De Gestis Pelagii

Nos sane cum hanc Pelagii defensionem in illa quam prius accepimus chartula legeremus, aderant quidam sancti fratres, qui se Pelagii libros exhortatorios uel consolatorios ad quandam uiduam conscriptos, cuius nomen non esset expressum, se habere dixerunt et admonuerunt requirendum, utrum illic ista quae sua negauit essent forte conscripta, quoniam hoc et ipsi se ignorare asserebant. tum uero cum [*]( 5 cf. Eccli. 19, 16; cf. Iac. 3, 2 22 Mercator in Coinmonitorio super nomine Caelestii IV 3 Liuaniam nominat (cf. XLVIII 102 M.) ) [*](1 eramJ autem m. 1 F 2 multo m. 1 L de iis S amonitos LLlFFl 3 eaj etiam PV281 eo FVS quondam FV2Sl quodnam S fixi FV2S1 4 desiderata PV281 consiJerant 8 6 ostenditur (in mg. m. 2 offendit) F in om. F quantum UL11?I?IPVsd 7 amonitus L 9 et consequenter stultus S consequenter-haereticus om. m. 1 Fl 11 incertum Ud 13 stultiloquium esset ULld 15 non om. m 1 F pacitaque m. 1 F 16 facili m. 1 F 17 quo modo ULaFFlVSP m. 1 negauerant Fl in om. Fl 19 cum om. m. 1 Ll illo m. 1 Fl 22 est FPVSd 24 utrum] unum L* 25 sc om. V)

idem libri ab exordio legerentur, quaesita et inuenta sunt. affirmabant autem illi qui protulerant codicem ante quattuor ferme annos se istos tamquam Pelagii libros habei;e coepisse nec umquam utrum eius essent ab aliquo se audisse dubitari. considerantes itaque optime nobis seruorum dei cognitam fidem de hac re non posse mentiri, restare uidebatur, ut Pelagium potius in episcopali iudicio crederemus fuisse mentitum, nisi fieri potuisse cogitaremus etiam ante annos tam multos aliquid sub eius nomine, non tamen ab illo fuisse conscriptum; neque enim isti eosdem libros ab ipso se accepisse uel quod ipsius essent ab eodem audisse dicebant. nam et mihi quidam fratres nostri nonnulla opuscula sub meo nomine - in Hispaniam uenisse dixerunt, quae quidem ab eis qui alia nostra legissent non agnoscerentur, ab aliis tamen nostra esse crederentur.

Illud sane quod Pelagius suum esse confessus est, adhuc latebrosum est; sed puto quod in istorum gestorum\' consequentibus partibus elucebit. ait enim: \'posse quidem hominem esse sine peccato et dei mandata custodire, si uelit. diximus; hanc enim possibilitatem deus illi dedit. non autem diximus quod inueniatur aliquis ab infantia usque ad senectam qui numquam peccauerit, sed quoniam a peccatis conuersus proprio labore et dei gratia possit esse sine peccato, nec tamen per hoc in posterum inconuertibilis\'. in his uerbis quam dicat dei gratiam prorsus latet; et iudices quidem catholici nullam aliam intellegere potuerunt, nisi quam nobis plurimum apostolica doctrina commendat. haec est enim, qua nos liberari [*](1 iidem VSd 2 protulerunt V 5 congnitam U 6 re om. Fx 7 pelagius L1 potius om. Ll 9 tam] tamen IJF1 ab] sub FV- 10 se om. S 11 audiuisse 8 12 meo] modo L\'PI m. 1 13 yspaniam L hyspaniam FFl iis VSd 14 agnoscentur m. 1 F 16 Cap. VII S 18 eluebit m. 1 F 19 hominem om. S 20 diximus enim hanc LULWPVW enim om. FVS 24 tamen post hoc FVSd haec V inconuersibilis VSd 26 potuerant V plurimum add. in mg. m. 2 F[ 27 commendet F hoc F )

