 8, 26 ) [*]( 3 desiderant T 6 ue] nec TO areet II1 post infirmitas II in marg. m. 1 addit: et 8 destrictionem ΠΟ2 destrictionis Π1 districtiones Π2 destructionem O1 10 pro] ipso S 12 locis 2 13 depraecare ex depraecari 2 m. 1 16 apostulus Π1 17 inquid 0 et ante semel om. T 23 inquid 0 27 oporieat Υ1 ill28 quod SO 29 inmobilem Σ(O). )

et non mentitur, cum obtestatione definiens: uiuo ego, dicit dominus deus: quia nolo mortem inpii, sed ut conuertatur a uia sua, et uiuat. qui enim ut pereat unus ex pusillis non habet uoluntatem, quomodo sine ingenti sacrilegio putandus est non uniuersaliter omnes, sed quosdam saluos fieri uelle pro omnibus? ergo quicumque pereunt, contra illius pereunt uoluntatem, ita eo contra unumquemque eorum cotidie proclamante: conuertimini a uiis uestris pessimis: et quare morimini domus Israhel? et iterum: quotiens uolui congregare filios tuos, sicut gallina congregat pullos suos sub alas suas, et noluisti. et: quare, inquit, auersus est populus iste in Hierusalem auersione contentiosa? indurauerunt facies suas, noluerunt reuerti. praesto est ergo cotidie Christi gratia.

, quae, dum uult omnes homines saluos fieri et ad agnitionem ueritatis uenire, cunctos absque ulla [*]( 4 I Tim. 2, 4 6 Mt. 18, 14 8 II Reg. 14, 14 11 Esecb. 33, 11 17 L c. 19 Mt. 23, 37 21 Hierem. 8, 5 23 Hierem. 5, 3 25 I Tim. 2, 4 ) [*]( 3 cordis nostri TO excusserit T, sed ss in ras., et v 6 inquid ΠΟ patrum Π1 7 pos∗illis Π1 8 inquid 0 12 nolo mortem] non solumorte Π1 non uolo mortS Π2 13 qui enim... 15 pro omnibus om. 2 fort. recte 15 pro] ei T 16 nolnntate 2 17 eo] e II et 0: om. T cott. T proclamantem ΣΥ2O 18 post uestris in 2 a erasum est monemini ΠΥΟv 19 israel I Րrh̃ł 0 ut solet 20 tuus Π2 22 inquid ΠΟ 28 auertione 2 suas et T 24 cott. T. ) [*]( !XIU. Cass. 2. ) [*]( 24 )