Liber de Divinis Scripturis sive Speculum quod fertur S. Augustini

CV. ADSVMENDA ARMA SPIRITALIA CONTRA NEQVITIAS SPIRITALES.

In deuteronomio: Si autem exieris conmittere bellum aduersos inimicos tuos, et custodies te ab omni re mala. Item apostolus ad romanos: Igitur non regnet peccatum

[*](: Non andierunt uocem substantiae domini. Item ibi: Si stetissent in substantia mea usque aduentiombus suis. CV. ASSVMENDA ARMA SPIRITALIA CONTRA NEQVITIAS SPIRI- TALES. In deutero nom. cap. LXXII: Quando egressus fueris aduersus hostes tuos in pugnam, custodies te ab omni rem mala. Ad romanos cap XVI: Non ergo regnet peccatum in uestro )[*](Et non audierunt uocem possidentis: a uolucre caeli usque ad pecora transmigrauerunt et recesserunt. Item cap. : Quis enim adfuit in consilio domini et uidit et audiuit sermonem eius? quis considerauit uerbum illius et audiuit? Item ibi cap. : Si stetissent in consilio meo usque auertissem utique eos a uia sua mala et a pessimis cogitationibus suis. CV. ADSVMENDA ARMA SPIRITALIA CONTRA NEQVITIAS SPIRI- TALES. In deuteronomio cap. XII: Quando egressus fueris aduersus hostes tuos in pugnam, custodies te ab omni re mala. Ad romanos cap. VII: Non ergo regnet peccatum in uestro mortali )

[*]( 2 Hier. 28, 18 4 ib. 22 10 Dent. 28, 9 12 Bom. 6, 12 et 18 )[*]( 2 uerba Item — Quoniam quia — audioit Item illic om. V (lacuna est 8 litterarum) illic] in hieremia (iher- C) MLG S uerba substantia domini e. u. u. e. q. a. p. e. a. Item i Si stetissent in om. 8 substantiam MLC dei M uerbo ML 4 illic k scripsi: ubi supra MVLC 6 aduentionibus S, fnaduentionibus (in munio corr.) V 8 assumenda MVLC 9 denteronomium MC 10 et om. MVLC 11 Item a. ad romanos om. V m lac. apostolns om. MLC )

in uestro mortali corpore, at obaudiatis ei. sed neque exhibeatis membra uestra arma iniquitatis peccato, sed exhibete uos deo tamquam ex mortuis uiuentes et membra uestra arma iustitiae deo. Item ad corinthios II: In carne enim ambulantes non secundum carnem militamus — arma enim militiae nostrae non carnalia, sed potentia deo ad destructionem munitionum —, consilia destruentes et omnem exaJtationem extollentem se aduersus scientiam dei, in captiuitatem redigentes omnem cogitationem, in obsequium christi perducentes. Item ad ephesios: De cetero confortamini in domino et in potestate uirtutis eius. induite uos arma dei, ut possitis resistere aduersus insidias diaboli: quoniam non est uobis conluctatio aduersus carnem et sanguinem, sed aduersus potestates, aduersus huius mundi rectores tenebrarum harum, aduersus spiritalia nequitiae in caelestibus. propterea induite uos arma dei, ut possitis resistere in die malo, et in omnibus perfecti estote, praecincti lumbos uestros in ueritate et induti loricam iustitiae et calciati pedes in praeparatione euangelii pacis, in omnibus adsumentes scutum fidei,

[*]( mortali corpore. Ad corinthios n cap. : In carne enim ambulantes non secundum carnem militamus usque obsequium christi perducere. Ad efesios cap. XXX: De cetero, fratres, confortamini in domino et in potentia uirtutis eius usque in omni )[*]( corpore usque et membra uestra arma iustitiae deo. Ad corinthios II cap. XI: In carne enim ambulantes usque omnem intellectum in obsequium christi et in promptu habentes. Ad ephesios cap. VIII: De cetero, fratres, confortamini in domino et in potentia uirtutis eius usque uigilantes in omni instantia et )

[*]( 4 n Cor. 10, 3—5 10 Ephes. 6, 10-18 )[*]( k 1 exibeatis S exibeatis et exibete VL 4 Item — In carne — 633, 5 sanctis om. V 6 distractionem 8 destraendam munitionem C 7 distroentes 8 exaltationem S: altitudinem ML Cv 8 se] sed S 10 ęfesios S, effesios L 11 potentia (-am L) MLCv 12 diabnli S quoniam Sv: quia MLC 18 nobis C 17 estote S: stare. estote MLC, στη̃ναι. στη̃τε obv, stare. state ergo v 18 induite L pparationem M 19 euuangelii S assumentes MLC )

in quo possitis omnia iacula candentia nequissimi extinguere, et galeam salutis et gladium spiritus, quod est uerbum dei, per omnem orationem et obsecrationem orantes in omni tempore in spiritu, et in ipaum uigilantes semper in omni oratione pro omnibus sanctis. Item ad thessalonicenses I: Non dormiamus, sed uigilemus et sobrii simus. nam qui dormiunt nocte dormiunt, et qui inebriantur nocte ebrii sunt. nos autem cum diei simus, sobrii simus, induti loricam fidei et caritatis et galeam spem salutis. quoniam non posuit nos deus in iram, sed in adquisitionem salutis per dominum nostrum iesum christum, qui mortuus est pro nobis, ut siue uigilemus siue dormiamus simul cum illo uiuamus.

