Locutiones in Heptateuchum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio III, Pars I-II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 28.1). Zycha, Joseph, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1894.

Homo ex uobis si obtulerit dona domino a pecoribus, a bubus et ab ouibus offeretis, hoc est: si a pecoribus offeretis, a bubus, ab ouibus offeretis. ouium nomine etiam caprarum genus inclusit, sicut et in aliis locis solet. [*]( 1 Ex. 36, 11 (39, 4) 6 Ib. 37, 21 (88, 23) 12 Ib. 39, 11 15 Ib. 40, 14 18 Leu. 1, 2 ) [*]( 1 (3, 4) hmneralia Szbd 2 eius] aoxou cod. Alex. 4 ameralia] umera C stold C stola N 6 eliabus N Aehisamach] achiac C acisamac jVachisamech b 7 arcitectonatusJV textiliaeN 8 uersicoIariaN 9 arcitectonari N texitilia N 10 ait om. N coccum N et bysso] cum ipso N 11 intelleguntur N purporam C purpura NS ycenthum C hyaquintum N hyacintum L hiacintum S 18 etiamsi] si N 15 q: C 16 et filiis] et filii LSb de filiis d Expliciunt locutiones lib exodi feliciter Incipiunt questiones libri leuitici fol. 106° C Explicit . locutiones exodi feliciter incipit locutiones libri leuitici fol. 66b NExpliciunt locutiones exodi Incipit liber locutionum leuitici L fol. 18 8 Inde a libro III etiam cod. Trecensia 197 uar. lectiones recepi. ) [*](18 ,-?OC;yt?r, cod. Alex. 19 et 20 bobus Td 20 offeretis fin. om. T 21 et om. d )

571

Et confringes ea fragmenta, id est: confringendo facies ea fragmenta.

Et cognitum ei fuerit peccatum quod peccauit in eo. duo modi locutionis hic notandi sunt: et peccatum peccauit et, quod addidit: in eo. in quo enim nisi in ipso, id est peccato?

Si autem anima peccauerit et audierit uocem iurationis et ipse testis fuerit aut uiderit aut conscius fuerit, si non nuntiauerit, et accipiet peccatum. plus uidetur habere" et"; nam eo dempto integre sequitur: accipiet peccatum.

Si autem anima peccauerit et audierit uocem iurationis et ipse testis fuerit aut uiderit aut conscius fuerit, si non nuntiauerit. et positum est pro "id est"; nam sic dici posset nostrae locutionis consuetudine: si autem anima peccauerit, id est audierit uocem iurationis et cetera.

Aut tetigerit ab inmunditia hominis, ab omni immunditia eius quam si tetigerit inquinetur, et latuit eum, post hoc autem cognouerit et deliquerit, cum recto ordine dicendum esset: et deliquerit, post hoc autem cognouerit.

Anima si latuerit eum obliuione et peccauerit nolens. non ait "si latuerit eam", quoniam animam pro homine ponit, sicut facit et in aliis, ubi animam prius dixit, quae generis feminini est, postea masculinum infert genus ad hominem referens. sed hic multo est haec locutio pressior, quoniam continuatim utrumque genus positum est, ut diceretur: anima si latuerit eum. [*]( 1 Leu. 2, 6 3 Ib. 4, 23 7 Ib. 5, 1 12 Ib. 5,1 18 Ib. 5, 3 23 Ib. 5, lo ) [*]( 3 ei eras. est T 10 habere (h a. 1. m. T) C dempto corr. m. 1 ex imto C 14 si addidi secutus locum superiorem; pro si praebct et T 26 dicit d )

572

haec locutio terruit interpretes latinos et noluerunt eam transferre, sed ita posuerunt: anima si qua latuerit et peccauerit non uolens, cum aliud sit utique, si anima lateat. aliud, si animam lateat; hoc autem scriptura dicit: si lateat eam, non, si ipsa lateat. in graeco autem alio inuenimus: anima si latuerit ea obliuione; sed etiam ipse in consequentibus masculinum intulit dicens: sacerdos exorabit pro eo, et dimittetur illi, quod ibi habet aotw. unde adparet scriptorem timuisse soloecismum nec tamen perseuerare potuisse in genere feminino uictum euidentia scripturae consequentis.

Ista holocaustosis super incensionem eius super altare totam noctem usque in mane, ct ignis altaris ardebit super illud: potuit non habere "et" atque ita dici: totam noctem usque in mane ignis altaris ardebit. sed addita ista coniunctio facit obscuritatem his, qui in talibus scripturarum locutionibus non adsuefacti sunt.

Ista lex sacrificii, quod offerent illud filii Aaron sacerdotes ante dominum: nihil deesset, si non haberet "illud".

Sancta sanctorum est. sic habet et graecus; sed graeca locutio est, quam nostri quidam transferre nolentes dixerunt: sancta sanctorum sunt.

Occident arietem qui pro delicto ante dominum. latini interpretes addiderunt est et dixerunt: qui pro delicto est. quod graecus non habet.

