Noctes Atticae

Gellius, Aulus

Gellius, Aulus. The Attic Nights of Aulus Gellius. Rolfe, John C., editor. Cambridge, Mass.; London: Harvard University Press; William Heinemann, 1927 (printing).

Nam nescio quid hoc praenimis plebeium est et in opificum sermonibus quam in hominum doctorum [*](in horninur doctorum supplied by Carrio.) notius.

At enim Fronto, iam voce atque vultu intentiore: Itane, inquit, magister, dehonestum tibi

deculpatumque hoc verbum videtur, quo et M. Cato et M. Varro et pleraque aetas superior ut necessario et Latino usi sunt?

Atque ibi Iulius Celsinus admonuit, in tragoedia quoque Enni quae Iphigenia inscripta est, id ipsum de quo quaerebatur scriptum esse et a grammaticis contaminari magis solitum quam enarrari.

Quocirca statim proferri Iphigeniam Q. Enni iubet. In eius tragoediae choro inscriptos esse hos versus legimus:

  1. Ó qui néscit uti
  2. Plús negoti habét quam cum est negótium in negótio.
  3. Nám cui quod agat ínstitutumst, nil nisi [*](nil nisi, Hertz; in illis, δ; in illo, y.) negótium,
  4. Íd agit, id [*](id added by Ribbeck.) studét, ibi mentem atque ánimum delectát suum,
  5. Ó in ótio animus néscit quid velit. [*](quid agat, quid velit, Dziotzko.)
  6. Hóc idem est; em néque domi nunc nós nec militiaé ,
  7. Ímus , hinc illuc, cum illuc véntum est, ire illínc lubet,
  8. Í errat ánimus, praeterprópter vitam vívitur.

Hoc ibi lectum est, tum deinde Fronto ad grammaticum iam labentem: Audistine, inquit, magister optime, Ennium tuum dixisse praeterpropter et cum sententia quidem tali, quali severissimae philosophorum esse obiurgationes solent? Petimus igitur dicas, quoniam de Enniano iam verbo quaeritur, qu sit remotus [*](renotus, Hosius; motus, ω; ignotus, Hertz.) huiusce versus sensus:

  1. Í errat ánimus, praeterprópter vitam vívitur.

Et grammaticus sudans multum ac rubens multum, cum id plerique prolixius riderent, et abiens: Tibi, inquit, Fronto, postea uni dicam, ne inscitiores audiant ac discant. Atque ita omnes, relicta ibi quaestione verbi, consurreximus.

Ponit versus Platonis amatorios quos admodum iuvenis lusit, dum tragoediis contendit.

CELEBRANTUR duo isti Graeci versiculi multorumque doctorum hominum memoria dignantur, quod sint lepidissimi et venustissimae brevitatis.

Neque adeo pauci sunt veteres scriptores, qui quidem [*](qui quidem, Lion; quidem, Q; quid, Z; qui, γ.) eos Platonis esse philosophi adfirmant, quibus ille adulescens luserit, cum tragoediis quoque eodem tempore faciendis praeluderet:

  1. Τὴν ψυχὴν Ἀγάθωνα φιλῶν ἐπὶ χείλεσιν ἔσχον
  2. Ἤλθε γὰρ ἡ τλήμων ὡς διαβησομένη.

Hoc δίστιχον amicus meus, οὐκ ἄμουσος adulescens, in plures versiculos licentius liberiusque vertit. Qui quoniam mihi quidem visi sunt non esse memoratu indigni, subdidi:

  1. Cum semihiulco savio
  2. Meo puellum savior
  3. Dulcemque florem spiritus
  4. Duco ex aperto tramite,
  5. Anima male [*](male suggested by Hosius (cf. Hor. S. i. 4. 66); mea, Hertz.) aegra et saucia
  6. Cucurrit ad labeas ,
  7. Rictuinque in oris pervium
  8. Et labra pueri mollia,
  9. Rimata itineri transitus,
  10. Ut transiliret, nititur.
  11. Tum si morae quid
  12. Fuisset in coetu osculi,
  13. Amoris igni percita
  14. Transisset et me linqueret
  15. Et mira prorsum res foret,
  16. Ut fierem ad me [*](fierem and ad me transposed by L. Müller.) mortuus,
  17. Ad puerum ut [*](ut added by Scaliger; at puerulo intus suggested by Hosius.) intus viverem.