Naturalis Historia

Pliny, the Elder

Pliny, the Elder, creator; Mayhoff, Karl Friedrich Theodor, 1841-1914, editor

[*](Diosc. II 99. Pl. iun. 62, 2. Marc. 26, (73) 102. 124.) Vesicae calculorumque cruciatibus auxiliatur urina apri et ipsa vesica pro cibo sumpta, efficacius, si prius fumo maceretur[*](maceratur Ev. a. G.) utrumque. vesicam elixam mandi oportet, et a muliere feminae suis. inveniuntur in[*](in E. et V. et in r(?)v. (an ex, ut § 217 ex omni onagro?).) iocineribus eorum lapilli aut duritiae[*](duritie Rdv. a. S.) lapillis similes, candidae[*](can- dide RT. -idi dv. a. S.), sicut in vulgari sue, quibus contritis atque in vino potis pelli calculos aiunt. ipsi apro tam gravis urina sua[*](urina sua ErD. sua urina d(?)v. urina rS.) est, ut nisi egesta[*](egestae V.) fugae[*](effugere dT.) non sufficiat ac velut[*](ueluti V(?)SJ.) devinctus[*](deunctus E. defunctus man. Dal.) opprimatur

;[*](Pl. iun. 62, 3.—Marc. 26, 72.—Pl. iun. 62, 4. Marc. 26, 92. (22). 74. Pl. iun. 63, 8. Marc. 33, 37.) exuri illa[*](an ea ... illos?) tradunt eos. leporis renes inveterati in vino[*](uini Vf.) poti[*](potu f.) calculos pellunt. in pernae[*](pernae VE. -na rv.) suum articulo[*](articulo os ego. cfr. § 179. -ulos ll.v.) os diximus, quod[*](quod VRE. quorum d(?)v.) decoctum ius facit urinae utile. asini renes[*](179) inveterati tritique ex[*](ex J. et (re corr.) ll.S. et in v.) vino mero dati vesicae medentur. calculos expellunt lichenes[*](lienes dTv. a. G.) equini ex vino aut mulso poti[*](potu V. -to E1.) diebus XL. prodest et ungulae equinae cinis in vino aut aqua, item fimum caprarum in mulso, efficacius silvestrium, pili quoque caprini cinis; verendorum carbunculis cerebrum apri vel suis sanguisque.[*](cfr. Marc. 33, 4.—Pl. iun. 63, 9–12. Marc. 33, 59. - 33, 42.—Seren. 676. Marc. 33, 41.) vitia vero, quae in eadem parte serpunt, iocur eorum combustum, maxime iunipiri ligno, cum charta[*](charta (ca- V1) et V1dB. cartae V2. charta Rv. cartha E.) et arrhenico[*](arrhenico V1EB. arre- RdS. tirrhe- V2. armeniaca v.) sanat, fimi cinis, fel[*](felle VR1d.) bubulum cum[*](cum Erv. qui r.) alumine Aegyptio ac murra[*](myrra T. -rrha VRd. muria v. a. H.) ad crassitudinem mellis subactum , insuper beta[*](beta et cocta v. betam et coctam ll.) ex vino cocta inposita, caro quoque[*](caroque Vf.cfr. § 218.) ; manantia vero ulcera sebum[*](secum Vd.) cum[*](cum om.R1.) medulla vituli in vino decoctum, fel caprinum cum melle rubique suco, vel[*](uel (pro fel) Ev. a. H.) si serpant[*](serpant dv. -at r.) ; fimum etiam prodesse[*](prodest E.) cum melle dicunt[*](dicunt om.VR1. aiunt J.) aut cum aceto et per se butyrum.[*](Marc. 33, 18.—Diosc. eupor. II 101. Pl. iun. 62, 9. Marc. 26, 85. 126. (127). Diosc. eupor. II 101. Seren. 589. Pl. iun. 62, 10–12.—Marc. 26, 86. 125.—26, 72.—Pl. iun. 62, 6–9. Marc. 26, 128. 129.) —Testium tumor[*](tumor VRdH. cum E. -mor cum v.) sebo vituli addito nitro[*](nigro VR1.) cohibetur vel fimo eiusdem ex aceto decocto.— Urinae incontinentiam cohibet vesica apruna[*](aprina V(?) dv. a. S.), si assa mandatur , ungularum apri vel suis cinis potioni inspersus,
vesica[*](uesica dv. -cae r.) feminae suis combusta[*](combuste d. -tis R1.) ac pota[*](pote d.), item haedi, vel pulmo, cerebrum leporis in vino, eiusdem testiculi tosti vel coagulum cum anserino adipe in polenta, renes asini[*](asinini d(?)Ev. a. S.) in[*](in om.E.) mero triti potique. Magi[*](magis V2E.) verrini genitalis cinere poto ex vino dulci demonstrant[*](de- monstratur R. -rat r. deinde monstrat E. (an cinerē potū.. demonstrant uel urinam? cfr. Marc.).) urinam facere in canis cubili[*](cubiculi E. -lo v. a. G. item v. 6.) ac verba adicere[*](an dicere, ut Pl. iun.?), ne ipse urinam faciat ut canis in suo cubili. rursus ciet urinam vesica suis, si terrain non attigerit, inposita pubi.

