Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

Eodem tempore scripsi etiam libros quaestionum de libris eisdem diuinis septem, quos ideo appellare sic uolui, quia, quae ibi disputantur, magis quaerenda proposui quam [*]( 6 Locat. I, 18 Gen. 6, 22. 7, 5 9 Gen. 1, 15 sq. 1, 24 sq. ) [*]( 1 cognita EI delucescunt BHQlSV, dilucescent P quod] quę ut (nt del. m. 2) C cognuBcenda 01 2 loquutionum EHP1, locutionis Q locutionum genera B 3 eas quae D 4 praesentes scripsi, presentis C1D1R, leges B, legentia cet. v apperiat EGPR loquutiones EHpl, locutionis C1D1Ra gesi HI 6 libro om. N posui om. BGl scribtum HM esse] e B 7 quae C1D1 (cf. script. optt:mi cod. 0 Quaest. in Heptat. II, 100), quaecumque cet. v praecipit H dominus] om. B, deus E, dñs ds R 8 eamque D2 in ras., quae Dl loquutionem EHP1. locutione Dl dixi esse] dixisse EH simili mei C1D1 condicione 0, conditionem D1, conditione cet. 9 quam (postea om.) B et om. H factum est BFGNQS 10 omni modo] omnino B similem CD1V1 idem Ea 11 denique (i in ras.) M, deniquae D ubi 02 s. l. etiam ibi F loquutio EHP1 13 scribturarum H 14 LXXI 01, om. BFPQ, LV v 15 questionum C liberi 01, liber E1 septimus El 16 eo E etiam scripsi F, scripsi (om. etiam) NQ libro C1D1 quaescionum Dl 17 quos ideo quos ideo CD ideo] idem P sic appellare Fla ** 18 quae D1ER, quae C, ea quae cet. v ibi om. H )

192
quaesita dissolui, quamuis multo plura in eis mihi uideantur ita pertractata, ut possint etiam soluta et exposita non inmerito iudicari. Regnorum quoque libros eodem modo iam considerare coeperamus, sed non multum progressi in alia, quae magis urguebant, animum intendimus.

In primo autem libro, ubi agitur de uirgis uariatis, quas ponebat Iacob in aqua, ut in conceptu positae oues eas uiderent, cum biberent, et uarios fetus parerent, non bene a nobis exposita est causa, cur iterum concipientibus non ponebat, id est cum alios fetus conciperent, sed in priore conceptu. nam quaestionis alterius expositio, ubi quaeritur, cur dixerit socero suo Iacob: decepisti mercedem em meam decem agnabus, satis ueraciter enodata demonstrat istam, sicut solui debuit, non solutam.

In tertio quoque libro, ubi de summo agitur sacerdote,[*]( ,(2) ) quomodo creabat filios, cum haberet necessitatem bis dies ingredi in sancta sanctorum, ubi erat altare incensi, ad [*]( 6 Quaest. in Heptat. J, 93 7 Gen. 30, 37 sqq. 11 Quaest. in Heptat. I, 95 12 Gen. 31, 41 15 Quaest. in Heptat. III, 82. cf. 85 ) [*]( 1 multa G pluri Dl 2 possit R, posuit Et et add. D2 8. l. 3 quoquae D modo om. Q, (mo) do iam con(siderare) G2 s. l. et in ras. 4 ceperam; 01 multo OPa 5 urgebant FHMOQ, arguebant B 6 ubi om. C de uirgis uariatis ubi agitur Rl 7 iacob (c ex i) E aquam CR 8 bibent C1D1 uaries G1S1 foetus GN, fetos C1DIH pararent El, ponerent V 9 posita M (11) quur C1D1EH 10 alio Dl foetus M, fetos C1D1P1, foetos G conceperent OlD in priore in H conceptu* 0 11 exposicio 01, exposito El 12 decepisti ODER. et decepisti cet. v meam om. B, suā meam H decim 01 13 agnabus] uicibus R enotata El, enodatam V demonstrat. (t m. 2 in ras.) 0, demonstratur BF demonstrat istam (t istam m. 2 in ras.) D sicut om. BFl 14 solui om. B soluta Y, satutē El 15 quoquae Dl sacerdotem C1D1 16 comodo C1D1 pcreabat (p add. m. 2, b ex u) C, procreabat B habere C1D1 necessitat: C die] om. El, diei BC1G1S1, in die E2G2S2Vv 17 erant El )

193
offerendum incensum mane et uespera, quo non posset, sicut lex dicit, inmundus intrare, et eadem lex dicat inmundum fieri hominem etiam ex concubitu coniugali, quem iubet quidem lauari aqua, sed et lotum dicit inmundum esse usque ad uesperam - unde dixi consequens fuisse, ut aut continens esset, aut diebus aliquibus intermitteretur incensum - non uidi non fuisse consequens. potest enim sic intellegi, quod scriptum est: inmundus erit usque ad uesperam, ut per ipsam uesperam iam non esset inmundus, sed usque ad ipsam, ut uespertino iam tempore incensum mundus offerret, cum propter creandos filios post matutinum incensum mixtus esset uxori.