posse speramus de corpore mortis huius per Iesum Christum dominum nostrum et pro qua impetranda oramus, ne intremus in temptationem. haec gratia non est natura, sed qua subuenitur fragili uitiataeque naturae; haec gratia non est legis scientia, sed ea est, de qua dicit apostolus: non irritam facio gratiam dei; nam si per legem iustitia, ergo Christus gratis mortuus est, et ideo non est littera occidens, sed spiritus uiuificans. scientia quippe legis sine gratia spiritus operatur in homine omnem concupiscentiam. peccatum enim, inquit, non cognoui nisi per legem; nam concupiscentiam nesciebam. nisi lex diceret: non concupisces. occasione autem accepta peccatum per mandatum operatum est in me omnem concupiscentiam. neque ista dicendo legem uituperat, immo etiam laudat, cum dicit: lexquidem sancta et mandatum sanctum etiustum et bonum. quod ergo bonum est, inquit, mihi factum est mors? absit, sed peccatum, ut appareat peccatum, per bonum mihi operatum est mortem. et iterum legem laudat dicendo: scimus enim quia lex spiritalis est; ego autem carnalis sum, uenumdatus sub peccato. quod enim operor ignoro; non enim quod uolo hoc ago, sed quod odi illud facio. si autem quod nolo hoc facio, consentio legi, quoniam bona est. ecce iam legem nouit et laudat eique consentit, hoc est eam bonam esse consentit, quoniam quod illa iubet hoc et ipse uult et quod illa uetat et damnat hoc et ipse odit, et tamen quod odit hoc facit. [*]( 1 Rum. 7, 24. 25 3 cf. Matth. 6, 13 5 Gal. 2, 21 7 cf. II Cor. 3, 6 10 Rom. 7, 7. 8 15 Rom. 7, 12. 13 19 Rom. 7, 14-16 ) [*]( 2 Cap. VIII LLIP Cap. VJI FFlUV Cap. 7 in mg. S etJ sed ULI VS set L 3 natura-non est om. S 6 faciam Vd si om. S 10 inquit om. S nam] inquam LULX nam (in ras. m. 2) F 11 diceretur U 12 peccatum cm. S 14 nec Lxd ita VS. 16 quid LUFFlP mihi om. FV2 17 apparet FS1 18 iterum legem] utrum F 19 dicendo legem F quod VSd 20 uenundatus ULXF 23 nouit UYISld: monuit LVFFlPVS 24 et om. VSd )

inest ergo legis sanctae scientia nec tamen sanatur uitiosa concupiscentia, inest uoluntas bona et ualet operatio mala. hinc est quod duabus inter se legibus colluctantibus, dum legi mentis lex repugnat in membris et captiuat sub lege pecc.ati, a confitente exclamatur et dicitur: infelix ego homo, quis me liberabit de corpore mortis huius? gratia dei per Iesum Christum dominum nostrum.

Non ergo natura, quae sub peccato uenumdata et uitio sauciata redemptorem saluatoremque desiderat, nec legis scientia, per quam fit concupiscentiae cognitio, non euictio, liberat a corpore mortis huius, sed gratia domini per Iesum Christum dominum nostrum.

Ista est non natura moriens nec littera occidens. sed spiritus uiuificans. iam enim habebat iste naturam cum uoluntatis arbitrio — nam dicebat: uelle adiacet mihi — sed m non habebat naturam cum sanitate sine uitio — nam dicebat: scio quod non habitat in me, hoc est in carne mea bonum — iam habebat cognitionem legis sanctae - nam dicebat: peccatum non cognoui nisi per legem — sed non habebat uires agendae perficiendaeque iustitiae; nam dicebat: non quod uolo hoc ago, sed quod odi hoc facio, et perficere bonum non inuenio. ideo nec uoluntatis arbitrium nec legis praeceptum, unde liberaretur de corpore mortis huius, quia utrumque iam habebat, aliud in natura, aliud in doctrina, sed gratiae dei poscebat auxilium per Iesum Christum dominum nostrum. [*]( 4 cf. Rum. 7. 23 5 Rom. 7, 24. 25 11 Rom. 7, 24. 25 15.17 R0111. 7, lb 19 Rom. 7, 7 20 Rom. 7, 15. 18 23 Rom. 7, 24. 25 ) [*](1 niiiosa L 3 legibus inter se Vd 4 mentisj meritis V 7 ihessfl IJ 8 Cap. Vini LlP Cap. VIII LPFJ U Cap. 8 in mg. S uenundata UVF 9 ne F 10 sit plPVS 11 euictio] e uitio UPV2S1 12 ihesum Ll 13 Cap. VIIII LFFlU Capitulum X LXP Cap. num. om. VS ita S non est L1 16 natura F 17 acio-nam dicebat om. IJ scio om. F quia LlFFl habebat F 18 cognitionis F cognationem V 19 peccatum-Jicebat m. 2 in mg. Ll 20 non om. m. 1 F 21 hoc pr. d: om. codd. VS 24 huius om. pi 25 gratia II dei om. F )