[*](Marc. 31, 36.—Diosc. II 96.—Marc. 31, 37. 34.) Sedis[*](sed iis (his V2) V. sedis is (his r) R.) vitiis praeclare prodest fel ursinum cum adipe; quidam adiciunt spumam argenti ac tus. prodest et butyrum cum adipe anserino ac rosaceo; modum ipsae[*](ipsum Vf.) res statuunt, ut sint inlitu faciles. praeclare medetur et taurinum fel[*](fel om.E.) in linteolis concerptis rimasque perducit ad cicatricem. inflationibus in ea parte sebum vituli, maxime ab inguinibus, cum ruta; ceteris vitiis medetur sanguis caprinus cum[*](ca- prinum cum V2Er. capr—-. 17 fel om.V1R1.) polenta, item fel caprinum condylomatis per se, item fel lupinum ex vino.[*](Pl. iun. 79, 22. cfr. Diosc. II 97.—extr.: Pl. iun. 79, 24. 25. Marc. 32, 40.) panos et apostemata[*](apostema d.) in quacumque parte sanguis ursinus discutit, item taurinus aridus tritus. praecipuum tamen remedium traditur in calculo onagri[*](inagri V.), quem dicitur, cum interficiatur, reddere urina liquidiorem initio, sed in terra[*](terram Vd.) spissantem[*](et pissantem R. pi- r.) se; hic adalligatus femini omnes impetus discutit omnique suppuratione liberat[*](superatione liberatur V.). est autem rarus[*](rursus Vd.) inventu nec ex omni onagro, sed[*](sed om.R1.) mire[*](mire Müller emend. IV 34. me r. ne E.om. rv. (an maxime?).) celebrant[*](celebrant Müller l. l. -brari ll. -bri v. de mendo cfr. XXIX 66.) remedio. prodest et urina asini

cum melanthio et ungulae equinae cinis cum oleo et aqua[*](equae E.) inlitus, sanguis equi, praecipue[*](praecipuae VE.) admissarii[*](equi (ae- V) admissarii VR1), sanguis[*](et sanguis Rd(?)v. a. S) bubulus, item fel.[*](Pl. iun. 79, 25. Marc. 32, 13.—32, 44. Pl. iun. 64, 23–25. Marc. 32, 22.) caro quoque eosdem effectus habet[*](habet et VRd.) calida inposita et ungulae cinis ex aqua aut melle, urina[*](urinam V.) caprarum, hircorum quoque[*](quoque VdfH. que rv. cfr. § 214.) carnes in aqua decoctae aut fimum ex iis[*](iis v. his ll.C.) cum melle decoctum, fel verrinum[*](fel uerrinum VTErS. uerrinum fel uerrinum R. -num fel dH. fel ursinum siue uerrinum v.), urina[*](urinam V.) suum in lana inposita.—Femina[*](femora VRS. sed cfr. Pl. iun.) adteri adurique[*](adtaerri adurique E. trita adteria (arcte- V2) durique V.) equitatu notum est; utilissimum est[*](est om.E.) ad omnes inde causas[*](causas VRdv. caoras E.) spumam equi ex ore inguinibus[*](in- guinibus RdTH. cfr. Pl. iun. -busque VEv.) inlinere[*](illinire Rd1v. a. S.).—Inguina[*](in inguina d. inunguina V. -guna R1.) et ex ulcerum causa intumescunt. remedio sunt equi[*](aequis. aet V.) saetae III totidem[*](tres ll.v.) nodis[*](modis E.) alligatae intra ulcus[*](uicus VE.).

[*](Pl. iun. 69, 10. Marc. 36, 67.—Diosc. II 94. eupor. I 235. (Marc. 36, 14).) Podagris[*](podagra f. -ram V.) medetur ursinus adips taurinumque sebum, pari pondere et cerae. addunt quidam hypocist hidem[*](hypocisthidem S. -da C. -dam v. -tidem VRd. hypcystidem E.) et gallam. alii hircinum praeferunt sebum cum fimo caprae et croco, sinapi, item[*](sinapi item ego e Diosc. -pii uel E. -pi uel V. -pi cum dre corr. v. -piue uel G.) caulibus hederae tritis ac[*](dist. ego cum Pl iun.) perdicio[*](perditio V.) vel flore[*](aut flore dT.) cucumeris silvestris.[*](Pl. iun. 69, 11. 12. (Marc. 36, 1).—Marc. 36, 62 (57).—Diosc. eupor. I 235. Diosc. II 98. Pl. iun. 69, 12. 13.—cfr. Plin. XXVIII 198.—Marc. 34, 61. Pl. iun. 71, 11–13. Marc. 36, 26.) item bovis[*](ouis R.) fimum cum aceti faece magnificant et vituli, qui nondum herbam gustaverit, fimum aut per se sanguinem tauri, vulpem[*](uulpe V.) decoctam vivam, donec[*](done—uiuum om.E.) ossa[*](assa V.) tantum restent, lupumve vivum

