Epistulae

Quaedam admonitionem in philosophia desiderant, quaedam probationem et quidem multam, [*](multam Madvig; multa BA.) quia involuta sunt vixque summa diligentia ac summa subtilitate aperiuntur. Si probationes necessariae sunt, et decreta, quae veritatem argumentis colligunt. Quaedam aperta sunt, quaedam obscura: aperta, quae sensu conprehenduntur, quae memoria; obscura, quae extra haec sunt.

Ratio autem non impletur manifestis; maior eius pars pulchriorque in occultis est. Occulta probationem exigunt, probatio non sine decretis est; necessaria ergo decreta sunt.

Quae res communem sensum facit, eadem perfectum, certa rerum [*](certa rerum Schweighaeuser; certarum and certum BA.) persuasio; sine qua si omnia in animo natant, necessaria sunt decreta, quae dant animis inflexibile iudicium.

Denique cum monemus aliquem, ut amicum eodem habeat loco, quo se, ut ex inimico cogitet fieri posse amicum, in illo amorem incitet, in hoc odium moderetur, adicimus: " iustum est et honestum." Iustum autem honestumque decretorum nostrorum continet ratio; ergo haec necessaria est, sine qua nec illa sunt.

Sed utrumque iungamus. Namque

Posidonius non tantum praeceptionem, nihil enim nos hoc verbo uti prohibet, sed etiam suasionem et consolationem et exhortationem necessariam iudicat. His adicit causarum inquisitionem, aetiologian quam quare nos dicere non audeamus, cum grammatici, custodes Latini sermonis, suo iure ita appellent, non video. Ait utilem futuram et descriptionem cuiusque virtutis; hanc Posidonius ethologian vocat, quidam characterismon appellant, signa cuiusque virtutis ac vitii et notas reddentem, quibus inter se similia discriminentur.

Haec res eandem vim [*](eandem vim cod. Velz.; eam demum BA.) habet quam praecipere. Nam qui praecipit, dicit: " illa facies, si voles temperans esse." Qui describit, ait: " temperans est, qui illa facit, qui illis abstinet." Quaeris, quid intersit ? Alter praecepta virtutis dat, alter exemplar. Descriptiones has et, ut publicanorum

Putas utile dari tibi argumenta, per quae intellegas nobilem equum, ne fallaris empturus, ne operam perdas in ignavo ? Quanto hoc utilius est, excellentis animi notas nosse, quas ex alio in se transferre permittitur.

1. Continuo pecoris generosi pullus in arvis
2. Altius ingreditur et mollia crura reponit;
3. Primus et ire viam et fluvios temptare minantis
4. Audet et ignoto sese committere ponti,
5. Nec vanos horret strepitus.
6. Illi ardua cervix
7. Argutumque caput, brevis alvus obesaque terga,
8. Luxuriatque toris animosum pectus ---
9. Tum, si qua sonum procul arma dederunt,
10. Stare loco nescit, micat auribus et tremit artus
11. Conlectumque premens volvit sub naribus ignem.

Dum aliud agit, vergilius noster descripsit virum fortem; ego certe non aliam imaginem magno viro dederim. Si mihi M. Cato exprimendus sit, [*](sit added by Hermes.) inter fragores bellorum civilium inpavidus et primus incessens admotos [*](admotos Pinc.; admotus BA.) iam exercitus Alpibus civilique se bello ferens obvium, non alium illi adsignaverim vultum, non alium habitum.

Altius certe nemo ingredi potuit quam qui simul contra Caesarem

Quantum in illo vigoris ac spiritus, quantum in publica trepidatione fiducia est! Scit se unum esse, de cuius statu non agatur; non enim quaeri, an liber Cato, sed an inter liberos sit; inde periculorum gladiorumque [*](gladiorumque later MSS.; gladiatorumque BA.) contemptus. Libet admirantem invictam constantiam viri inter publicas ruinas non labantis dicere:

1. luxuriatque toris animosum pectus.

Proderit non tantum quales esse soleant boni viri dicere formamque eorum et lineamenta deducere, sed quales fuerint narrare et exponere, Catonis illud ultimum ac fortissimum vulnus, per quod libertas emisit [*](emisit Stephanus; amisit BA.) animam, Laeli sapientiam et cum suo Scipione concordiam, alterius Catonis domi forisque egregia facta, Tuberonis ligneos lectos, cum in publicum sternerent, pro stragulis pelles et

O quam ignorant homines cupidi gloriae, quid illa sit aut quemadmodum petenda ! Illo die populus Romanus multorum supellectilem spectavit, unius miratus est. Omnium illorum aurum argentumque fractum est et milliens [*](et milliens later MSS.; et in milliens BA.) conflatum, at omnibus saeculis Tuberonis fictilia durabunt. Vale.