De Baptismo

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio VII, Pars I (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 51). Petschenig, Michael, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1908.

(Quietus a Buruc (fi.rit: Qui: fide uiuimus obsequi his quae instruendis nobis ante praedicta sunt credula obseruatione debemus. nam. scriptum est aput salomonem: qui bapti: atur a mortuo quid proficit lauatio eius? quod utique de his qui ab haereticis tinguntur et de tinguentibus loquitur. si enim qui aput illos baptizantur per remissionem peccatorum uitam aeternam consequuntur, cur ad ecclesiam ueniunt? si uero a mortuo salutis nihil accipitur ac propterea cognito errore pristino ad ueritatem cum paenitentia reuertuntur, uno uitali baptismate quod in ecclesia catholica est sanctificari debebunt.

Quid sit a mortuo baptizari sine praeiudicio diligentioris eiusdem scripturae considerationis alibi iam diximus. quaero autem cur haereticos solos uelint intellegi mortuos, cum Paulus apostolus generaliter de peccato dixerit: stipendium [*]( 12 Cypr. sentent. episc. 27 15 Eccli. 31 (34), 30 24 Parm. II c. 10 26 Rom. 6, 23 ) [*]( 1 purgandam p pr. 3 heresim MNm2(v) 7 arena Mqml 9 reformemur ppr, 10 ut om. L saeculum p 12 Quietis Lml burue J Buruch v 13 obsequiJ orbe qui J his] is KmlLapr. 15 a mortuo 8. l. K lauatione Cypr. 17 tingentibus v 18 consequantur Jml consecuntur p 19 ueniant codd. praeter Jml, cf. p. 332, 12 21 patientia L paenitentiam Vp.$ml catholica ecclesia Cypr. 22 sanctificare Vmlqml 26 apostulus L dixerit de peccato KmlL )

332
peccati mors, et iterum: sapere autem secundum carnem mors est. et cum mortuam dicat uiduam quae in deliciis uiuit, quomodo non sunt mortui qui saeculo uerbis et non factis renuntiant? quid ergo proficit lauatio eius qui ab istis baptizatur, nisi quia et ipse, si talis est, lauacrum quidem habet, sed non ei proficit ad salutem? si autem ille a quo baptizatur talis est, iste uero non falso ad deum corde conuertitur, non ab illo mortuo baptizatur, sed ab illo uiuo de quo dictum est: ipse est qui baptizat, quolibet corporaliter operante baptizet. quod autem ait de haereticis: si enim qui aput illos baptizantur per remissionem peccautorum uitam aeternam consequuntur. cur ad ecclesiam aen;lfnt?, respondetur: \'ideo ueniunt, quia, etiamsi Christi baptismum usque ad sacramenti celebrationem perceperunt, tamen uitam aeternam nisi per unitatis caritatem non consequuntur, sicut nec illi maliuoli et inuidi, quibus non dimitterentur peccata nec si aduersus eos . odium tenerent a quibus paterentur iniuriam, quia ueritas dixit: si non dimiseritis, nec pater uester dimittet uobis; quanto magis cum eos oderant quibus retribuebant mala pro bonis!\' nec tamen isti saeculo uerbis solis et non factis renuntiantes, si postea corrigerentur, rursus baptizarentur, sed uno uitali baptismate sanctificarentur. quod quidem in catholica est, sed non in sola, sicut nec in sanctis solis qui aedificati sunt super petram et ex. quibus unica illa columba perficitur.

Castus a Sicca dixit: Qui contempta ueritate praesumit consuetudinem sequi, aut circa fratres inuidus est[*]( 1 Rom. 8, 6 2 cf. I Tim. 5, 6 9 Ioli. 1, 33 10 Cypr. sentent. episc. 27 18 Matth. 6, 15 19 cf. Ps. 34, 12 24 cf. Cant. 6, 8 26 Cypr. sentent. episc. 28 )[*]( 2 carnemj caritatem L 3 diliciis LM}im2q uiuat [iml 4 lauac- tio JrnJ 6 ei* p. 7 corde ad deum v 9 quolibet-baptizet om. Vm1 10 baptizat MNmlp.; 12 consecuntur Zp 13 quia] qui Mmlpz 15 sequunturi consecuntur 3 maleuoli Kv 16 inuidi.. N 17 hodium LV tenerentur $pr. 19 oderunt Lml 21 corrigentur $pr. 24 una J 26 dicit Yx contemta jxs )

333
et malignus quibus ueritas reuelatur aut circa deum. ingratus est cuius inspiratione ecclesia eius instruitur.