oleo cerati[*](certatim VR.) modo incoctum, sebum hircinum cum helxines[*](helxines B. helsine (-nae V) si VRE. -nes v. -ne d.de mendo cfr. XXV 92. XXVII 24.) parte[*](partes E.) aequa, sinapis tertia, fimi caprini cinerem cum axungia . quin et[*](equina et dT.) ischiadicos uri[*](uir E.) sub pollicibus pedum eo[*](eo Erv. e VR.om.d.) fimo fervente utilissime tradunt, articulorumque[*](arti- culorum VR1.) vitiis fel ursinum utilissimum esse et pedes leporis adalligatos, podagras quidem[*](quidam Ev.a. H.) mitigari pede[*](pedes R.) leporis viventi[*](uiuenti VRdD. -tis Erv. uiuo Pl. iun. cfr. XXX 98.) absciso[*](absciso VEv(S). -isso r(?)C.), si quis secum adsidue habeat[*](habebat R1.).[*](Marc. 34, 93. Diosc. eupor. I 181. Pl. iun. 67, 3.— cfr. Plin. XXX 80. Marc. 34, 20.—cfr. Diosc. II 40. eupor. I 173.—Pl. iun. 87, 11–12. Marc. 34, 29.) —Perniones ursinus adips rimasque[*](primasque d.) pedum omnes[*](ones V.) sarcit, efficacius alumine[*](lumine V.) addito, sebum caprinum, dentium equi farina[*](ferina E.), aprunum[*](aprinum V(?)dv.a. S.) vel suillum [*](dist. ego. cfr. § 90.) fel cum adipe, pulmo inpositus[*](an inponitur?) et si[*](et si Ev. et r.) subtriti sint contunsive offensatione, si vero adusti frigore, leporini pili cinis; eiusdem pulmo contusis[*](an dissectus contusis?) dissectus aut pulmonis cinis. [*](Pl. iun. 67, 16. Marc. 34, 52. 28. 49.—Pl. iun. 68, 6.—cfr. Diosc. II 51. eupor. I 173.—Marc. 34, 21.) sole[*](sole dv. sol V. sola r.) adusta sebo[*](soba R.) asinino aptissime curantur, item bubulo cum rosaceo.—Clavos et rimas callique[*](callide Vd.) vitia fimum apri vel suis recens inlitum ac tertio die solutum sanat, talorum cinis, pulmo aprunus[*](aprunus S. -rinus ll.v(D).) aut suillus aut cervinus; adtritus[*](adtritum (attr- fS) VfS.) calciamentorum urina asini cum lnto suo inlita; clavos sebum bubulum cum turis polline; perniones vero corium conbustum; melius, si[*](si VRdTfv(H). om.EG.) ex vetere calciamento; iniurias e[*](e ErG. eo r. a v.) calceatu ex oleo corii caprini cinis.[*](cfr. Marc. 34, 97.—Pl. iun. 66, 2.—101, 15. 16.) —Varicum dolores sedat fimi vitulini[*](ui- tuli V.) cinis cum lilii bulbis decoctus[*](decoctus dv. -tis rTf.cfr. § 209.) addito
melle modico, itemque omnia inflammata et suppurationes minantia[*](minantia (-ncia r) eadem res Erv(S). om. rTfH.)[*](sed H.). eadem res et podagris prodest et articulariis morbis[*](morbos V.), e maribus praecipue vitulis; articulorum adtritis[*](atritis V.) fel aprorum vel suum linteo calefacto inpositum, vituli, qui[*](uitulique qui v.a.D.) nondum herbam[*](herba VR.) gustaverit, fimum, item caprinum cum[*](cum—) melle in aceto decoctum.—Ungues scabros sebum vituli emendat, item caprinum[*](caprinum om.V1R1.) admixta sandaraca.—Verrucas vero aufert[*](auferunt T. aut ferrim d.) fimi vitulini[*](ituli E.) cinis ex aceto, asini urina et[*](urina et D cum U 627. -nae ll. v. (an urina e luto?).) lutum.

[*](Pl. iun. 93, 4. 5.—cfr. Plin. XXX 87. Pl. iun. 93,20.— Diosc. eupor. I 18.) Comitiali morbo testes ursinos edisse prodest vel aprunos[*](aprinos dv.a.S.) bibisse ex lacte equino aut ex aqua, item aprunam[*](aprinam R1dv.a.S.) urinam ex aceto mulso[*](aceto item mulso (muso V) VR1d.), efficacius quae inaruerit[*](inaruerit Erv. inor- f. inorr- V. inhorr- r.) in[*](ex (pro in) E.cfr. § 232.) vesica sua. dantur et suum testiculi inveterati[*](in- ueteratique (om. triti) E.) tritique in suis lacte, praecedente[*](praecendente V. proced- Ere corr.) vini abstinentia et sequente continuis quinis[*](quinis ego. om. ll.v. cfr. XXX 87. Pl. iun. Pliniana p. 36. (an vero diebus denis?).) diebus. dantur et leporis sale custoditi pulmones cum turis tertia parte in vino albo per dies xxx, item coagula eiusdem;[*](Diosc. II 44. eupor. I 18.) asini cerebrum ex aqua mulsa, infumatum [*](infumetum V.) prius in foliis[*](foliis REv. fulti V. fultis d. -ti T. foliis B. pulte Gron.), semuncia per dies VII[*](VII ego. uel ll.v. v uel coni. H.), ungularum eius cinis coclearibus binis toto mense potus, item[*](testes item VR1d.) testes sale adservati et inspersi[*](aspersi Ev.a.H.) potioni in asinarum maxime lacte vel ex aqua. membrana partus earum, praecipue si marem[*](mare VR.) pepererint, olefactata[*](olefactata EG(D). -cta rTfv(S). cfr. XVIII 364. XX 155. 192.197.) accedente[*](accendente V.) morbo comitialium resistit. sunt qui e mare[*](mari E.) nigroque cor edendum cum pane sub

diu prima aut seconda luna praecipiant, alii carnem, aliqui sanguinem aceto dilutum per dies XL bibendum. [*](Diosc. II 45. eupor. I 18.—Pl. iun. 94, 22–24.—94, 24. 25. Diosc. eupor. I 21. (cfr. Plin. VIII 115).) quidam urinam aquae[*](aquae ErJ. quae VR. equi dT. equi aquae v.) ferrariae[*](fer- rariae dTEv. ferria-R. ferrarte V1. -atae f. ferriae V2. fere r. ) ex officinis miscent[*](emmiscent d.) eademque potione et lymphatis[*](lymphaticis rv.a. J. -paticis E.) medentur. comitialibus datur et lactis equini potus, lichen equi[*](lichen equi U 628. -ene qui VR. -eneque d(?)E. -enque B. -enae- que v. de mendo cfr. XXXIV 162.) in aceto mulso bibendus[*](bibendum VdEv.a.C.) ; dantur et carnes caprinae in rogo hominis tostae, ut volunt Magi, sebum earum cum felle taurino pari[*](pari om.VR1.) pondere decoctum et in folliculo[*](felliculo V.) fellis reconditum ita[*](item V.), ne terrain attingat, potum vero ex aqua sublime[*](ex aqua sub- lime VRdTfS. sub limine (-blime v) ex aqua EG. (an ex aqua. suffitione morbum sqq.?). de sublime cfr. CFW Müller p. 21.). morbum ipsum deprehendit caprini cornus vel cervini usti nidor.—Sideratis urina pulli asinini nardo admixto perunctione prodesse dicitur.