Et si uotum aut uoluntarium sacrificauerit donum suum, quacumque die obtulerit sacrificium, edetur crastina die . pro eo, quod est "postera die": unde alii "altera die" interpretati sunt. [*]( 7 Leu. 5, 16 12 Ib. 6, 9 18 Ib. 6, 14 21 Ib. 6,17 24 Ib. C, 32 (7, 2) 27 Ib. 7, 6 (16) ) [*](2 sed] et T 6 eft 8 auto C ante tn ras. T 9 solycismum Cx 10 uinctum CT 12 isto T holocausto sis T 18 offerunt d 19 sacerdotes om. cod. Graeci 24 occidunt C 25 interpretes (e fin. ex i) C 27 initi.im respondet cod. Alex. 28 obstullerit C )

573

Coquite carnes in atrio tabernaculi testimonii in loco sancto et ibi edetis eas et panes qui sunt in canistro consummationis, quomodo praeceptum est mihi dicens: Aaron et filii eius edent ea. hanc locu* tionem quidam transferre nolentes dixerunt: quomodo praecepit mihi dicens, quia hoc uidetur consequens, ille autem in nostrae locutionis consuetudine soloecismus est.

Et ad ostium tabernaculi testimonii sedebitis septem dies die et nocte . pro eo, quod est "habitabitis".

Et ait Moyses ad Aaron: accede ad altare et fac quod pro peccato tuo et holocaustum <tuum> et exora pro te et domo tua et fac dona populi et exora pro eis, quomodo praecepit dominus Moysi. non ait "quomodo praecepit dominus mihi", sed ita locutus est quasi fuisset alter Moyses, cui dominus praecepit, et alter iste, qui hoc ad Aaron loquebatur.

Et locutus est dominus ad Aaron dicens: uinum \' et siceram non bibetis et cetera. quam locutionem domini ita concludit: omnia legitima, quae locutus est dominus ad eos per manum Moysi. cum dominus loqueretur, non ait: quae locutus sum ad eos per manum Moysi, sed ea locutione usus est, qua superius ipse Moyses.

Legitimum aeternum in progenies uestras distinguere inter medium mundorum et contaminatorum et cetera. notandum, quemadmodum dicat aeternum, quod utique non erit sine fine.

Moyses loquens ad Aaron, Eleazar et Ithamar filios eius inter cetera etiam hoc ait: a sacrificiis salutarium filiorum Israhel. brachium ablationis et pectusculum [*]( 1 Leu. 8, 31 8 Ib. 8, 35 11 Ib. 9, 7 18 Leu. 10, 8. 9. 11 24 Leu. 10, 9. 10 29 Ib. 10, 14. 15 ) [*]( 2 qnę T 4 ea scripsi: eam CTbd 6 illud T 12 tuum addidi sec. Quaest. in Leu. quaest. XXVII 14 precepit C 15 loquutus C 20 quae] q: C 22 manu C 26 notandum (tan in fine uers. alia manus add.) C )

574
segregationis super hostias adipum offerent segregationem segregare ante dominum. et erit tibi et filiis tuis et filiabus tuis tecum legitimum aeternum, cum hoc totum finem fuisset habiturum.

Cum de animantibus, quae in aquis sunt, praeciperet, quae sint eorum munda uel inmunda, in aquis. inquit, et in mari et in torrentibus. sed in mari latini codices habent, quia nimis insolens fuit pluralem nnmerum transferre de graeco et non dicere in mari, sed in maribus, maxime propter ambiguitatem, ne non maria, sed mares intellegerentur, id est masculi. nam nihilo minus insolens est quod tamen interpretatum est de sanguinibus, quia latina lingua sanguinis numerum pluralem non recipit uel in ipso nominatiuo casu. nam etsi ab eo, quod est mare, nemo dicit maribus, dicuntur tamen maria, cum sanguines non dicantur et tamen scriptum est: libera me a sanguinibus, et: non congregabo conuenticula eorum de sanguinibus. ergo et maribus ita dici posset, nisi, ut dixi, ambiguitas uitaretur. torrentes uero isto loco pro fluminibus posuit scriptura, cum torrentes proprie dicantur hiemales fluuii, qui siccantur aestate et ideo pisces habere non possunt. unde nonnulli interpretes nostri non torrentes interpretari sed flumina maluerunt. poni autem in scripturis torrentes pro fluminibus locus ille psalmi satis ostendit, ubi legitur: et torrente uoluptatis tuae potabis eos. non enim tale aliquid intellegi uoluit nomine torrentis, quod ad tempus flueret ac deinde siccaretur, cum sequatur et dicat: quoniam apud te est fons uitae, quae utique aeterna est et indeficiens.

Sed haec edetis a repentibus uolatilibus, quae ambulant super quattuor, quae habent crura superi- ora pedum eius: non dixit "pedum suorum". [*]( 6Leu. 11, 9 16 Ps. 50,16; 15, 4 24 Ps. 35,9. 10 29 Lea. 11,21 ) [*]( 1 offer rent CT\' 2 dominum scripsi sec. LXX: deum CTd 8 prius tuis om. CT 5 animantis C 6 sunt T 12 quod] sed d 14 nominatibo C1 15 sanguina CT 18 poset C 20 hyemales d 28 iste 1 30 super om. C1 post quattuor add. s. 1. m. 2 pedO eius C,T )

575