De Baptismo

Totum sane ipsum locum in eadem ad Magnum epistula positum operae pretium est pertractare, quem ita contexuit: non habitans, inquit, in domo dei id est in ecclesia Christi, in qua non nisi concordes adque unanimes habitant, loquente in psalmis spiritu sancto et dicente: deus qui inhabitare facit unanimes in domo\'. denique unanimitate christianos firma sibi adque inseparabili caritate conexos etiamipsadominicasacrificiadeclarant. nam quando dominus corpus suum panem uocat de multorum granorum adunatione congestum, populum nostrum quem portabat indicat adunatum; et quando sanguinem suum uinum appellat de botruis adque acinisplurimisexpressumadque in unum coactum, gregem item nostrum significat commixtione adunatae multitudinis copulatum.haec uerba beati Cypriani indicant eum et intellexisse et dilexisse decorem domus dei, quam domum ex unanimis et concordibus constare adfirmauit et docuit testimonio prophetico et significatione sacramentorum; in qua utique non erant illi inuidi et sine caritate maliuoli, qui tamen baptizabant. ex quo apparet et in eis esse posse adque ab eis dari posse sacramentum Christi qui non sunt in ecclesia [*]( 7 Cypr. ep. 69, 5 10 Ps. 67, 7 14 cf. loh. 6, 52 17 cf. Matth. 26, 26-29 21 cf. Ps. 25, 8 ) [*]( 1 sine s. 1. K 2 baptizant p pro 3 eos om. (i pr. 4 aliquam p.; partem p.-ml 5 in om. V magnam p.tnl epistulam p. epistolam ; 6 contexiuit L 7 inquid V 8 non om. (3 10 et ex atque ç habitare Vp.; unianimes N 11 unanimitatem christianam—conexam Cypr. 12 connexos :unlv 15 adunitate J 16 quem] quae (3 17 botri.s J botris Mm2v 18 acianis L 20 cyprianis Lml 21 et dilexisse owi. 3 22 contestare L 24 sine1 fine L 25 in s. l. IJ 26 dare V ecclesiam Jml ) [*]( LI. August. c. Don. I. ) [*]( 24 )

Christi, in qua non nisi unanimes et concordes habitare Cyprianus ipse testatur. neque enim saltem hoc dici potest tunc baptizare posse cum latent, quoniam illi Paulum apostolum non latebant quos in epistula sua ueracissimus testis notat et gaudere se dicit, quoniam et ipsi Christum adnuntiabant. de his quippe ait: siue occasione siue ueritate Christus adnuntietur, et in hoc gaudeo, sed et gaudebo.

Quibus omnibus consideratis puto me non temere dicere alios ita esse in domo dei, ut et ipsi etiam sint eadem domus dei quae dicitur aedificari super petram, quae unica columba appellatur, quae sponsa pulchra sine macula et ruga et hortus conclusus, fons signatus, puteus aquae uiuae. paradisus cum fructu pomorum, quae domus etiam claues accepit ac potestatem soluendi et ligandi. hanc domum si quis corripientem corrigentemque contempserit, sit tibi, inquit, tamquam ethnicus et publicanus. de hac domo dicitur: domine, dilexi decorem domus tuae et locum habitationis gloriae tuae, et: qui habitare facit unanimes in domo, et: iucundatus sum in his qui dixerunt mihi: in domum domini ibimus, et: beati qui inhabitant in domo tua; in saecula saeculorum laudabunt te, et innumerabilia talia. haec domus etiam triticum dicitur siue tricenum siue sexagenum siue centenum fructum adferens cura tolerantia. haec domus est in uasis aureis et argenteis [*]( 6 Phil. 1, 18 10 cf. Matth. 16, 18 cf. Cant. 6, 8 11 cf. Eph. 5, 27 12 cf. Cant. 4, 12-13 13 cf. Matth. 16, 19 15 Matth. 18, 17 17 Ps. 25, 8 18 Ps. 67, 7 19 Ps. 121, 1 20 Ps. 83, 5 23 cf. Matth. 13, 23. Luc. 8, 15 24 cf. II Tim. 2, 20 ) [*]( 2 saltim ZMTVt 4 ueracissima J uaracissimus L ueracissimos testes Nm2 5 ipse Nml nuntiabant L 7 in om. LVmlz 8 conside- Tantis Jml puteme L non om. c 9 et om. Npp 10 uni L 11 pulcra Lml 15 contemserit (n ex m) L inquid Vmlsml 16 boplicanus ex bublicanus L 19 iocundatus Jm2LMNq quiJ quae N$v 20 domo N quinhabitant ut uid. Mml habitant NV;v 21 tua] add. domine v 23 sexagesimum Lml 24 argengeis J )