Hanc itaque gratiam quam in catholica ecclesia notissimam nouerant episcopi crediderunt Pelagium confiteri, cum audirent eum dicere \'hominem a peccatis conuersum proprio labore et dei gratia posse esse sine peccato.\' ego autem propter illum librum, quem mihi refellendum serui dei dederunt, qui discipuli eius fuerunt et. cum eundem Pelagium ualde diligerent, eius esse dixerunt, ubi hac quaestione sibi proposita, quia hoc in eo iam plurimos offenderat, quod aduersus dei gratiam loqueretur, apertissime expressit (hane se dicere dei gratiam, quod possibilitatem non peccandi natura nostra cum conderetur, accepit, quoniam condita est cum libero arbitrio\' — propter hunc ergo librum ego, plurimi autem fratres propter eius disputationes, quas dicunt sibi esse notissimas, adhuc sumus de istorum uerborum eius ambiguitate solliciti, ne forte quid in ea lateat atque hoc se dixisse sine praeiudicio sui dogmatis exponat postea discipulis suis ita disserens: dixi quidem proprio labore et dei gratia posse hominem esse sine peccato, sed quam dicam gratiam optime nostis et legendo recolere potestis, quod ea sit, in qua creati sumus a deo cum libero arbitrio. atque ita dum eum credunt episcopi eam dixisse gratiam, non qua homines creati sumus, sed qua in nouam creaturam adoptati — hanc enim apertissime gratiam diuina scriptura commendat — ignorantes haereticum tamquam catholicum absoluerunt. suspectum enim me facit etiam illud, quod cum in eodem libro, cui respondi, apertissime dixerit \'Abel iustum numquam omnino peccasse\', modo ait: \'non autem diximus quod inueniatur aliquis ab [*]( 6 Timasius et Iacobus, cf. cap. XXIII ) [*]( 1 Cap. XI LiP Cap. 10 in mg. S 2 nouerunt F 7 diligenter LULiFIVz 8 hoc] hec U iam] omnia L1 9 (,)şţęųąjţ expressit Fl ostendit V2S1 13 autem (s. Z. add. m. rec.) U ergo Ll 15 latent FV2 se hoc VSd 17 disseretis (m. 1 ex disceretis) F, V2 dixit F 19 quod ea sit] ea quod sit L1 quod sit ea U qui ea sit F sic quod ea Fl VS quia ea sit V2 quo F 22 qua om. V 23 commcndat om. F 24 absoluerint LUL*FFlVS 25 etiam om. S cum om. F2 27 inueniat F )

infantia usque ad senectam qui numquam peccauerit, sed quoniam a peccatis conuersus proprio labore et dei gratia possit esse sine peccato\'. Abel quippe iustum non a peccatis conuersum in cetera uita dixit factum esse sine peccato, sed \'quod peccatum nullum Umquam fecerit\'. unde si ille ipsius liber est, profecto ex ipsa responsione emendandus est. nolo enim eum dicere modo fuisse mentitum, ne forte quid in libro illo scripserit se dicat oblitum. proinde cetera uideamus. ea quippe consequuntur in ecclesiasticis gestis, quibus adiuuante domino possumus ostendere etiam Pelagio, sicut nonnullis uidetur, in illa examinatione purgato et certe apud iudices dumtaxat homines absoluto hanc talem haeresim, quam et ulterius progredi et in peius proficere nolumus, sine dubio esse damnatam.

Haec enim sequuntur obiecta Pelagio, quae in doctrina Caelestii discipuli eius referuntur inuenta. Adam mortalem factum, qui siue peccaret siue non peccaret, moriturus esset. quoniam peccatum Adae ipsum solum laeserit et non genus humanum. quoniam lex sic mittit ad regnum quemadmodum euangelium. quoniam ante aduentum Christi fuerunt homines sine peccato. quoniam infantes nuper nati in illo statu sint, in quo Adam fuit ante praeuaricationem. quoniam neque per mortem uel praeuaricationem Adae omne genus hominum moriatur neque per resurrectionem Christi omne genus hominum resurgat\'. haec ita obiecta sunt, ut etiam [*]( 16 cf. Op. imperf. I 68. VI 25 tXLV 1090. 1559 M.) 21 cf. Op. imperf. I 96 (ib. 1112). ) [*](3 iustds L a om. codd. V 5 quod om. Fl ulluin FVS nunquam S ipse FV2S* 6 emendans FV* 7 fuisse om. F quod VSd 9 consecuntur LFFX ecclesiastis V 10 ostendere et cetera p. sicut L1 Pelagium V Pelage V2 Pelagio V1 11 purgat L1 12 absolutos FV2 et om. ULaFFaS 13 et in peius] in penis F profiteri LULiFFilJ m. 2, VS nulimus ULld 14 dampnatum FFl 15 Cap. XI LFU Cap. X Fl Cap. XII LlP Cap. VIII 8 Hic FlVS secuntur LFF1 16 celestii UFF1 17 sine L j eccaueritpr. LULrF[ F2 peccauerit fin. Ll 18 laeserit] lex erit F 22 sunt V d fecit FS1 )