CVI. PACIENDVM PRIVS ET SIC DOCENDVM.

In euangelio secundum matthaeum: Quicumque soluerit ex mandatis istis minimis et sic docuerit homines,

[*](oratione pro omnibus sanctis. Ad tesalonicenses I cap. XVIIII: Igitur non dormiamus sicut et ceteri usque siue uigilemus siue dormiamus simul cum illo uiuamus. CVI. FACIENDVM PRIVS ET SIC DOCENDVM. In euangelio s ecundum matheum cap. IllI: Quicumque ergo soluerit unum ei )[*](obsecratione pro omnibus sanctis. Ad thessalonicenses I cap. VI: Igitur non dormiamus sicut ceteri, sed uigilemus et sobrii simus (i ex u) usque simul cum illo uiuamus. CVI. FACIENDVM PRIVS ET SIC DOCENDVM. Secundum matheum cap. IIII: Qui enim soluerit unum de mandatis istis )

[*]( 5 I Thess. 5, 6-10 15 Matth. 5, 19 )[*]( 1 in ante quo om. C iacula candentia neqiussimi S: iacula maligni ignita ML, inimici iaeula ignita C, tela nequissimi ignea v extinqaere S 4 ipso MLCv 5 tessalonicenses S, thesal- M, thesol V prima M, om. VLC subrii S 7 inaebriantor SM, inebriabuntor V1 note S autem om.. MLC qui diei (dei V1) sumus MVLCv 8 sobrii simus om. S lorigam S « 9 spem MVLCv: et spem S 10 adquifiitionem MVLC, aquissitionem 8 14 dicendum SC 15 euuangt secd matth; S 16 non eolnerit S, enim solnerit Mai (SabJ )

minimus uocabitur in regno caelorum: qui autem fecerit et sic docuerit, magnus uocabitur in regno caelorum. Item illic: Non omnis qui mihi dicit: domine, domine, intrabit in regno caelorum, sed qui facit uoluntatem patris mei, qui est in caelis, ipse intrabit in regno caelorum. Item ad romanos: Non enim auditores legis iusti sunt aput deum, sed qui faciunt legem iustificabuntur aput deum. Item ad corinthios I: Ego igitor sic curro, non quasi in incertum, sic pugno, non quasi aerem caedens, sed liuidum facio corpus meum et seruituti subicio, ne dum aliis praedicauerim, ipse reprobus efficiar. Item ad romanos: Propterea iaexeuaa-

[*]( mandatis istis minimis ot sic docuerit homines. Item cap. : Non omnis qui dicit mihi: domine, domine, intrauit in regnum caelorum. Ad romanos cap. VI: Non enim auditores legis iusti sunt apud deum, sed factores legis iustificabuntur. Ad corinthios I cap. XLIII: Ego igitur sic curro non quasi in incertum. Ad romanos cap. VI: Propter quod inexcusabilis eers o homo, nsque existimes, quia effugies iudicium dei. )[*]( minimis nsque hic magnus uocabitur in regno caelorum. Item cap. VI: Non omnis qui dicit mihi: domine, domine, nsque ipse intrabit in regnum caelorum. Ad romanos cap. II: Propter quod inexcusabilis, o homo, usque et facis ea, quia tu effugies iudicium dei. Item illic cap. III : Non enim auditores legis iusti sunt apud deum, sed factores legis iustificabuntur. Ad corinthios I cap. X: Ego igitur sic curro, non quasi in incertum nsque ipse reprobus efficiar. )

[*]( 3 Matth. 7, 21 6 Rom. 2, 18 8 I Cor. 9, 26 et 27 11 Rom. 2, 1—3-)[*]( S ubi supra MVLC dicit mihi MVLOv 4 regno SM: regnum VLCv (bis) 5 Item — Non — Ego — efficiar Item om. V 7 qui faciunt legem S: factores legis MLOv aput deum alt. om. MLCv 9 caedene SM: uerberans LCv liaidum facio S: snbingans MLC, castigo v, ύπωπιάξω 10 seruitutis sabicio S, seruitnti redigo MLC, in seruitutem redigo v, δουλαγωγω̄ne 8: ne forte MLCo, μή πως, cf. cap. CX cum (dum S) aliis praedicanerim Sv: aliis praedicans MLC, άλλοις χɳρύξας11 efficiar Sv: inneniar MLC, γένωμαι )

bilis es, homo omnis qui iudicas: in quo enim de alio iudicas. te ipsum damnas: eadem enim agis qui iudicas. scimus autem quia iudicium dei est secundum ueritatem in eos qui talia agunt. aestimas autem hoc, homo, tu qui iudicas de his qui talia agunt et facis ea, quia tu effugies iudicium dei?

