Contra Academicos

Tunc uero quantulocumque iam lumine adsperso tanta se mihi philosophiae facies aperuit, ut non dicam tibi, qui eius incognitae fame semper arsisti, sed si ipsi aduersario tuo, quo nescio utrum plus exercearis quam inpediaris, eam demonstrare potuissem, ne ille et Baias et amoena pomeria et delicata nitidaque conuiuia et domesticos histriones, postremo quidquid eum acriter commouet in quascumque delicias abiciens et relinquens ad huius pulchritudinem blandus amator et sanctus mirans anhelans aestuans aduolaret. habet enim et ille, quod confitendum est, quoddam decus animi uel potius decoris quasi sementem, quod erumpere in ueram pulchritudinem nitens tortuose ac deformiter inter scabra uitiorum et inter opinionum fallacium dumeta frondescit; tamen non cessat frondescere et paucis acute ac diligenter in densa intuentibus, quantum sinitur, eminere. inde est illa hospitalitas, inde in conuiuiis multa humanitatis condimenta, inde ipsa elegantia nitor mundissima facies rerum omnium et undique cuncta perfundens adumbratae uenustatis urbanitas. [*]( 6 cf. Conf. VII 21, 27 ) [*]( 2 cursim om..M 3 tamen] tantum Mm confiteor MT edd. relegionem Pml regionem M 4 medulitus Pm1 ipsa] ipsa me T edd. 5 rapiebantMmJ titubus Pm] 6 paulum apostolum T uerae H isti inquam edd. 9 cautissime Trn 10 quantumlocumquae M aspersum H 11 que ei P incognite P 12 famae HM fama T a quo T edd. 13 demonstra Pml demostrare T 14 amoenia H pomaria Migne diligata P 15 striones HMP ariter Pml 16 delitias Pm2T reliquens Pml cuius M pulcritudinem Tm1 19 sementum HM seminarium a in om.P uera*P 20 opinionem P 21 frundescit Pml f*rondescere (o ras.) P 22 intensa H 23 emunere Pml ospitalitas P 24 ipse elegantiae M 25 unque Pml )

Philocalia ista uulgo dicitur. ne contemnas nomen hoc ex uulgi nomine. nam philocalia et philosophia prope similiter cognominatae sunt et quasi gentiles inter se uideri uolunt et sunt. quid est enim philosophia? amor sapientiae. quid philocalia? amor pulchritudinis. quaere de Graecis. quid ergo sapientia ? nonne ipsa uera est pulchritudo ? germanae igitur istae prorsus et eodem parente procreatae; sed illa uisco libidinis detracta caelo suo et inclusa cauea populari uiciniam tamen nominis tenuit ad commonendum aucupem, ne illam contemnat. hanc igitur sine pinnis sordidatam et egentem uolitans libere soror saepe agnoscit, sed raro liberat; non enim philocalia ista unde genus ducat, agnoscit nisi philosophia. quam totam fabulam — nam subito Aesopus factus sum — Licentius tibi carmine suauius indicabit; poeta est enim paene perfectus. ergo ille, si ueram pulchritudinem, cuius falsae amator est, sanatis renudatisque paululum oculis possit intueri, quanta uoluptate philosophiae gremio se inuolueret? quomodo ibi te cognitum sicut uerum fratrem amplecteretur? miraris haec et forsitan rides. quid, si haec explicarem, ut uolebam ? quid, si saltem uox, si adhuc facies uideri a te non potest, ipsius philosophiae posset audiri? mirareris profecto, sed non rideres, non desperares. crede mihi, de nullo desperandum est, de talibus autem minime; omnino sunt exempla. facile euadit, facile reuolat hoc genus auium multis inclusis multum mirantibus.

Sed ad nos redeam. nos, inquam, Romaniane, philosophemur; reddam tibi gratiam, filius tuus coepit philosophari. ego eum reprimo, ut disciplinis necessariis prius excultus uigentior et firmior insurgat. quarum te ne metuas expertem, si bene te noui, auras tibi liberas tantum opto. nam de indole quid dicam? utinam non tam rara esset [*]( 6 cf. Retract. I 1, 7 ) [*]( 1 filocalia P ubique ista (ta s. m2) P 2nomine ex homine Tml 5 quid] q. est M est uera HT 6 istae] istae sunt Tm 7 procriatae Tml cauia Pml 8 uicinam T 9 illam] se Tm pinis Pml pennis MT 11 ducit T philosophiam T 12 esopus MPm2Tml isopus Tm2 osopus Pml 13 carmine] carmipaene P indicebit Pml 14 false P falso M nudatisque M 15 paululum om.Mml posset MT edd. 16 ibi om-M tibi Migne 20 speres M desperandum est de nullo T 22 multis M miserantibus a 23 redeamus Tm 24 iam filius cępit (om. tuus) T eum] autem M 25 exc»ultus (1 ras.) P uigentior] suigenitor (genit in ras. m2) P fermeor Pm1 26 aures MTm2a 27 rare Pml )