[*](Diosc. II 63.—Pl. iun. 97, 17–20.—Pl. iun. 99, 6–8. 9–11. Seren. 954.) Regio morbo cornus cervini[*](cerui R1.) cinis, sanguis asini[*](asini VRdTJ. asinini pulli Erv.) ex vino, item fimum asinini pulli[*](pullo V.), quod primum edidit a partu[*](parte V.), datum fabae magnitudine e vino medetur intra diem tertium. eadem et ex equino pullo similiterque[*](similiterque ll.v. an simi- liter (vel fimi fimiliter dati)? cfr. Plin, iun.) vis est.

Fractis ossibus praesentaneus maxillarum[*](maxillam VR1.) apri[*](apri dEv. -rini V2r. -runi r.) cinis vel suis; item lardum elixun atque circumligatum mira celeritate solidat. costis quidem fractis laudatur unice caprinum fimum ex vino vetere: aperit, extrahit, persanat.

[*](Pl. iun. 90, 23. 24.—Pl. iun. 91, 1–3.) Febres arcet[*](exarcet R1.) cervorum[*](cerborum V.) caro, ut diximus; eas quidem[*](quidem Erv. uero rTf.), quae certo dierum numero redeunt, oculus lupi[*](lippi E2. pippi E1.), [*](8,119)

dexter salsus adalligatusque, si[*](sic V.) credimus Magis. est[*](est v. et ll.) genus febrium, quod amphemerinon[*](ephemerinon Rv.a.B.) vocant; hoc liberari tradunt, si[*](tres et duabus ll. v.) quis e vena auris asini III guttas sanguinis in II heminis aquae[*](aeque E.) hauserit. quartanis Magi[*](quartanas magis V2.) excrementa felis[*](fellis V.) cum digito bubonis adalligari iubent et, ne recidant[*](recedant Ev.a.B.), non removeri [*](an remoueri nisi?) septeno[*](de septeno cfr. nota ad XXVI 99.) circumitu[*](circuitum R. -cum itū V.).[*](Pl. iun. 88, 16–19.) quis hoc, quaeso, invenire potuit? quae[*](quae ll.v(J). quaeue rG.) est ista mixtura? cur[*](cor V.) digitus potissimum bubonis[*](bubonis po- tissimum dv.a.G.) electus est? modestiores iocur felis decrescente luna occisae inveteratum sale ex vino bibendum ante accessiones quartanae dixere. iidem Magi fimi bubuli[*](bubulis V.) cinere consperso puerorum urina inlinunt digitos[*](primos digitos Pl. iun.) pedum manuum- [*](dist. ego. cfr. XXX 98.) que[*](manuumque ego. cfr. Pl. iun. -nuusque (quae V1) VRE. -nibusque d(?)v. mausque r.). leporis cor adalligant, coagulum ante accessiones propinant. datur et caseus caprinus recens cum melle diligenter sero[*](sero om.VR1T.) expresso.

[*](Marc. 1, 71.—Cels. III 20. Seren. 997. Pl. iun. 91, 17.—Pl. iun. 42, 6. 7.) Melancholicis fimum vituli in vino decoctum remedio est.—Lethargicos excitat asini lichen naribus inlitus ex aceto, caprini cornus nidor aut pilorum, iocur aprunum[*](aprinum V(?)dv.a.S.) ; itaque et veternosis datur.—Phthisicis medentur iocur lupi ex vino macro[*](macro ErS coll. XV 110 et Pl. iun. -cre V. -cres R. -crae d(?)v. an maceratum?), suis feminae herbis pastae laridum[*](lardum dv.a.S.), carnes asininae ex[*](ex dEv. et r. e r.) iure sumptae[*](sum- ptae ne E. (an sumptae, certe?).) ; hoc genere maxime in Achaia curant id malum[*](mallum V.). fimi quoque aridi, sed pabulo viridi pasto bove, fumum harundine haustum prodesse tradunt[*](prodest produnt E.)[*](duorum ll. v,) bubulive[*](bubuliue ego. -liae VR. -li rS. -li quoque v.) cornus mucronem exustum II coclearium

mensura addito melle pilulis[*](pipulis VR.) devoratis.[*](Pl. iun. 37, 23.—Pl. iun. 42, 7. 8.) caprae sebo in pulte[*](pulite E.)[*](phision E.) alicacia[*](alicacia v(S). -atia VRdTf. acacia E, ex alica C.) et phthisim et tussim sanari vel recenti cum mulso liquefacto ita, ut uncia in cyathum addatur rutaeque ramo permisceatur, non pauci tradunt. rupicaprae sebi cyatho et lactis pari mensura deploratum phthisicum convaluisse[*](conua'sisse R. cornua iussisse (uss- d) Vd.) certus auctor adfirmat[*](autem adfirmare E.). sunt qui et[*](qui et VdT. et qui Ev. et R.cfr. XXIV 80.) suum fimi cinerem[*](cinere E.) profuisse scripserint in passo et cervi pulmonem , maxime subulonis[*](sub olonis V.), siccatum[*](sic- catum ego. -tum in ll. v. cfr. XXIX 73. XXIII 40. XXVIII 212. XIV 68. VI 195.) fumo tritumque in vino.