Iste si conuinceret eos qui diuersa sentiebant et hoc tenebant, quod etiam postea totus orbis christiano concilio confirmatus optinuit, ita consuetudinem sequi ut contemnerent ueritatem, haec uerba formidare deberemus; cum uero illa consuetudo et a ueritate propagata et ueritate roborata repperiatur, nihil in hac sententia pertimescimus. et tamen si illi circa fratres inuidi erant et maligni aut circa deum ingrati, ecce qualibus communicabant, ecce quales diuersa sentientes, sicut Cyprianus praedixit, a iure communionis non amouebant, ecce a quibus non polluebantur in conseruatione unitatis, ecce quantum amandum sit uinculum pacis, ecce quid considerent qui nobis de praecessorum episcoporum concilio calumniantur, quorum caritatem non imitantur et quorum exemplo considerato iure damnantur. si consuetudo erat, sicut haec sententia testis est, ut haeretici uenientes ad ecclesiam cum baptismate quod habebant susciperentur, aut hoc recte fiebat aut mali bonos in unitate non maculant. si recte fiebat, cur orbem terrarum, quia sic recipiuntur, accusant? si autem mali bonos in unitate non maculant, quomodo se a crimine sacrilegae separationis excusant?

Eucratius a Thenis dixit: Fidem nostram et baptismatis gratiam et legis ecclesiasticae regulam deus et dominus noster Iesus Christus suo ore apostolos docens perimpleuit dicens: ite, docete gentes, baptizantes eos in[*]( 11 cf. Cypr. sentent. episc. praef. 23 Cypr. sentent. episc. 29 26 Matth. 28, 19 )[*]( 2 est om. Cypr. 3 si] nisi Jinl 4 etiam] add. in L totus (totius _Vml) orbis postea (to? 5 contempneret Mml contemneret v-ç 6 debemus KmlVml illo L 7 a om. c, reperiatur LNm2 8 si om. J 11 amouebunt L 12 conuersatione p 13 considerant {ipr. 14 praedecessorum v 16 haec] ex Spr. 18 habeant L fiebant Kml 20 accusan L in unitate et 21 a crimine om. J spat. uac. relicto 24 dominus et deus Cypr. 25 suo s. l. L 26 omnes gentes Lv eas .lmlMp.ç )

334
uominc patri,..; et f ilii et spiritus sancti. falsum ergo haereticorum baptisma et iniquum a nobis pellendum est et omni contestatione J\'efufrnzdum, de quorum ore uirus, non uita, nec gratia caelestis, sed blasphemia trinitatis exprimitur. et ideo uenientes ad ecclesiam haereticos integro et catholico baptismate baptizari debere manifestum est, ut a blasphemia suae praesumptionis purificati possint spiritus sancti gloria reformari.

Plane si non est baptismus patris et filii et spiritus sancti nomine consecratus, haereticorum deputetur et iniquum a nobis omni contestatione refutetur; si autem hoc in eo nomen agnoscimus, melius uerba euangelica ab haereticorum errore distinguimus et quod in eis probum est adprobamus, quod mendosum est emendamus.

Libosus a Uaga dixit: In euangelio dominus ego sum, inquit, ueritas. non dixit: (ego sum consuetudo itaque ueritate manifestata cedat consuetudo ueritati, ut etsi in praeteritum quis in ecclesia haereticos non baptixabat, nunc baptixarc incipiat.

Hic nihil ostendere conatus est quomodo sit ueritas, cui debere dicit consuetudinem cedere. plus tamen nos adiuuat aduersus istos qui se ab unitate diuiserunt, quod illam fuisse consuetudinem confitetur, quam quod eam ueritati quam non ostendit cedere oportere arbitratur. illa est enim consuetudo, quae si sacrilegos ad altare Christi sine baptismi purgatione admittebat et nullum bonorum in unitate polluebat, quicumque se ab eadem unitate, in qua nullorum malorum contagione pollui poterant, frustra separauerunt, manifestum sacrilegium [*]( 15 Cypr. sentent. episc. 30 16 Ioh. 14, 6 ) [*]( 1 fili Kml 2 inicuum jxmSg pelleendum J 3 uirtus Lml 6 baptizare L a] ab Lm2, om. LmlVmlq blasphemiae L blasphema sua praesumptione Cypr. 7 gloria] gratia Vv 9 fili Kmly. 10 nemine L inicuum p.ç iniquus v 13 et] add. hi J 14 mёlldosum K 15 a] e L uagis .7 uag* K baga fl 16 inquid V 17 ut s. l, K 22 ab s. l. L quod] quam J consuetudinem fuisse v 24 arbitrare L 25 sacrilego L 27 contagionem L )

