Retractationum
Augustine
Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.
item quod dixi de his, qui subueniunt indigentibus, quia misericordes uocantur, etiam si sapientes usque adeo sint, ut iam nullo animi dolore turbentur, non sic accipiendum est, tamquam definierim in hac uita esse tales sapientes; non enim dixi: cum sint, sed dixi: etiam si sint.
[*]( (5) ) Alio loco, ubi dixi: iam uero, cum haec humana dilectio inhaerentem uberibus suis nutrierit et roborauerit animum, sequendo deo factus est idoneus; ubi eius maiestas ex tanta parte, [*]( 4 De mor. eccl. cath. I, 25, 47 7 I Cor. 13, 12 9 II Cor. 5, 7 11 De mor. eccl. cath. I, 27, 53 16 De mor. eccl. cath. I, 30, 64 ) [*]( 1 habet H uanitat*um (i ras.) M, uanitatium BH, uanitantium CDlEOPVa alt. uanitatium C, uanitantum V, uanitatum EOPa 2 hoccasione ClDxQ, occassione 0 quecumquae D, quicumque Hl, quemcumque Q 3 ipsis] in i. BFGM2 (s. l.) Sa apparent Va 4 cognuscere ClV, cognoscere D 5 primum R plaena Hl 6 plena] caritate add. M2 s. l. nisi] ne m potatur V, putetur E, putarebi tur m caritatem dei] caritatem C1 7 uidemus (e ex i, bi. m. 2) C, uidimus Dl, u. eum a faciae D .8 plena* (s ras.) R dictum sit D2Q, dicta erat D1 qua* (m ras.) CM, quia BlE 9 possit∗∗ (sit in ras.) C ambolamus V, ambulemus M enim erit enim H 10 sed] scilicet a per om. V 11 iis m 12 adeo. sint (s ras.) C, adeos sint D sint (si in ras.) H iam] etiam EO 13 definierim* (im m. 2 in ras.) C, diffiuierim F, defunerim 01 14 tales esse B sed] et H 16 alio] a. uero B 17 tuis am nutrierit CD, nutriuerit cet. v roburauerit M 18 deo G2 in ras., deum C2EOPV factus est] factus EHOPRVa, factum m idoneum m ex add. M2 )
[*]( (6) ) In alio libro, cuius est titulus: de moribus Manicheorum, illud.
quod dixi: dei bonitas omnia deficientia sic ordinat, ut ibi sint, ubi congruentissime possint esse, donec ordinatis motibus ad id recurrant, unde defecerunt, non sic accipiendum est, tamquam omnia recurrant ad id, unde defecerunt, sicut Origeni uisum est, sed ea omnia, quae recurrunt. non enim recurrent ad deum, a quo defecerunt, qui sempiterno igne punientur, quamuis [*]( 6 Matth. 6, 12 11 De mor. eccl. cath. II, 7, 9 14 Rufin. de prine. II, 3, 3. (Patrol. lat. XI, 168 sq. M.) Aug. de ciu. dei XXI 17 (II, 548, 24 ed. Hoffm.) de gest. Pel. 3, 10. Op. inp. c. Iul. V, 47 VI, 10. de haeres. 43. Oros. ad Aug. 3 (Patrol. lat. XLII, 668 M. CSEL XVIII, 156, 17 ed. Schepss) Aug. ad Oros. 5 (ibid. p. 672) ) [*]( 1 aecclesiam CD, eciam H semet CD, se cet. v et se ipsum E in ras. ipsam D1 tradedit C1 2 eum DI lauachro NO atque Q exiberet CID, exhiberit V 3 ecfam H, aecclesiam D 4 huius modi Rν hic] hoc a est om. QlR enim] etiam BGS2 (in mg.) labacrum V 5 aecclesia CD, ecclesif El • 6 dica*t (n ras.) H, dicat ecclesia a 7 hic B2 8. Z. est hic a pr. aut BCDV, et cet. v aliquid C in ras., aliquod P, aliquo 0 8 huius modi (hn in ras. C) CDNQR, eius modi cet. m hic Q2 s. I. accepit CD1, accipiat Q1 9 perfectionem El 10 est om. Cl titulus Q2 8. I., titolus V manich»eorum (i ras.) M. manichaeorum cet. praeter CD 11 defitientia D ibi] ubi C1PQ1 12 concruentiseime 01 possent CDI, possunt BEtH ordinati ClN, ordinationis R . mo*tibus (r ras.) C, moribus HOl (14) id (h ras.) C 14 ad id G2 8. I. defecerunt (de m..2 8. I.) M origeoe Hl, origini D1 usum Ql 15 pr. recurrant Rl enim om. 0 ad deum om. 0 16 a] a* (d ras.) C, adquo D.-) [*]( XXXVI Ang. sectlo I pari 2 ) [*]( 3 )
alio loco: nemo fere, inquam, de scarabeis dubitat, quin de limo in pilam rotundato ab his atque obruto existant, cum hoc exemplum utrum uerum sit multi dubitant, multi ne audierint quidem.
Hoc opus sic incipit: In aliis libris satis opinor egisse nos.