[*](Diosc. eupor. II 63.—cfr. Diosc. eupor. II 65.—Pl. iun. 96, 8. 9.) Hydropicis auxiliatur urina e[*](urina e D. -nae E. -ne R. -na Vv. -na aut dT.) vesica[*](uesica dTD. -cae rv(J). del. S. (an urina ue- tus?).) apri[*](apri ll. v. cfr. Diosc. II 63. caprae coni. B e Diosc. II 9. capri D cum U 629 (contra Plinii usum).) paulatim data in potu[*](potus REv.a.S.), efficacius quae inaruerit cum vesica sua, fimi taurini[*](ceruini v.a.H.) maxime, sed[*](maxime subulonis sed Ev.a.H.) et bubuli—de armentivis loquor—, quod[*](quid E. quidam man. Dal. v.a.G.)[*](trium ll.v.) bolbiton vocant, cinis coclearium[*](cocleariorum Ev.a.H. dociarium V.) III in mulsi[*](mulsis V.) hemina [*](hemine V. emi- nae E.), bovis feminae[*](bouis feminae om.VR1d.) in mulieribus, ex[*](& ex Erv.a.J.) altero sexu in[*](sexu in RdEv. uino V.) viris[*](uiris VRdv. uini E.), quod veluti mysterium occultarunt Magi, fimum vituli masculi inlitum, fimi[*](fimi dTErv. -mu r.) vitulini[*](uituli Rv.a.H.) cinis cum semine staphylini[*](est afilini V.) aequa portione ex vino, sanguis caprinus cum medulla. efficaciorem putant hirci[*](hirci VRdfJ. -cini Er. -cinum S(D). -corum v.), utique si lentisco pascatur[*](pascatur ego. cfr. XXIX 38, -cantur ll.v. (an pascant, ut § 110?).).

[*](Pl. iun. 98, 19. 20. 21. 22.—Pl. iun. 100, 17–19.) Igni sacro ursinus adips inlinitur, maxime qui est ad renes, vitulinum fimum recens vel bubulum, caseus

caprinus siccus[*](siccus om.R1Tf.) cum porro, ramenta pellis cervinae delecta [*](delecta VT.cfr. XXVII 47 et CFW Müller p. 11. 12. deie- r G.defe- v.a.G. Pl. iun.) pumice[*](punice Vv.a.C. -cae E.) ex aceto trita; rubori[*](rubori G. -rē VdErv. rubrorē R.) cum prurigine equi spuma aut ungulae cinis; eruptionibus pituitae asinini fimi cinis cum butyro; papulis nigris caseus caprinus siccus ex melle et aceto in balneis, oleo remoto; pusulis suilli fimi cinis aqua inlitus vel cornus cervini cinis,[*](Diosc. II 98. Pl. iun. 103, 10–14.—64, 25. 103, 1. 2. 35, 14.—cfr. Diosc. II 98.—Pl. iun. 82, 16–19.) luxatis recens fimum aprunum[*](aprunum S. aprin- ll.v(D).) vel suillum, item vitulinum, verris spuma recens cum aceto, fimum caprinum cum melle, bubula [*](dist. H.) caro inposita; ad[*](ad om.Ev.a.H.) tumores[*](tu- morem E. -rem sanat v.a.H. liuores Marc. 19, 48.) fimum suillum sub[*](sub VRdfS. in Erv(D). cfr. Pl. iun. et XXX 114. XXXII 81. Cato 74. 76,4. 84.) testo[*](testo VRfES. testo dv. (cfr. XXX 23. 114. XXVIII 71 XXXIX 36).) calefactum tritumque cum oleo. duritias corporum omnes mollit[*](tollit Ev. a. H (D). sed cfr. Pl. iun.) optime adips e lupis inlitus. in iis[*](iis v. his ll. C.), quae rumpere[*](erumpere dTfS. sed cfr. XX 130. 244. XXII 152. 156. XXIII 78.) opus sit[*](sit VR. est d(?)Erv. cfr. nota ad XXVII 56.), plurimum proficit fimum bubulum in cinere calefactum aut caprinum in vino vel aceto[*](uino uel aceto Ev(D). aceto (-tum R) uel in uino rfS.) decoctum; in furunculis sebum bubulum cum sale aut, si dolores sint, cum oleo[*](dolor est (-res E) intinctum oleo R (?)Ev. a. S.) liquefactum sine sale, simili modo caprinum; [*](Pl. iun. 84, 16–20.) in ambustis ursinus adips cum lilii radicibus[*](in ambustis—radicibus om.VR1d.), aprunum [*](aprinum VRdv. a. S.) aut suillum fimum inveteratum, saetarum ex his e penicillis tectoriis cinis cum adipe tritus, tali[*](et alii (pro tali) E.) bubuli cinis cum cera et medulla cervina, fel[*](fel VREv(D). uel dH.) tauri, fimum leporis et[*](et dH. sed rv(S). sed et T.) caprarum[*](ca- prinum T.)[*](dist. ego e Pt. iun.) fimum[*](fimum TEv(S). -us r G. an fimi cinis?). sine cicatrice sanare[*](sanari E.) dicitur glutinum.
praestantissimum fit ex auribus taurorum et genitalibus,[*](Diosc. eupor. I 178. Diosc. III 91. (II 51). III 91.) nec quicquam efficacius prodest ambustis, sed[*](sed et R.) adulteratur[*](adulteratus RE.) nihil aeque, quibusvis[*](quibus suis d.) pellibus inveteratis calciamentisque etiam decoctis. Rhodiacum fidelissimum, eoque[*](eoque ll.v. an quo et?) pictores et medici utuntur; id quoque[*](quoque ll.v. an que?) quo candidius, eo probatius; nigrum[*](& nigrum R.) et lignosum damnatur.

