De Cain et Abel
Ambrose, Saint, Bishop of Milan
Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Prima (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 32.1). Schenkl, Karl, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1896.
Hos partus anima nostra parturiat, nec solum parturiat, 205 AB sed etiam pariat et diebus pariat inpletis, ne inmaturos partus [*]( 2 Philo de sacr. 31 (183, 23; I 244, 1 C) 7 Esai. 28, 18 9 Philo de sacr. 31 (183, 27; I 243, 4 C.) ) [*]( 1 sit « sint libri sexum... nubit om. BPM\'1* V 13 nostra mens A\' 14 obteuuda 8 obedienda P inpigriae S ml inpigritiae S m2 AA\' 18 effodit om. B EXPLICIT. LIBER. I . DE CAIN ET ABEL. INCIPIT UNDE SUPRA SCI AMBROSII LIB. II. S LIBER SECVN- DVS EIUSDEM M EXPLICIT LIBER PRIM\' DE CAIN ET ABEL. INCIP UNDE SUPRA SANCTI AMBROSII. LIBER SECUNDUS A EXPLIC DE CAIN ET ABEL. INCIPIT UNDE SUPHA BEATI AM- BROSII EPI LIB. H\'. A\' EXPLICIT DE CAIN ET ABEL LIBER PRIMUS. INCIPIT UNDE SUPRA LIBER SCDS I_EXPLICIT DE CAIN ET ABEL. INCIPIT ALIUS LIBER P EXPLIC. DE CAIN ET ABEL LIBER . I. INCIP . II. VNDE SUPRA V. in B non est subscriptio 20 post alt. parturiat add. secundum quod legitur B )
quae tanti forma sit partus demonstrat apostolus dicens: filioli mei, quos iterum parturio, donec formetur Christus in uobis. in hanc formam tota mentis nostrae coalescant uiscera et in illo genitali aluo animae nostrae Christus refulgeat. partus noster fides sit, nutrimenta nostra praecepta doctrinae sint. his quaedam cordis nostri inbuatur [*]( D ) infantia, instituatur pueritia, iuuenculescat adulescentia, senecta canescat; aetas enim senectutis uita inmaculata. itaque ea demum bona est animae senectus. quam nulla perfidiae inquinamenta maculauerint. et ideo partus suos ab hac macula Paulus defendit — ego uos inquit genui in euangelio —, ne cuius saeua insusurratio rudis fidei temptaret infantiam. masculina igitur generabat, qui in uirum perfectum populos quos docebat fidei gestiebat unitate concurrere et in [*]( E ) agnitione fili dei perfectam plenitudinis Christi tenere mensuram. hoc enim sacrificium acceptabile deo nouerat, de quo scriptum est: omne quod aperit uuluam masculinum [*]( 2 Lnc. 21, 23 10 Galat. 4, 19 16 Sap. 4, 9 19 I Cor. 4, 15 21 Ephes. 4, 13 25 Exod. 13, 12 Philo de sacr. 32 (183, 35; I 244, 10 C.) ) [*]( 1 partibus M 6 positum om. Y 7 derelinquat b\'afdA\' relinquat cet. par«tus S (a eras.) 8 properantius a 9 demonstrans M 11 in nobis ..... Christus om. V (refulgeat exp. 13; in uobis add. in mg. m4) Monac. 2549 (in quo et fulgeat krptur); in hanc..... refulgeat om. Monac. 14399 et Uindob. 758 toti M 12 illa B genitalia M (a alt. eras.) 15 iuuenculascat S 20 ne cuius .A.A\' ne huius P1 nec huius M\' (c exp.) cet. 23 fili M et ml SAV filii S m2 A m2 Vm3 cet. 25 omne ... addidit om. Y (in quo, post uuluam inserenda in mg. m3 haec adiecta sunt masculinQ dno et quia addidit aperit uuluam) )