335
schismatis admiserunt. si autem per illam consuetudinem omnes polluti perierunt, de qua cauerna isti sine originali ueritate et cum calumniae calliditate procedunt? si uero recta fuerat consuetudo qua sic suscipiebantur haeretici, relinquant furorem, fateantur errorem, ueniant ad catholicam, non ut retinguantur sacramento baptismatis, sed ut curentur a plaga concisionis.

Leucius a Theueste dixit: Haereticos blasphemos adque iniquos uerbis uariis decerpentes sancta et adorabilia scripturarum uerba execrandos censeo et ideo exorcizandos et baptizandos.

Et ego execrandos censeo, sed non ideo exorcizandos et baptizandos. ipsorum est enim figmentum quod execror, Christi autem sacramentum quod ueneror.

Eugenius ab Ammedera dixit: Et ego hoc idem censeo haereticos baptizandos esse.

Huic respondetur: Sed non hoc censet ecclesia cui deus iam etiam plenario concilio reuelauit, quod tunc adhuc aliter quidam sapiebatis et, quia in uobis caritas salua erat, in unitate permanebatis.

Item alius Felix a Bamaccura dixit: Et ipse secutus diuinarum scripturarum auctoritatem baptizandos haereticos esse censeo, sed et eos qui aput schismaticos baptixatos esse contendunt. si enim secundum cautum Christi[*]( 8 Cypr. seutent. episc. 31 15 ibid. 32 18 cf. Phil. 3, 15 21 Cypr. sentent. episc. 33 )[*]( 2 perierant Vml sine om. J 4 sic] sit Jml 5 ut non MYp, 6 retingantnr v a) ad VmlĮJoç 8 Leutius LMp, Leuicius N Lucius v theueste N teueste JKL tebeste p Thebeste v Cypr. 9 uanis Cypr. decirpentes Mmlp.ç 10 scribturum V scriptorum ç exhorchizandos (alt. h eras.) N, item lin. 12 15 emmedera p.ml 17 ecclesiae Mml cuius L 18 plenario etiam v reuelabit L 19 quidem Mm2v et] sed v 21 abammacura N ab accura p ab Amaccura v a Bamaccora Cypr. 22 autoritatem Nml haereticos baptizandos v 23 qui] add. ae NmSv 24 esse] eos M se esse Cypr. cod. Tm2; se ergo om. mei et Cypr. codd. )

336
priuatus fons noster est, intellegant cuncti ecclesiae nostrae aduersarii quia alienus esse non potest. nec duobus populis salutarem aquam tribuere potest ille qui unius gregis pastor est. et ideo manifestum est nec haereticos nec schismaticos aliquid caeleste suscipere, qui a peccantibus hominibus et ab ecclesia extraneis audent accipere. quando danti locus non est, utique nec accipienti prodest.

Huic respondetur scripturas diuinas nusquam praecepisse, ut haeretici aput haereticos baptizati denuo baptizentur, sed multis locis ostendisse alienos esse ab ecclesia omnes qui non sunt in petra nec ad columbae illius membra pertinent, et tamen baptizare et baptizari et habere sine salute sacramentum salutis. fons autem noster, qui similis est fdnti paradisi, quod etiam sicut ille extra paradisum profluat iam satis dictum est, et quod duobus populis, id est suo et extraneo, salutarem aquam tribuere non potest ille qui unius gregis pastor est. concedo adque consentio. sed numquid, quia salutaris non est extraneis, ideo ipsa non est? aqua enim diluuii constitutis intra arcam salutaris fuit, extra arcam uero mortifera fuit; eadem tamen fuit. et multi extranei id est inuidi, quos ex parte diaboli esse Cyprianus dicit et de scripturis ostendit, uelut intus uidentur, et tamen nisi essent extra arcam non morerentur per aquam. tales enim baptismus cum eo male utuntur necat, sicut illis de quibus dicit apostolus bonus odor Christi erat in mortem. cur ergo non suscipiunt aliquid caeleste uel schismatici uel haeretici, sicut spinae seu zizania pluuiam, sicut ipsi qui extra arcam fuerunt aquam de cataractis [*]( 14 cf. lib. IIII 1, 1. VI 21, 37 21 cf. Cypr. de zelo et liuore c. 4 24 cf. II Cor. 2, 15-16 ) [*]( 1 intellegunt Nml 5 posse suscipere Cypr. peccatoribus Cypr. et om. q Cypr. 6 audeant Cypr. quanto p.ml danti] tanti L dantis p 7 ac pienti L 8 precipuisse L 11 pertinere Mm2 12 salutem pa 13 fonte L 16 partor L 18 extr*nei* (a et s recisae) K ipse Mp.ç 20 quod Mmlp.ç 21 diabuli Nml 23 talis KmlMmlNmlVq 24 dicit] ait v ordor L christi odor N 26 seu] siue Vv plu.uiam (i ems.) L 27 catharactis p. )