Ego enim nunc aliud nihil ago, quam me ipse purgo a uanis perniciosisque opinionibus. itaque non dubito melius mihi esse quam tibi. unum tantum est, unde inuideam fortunae tuae, quod solus frueris Luciliano meo. an et tu inuides, quia dixi \'meo\' ? sed quid dixi aliud quam tuo et omnium, quicumque unum sumus ? de quo tamen ut subuenias desiderio meo, quid te rogem? aut te ipse promereor? tantum scis, quia debes. sed nunc ambobus dico: cauete, ne quid uos nosse arbitremini, nisi quod ita didiceritis saltem, ut nostis unum duo tria quattuor simul collecta in summa fieri decem. sed item cauete, ne uos philosophia ueritatem aut non cognituros aut nullo modo ita posse cognosci arbitremini. nam mihi uel potius illi credite, qui ait: quaerite et inuenietis, nec cognitionem desperandam esse et manifestiorem futuram, quam sunt illi [*]( 26 Matth. 7, 7 ) [*](2 non otn.M pr. timeo] eo (metuo s. m2) P 4 ne om.M inuenisse*T craedas P 5 disputatio fortasse edd. succensuisti M 6 esseP es Tm2 eo in ras. P sed eo Tm quo M 7 iam om.M 8 quo Pml nam om..м 10 autem in ras. m2 P 11 discesseras T 12 tibi om.M 13 relegione P praesens*(salt. s.l.)P 15 ipsum T a om.M 16 pernitiosisqueMPml 17 tibij tibiesta 18 luciniano Ma quidjquiPml 20aut] tu Tedd. 21 promereor] pro me roga T edd. tantum] quantum T edd. 22 arbitramini T saltim M 23 quattuor(pr. t in ras.) P summam MTm 24 in philosophia HMTedd. 25 itau V posse (u — m2)T agnosci M mihi om.Hml uel potius illi om.HJ!P )

Post pristinum sermonem, quem in primum librum contulimus, septem fere diebus a disputando fuimus otiosi, cum tres tamen Uergilii libros post primum recenseremus atque, ut in tempore congruere uidebatur. tractaremus. quo tamen opere Licentius in poeticae studium sic inflammatus est, ut aliquantum mihi etiam reprimendus uideretur. iam enim ab hac intentione ad nullam se rem deuocari libenter ferebat. tandem tamen ad retractandam quam distuleramus de Academicis quaestionem cum a me, quantum potui. lumen philosophiae laudaretur, non inuitus accessit. et forte dies ita serenus effulserat, ut nulli prorsus rei magis quam serenandis animis nostris congruere uideretur. maturius itaque solito lectos reliquimus paulumque cum rusticis egimus quod tempus urgebat. - Tum Alypius: Antequam uos. inquit, audiam de Academicis disputantes. uolo mihi legatur sermo ille uester, quem dicitis me absente perfectum; non enim possum aliter, cum inde huius disceptationis occasio nata, sit in audiendis uobis bis non aut errare aut certe laborare. — Quod cum factum esset et in eo paene totum antemeridianum tempus consumtum uideremus, redire ab agro, qui deambulantes nos acceperat, domum instituimus. — Et Licentius: Quaeso, inquit. ante prandium mihi breuiter totam Academicorum sententiam exponendo repetere ne graueris, ne quid in ea me fugiat, quod pro partibus meis sit. — Faciam, inquam, et eo libentius, quo de hac re cogitans parum prandeas. — Ne, inquit ille, istinc securus sis; nam et multos et maxime patrem meum saepe animaduerti eo edaciorem, quo refertior curis esset. deinde tu quoque de istis metris cogitantem non sic expertus es, ut cura mea mensa secura sit. quod [*](2 principum Pml modus] m. iam T 3 diuillus] profecto ubique diuinus T 7 tainen] tantum edd. uirgilii MT 9 poeticae] p. artis M poetae T poeticum a 10 reprimendus (us in ras.) P iam] ita HMTa 11 retrectandam M 14 effulserit Pml 16 paululumquae Pml urguebat T 17 demicis P; corr. ml 19 ocasio Ptnl 20 cer* (te s. l.m2)P 21 fuisset Tml 22 consumptum HMPm2T 25 eam effugiat (om. me) MT 26 fatiam Pml quo] quod T 27 inquit] quid P 28 pr. et otn.T saepae P edatiorem Pml 30 sic ex sit T cura P )