Dixerat de principalibus generationibus, hoc est plenis capacibusque rationis, addidit et de gregalibus, hoc est reliquis [*]( F ) uelut plebeis sensibus, qui inrationalibus conparantur iumentis. quae tamen cum a rectore aliquo gubernantur, facile mansuescunt et inperata exequi et iugum subire et ad uocem magistri aut celerare gradum aut sistere aut deflectere aut aliqua munia sui operis quae iubentur humano quodam famulatu obire consuerunt. tantum ualet institutio, ut uincat naturam. itaque illa quae consortium nostrae substantiae non [*]( 206 A ) habent agnoscunt tamen nostrae uocis imperium et, cum suae naturae rationem nullam habeant, nostrae rationem naturae capessunt et quodammodo transfusam adquirunt. equos uidemus popularibus incitari studiis, gaudere plausibus, blanditiis delectari magistri. toruos leones cernimus naturalem feritatem imperata mutare mansuetudine, suam rabiem deponere, nostros mores sumere, et cum sint ipsi terribiles, discunt timere. caeditur canis, ut pauescat leo, et qui sua iniuria exasperatur [*]( B ) coercetur aliena alteriusque exemplo frangitur. quotiens parata praeda et cibo obuio famem perpeti malunt, dum offensam magistri uerentur, quotiens repentino inpulsi motu aperta ad morsus ora iussi resoluunt! ita dum nostrae uoluntati obsecuntur, suae obliuiscuntur. non item illae ferae uel illa armenta equorum uel genus omne pecudum, quae sine rectore uagantur ullo et omni domitoris gubernaculo destituta exasperantur. et [*]( C ) [*]( 1 Exod. 13, 12 4 Philo de sacr. 32 (183, 39; I 244, 13 C.) 7 Philo de sacr. 32 (183, 43; I 245, 3 C.) 9 Uerg. Aen. IllI 641 16 Uerg. Georg. III 185 sq. ) [*]( 2 de 8. u. Pom. V tibi om. B 5 de om. AA\' gregibus B 6 inralionabilibus MAA\'M\'P 11 constitutio B 15 capacesBunt PP* capcscunt (e ex i) B transfusam P4 transfusa cet. 17 uidemus Monac. 14399 18 mansuetudinS M 19 illi B 21 coercitur S (corr. m3) MAA\' cohercetur P alteriusque S (iu ex u) )
uidetur ergo et sensuum nostrorum quoddam genus aliud domitum mansuetum, aliud indomitum, quod armentario quodam motu mentis uelut deside atque resoluto proruat ad inrationabiles corporis delectationes, mansuetum autem, quod uelut duci cuidam [*]( D ) moderationi mentis se subiciat et subdat. quaecumque ergo eius naturae reguntur, ea sunt masculina atque perfecta, quaecumque autem sine duce ullo plebeia quadam praesumptione dominantur. uelut ciuitatis alicuius, quae regis optimatiumque consilio priuata sit, ita corporis sui omnem statum et uirilem uigorem muliebri quadam dissolutione effeminant. ex his illa lex carnis est, quae legem apostolicae mentis inpugnans captiuam trahebat [*]( E ) quadam lege peccati. et ideo ut de illo mortis corpore liberaretur, spem suam Paulus omnem non in sua uirtute, sed in Christi gratia reponebat. unde liquet quod hae conmotiones quae secundum legem mentis sunt <ex> diuino fauore procedunt, alii autem sensus ex uoluntate corporea.