[*](Pl. iun. 72, 16. Marc. 35, 20. 28.) Nervorum doloribus fimum caprinum decoctum in aceto cum melle utilissimum putant vel putrescente nervo. spasmata et percussu[*](percussu dv. -sso VR1. -ssi r.) vitiata fimo apruno[*](apruno VRES. -rugno G. -rino v. cap- d.) curant vere[*](uero V.) collecto et[*](collectae et E. -ctet V.) arefacto; sic et quadrigas[*](quadrigis Vv. a. H.) agentes[*](agentes dTH. -tis VRfS. -ndis v. argentis E.) tractos rotave[*](rotat uel Er.) vulneratos et quoquo modo sanguine contuso[*](contusu V.), vel si recens inlinatur.[*](Pl. iun. 103, 3–10. Diosc. II 98. eupor. II 34.) sunt qui incoxisse aceto utilius putent[*](utilius pu- tent Erv. salutarem promittunt r. cfr. v. 14.). quin et in potu[*](potu v. -tū Er. pofito r.) farinam eam ruptis convulsisque[*](conuulneratisque d(?)Erv. a. S. cfr. Diosc.), eversis[*](& euersis (-sos R) Erv.) ex aceto salutarem promittunt[*](salutarem promittunt Erv. uti- lius (ulius R) putent (-tant d) r.). reverentiores[*](recentiores H.) cinerem eius ex aqua bibunt, feruntque et Neronem principem hac potione recreari solitum, cum sic quoque se trigario[*](e tri- gario V1. stri- E. se triario R1.) adprobare [*](adprobauere VR1.) vellet. proximam suillo fimo vim putant.

[*](Marc. 31, 22.—extr.: cfr. Marc. 10, 44.) Sanguinem sistit coagulum[*](coaculum V.) cervinum ex aceto[*](acetū R.), item leporis, huius quidem et pilorum cinis, item e[*](e VdTS. & Er.om.RVen. ex fv(D).) fimo asini[*](asinini R. -inino v. a. H.) cinis inlitus—efficacior vis e maribus[*](an in naribus?) aceto admixto et in lana ad omne profluvium inposito—, similiter [*](dist. ego.) ex equino, capitis[*](capite d(?) v. a. D.) et feminum[*](feminū ErD. -na R. -nam r. ne C. -nae v.) aut fimi vitulorum

cinis inlitus[*](inlitis V.) ex aceto, item caprini cornus[*](cornu d1 (ut saepe).) vel fimi ex aceto.[*](Pl. iun. 73, 9–12. 73, 12.) hircini vero iocineris[*](iocinoris V2.) dissecti sanies[*](hircini—sanies om.R1d.) efficacior, et cinis utriusque[*](an utrimque?) ex vino potus vel naribus ex aceto inlitus, hircini quoque utris[*](utris dv. -rius VR1. -res r.), vinarii dumtaxat, cinis cum pari pondere resinae, quo genere sistitur[*](existitur E.) sanguis et vulnus glutinatur . haedinum quoque coagulum ex aceto et feminum eius combustorum cinis similiter pollere traduntur.

[*](Pl. iun. 65, 6–15. Marc. 34, 5. 6. 7.—Pl. iun. 78, 15. cfr. Diosc. II 96.) Ulcera sanat in tibiis cruribusque ursinus adips admixta rubrica; quae vero serpant[*](serpant ego. cfr. § 243. -punt ll. v.), fel aprunum[*](aprunum RES. -rugnum d (?) G. -r //inum V. -rinum v.) cum resina et cerussa, maxillarum apri vel suum cinis, fimum suum inlitum siccum, item caprinum ex aceto subactumetsubfervefactum[*](subactum et subferuefactum ego e Pl. iun. et Marc. subferuef- ll. v.). cetera purgantur et[*](et om.V.) explentur butyro, cornus cervini cinere vel medulla cervi[*](ceruici VR1.), felle taurino cum cyprino oleo[*](cyprino oleo d(?) Pl. iun. v. -iano T. -ino rD.) aut irino[*](irino V1RdTPl. iun. H. (laurino Marc.). ittino f. fimo ircino (hir-ED) V2ErD. fimo aprino (cap- G) aut hircino v.). fimum recens suum vel inveterati farina inlinuntur[*](inlinuntur VR. -nitur d(?)Erv.) vulneribus ferro factis. phagedaenis et fistulis inmittitur[*](mittuntur E.cfr. § 205. XXIV 151.) fel tauri cum suco porri[*](porro R.) aut lacte mulierum vel sanguis aridus cum cotyledone herba.[*](Pl. iun. 78, 17–20. Marc. 4, 59. 60.—cfr. Plin. XXVIII 147. Diosc. II 97.—Pl. iun. 74, 18–20.) carcinomata curat coagulum leporis cum pari pondere capparis adspersum vino, gangraenas ursinum fel[*](fel dEv. uel r.) pinna inlitum, asini ungularum cinis ea quae serpunt ulcera inspersus. sanguis equi adrodit carnes septica[*](styptica EVen.) vi, item fimi equini inveterati favilla; ea vero, quae phagedaenas[*](pa- gedene E.) vocant in ulcerum

genere[*](generum E.), corii bubuli cinis cum melle. caro vituli recentia[*](recentia—3 cinis om.V1R1d.) vulnera non patitur[*](pa- titur v. -iuntur V2Er.) intumescere, fimum[*](an item fimum? cfr. Pl. iun. cum seqq. iunxit- D.) bubulum cum melle.[*](Marc. 4, 61.—Pl. iun. 74, 20–23. 78, 21–24. 83, 10. (Marc. 33, 37).) fimi[*](fimi U 632 e Marc. femininum V2E. fe- minum rv.a. D. an fimi autem?) vitulini[*](uituli v. a. D.) cinis sordida ulcera et quae cacoēthe vocant et[*](et ego. & e VRd.om.E. e v. cfr. Marc.) lacte mulieris sanant[*](sanat v. a. D.) ; recentes plagas ferro inlatas glutinum[*](illi- tum d.) taurinum liquefactum, tertio die solutum [*](solutum dv. -tus V. -tas Er. solut R.). caseus caprinus siccus ex aceto ac melle purgat ulcera; quae vero serpant, cohibet sebum cum cera, idem[*](idem J cum vet. Dal. lidem d. item rv(D).) addita[*](addito E.) pice ac sulpure percurat[*](purgat Pl. iun.). similiter proficit ad caco ēthe haedi[*](haedi v(S). hedi E. hoedi rC. cae V.om.Rd.) feminum cinis e lacte mulieris, et adversus[*](aduersus dErv. ad rfH.) carbunculos suis feminae cerebrum tostum inlitumque[*](inlitum VS.).