337
caeli uenientem susceperunt quidem, sed ad perniciem, non ad salutem? ideoque illud, quod in ultimo posuit: quando danti locus non est, utique nec accipienti prodest, non laboro refellere, quia et nos dicimus accipientibus non prodesse, cum in haeresi accipiunt consentientes haereticis. et ideo ueniunt ad catholicam pacem adque ueritatem, non ut baptismum accipiant, sed ut eis prodesse incipiat quod acceperant.

Item alius Ianuarius Muxulensis dixit: Miror quod, cum omnes confiteantur unum esse baptismum, non omnes intellegant eiusdem baptismi unitatem. ecclesia enim et haeresis duae et diuersae res sunt. si haeretici habent baptisma, nos non habemus; si autem nos habemus, haeretici habere non possunt. dubium autem non est ecclesiam solam baptismum Christi possidere quae sola possideat et gratiam Christi et ueritatem.

Posset alius similiter dicere et similiter non uerum dicere: \'miror quod, cum omnes confiteantur unum esse baptismum, non omnes intellegant eiusdem baptismi unitatem. iustitia enim et iniquitas duae et diuersae res sunt. si iniqui 20 habent baptisma, iusti non habent; si autem iusti habent, iniqui habere non possunt. dubium autem non est iustos solos baptismum Christi possidere qui soli possideant et gratiam Christi et ueritatem\\ hoc certe falsum est illis quoque fatentibus. et illi quippe inuidi qui sunt ex parte diaboli et intus positi, 25 sicut dicit Cyprianus, adque apostolo Paulo notissimi baptismum habebant nec ad membra illius columbae quae in petra tuta est pertinebant.

Adelfius a Tasualte dixit: Sine causa quidam[*]( 2 Cypr. sentent. episc. 33 8 Cypr. sentent. episc. 34 25 cf. Cypr. ep. 73, 14 28 Cypr. sentent. episc. 35 )[*]( 1 sed om. Mp.ç 3 nec om. L 6 unitatem v 8 mazunlensis J muzulensus Nml 9 baptismus Lml 10 eius eiusdem Nml 11 duae] uiduae Kml 17 mirur Jml quod cum] quodcumque L 21 dibium J 22 posidere N 24 et om. Sv 25 apostolus paulns Nm2 notissimo Nml notissimum Nm2 27 est et (3pr. 28 Adelphius v Cypr. tasbalte MVJL tasbelte q Thasbalte v Thasualthe Cypr. quidem v )[*]( LI. August. c. Don. I. )[*]( 22 )

338
falso et inuidioso uerbo inpugnant ueritatem ut rebaptizare nos dicant, quando ecclesia haereticos non rebaptizet, sed baptizet.

Immo uero modo non rebaptizat, quia nisi eos qui baptizati non sunt non baptizat; quam consuetudinem anteriorem perspecta diligentius ueritas etiam concilio posteriore firmauit.

Demetrius a Leptiminus dixit: Unum baptisma nos custodimus, qui ecclesiae catholicae soli rem suam uindicamus. qui autem dicunt quia haeretici uere et legitime baptizant, ipsi sunt qui non dico sed multa baptismata faciunt. nam cum haereses multae sint, pro earum numero et baptismata conputabuntur.

Huic respondetur: Si ita est, tot ergo numerentur baptismata quot sunt opera carnis de quibus ait apostolus: quoniam qui talia agunt regnum dei non possidebunt; inter quae numerantur et haereses. et tam multa ipsorum operum intus tamquam in palea tolerantur, et tamen unum baptisma omnibus est quod nullo iniquitatis opere uiolatur.