Institutio Oratoria
Quintilian
Quintilian. Institutio Oratoria, Volume 1-4. Butler, Harold Edgeworth, editor. Cambridge, Mass; London: Harvard University Press, William Heinemann Ltd., 1920-1922.
alienam finxit Iuba, qui querenti, quod ab equo suo esset aspersus, quid ? Tu, inquit, me Hippocentaurum putas? suam C. Cassius, qui militi
est et illa ex ironia fictio, qua usus est C. Caesar. nam cum testis diceret a reo femina sua ferro petita, et esset facilis reprehensio, cur illam potissimum partem corporis vulnerare voluisset: quid enim faceret, inquit,
cum tu galeam et loricam haberes?vel optima est simulatio contra simulantem, qualis illa Domitii Afri fuit: vetus habebat testamentum, et unus ex amicis recentioribus, sperans aliquid ex mutatione tabularum, falsam fabulam intulerat, consulens eum, an primipilari seni iam testato rursus [*]( primipilari rursus, Spalding : primipilaris enim intestator, AG. ) suaderet ordinare suprema iudicia. noli , inquit, facere; offendis illum.
iucundissima sunt autem ex his omnibus lenia et, ut sic dixerim, boni stomachi: ut Afer idem ingrato litigatori conspectum eius in foro vitanti per nomenclatorem missum ad eum, amas me, inquit, quod te non vidi? et dispensatori, qui, cum reliqua non
non comedi; pane et aqua vivo,[*]( responderet MSS. corr. salmasius . pane et aqua, A: panem et aquaam, remaining MSS. vivo, Haupt: bibo, MSS. )
passer , redde quod debes.quae ὑπὸ τὸ ἦθος vocant.
est gratus iocus, qui minus exprobrat quam potest, ut idem dicenti candidate, semper domum tuam colui, cum posset palam negare, credo , inquit, et verum est. interim de se dicere ridiculum et quod in alium si absentem diceretur urbanum non erat, quoniam ipsi palam exprobratur,
movet risum: quale Augusti est, cum ab eo miles nescio quid improbe peteret et veniret contra Marcianus, quem suspicabatur et ipsum aliquid iniuste rogaturum: non magis, inquit, faciam, commilito, quod petis, quam quod Marcianus a me petiturus est.
adiuvant urbanitatem et versus commode positi, seu toti ut sunt (quod adeo facile est, ut Ovidius ex tetrastichon Macri carmine librum in malos poetas composuerit), quod fit gratius, si qua etiam ambiguitate conditur: ut Cicero in Lartium, hominem callidum et versutum, cum is in quadam causa suspectus esset,
nisi si qua Ulixes intervasit Lartius; seu verbis ex parte mutatis, ut in eum qui, cum antea
et proverbia opportune aptata: ut homini nequam lapso et, ut allevaretur, roganti, tollat te qui non novit. ex historia etiam ducere urbanitatem eruditum est: ut Cicero fecit, cum ei testem in iudicio Verris roganti dixisset Hortensius,
non intelligo haec aenigmata.
atqui debes, inquit, cum Sphingem domi habeas;acceperat autem ille a Verre Sphingem aeneam magnae pecuniae.
subabsurda illa constant stulti simulatione; quae, [*]( stulti simulatione; quae, Spalding : stultissimi imitatione et quae, MSS. ) nisi fingantur, stulta sunt: ut, qui mirantibus, quod humile candelabrum emisset, pransorium erit, inquit. sed illa similia absurdis sunt acria, quae tanquam sine ratione dicta feruntur: ut servus Dolabellae, cum interrogaretur an dominus eius auctionem proposuisset, domum , inquit, vendidit.
ut, qui testem dicentem se a reo vulneratum interrogaverat an cicatricem haberet, cum ille ingentem in femine ostendisset, latus , inquit, oportuit. contumeliis quoque uti belle datur: ut Hispo obiicienti atrociora [*]( contumeliis Badius : umis AG: atrociora, Halm : arbore, MSS. ) crimina accusatori, me ex te metiris, [*]( me ex te metiris, Burmann: mentis, mentiris, MSS. ) inquit. et Fulvius Propinquus legato interroganti an in tabulis, quas proferebat, chirographus esset, et verus, inquit, domine.