Retractationum

Hic liber sic incipit: Cum omnis uitae bonae ac beatae uia.

lam uero apud Hipponem Regium presbyter scripsi libmm de utilitate credendi ad amicum meum, quem deceptum a Manicheis adhuc eo errore noueram detineri et inridere in catholicae fidei disciplina, quod iuberentur homines credere, non autem, quid esset uerum, certissima ratione docerentur.

In hoc libro dixi: in quibus tamen legis praeceptis atque mandatis, quibus nunc Christianos uti fas non est, quale uel sabbatum est uel circumcisio uel sacrificia et si quid huius modi est, tanta mysteria continentur, ut omnis pius intellegat nihil esse perniciosius, quam quidquid ibi est accipi ad litteram, id est ad uerbum, nihil autem salubrius quam spiritu reuelari. inde est: littera occidit, spiritus autem uiuificat. [*]( 2 Aug. de ciu. dei X, 3 (I, 450, 11 sqq. ed. Hoflm.) 11 De ut. credo 3, -9 (p. 13, 2 ed. Zycha) 16 Eph. 3, 5 17 II Cor. 3, 6 ) [*]( 1 a] ad ClDl legendum ClDl eligendo] a ligendo R, ligendo D1 ut] et R uideatur latinum B 2 religo BC2D2PS, relegio MI, religio cet. eligio 82 3 liber sic (er sic in ras.) M omnes C1. nia] uiae M2, uitae B2F 4 XlIII v, om. Q 5 credentia Bl post - cfedendi add. M: ad honoratum 6 iam] hic incip add. D2 hipponi CaD1, hippone C2D2, hipponis R, ipponis E, ipponem HMV, ippone GNS, yponem O, yppone BQ praesbiter C, presbiter DEGMS, prespiter F scribsi D 7 credenti Bl quem om. N, quaem D1 8 adhuc eo] ido R nouera Dl deteneri M in] hinc D7Q 9 disciplinam BD2EFGNQRV quod] quid H1 iubentur 01 10 esse C1S1, essent Hl . ducerentur E 11 libri Q1 legi H1 praeceptis. legis B 12 christianus CIDI, christianis D2E*NQ, christiano m fas (f ex u) M 13 est om. B2 et] ut B . eius H 14 misteria BC2FGNP, miseria C1D1E omnes El 15 esse B2 8. l. perniciosius (osius m. 2) F, pernitiosius BM, pernitiosus C1D1 accepi OD1 accipi ad] accipiat ElO 16 nihil] mihi F 17 inde] id D2 s. l. inde est om. 0 uiuificat (uiui in ras. m. 2) D ) [*]( XXXVI Aug. sectlo I pars 2 ) [*]( 5 )