[*](Pl. iun. 99, 22. 23. Seren. 73. 74. Geop. XVII 24. Diosc. III 91.—(Isid. XII 4, 22). Pl. iun. 100, 1. 1–4.) Scabiem hominis asininae medullae maxime abolent [*](obolente R.) et[*](et VRdTfH. om.Ev.) urina[*](urina ego. -nae ll.v.) eiusdem cum suo[*](suo ll. v. suillo D cum U 633.) luto inlita[*](inlita ego. -to ll. -tae v.), butyrum etiam, quod in iumentis[*](intumentis VdE.) proficit cum resina calida, glutinum taurinum in[*](in—14. 15 caprinum om.E.) aceto liquefactum[*](liquefactū dv. -to VR.) addita calce[*](addita calce om.R.), fel caprinum cum aluminis cinere; bovas[*](bonas E. boas v. a. J.) fimum bubulum, unde et nomen traxere. canum scabies sanatur[*](sanatura E. -nantur Rdv. a. S.) bubulo sanguine recenti iterumque[*](utrumque E.), cum inarescat, inlito et postero die abluto cinere lixivo[*](lixiuo (lex- Er) RED. -ue V. -uio d(?)v. cfr. XIV 129. XV 67. XXXVI 203.).

[*](Pl. iun. 88, 11–13. Marc. 34, 43. - Pl. iun. 87, 2–5. Diosc. eupor. I 115. Marc. 8, 148.) Spinae et similia corpori extrahuntur felis excrementis

, item caprae ex vino, coagulo quocumque, sed maxime leporis[*](ex leporis d.), cum turis polline et oleo aut cum visci pari pondere aut cum propoli.—Cicatrices nigras sebum asininum reducit ad colorem, fel vituli extenuat[*](extenuat dv. -ua VR. -ternuat E.) calefactum. medici adiciunt murram et mel et crocum aereaque pyxide [*](puxide VD.) condunt; aliqui et florem aeris admiscent.

[*](Diosc. II 84. eupor. II 78.—Diosc. II 63.) Mulierum purgationes adiuvat[*](adiuuat VdEC(J). -uuant R(?)v(Brot.).) fel tauri in lana[*](taurinum lana v. a. H.) sucida adpositum—Olympias Thebana addit[*](addit VRdfH. -idit Ev(D). cfr. § 253.) oesypum [*](oesypum vet. Dal. e Diosc. hysopum ll. v. de mendo cfr. § 74. XXIX 35. 125. XXX 28. 76. 105. 106. 107. 113.) et nitrum[*](nintrum r. min- VR.) —, cornus cervini cinis potus, item vulva[*](uulua VdTfD. -as R(?) G. -ae Ev.) laborantes[*](laboranti v. a. G.) inlitus[*](illitus (inl- S) VdTfS. -tu G. inlitum Erv. -lit R.) quoque et fel taurinum cum opio[*](apio VR1dTf.) adpositum [*](adpositum v. -tum (-tus d) cum Vd. -tus E. appositus r. -tus cum R.) obolis binis. vulvas et[*](et Ev(D). om. rS.) pilo[*](pilos E.) cervino suffire prodest . tradunt cervas, cum senserint se gravidas, lapillun devorare, quem[*](quae V.) in excrementis repertum aut in vulva— nam et ibi invenitur—custodire partus adalligatum. inveniuntur[*](inueni- tur VR1.) et ossicula in corde et in vulva perquam utilia gravidis parturientibusque. nam de pumice[*](pumice dB. punice Vv. -cea r. pumnicae E. pula R.de mendo cfr. § 233.), qui[*](qui v. que Rd. quae VfED. cfr. XXXIII 85. XXXVI 154. 155. 156. XII 9.) in[*](in VRdfv. om.Er.) vaccarum utero simili modo invenitur, diximus in natura[*](11,203) boum. lupi adips inlitus vulvas mollit, dolores earum iocur , carnes vero[*](uero ego. eorū VR.om.d(?)ErG. que v. cfr. XXXVI 198.) lupi edisse parituris prodest aut si incipientibus parturire sit iuxta qui ederit[*](qui edent R1. quia aderit E.), adeo ut etiam contra inlatas noxias valeat. eundem supervenire[*](super uentre VR1.) perniciosum est.[*](Seren. 609.) magnus et leporis usus mulieribus. vulvas