itemque ubi quaesitum est, quomodo prohibitus esset super funus patris summus sacerdos intrare, cum eum fieri sacerdotem, quando unus erat, nisi post mortem sacerdotis patris non oporteret, dixi propter hoc necesse fuisse nondum sepulto patre statim post eius mortem filium eius constitui, qui succederet patri, propter etiam continuationis incensum, quod bis in die necesse erat offerri, qui sacerdos super mortem nondum sepulti patris prohibetur intrare. sed parum adtendi potuisse hoc [*]( 1 Ex. 30, 7 sq. 4 Leu. 15, 16 12 Leu. 21, 11 15 Quaest. in Heptat. III, 83 ) [*]( 1 uesperam M, uespere BE2FGNPQa, uesperi V possit BFGMNS sicut om. Fl 2 dicat lex BFGN 3 ex] et E1 concuuitu C1 iubet ex nubit S2 4 labari 81 et add. D s. l. latam C1D1, locum M 6 esse Et 7 non om. BFGNQ1Sa, del. D2 potest (pr. t in ras. m. 2) C 8 erat G ut-uesperam om. El perJ post D2E2Q2OPa 9 essed Dl sed E2 s. 1. ut] et a 10 mondus D\' otferit C1D1, offeret R. offerat D2 11 creandus 01 filius C1D1 12 item quae D ibi a comodo Dl proibitus D est D2 super] per H 13 funus ex fanus E2 summus (os R) sacerdos CDEQ2R, summus Q1, sacerdos summus eet. v 14 unus] ius R erat unus Q patres SI 15 fuitsse F, fuisset QI nondum] non de S 16 statum QI mortem eius BE filius QI succederet] sua ederet R 17 patri (ri in ras.) M etiam propter DzPQa continuacionis 01 18 necessa H sacerdus 01 mortem ex montem C2D? 19 prohiberetur 02 ) [*]( XXXVI Aug. sectio I pars 2. ) [*]( 13 )

194
praecipi magis propter illos, qui futuri fuerant summi sacerdotes non patribus summis sacerdotibus succedentes, sed tamen ex filiis, id eat ex posteris Aaron, si forte summus sacerdos aut filios non haberet aut ita reprobos haberet, ut nullus eorum patri deberet succedere, sicut Samuhel summo sacerdoti Heli successit, cum sacerdotis filius ipse non esset, sed tamen ex filiis, hoc est ex posteris esset Aaron.

De latrone etiam, cui dictum est: hodie mecum eris [*]( (3)) in paradiso, quod non fuerit uisibiliter baptizatus, quasi certum posui, cum sit incertum magisque illum baptizatum fuisse credendum sit, sicut ego quoque alibi postea disputaui.

item quod in quinto libro dixi, ubi commemorantur matres in generationibus euangelicis, non eas positas nisi. cum patribus, uerum est quidem, sed ad rem, de qua agebatur, non pertinet. agebatur autem de his, qui ducebant fratrum uel propinquorum coniuges eorum, qui sine filiis defuncti essent, propter duos patres Ioseph, quorum alterum Matheus commemorat, alterum Lucas. de qua quaestione diligenter in hoc opere [*]( 5 I Regn. 1, 3 sqq. 6 I Regn. 3, 1 sqq. 7 Retract. II, 69, 3 8 Luc. 23, 43 10 Quaest. in Heptat. III, 84 (p. 305, 24) 11 Retract. I, 25, 63 13 Quaest. in Heptat. V, 46 (p. 406, 24) ) [*]( 1 praecepi C1DM, praecipe H futuri futuri CD fuerant (n in ras.) M, erant BGtH 2 summis] summi GNS succedentes (s in ras. m. 2) C, succedentibus BF 3 Aaron] eorum a in mg. 4 sacerdus C1D1 aut-succedere om. SI aut om. El reprobus C1D1E1 5 succederet H samuel BFQRV summu 01 sacerdoti summo E 6 successerit V filius] illius B 7 ex filiis om. R filiis] f. ipse non Q hoc-posteris om. Ql 8 latronem (e ex u corr.) C, latrone. D odie Sl 9 paradyso FGPB baptizatus (a alt. in ras.) G 10 post posui ras. 4 litt. V magisquae D ille H 11 fuisset Et sit] est H, fuit B 12 libro quinto F 14 est] et H ad p2 in ras. de E2 s. l. quo Gl agebat F non-agebatur om. EI 15 iiB m que El docebant C1D1, agebant H fratrem 81 16 coniuges] continges H, oxores V filius EI 17 quorum D2 in ras., corum Ot, quarum El 18 alteram D\' Lucas om. H qua om. E )

195
disserui, cum retractaremus opus nostrum contra Faustum Manicheum.

Hoc opus sic incipit: Cum scripturas sanctas, quae appellantur canonicae.