et lapidibus pretiosis et lignis inputribilibus. huic domui dicitur: sufferentes inuicem in dilectione, studentes seruare unitatem spiritus in uinculo pacis, et: templum enim dei sanctum est, quod estis uos. haec est quippe in bonis fidelibus et sanctis dei seruis ubique dispersis et spiritali unitate deuinctis in eadem communione sacramentorum, siue se facie nouerint siue non nouerint. alios autem ita dico esse in domo, ut non pertineant ad conpagem domus nec ad societatem fructiferae pacificaeque iustitiae, sed sicut esse palea dicitur in frumentis. nam et istos in domo esse negare non possumus dicente apostolo: in magna autem domo non solum aurea uasa sunt uel argentea, sed et lignea et fictilia. et alia quidem sunt in honorem, alia uero in contumeliam. ex hoc numero innumerabili non solum turba intus premens cor paucorum in tantae multitudinis conparatione sanctorum, sed etiam dirruptis retibus haereses et schismata existunt in eis, qui magis iam ex domo quam in domo esse dicendi sunt, de quibus dicitur: ex nobis exierunt, sed non erant ex nobis. separatiores enim sunt iam etiam corporaliter segregati quam illi, qui interius carnaliter et animaliter uiuunt et spiritaliter separati sunt.

Horum autem omnium generum illi primi qui sic sunt in domo dei, ut ipsi sint domus dei, siue iam spiritales sint siue adhuc paruuli Iacte nutriantur, sed tamen ad spiritalem habitum intento corde proficiant, nemo dubitat quod [*]( 2 Eph. 4, 2-3 3 I Cor. 3, 17 9 cf. II Cor. 9, 10 11 II Tim. 2, 20 18 I Ioh. 2, 19 25 cf. I Cor. 3, 2 ) [*]( 1 inputribi I bus L inputrabilibus Nml domoi Nml dumui V 2 inuicem om. L 4 alt. est om. §pr., post fidelibus exhibet v 6 deuictus Jml 8 dico ego, Engelbrecht dici codd. v non om. N 10 esse in domo Vv 11 apostolo] paulo L 15 sulum p.ml 16 disruptis LN$ 17 Bchismatae MmlVmlp exsistunt JVFfis iam magis v ex domo iam M 18 esse om. Lçml dicenda ppr. 19 separatores J 20 iam etiam magis Jm2 21 spritaliter L 23 primum Lml 24 spritales Lml 25 sunt Kml ) [*]( 24* )

baptismum et utiliter habeant et se imitantibus utiliter tradant. fictis autem, quos sanctus spiritus fugit, etsi ipsi quantum in eis est utiliter tradunt, illi tamen inutiliter accipiunt non imitantes eos per quos accipiunt. illi uero, qui sic sunt in magna domo tamquam uasa in contumeliam, et inutiliter habent baptismum et se imitantibus inutiliter tradunt. illi porro ab eis utiliter accipiunt, qui non ipsis corde adque moribus, sed sanctae domui copulantur. qui autem separatiores non magis in domo quam ex domo sunt, neque omnino utiliter habent neque ab eis utiliter accipitur, nisi forte accipiendi necessitas urgeat et accipientis animus ab unitatis uinculo non recedat; tamen et habent, quamquam inutiliter habeant, et accipitur ab eis, etiam cum inutile est accipientibus. quod ut fiat utile ab haeresi uel schismate recedendum est et illi domui cohaerendum. quod non solum haeretici et schismatici, sed etiam illi facere debent, qui sic sunt in domo per communionem sacramentorum, ut extra domum sint per diuersitatem morum. sic enim et ipsis utile esse incipit sacramentum quod aliter inutile est.