De Mendacio
Augustine
Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio V, Pars III (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 41). Zycha, Joseph, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1900.
De qua re patebit aliquis considerationi locus, si prius diuinas auctoritates, quae mendacium prohibent, diligenter discutiamus. si enim ipsae nullum dant locum, frustra quaerimus qua exeamus; tenendum est enim omni modo praeceptum dei et uoluntas dei in his, quae tenendo praeceptum eius passi fuerimus, aequo animo sequenda; si autem relaxatur aliquis exitus, non est in tali causa recusandum mendacium. propterea diuinae scripturae non solum praecepta dei continent, sed etiam uitam moresque iustorum, ut, si forte occultum est, quemadmodum accipiendum sit quod praecipitur, in factis iustorum intellegatur. exceptis itaque his factis, quae potest quisque ad allegoricam significationem referre, quamuis gesta esse nemo ambigat — sicuti sunt fere omnia in libris ueteris testamenti; quis enim ibi aliquid audeat adfirmare non pertinere ad figuratam praenuntiationem ? quippe cum apostolus etiam filios [*]( 25 cf. Gal. 4. 22. 24 ) [*]( 2 quem M 8 perturbent] pertrahant β 5 aut] ac F 7 peragamur R 8 etiam si SF conditio <p 9 faciemus o ei- -secrabilem MREFJLybd 10 iniquitatem F* 11 consideratioms 9 13 discutiamus] consideremus F ipse RSft 14 que MB que ® exaeamus o 15 domini F 16 aliqui S 19 quemammodum MSo 20 precepitur e 22 refferre 9 esse om. F 23 sicut SF sunt omnia in libris fere ueteris β 24 aliquid ibi SF aliquis ibi ? ibi] sibi 7 audeat aliquid T afirmare 9 pertinere aliquid T figuratutam S 25 prenuntiationem MRS pronuntiationem F habraham R abraham tr habraam f{I )
Velut cum legimus in euangelio: accepisti alapam, para alteram maxillam. exemplum autem patientiae nullum quam ipsius domini potentius et excellentius inuenimus. at ipse, cum alapa percussus esset, non ait: ecce altera maxilla, sed ait: si male dixi, exprobra de malo; si autem bene, quid me caedis? ubi ostendit illam praeparationem alterius maxillae in corde faciendam. quod etiam apostolus Paulus utique nouerat; nam et ipse, cum esset alapa percussus, ante pontificem non ait: percute maxillam alteram, sed, percutiet te dominus, inquit, paries dealbate; et tu sedes iudicare me secundum legem, et contra legem iubes me percuti? altissime intuens sacerdotium [*]( 5 cr. I Cor. X, 1-11 14 Matth. 5, 39 18 Ioh. 18, 23 23 Act. 23, 2 ) [*]( 1 reditos y 2 dicitur T dicit β mostra p 3 ut om. j ut ducant y 4 tamen om. F significantes cp asseritur S 5 exuendos F 6 seruitute Ml quam R3 in om. M paenamque ® 7 intinere M quem R que M 9 praesummas R redigenda* y 10 exceptis uidendum est utrum ea F neno F 11 emendatorum SF euitandorum y comendatio <p 12 exemplar SF 14 intellegimus M euuangelio <p 17 at] ad B et SF alteram maxillam SFf 19 cedis SRM 21 et-pontificem s. I. m. 2 F 23 percuti et S percutiat p te om. i dealbatae MR 24 sedens F* )
Scriptum est etiam: ego autem dico uobis, non iurare omnino. iurauit autem ipse apostolus in epistulis suis et sic ostendit, quomodo accipiendum esset quod dictum est: dico uobis, non iurare omnino: ne scilicet iurando ad facilitatem iurandi ueniatur, ex facilitate ad consuetudinem atque ita ex consuetudine in periurium decidatur. et ideo non inuenitur iurasse nisi scribens, ubi consideratio cautior non habet linguam praecipitem. et hoc utique a malo, sicut dictum est: quod autem amplius est, a malo est, non tamen suo, sed eorum infirmitatis, quibus etiam sic fidem facere conabatur. nam quod loquens iurasset, dum non scriberet, nescio utrum aliqua de illo scriptura narrauerit. et tamen dominus, omnino, ait. non iurare; non enim concessit, ut id liceret scribentibus. sed quia praecepti uiolati reum Paulum, praesertim in epistulis conscriptis atque editis ad spiritalem uitam salutemque populorum nefas est dicere, intellegendum est illud, quod positum est \'omnino\', ad hoc positum, ut, quantum in te est, non affectes, non ames, non quasi pro bono cum aliqua delectatione adpetas iusiurandum.