Confessiones

Inuoco te, deus meus, misericordia mea, qui fecisti 15 me et oblitum tui non oblitus es. inuoco te in animam meam, [*](15] Ps. 58, 18. ) [*]( c 1 cogitaui V exelsior (c add. m. rec.) V, excellentior Bb aut] ut P illam Eug. 2 demonstras* W, demoustras 0, demonstras V, demonstrans H, demonstra BCFGMPQ edd. 4 tamen] autem F pascas] pascas nos CM, parcas V 5 deus om. OVW 7 sufficiant BCFPQb itaque me BPQbm, me utique H 8 elegere P aliquid (i alt. ex o corr.) P 9 *bonum (b ras.) 0 occurrerint-multa om. G 10 potuerint BFPQVWb, potuer H 12 quo si P id] id M 13 ueritas tua bm 14 uoluit. amen GO EXPLICIT LIBER CONFESSIONVM SCI AVGVSTINI XII INCIPIT EIVSDEM CONFESSIONV?,I LIBER XIII S, EXPLICIT CONFESSIONVM LIBER XII INCIPIT LIBER XIII IN ADIVTORIO DNI QVI ADIVVAT INFIRMOS GRATIA SVA G, EXPLICIT LIBER DVODECIMVS INCIPIT LIBER TERTIVS (TERTIO 0), DECIMVS BCFHOVW, EXPLICIT LIBER XII Q, INCIPIT LIBER XIII P, EXPLICIT LIBER XII CFESSIONV AVRELII AVG EPI IN- CIPIT LIBER TERTIVS DECIMVS M. o ) [*]( 15 inuoca G 16 me euanuit S ** i non obli * * * S inuocem C in om. F anima mea M )

quam praeparas ad capiendum te ex desiderio, quod inspirasti: nunc inuocantem te ne deseras, qui priusquam inuocarem praeuenisti et institisti crebrescens multimodis uocibus, ut audirem de longinquo et conuerterer et uocantem me inuocarem te. etenim, domine, delenisti omnia mala merita mea, ne retribueres manibus meis, in quibus a te defeci, et praeuenisti omnia bona merita mea, ut retribueres manibus tuis, quibus me fecisti, quia et priusquam essem tu eras, nec eram, cui praestares ut essem, et tamen ecce sum ex bonitate tua praeueniente totum hoc, quod me fecisti et unde me fecisti. neque enim eguisti me, aut ego tale bonum sum, quo tu adiuueris, dominus meus et deus meus, non ut tibi sic seruiam, quasi ne fatigeris in agendo, aut ne minor sit potestas tua carens obsequio meo, neque ut sic te colam quasi terram, ut sis incultus, si non te colam, sed ut seruiam tibi et colam te, ut de te mihi bene sit, a quo mihi est, ut sim cui bene sit.

Ex plenitudme quippe bonitatis tuae creatura tua substitit, ut bonum, quod tibi nihil prodesset nec de te aequale tibi esset, tamen quia ex te fieri potuit, non deesset. quid enim te promeruit caelum et terra, quae fecisti in principio? dicant, quid te promeruerunt spiritalis corporalisque [*](6] cf. Ps. 17, 21. 20] Gen. 1, 1. ) [*]( 1 capienda Fl desidero F quo G inspirasti 8: inspiras ei BFGMOPQVW edd., inspiras et CH 2 uocarem ,C 3 instituisti PQ o o crebescens S 4 linginquo F, lingiquo V conuertere W et uocantem] reuocantem V me] te P, ** (te ras.) Q inuocare V 5 etenim SV: tu enim BCFGHMOPQW edd. merita] ueritas H retribueris HW, re is retribues (re add. alia m.) G .6 deficiet (om. et) W 7 retribuere V, CU* *♦* CUI retribures F quibus 0 ut G 9 necce G 10 totum om. H et unde me fecisti om. H et om. F unde] cur* M me om. G 11 bonu* (s ras.) P sū add. GS s. I. quod CMPaQ 12 domine BCHbm, deus VW, domine deus PQ et om. F deus] dns VW ut] tu F 13 augendo C ne] me W 14 sic (c ex t corr.) H colã G 16 te de (te add. al. m.) G a quo-sit om. W 17 subsistit BCFGHMPQV edd. 18 prode esset V, prodest M, prodest et 0 nec] ne o 19 tamen] et tamen GM non—promeruit om. H 20 terram VXW 21 te] de te M promeruerint 0 )

natura, quas fecisti in sapientia tua, ut inde penderent etiam inchoata et informia quaeque in genere suo ul spiritali uel corporali euntia in immoderationem et in longinquam dissimilitudinem tuam, spiritale informe praestantius, quam si formatum corpus esset, corporale autem informe praestantius, quam si omnino nihil esset, atque ita penderent in tuo uerbo informia, . nisi per idem uerbum reuocarentur ad unitatem tuam et formarentur et essent ab uno te summo bono uniuersa bona ualde. quid te promeruerant, ut essent saltem informia, quae neque hoc essent nisi ex te?

Quid te promeruit materies corporalis, ut esset saltem inuisibilis et inconposita, quia neque hoc esset, nisi quia fecisti? ideoque te, quia non erat, promereri ut esset non poterat. aut quid te promeruit inchoatio creaturae spiritalis, ut saltem tenebrosa fluitaret similis abysso, tui dissimilis, nisi per idem uerbum conuerteretur ad idem, a quo facta est, atque ab eo inluminata lux fieret, quamuis non aequaliter et tamen conformis formae aequali tibi? sicut enim corpori non hoc est esse, quod pulchrum esse — alioquin deforme esse non posset — ita etiam creato spiritui non id est uiuere, quod sapienter uiuere: alioquin inconmutabiliter saperet. bonum [*]( 21] Ps. 72, 28. ) [*]( 1 inde dependerent V, dependerent (om. inde) H1, depraehenderent Hł. 2 incoata CG genere] tenore V 3 euntia W, enuntia S in moderationem BMW, et in moderationem V 4 spiritalem PlW, spiritali F formatum — 6 quam si om. V; add. alia m. G 6 ita ovi. V penderet V, pderent H 7 idem] diE Q1 8 in uoce formarentur desinit F alt. et] t ut G 9 promeruerunt CH (et 11) saltim BP1 informa C informia-essent om. H 10 hee V 12 neque om. 01 essent (n del.tn. 2) 0 quia nisi W 13 fecisti] fecisti eam BCFGMPQ edd., fecisti ea H te promereri quia non erat ut V 14 qd MW incoatio C * 15 saltim BCP1 habysso W tu B 16 confiteretur B id B * * * * a quo (a quo ras.) P 17 oe G et S: om. cet. et edd. 18 aequalis GM* 19 quod-deforme e corr. post ras. S1 alt. esse] ee M i i t 20 i creato spu i (corr. m. 2) V id M, id ee V quod-uiuere 21 commutabiliter G sapere W bonum—(p. 347, 1) adhaerere om. W )

autem illi est adhaerere tibi semper, ne quod adeptus est conuersione auersione lumen amittat et relabatur in uitam tenebrosae abysso similem. nam et nos, qui secundum animam creatura spiritalis sumus, auersi a te, nostro lumine, in ea uita fuimus aliquando tenebrae et in reliquiis obscuritatis nostrae laboramus, donec simus iustitia tua in unico tuo sicut montes dei: nam iudicia tua fuimus sicut multa abyssus.