De agone christiano

Nec eos audiamus, qui negant tale corpus domini resurrexisse, quale positum est in monumento. si enim tale non fuisset, non ipse dixisset post resurrectionem [*]( 8 cf. I Cor. 1, 24 9 cf. Ioh. 1, 3 18 Matth. 10, 28 ) [*]( 2 dei om. N 3 mutabilis est creatura mutabilis est RN et om. GSTLU 4 est pr. om. G dei substantia PBMGSfVLWBFHUNbd 5 nos etiam G nos] n S 7 aliud est V 8 uirtus] uir L om. 222V et pr.] atque W 9 quia s. 1. C qui. V non potest omnino bd 10 labsam C renouare] reuocare W 11 eam RN 12 mutatus y 13 id est om. N filium dei W 14 quod PVUy 16 regnum T 18 noli G1 occidunt corpus S 19 nil T ergo] enim RGVLN 20 quibus N om. R portant G 21 vel] et GB filium dei PRFbd 22 hominem PRSGf 25 possitum W inpositum G 26 discipulii C )

discipulis: palpate et uidete, quoniam spiritus ossa et neruos non habet, sicut me uidetis habere. sacrilegum est enim credere dominum nostrum, cum ipse sit ueritas, in aliquo fuisse mentitum. nec nos moueat, quod clausis ostiis subito eum apparuisse discipulis scriptum est, ut propterea negemus illud fuisse corpus humanum, quia contra naturam huius corporis uidemus esse per clausa ostia intrare. omnia enim possibilia sunt deo. nam et ambulare super aquas contra naturam huius corporis esse manifestum est; et tamen non solum ipse dominus ante passionem ambulauit, sed etiam Petrum ambulare fecit. ita ergo et post resurrectionem de corpore suo fecit, quod uoluit. si enim potuit ante passionem clarificare illud sicut splendorem solis, quare non potuit et post passionem ad quantam uellet subtilitatem in temporis momento redigere, ut per clausa ostia posset intrare?

Nec eos audiamus, qui negant ipsum corpus secum leuasse in caelum dominum nostrum et commemorant in euangelio quod scriptum est: nemo ascendit in caelum, nisi qui de caelo descendit, et dicunt, quia corpus non descendit de caelo, non potuisse ascendere in caelum. non enim intellegunt, quoniam corpus non ascendit in caelum; dominus enim ascendit, corpus autem non ascendit, sed leuatum est in caelum illo leuante, qui ascendit. si enim quisque [*]( 1 Luc. 24, 39 4 cf. Ioh. 20, 26 8 cf. Matth. 9, 28 9 cf. Matth. 14, 25 11 cf. Matth. 14, 29 13 cf. Matth. 17, 2 18 Ioh. 3, 13 ) [*]( 1 nidete s. I. C ossa et neruos CPRMGS\'( VLB U carnem et oasa HW neruos et ossa N ossa et carnem bd 2 sacrilegium PSU 5 hostiis WB esse in raa. m. 2 S ut om. RN 6 negamus W fuisse om. VL 7 clausta W ostia V 8 passibilia Z1 11 fecit ambulare L ita] iam G et om. R resurrectionem] passionem G 12 siç C 13 sicutj ad W et om. y 14 quantum R1 15 mo..mento G hostia W posset (t s. l.) C possit WB 17 in caelo P om. B 19 descendit de caelo H de caelo om. PST V L discendit R desit Y1 corpus quod (quod in mg.) S 20 caelo ideo (ideo s. I.) M 22 enim] autem VLW 23 quisque] quis PWHbd )

descendat uerbi gratia de monte nudus, cum autem descenderit, uestiat se et uestitus iterum ascendat, recte utique dicimus: nemo ascendit, nisi qui descendit, nec uestem consideramus, quam secum leuauit, sed ipsum, qui uestitus est, solum dicimus ascendisse.

\'Nec eos audiamus, qui negant ad dexteram patris sedere filium. dicunt enim: numquid deus pater habet latus dextrum aut sinistrum sicuti corpora? nec nos hoc de deo patre sentimus; nulla enim forma corporis deus definitur atque concluditur. sed dextera patris est beatitudo perpetua, quae sanctis promittitur; sicut sinistra eius rectissime dicitur miseria perpetua, quae inpiis datur: ut non in ipso deo, sed in creaturis hoc modo, quo diximus, intellegatur dextera et sinistra, quia et corpus Christi, quod est ecclesia, in ipsa dextera, hoc est in ipsa beatitudine futurum est, sicut apostolus dicit, quia et simul nos suscitauit et simul sedere fecit in caelestibus. quamuis enim corpus nostrum nondum ibi sit, tamen spes nostra iam ibi est. propterea et ipse dominus post resurrectionem iussit discipulis, quos piscantes inuenit, ut in dexteram partem mitterent retia. quod cum fecissent, ceperunt pisces, qui omnes magni erant, id est iustos significabant, quibus dextera promittitur. hoc significat, quod [*]( 16 cf. Ephes. 2, 6 20 cf. Ioh. 21, 6—11 ) [*]( 1 descendat (a sup. er. i) C descenderi* 8 ascenderit G 3 dicemus N nisi qui descendit om. G de cglo descendit W 4 leaabit B 8 secuti G1 hoc] hodie W 9 nulla. C forma. C finitnr PVL-(SU diffinitur HW 10 conclauditur G dei patris L 11 sanctis om. S promittitur] datur PVLWSyU 12 in om. NlVL 13 quod RMVLGBHN dextra VN 15 dextra V ipsa beatitudinS S futura MSyVLWBU futurorum G 16 et om. W excitauit (a. ęz add. sus) C excitabit MH excitauit GBN simul nos GW 17 facit W 18 et om. RNGB 19 discipulis suis RN 20 in] ad L dextram MN 21 coeperunt MGVLB omnes s. l. C, om. B iustos (o ex u) C 22 promittitur dextera PRMGSfVLWBUN signiflcabat N )

etiam in iudicio dixit se agnos ad dexteram, haedos autem ad sinistram esse positurum.