CVII. NON HABENDAM SPEM IN HOMINE.

In psalmo CXVII: Bonum est sperare in domino quam sperare in homine: bonum est confidere in domino quam confidere in principibus. Item in psalmo CXLV: Nolite 01aonfidere in principibus, neque in filiis hominum, quibus non est salus. Item in hieremia propheta: Maledictus homo, qui spem habet in homine, et confirmauerit carnem, brachii sui, et a deo recesserit cor eius. Item illic: Qui confidunt

[*](CVII. NON HABENDAM SPEM IN HOMINEM. In psalmo CXVII: Bonum est sperare in domino quam sperare in homine. In CXLV: Nolite confidere in principibus. In hieremia cap. : Maledictus homo, qui spem habet in homine. Item ibi: Qui confidunt )[*](CVII. NON HABENDAM SPEM IN HOMINE. In psalmo CXVII*: Bonum est sperare in domino usque confidere in principibus. Item in psalmo CXLV: Nolite confidere in principibus. In hieremia cap. : Maledictus homo, qui confidit in homine usque et a domino recedit cor eius. Item illic cap. : Qui )

[*]( . 8 Ps. 117, 8 et 9 10 Ps. 145, 2 et 3 12 Hierem. 17, 5 14 Ps. 52 (58), 6 )[*](1 o homo MVLCv de aKo iudicas S: alium iud. MVLG, indicaa alterum v, ϰοιυΕLς τὸv έτρου 2 condemnas (condempn- MVC) MVLCv qui iudicas S: quae iudicas MVLCv, o ϰριυωυ 3 quoniam MVLCv 4 aestimas S: exstimas M, existimas VL Cv o homo MVLCv tu S: om. MVLOv de his] eos v 5 et facis ea om. MVLC 7 hominem MV 8 CXVI S, CXVIII V 10 princtpee MV 11 nec MVLC in quibus Cv 18 spem suam C . brachium suumV2v 14 domino MVLCv Item—Qui—Yae—Timor—caritate om. V illic S, ubi supra MLC qui ..] Ps. :52, 6 (ὀστα̃) ἀvϑρωπαρέσϰωv,ϰατɳσχύνϑɳσανõτι6 Вo- ἐξουδέv∞σεν αὐτούς)

in homine, maledicti sunt, quoniam deus nihil fecit illos.

Item in michaea propheta: Vae, ultiones enim tuae uenerunt, nunc erunt probationes eorum. nolite fidere in amicis, neque speretis in ducibus. Item ichannes apostolus: Timor non est in caritate, sed perfecta caritas foras mittit timorem: quoniam timor poenam habet, qui autem timet non est perfectus in caritate.

CVIII. CONSOLANDOS LVGENTES VEL VISITANDOS INFIRMOS.

In ecclesiastico: Non desis plorantibus in conrogatione1 et cum lugentibus ambula. non pigriteris uisitare infirmum: ei his enim in dilectione firmaberis. Item apostolus ad romanos: Gaudere cum gaudentibus, flere cum flentibus: id ipsum inuicem sentientes.

[*]( in homine, maledicti sunt, quia deus nihil fecit illos. In michea cap. : Vae, ultiones enim tuae uenerunt: probationes eorum. CVIII. CONSOLANDOS LVGENTES VEL VISITANDOS INFIRMOS. Non desis plorantibus in conrogatione et cum lugentibus ambula. Ad romanos cap. XXXVIIII: Gaudere cum gaudentibus, flere eam flentibus, in id ipsum innioem sustinentes. )[*]( confidunt in homine, maledicti sunt, quia deus nihil fecit illos. In michea cap. : Visitatio tua uenit: nunc erit uastitas eorum, nolite credere amico et nolite confidere in duce. )

[*]((deest cap. CVIII in μ))[*]( 2 Mich. 7, 4 et 5 5 I Ioh. 4, 18 10 Eccli 7, 34 et S5 (88 et 89) 18 Rom. 12, 15 et 16 )[*](1 quia MLC ez nihilo L 2 michea SMLC 3 nunc erant om. MLC 4 Item — Timor — cwitate om. MLC iobannis S 9 consulendos S vel] et C 12 firmnaueris MV apost om. MVLC ut solent 14 sentientes SV2Lv: sostinientes MV1C )