apud Carthaginem a sanctitate tua et ab aliis tecum episcopis dicerentur audita atque damnata. ubi quidem, ut recolis. ipse non fui, sed postea, cum uenissem Carthaginem, eadem gesta recensui, ex quibus aliqua memini; sed nescio utrum eis haec omnia teneantur. quid autem interest, utrum aliqua ibi non sint forte commemorata et ideo nec damnata, cum constat esse damnanda? deinde obiecta sunt et alia quaedam capitula commemoratione mei nominis interposita, quae mihi de Sicilia missa fuerant, cum ibi fratres catholici huiusce modi quaestionibus turbarentur, quibus per librum ad Hilarium scriptum, qui ea mihi in epistola sua consulens miserat, satis sufficienter, ut mihi uidetur, respondi. ista sunt autem: posse hominem sine peccato, si uelit, esse. infantes, etsi non baptizentur, habere uitam aeternam. diuites baptizatos, nisi omnibus abrenuntient, si quid boni uisi fuerint facere, non reputari illis neque regnum dei posse eos habere.

Ad haec sibi obiecta, sicut gesta testantur, Pelagius ita respondit: \'posse quidem hominem sine peccato esse dictum est\\ inquit, (superius; de eo autem, quod fuerint ante aduentum domini homines sine peccato, dicimus et nos quoniam ante aduentum Christi uixerunt quidam sancte et iuste secundum scripturarum sanctarum traditionem. reliqua uero et secundum ipsorum testimonium a me dicta non sunt, pro quibus ego satisfacere non debeo; sed tamen ad satisfactionem sanctae synodi anathematizo illos qui sic tenent aut aliquando [*]() [*](10 Ep. 157 fcf. XXXIII 674 M.) ) [*]( 1 cartaginem LDPFI 3 cum ipse S non-Carthaginem] non fuissem cartagini m. 1 F cum fuissem cartagini m. 2 F, V2 fJi, sed] fuissem LULxFlVS cartaginem LUL1 in Carthaginem V 5 eius FS 6 inibi FVd cum om. FI V 7 constet FV2 9 huiusmoii LlVSd 10 ylarium L hylarium Lx hylarum F yllarium Fl 12 respondisse LUIJFFlVS 15 abrenuntietur F uisi] nisi S 17 hoc Ll 18 de posse d 19 inquit om. S 21 quidem m. 1 F 22 tradictionem LU et om. F 23 proj quod F 24 satisfare U 25 fin, tenuerant Ftf1 tenuerint S )

tenuerunt\'. post hanc eius responsionem synodus dixit: \'ad haec praedicta capitula sufficienter et lecte satisfecit praesens Pelagius anathematizans ea quae non erant eius\'. uidemus igitur et tenemus non solum a Pelagio uerum etiam a sanctis episcopis, qui illi iudicio praesidebant, mala perniciosissima huius modi haeresis esse damnata: Adam mortalem factum, quod ut plenius exponeretur quomodo dictum sit, additum est: qui siue peccaret siue non peccaret moriturus esset. quod peccatum eius ipsum solum laeserit et non genus humanum. quod lex sic mittat ad regnum, quemadmodum et euangelium. quod infantes nuper nati in illo statu sint, in quo Adam fuit ante praeuaricationem. quod neque per <mortem uel> praeuaricationem Adae omne genus hominum moriatur neque per resurrectionem Christi omne genus hominum resurgat. quod infantes, etsi non baptizentur. habeant uitam aeternam. quod diuites baptizati, nisi omnibus abrenuntient, si quid boni uisi fuerint facere, non illis reputetur neque regnum dei possint habere. haec certe omnia iudicio illo ecclesiastico anathematizante Pelagio et episcopis interloquentibus constat esse damnata.