Nec eos audiamus, qui negant diem iudicii futurum et commemorant, quod in euangelio scriptum est, eum, qui credit in Christum, non iudicari; qui autem non credit in illum, iam iudicatum esse. dicunt enim: si et ille, qui credit, non ueniet in iudicium, et ille, qui non credit, iam iudicatus est, ubi sunt, quos iudicaturus est in die iudicii? non intellegunt sic loqui scripturas, ut praeteritum tempus pro futuro tempore insinuent: sicut supra diximus, quod apostolus dixit de nobis, quod simul nos sedere fecit in caelestibus, nondum factum est; sed quia certissime est futurum, ita dictum est quasi iam factum sit. sicut et ipse dominus discipulis dixit: omnia, quae audiui a patre meo, nota uobis feci, et paulo post dicit: multa habeo uobis dicere; sed non potestis illa portare modo. quomodo ergo dixerat: omnia, quae audiui a patre meo, nota uobis feci, nisi quia illud, quod per spiritum sanctum certissime facturus erat, quasi iam fecisset, locutus est? sic ergo cum audimus: qui credit in Christum, non ueniet in iudicium, intellegamus, quia non ueniet ad damnationem. dicitur enim iudicium pro damnatione, sicut dicit apostolus: qui non manducat, manducantem non iudicet, id est, non de illo mala existimet. et dominus dicit: nolite iudicare, ne iudicetur de uobis. non [*]( 1 cf. Mattn. 25, 33 4 cf. Ioh. 3, 18 14 Ioh. 15, 15 15 Ioh. 16, 12 20 Iob. 3, 18 23 Rom. 14, 3 25 Matth. 7, 1 ) [*]( 1 in om. B dicit L se] sedere VL edos C hedos MGSWBN autem om. N 6 iodicatds (uirg. 8. u er.) N est TTjV et om. BN 7 qui—ille om. S credit iam 7 uenit G 8 diem N 10 insinuent tempore W insinuwent C 12 certissimum BMGB certum PSUVWf certe L futurum est L ita] ideo G 14 dicit G meo om. N 15 feci uobis PyLBFHbd dixit VL 18 feci uobis JVHbd 19 loquutus OJ 20 audiuimus L 21 qui S ad] in JV 22 dampnationem NW damnatione* C dampnatione W 23 apostolus dicit L 24 aestimet G 25 de om. V ) [*]( XXXXI Aug. Sect. V pars III. ) [*]( 9 )

enim tollit nobis intellegentiam iudicandi, cum et propheta dicat: si uere iustitiam diligitis, recta iudicate, filii hominum, et ipse dominus dicat: nolite iudicare personaliter, sed iustum iudicium iudicate. sed illo loco, ubi uetat iudicare, illud admonet, ne damnemus aliquem, cuius uel cogitatio nobis non aperta est uel nescimus, qualis postea sit futurus. sic ergo cum dixit: ad iudicium non ueniet, hoc dixit, quia non ueniet ad damnationem; qui autem non credit, iam iudicatus est, hoc dixit, quia iam damnatus est praescientia dei, qui nouit, quid inmineat non credentibus.

Nec eos audiamus, qui dicunt spiritum sanctum, quem in euangelio dominus promisit discipulis, aut in Paulo apostolo uenisse aut in Montano et Priscilla, sicut Cataphryges dicunt, aut in nescio quo Manete uel Manichaeo, sicut Manichaei dicunt. tam enim caeci sunt isti, ut scripturas manifestas non intellegant, aut tam neglegentes salutis suae, ut omnino non legant. quis enim, cum legerit, non intelleget uel in euangelio quod post domini resurrectionem scriptum est dicente domino: ego mitto promissa patris mei in uos; uos autem sedete hic in ciuitate, quousque induamini uirtutem ab alto? et in Actibus apostolorum, [*]( 2 Ps. 57, 2 8 Ioh. 7, 24 9 Ioh. 3, 18 20 Luc. 24, 49 22 cf. Act. 2, 1-11 ) [*]( 1 tollitar G 2 dicit MB recte GW*1P rectę L 3 fili RNl dicit W 5 illum locum B illud illud S ammonet CGfVLN 6 quoius C est aperta HFb 8 non om. B qui B om. B 10 praesentia jiB 12 Nec] ec W 14 non uenisse PSrVL in priscilla G catafriges CML WBUr cataphiges S cataphriges GVN 15 nescio in W in om. BL manite CPRMGSfVLWBNU1 munite Z71 uel] aut N manicheo CPRMSy VLWBFHNU manichei codd. 17 tam] etiam L ut er. in V 18 neglegant L intellegant B non om. y intellegit PRMSfL WBN intelleg V 19 quod om. W esse W 20 mittam MH promissum BFHbd 21 hic om. LR quoadusque MW 22 uirtote PRMGSa VLBFHbd ab ex HFNbd )

posteaquam dominus a discipulorum oculis abscessit in caelum, decem diebus peractis die pentecostes non adtendunt apertissime uenisse spiritum sanctum; et cum essent illi in ciuitate, sicut eos ante monuerat, inpleuisse illos, ita ut loquerentur linguis. nam diuersae nationes, quae tunc aderant, unusquisque 1 audientium suam linguam intellegebant. sed isti homines decipiunt eos, qui neglegentes catholicam fidem et ipsam fidem suam, quae in scripturis manifesta est, nolunt discere et, quod est grauius et multum dolendum, cum in catholica neglegenter uersentur, haereticis aurem diligenter accommodant.