Confessiones

In hac diuersitate sententiarum uerarum concordiam pariat ipsa ueritas, et deus noster misereatur nostri, ut legitime lege utamur, praecepti fine, pura caritate. ac per hoc, si quis quaerit ex me, quid horum Moyses, tuus ille famulus, senserit, non sunt hi sermones confessionum mearum. si tibi non confiteor, nescio et scio tamen illas ueras esse sententias exceptis carnalibus, de quibus quantum existimaui locutus sum. quos tamen bonae spei paruulos haec uerba libri tui non territant alta humiliter et pauca copiose; sed omnes, quos in eis uerbis uera cernere ac dicere fateor, diligamus nos inuicem pariterque diligamus te, deum nostrum, fontem ueritatis, si non uana, sed ipsam sitimus, eundemque famulum tuum, scripturae huius dispensatorem, spiritu tuo plenum, ita honoremus, ut hoc eum te reuelante, cum haec scriberet, adtendisse credamus, quod in eis maxime et luce ueritatis et fruge utilitatis excellit. [*]( 9] cf. 1 Tim. 1, 8 et 5. 17] cf. Dent. 6, 5 et Matth. 22, 37 et 39. ) [*]( 1 quia-tempore om. H terram FW, terra* (e ras.) P 2 exierunt u BG\'S autem illa S 3 temporabus G 4 narrari de illa V nisi] i ea n. ut Meum pendatur] compendatur PQ, copendatur F 6 praeceduntur BFPQ, praecedunt b creatori G ut] sicut G 8 diuersitate] e aeternitate H 9 miseratur (e m. post.) G legitima BC* 10 u*tamur H praeceptis BW finem H pura om. M ac per—12 senserit om. H i 11 quaeret F ex quod (om. me) F ille tuus BCPQbm ille moises t. senserit famulus F 12 hii GPlSUW 13 non om. P1 14 tantum W a aestimaui C 15 bene P paruolos P 16 pauca om. Q, pauca et P cupiose W 18 pariterque] pariter pariterque GM deum] dmfi deum M 19 uanam U sentimus FMQ, sentemus (e alt. in i corr.) P 20 huius a om. G plenam W honoraremus V 21 credimus G 22 exellit V )

Ita cum alius dixerit: "hoc sensit, quod ego", et alius: "immo illud, quod ego", religiosius me arbitror dicere: cur non utrumque potius, si utrumque uerum est, et si quid tertium - et si quid quartum et si quid omnino aliud uerum quispiam in his uerbis uidet, cur non illa omnia uidisse credatur, per quem deus unus sacras litteras uera et diuersa uisuris multorum sensibus temperauit? ego certe, quod intrepidus de meo corde pronuntio, si ad culmen auctoritatis aliquid scriberem, sic mallem scribere, ut quod ueri quisque de his rebus capere posset, mea uerba resonarent, quam ut unam ueram sententiam ad hoc apertius ponerem, ut excluderem ceteras, quarum falsitas me non posset offendere. nolo itaque, deus meus, tam praeceps esse, ut hoc illum uirum de te meruisse non credam. sensit ille omnino in his uerbis atque cogitauit, cum ea scriberet, quidquid hic ueri potuimus inuenire et quidquid nos non potuimus aut nondum potuimus et tamen in eis inueniri potest.

Postremo, domine, qui deus es et non caro et sanguis, si quid homo minus uidit, numquid et spiritum tuum bonum, qui deducet me in terra recta, latere potuit, quidquid eras in eis uerbis tu ipse reuelaturus legentibus posteris, etiamsi ille, per quem dicta sunt, unam fortassis ex multis ueris sententiam cogitauit? quod si ita est, sit igitur illa quam [*]( 20] Ps. 142, 10. ) [*](1 aliud V senseric fP, sensi V et om. B 2 aliud Q1 quod om. F reliosius V 3 potius si utrumque om. H qupd F 4 pr. i quod F 5 uideat M, dicet H uidisse omnia M 7 intrepidus quod F 8 corde meo bm scriberem] credere Q 1 9 uere 0 rebus uerb H \' 10 posse H resonare H 11 apertius bis script. exh. M, aper*tius (i ras.) V ceteras] ceteras sententias M 13 uirum om. G 14 crederam (a ex e corr.) W 16 non om. F aut-potuimus om. S potuimus] potuimus inuenire F, possumus GMO\'J edd. et] sed G his C 19 si quid] et si quid CM, sicut PQ1, si ut Q2 minus om. Ql uidet CFMb m 20 bonum om. Q 1 deduc H, deducit W terram rectam BCFGHMOPQW Eug. edd., uiam rectam V (cf. £ v -rij suOsia LXX) a lutere H poterit F 21 eras (s ex t corr.) P 23 ueris] uerbis V sit] fit B, si U quam om. F )