illa igitur quae sancta sunt primitiua sunt nostrorum sensuum, ista uelut de quodam grege sunt et uilitate plebeia, quod uarie uidetur Moyses nominibus significasse Iudaeis. hoc enim [*]( F ) declarat etiam illa area legis mystica, de qua ait: initia areae tuae et lacus tui non nouissima facies; primitiua filiorum tuorum dabis mihi. sanctae conmotiones sensuum nostrorum, quae secundum uirtutem sunt, ipsae [*]( 3 Philo de sacr. 32 (183, 48; I 245, 6 C.) 8 Philo de sacr. 32 <184, 7; I 245, 9 C.) 14 Rom. 7, 23 15 Rom. 7, 24 16 Rora. 7, 25 23 Exod. 22, 29 25 Philo de sacr. 33 (184, 33: I 246, 10 C.) ) [*]( 2 singuli pro SMA singulis cet. -6 delectationes corporis BMTFV 9 masculina S (in s. u.) 11 optimatiumque S (i alt. eras.) BM\' optimatumque cet. 17 respondebat BAA.\' haec A (c eras.) MT1 18 <ex) tac te Maurini 19 uoluptate ed. JRom. 21 quodj que P ie in ras. m2) uane n Monac. 2549 uanaM uaria cet. iudaeis £ .4.4\' diuersis MBMTPV 26 uirtutes .A A\' B et (es ex 6) M\' )
et ideo dicit dominus: cum intraueritis in terram, in quam induco uos, et cum manducare coeperitis de panibus terrae illius, offeretis oblationem separatam domino, primitias conspersionis uestrae panem: sicut oblationem de area sic auferetis primitias confusionum uestrarum et dabitis domino. confusio nos sumus diuersorum elementorum [*]( C ) quadam commixtione conpositi, siquidem frigidum calido et umidum sicco miscetur in nobis. haec conspersio multas habet carnis inlecebras, plurimas delectationes, sed non sunt hi primitiui huius corporis sensus. et quia ex anima et corpore constamus et spiritu, haec conspersio principalis, in qua sanctificari nos apostolus cupit, sicut ait: ipse autem deus pacis sanctificet uos per omnia, et integer spiritus uester et anima et corpus sine querela in die domini [*]( D ) [*]( 1 Num. 15, 20 9 Luc. 4, 4 12 Prouerb. 10, 26 14 Num. 15. 18-21 Philo de sacr. 33 (184, 19; I 246, 1 C.) 26 I Thess. 5, 23 ) [*]( 1 rurali (li s. u.) harene (n eras.) S 3 harea S (a alt. in ras. 2 litt. m3) 10 uiuit BM\'PV uiuet cet. 17 separatam ... oblationem om. B 19 auferetis S ml MBM\'V afferetis P\' offeretis S m3 AA\'P 22 humidam libri 23 hi BY hii cet. 24 et quia scripsi utque V ut quia cet. 26 nos sanctificari cupit apostolus B 27 pacis PV pater cet. )
Nunc consideremus quae sit uis primitiarum et utrum[*]( F ) tempore aestimentur primitiae an sanctitate, hoc est utrum omnia primogenita sanctificationem habeant primitiarum. [*]( 208 A ) primitiae etenim fructuum sanctae secundum legem, quia in his optimum festinae fidei sacrificium est, sed fiunt sanctae deuotione, non tempore. non prouentus sanctificat, sed deuotio. denique ubi celer prouentus est, si deuotio moretur, offensa contrahitur. non ergo omnia primogenita sancta, sed omnia quae sancta sunt etiam primogenita. denique Cain primogenitus, sed non sanctus. sanctus quoque Istrahel dei populus, sed [*]( B ) non primus aetate. et tamen primogenitus appellatur, sicut scriptum est in prophetis: primogenitus meus Istrahel. et Leui sanctus, sed non primogenitus: nam tertius Liae filius [*]( 9 Philo de sacr. 33 (184. 47; I 247, 4 C.) 17 Num. 18, 8 et 10 26 Exod. 4, 22 27 Gen. 29, 34 ) [*]( 5 exsortes MFV et (s pr. s. tc.) P sint] sunt MA\' et (sint m3) V etiam] enim A\' 10 isac S optulit SAA\'P\'V obtulit eel. 19 festinae M\'PP\' V festina cet. 20 fort. non <enim> pr.; <quas ; non a <quia) non ed. Bom. 21 si om. AA\' 22 uerba omnia quae usque ad p. 392 u. 7 copulatur. habes desunt in S; exciderunt folia quattuor, sancta... primogenita Oln. ĮJI\' 23 sunt <sunt> a 24 sqq. isrt libri (sic fere scmper) 27 filius om. M )