adiuvat pulmo aridus potus, profluvia iocur cum Samia terra ex aqua potum, secundas coagulum—caventur pridiana balnea—, inlitum quoque cum croco et porri suco; in[*](in ego. cfr. § 250. 254. XXVII 50. (XXX 28.) XXXIV 118. (153. XXXVI 140. XX 161) et nota ad § 73. aliter § 252. 110. XXIX 38. et VRdT.om.Erv.) vellere[*](uellerei R1.) adpositum abortus mortuos expellit. si vulva[*](uuluae Erv. a. S.) leporum in cibis sumatur[*](sumat R1. -antur v. a. S.), mares concipi putant; hoc et testiculis eorum et coagulo[*](coagulū E.) profici; conceptum leporis utero exemptum iis[*](iis v. his ll.C.), quae parere desierint, restibilem fecunditatem adferre. sic[*](sic ego. sed ll.G. sed et v.) conceptus[*](con- ceptus VdS. pro conceptu Ere corr. v(D).) leporis saniem[*](saniem dEv. -ntem V. sagniem r. -guinem R.) et viro Magi[*](magio V. maio R.) propinant, item[*](item—10 mammae om.VR1.) virgini VIIII grana fimi, ut stent perpetuo mammae. coagulum[*](coagulu C. -lo ll. v(J).) quoque ob id cum melle inlinunt [*](inlinit VR1.), sanguinem[*](sanguine dJ.) ubi evolsos pilos renasci[*](et nasci E.) nolunt[*](uo- lunt dLugd.Dal.). inflationi [*](inflationi Rv. -ne Vd. -nē E.) vulvae fimum aprunum[*](aprunum VRES. -ugnum G. -rinum dv.) suillumve cum oleo inlini prodest. efficacius sistit[*](sistit Ev. -ti VR. si sit dT.) farina aridi, ut aspergatur[*](adspargatur V(?)S.) potioni [*](potione VR.), vel si[*](si Erv. si sit V. sistit r. de mendo cfr. § 114.) gravidae aut puerperae torqueantur[*](tor- queatur V.). lacte suis poto[*](pute VR.) cum mulso, adiuvantur partus mulierum[*](inuerum V.) ; per se vero potum deficientia ubera puerperarum replet. eadem circumlita sanguine feminae suis minus crescunt[*](crescunt VRdTfv(S). -cent ErG(D).). si dole ant[*](doleant ego. -lent ll.v.), lactis asinini potu[*](potu dv. -tum E. -tus r.) mulcentur, quod addito melle sumptum[*](sumptus Vd. -tis R1.) et purgationes earum adiuvat. sanat et vulvarum exulcerationes eiusdem animalis sebum inveteratum et in vellere adpositum duritias[*](duritias dTS. -tia r. -tiem C. -tiam v. cfr. § 253.) vulvarum emollit. per se vero recens[*](re- cens ueluti E.) vel inveteratum ex aqua inlitum psilotri[*](psilotrium V.) vim optinet.
[*](Diosc. eupor. I 139.) eiusdem animalis lien[*](lieni VR.) inveteratus ex aqua inlitus[*](inlitu V. -tū R.) mammis abundantiam facit, vulvas suffitu corrigit. ungulae asininae [*](asinae R1.) suffitio[*](suf- fitio VTfS. -tae rv.) partum maturat[*](maturant v. a. S.), ut vel abortus evocetur, nec aliter[*](alter E.) adhibetur[*](adhibetur dTEv(J). -entur r (Verc. G D). -eatur fS.), quoniam viventem partum necat[*](necat dTS. -ant rv(D).). eiusdem animalis fimum si recens inponatur, profluvia sanguinis mire sedare dicitur, nec non et cinis eiusdem fimi, qui et vulvae[*](uulua V.) prodest inpositus[*](inpositū Ere corr.). equi spuma inlita per dies XL, priusquam primum nascantur[*](nascuntur d.), pili restinguntur[*](re- stringuntur rfv. a. G. -gunt V. -gtur R.), item cornus cervini decocto[*](decocti E.) ; melius, si recentia sint cornua. lacte equino iuvantur vulvae collutae. quod si mortuus partus sentiatur, lichen[*](lichen fG. -caen E. -cen r. lien v.) equae e[*](equae e J e coni. S. equae E. eque r. aqua f. ex aqua v. cfr. § 226.) dulci[*](duci E.) potus[*](epotus VR1fS.) eicit[*](eiiciet d. efficit E.), item ungula[*](ungula S cum Ges- nero. -las ll. lae v.) suffitu[*](suffitu E. -ta Gesner.) aut fimum aridum. vulvas procidentes butyrum infusum sistit. induratam vulvam aperit fel bulbulum rosaceo admixto, foris[*](furis V.) vellere cum[*](cum—16 uuluas re om.V1R1d.) resina terebinthina inposito.[*](Diosc. II 98. eupor. II 69.) aiunt et suffitu fimi e mare[*](mari (V2?)ED. sed cfr. § 225. VIII 105. 218. IX 84.) bove procidentes[*](procedentes VE.) vulvas reprimi, partus adiuvari, conceptus vero vaccini lactis potu[*](potus V. -tū E.). sterilitatem a[*](ob v. a. S.) partus vexatione[*](uexatione dTfS. -nes VR. -nem Ev.) fieri certum est. hanc emendari Olympias Thebana adfirmat felle tauri[*](tauri VRd.cfr. § 246. -rino Erv.) et adipe serpentium et aerugine ac[*](ac VRdTH. a f. ad E. addito v.) melle medicatis [*](medicantis V.de hoc verbo cfr. XI 184. XIV 135. XVIII 159.) locis ante coitus. vitulinum quoque fel in purgationibus sub coitu adspersum vulvae etiam duritias[*](duritias VRd.cfr. § 250. -tiam Ev.) veteres[*](ueteres ego. cfr. XXXI 97. uentris ll.v.)
emollit et profluvium minuit umbilico peruncto atque in totum vulvae prodest. modum[*](modum om.VR1.) statuunt fellis pondere $X$[*]($X$ (i. e. denarium) ego. x f. decim R1. denarii rv.), opii[*](opio R. op E. ad apii v. a. H.) tertiam[*](tertiam ll.v(S). -tia fH.), admixto amygdalino[*](amygdaleo E.) oleo, quantum satis esse appareat; haec in vellere inponunt[*](inponunt dErv(D). -tur rTfS.). masculi[*](masculi v. -linum ll. an masculi autem? cfr. § 243.) fel vituli cum mellis dimidio tritum servatur ad vulvas. carnem[*](carneum V.) vituli si cum aristolochia inassatam[*](inassam R1df.) edant circa conceptum, marem[*](marē VRdS. -res E v(D).) parituras promittunt. medulla vituli in vino et[*](et VdTfS. ex R(?)EG. et ex v.) aqua decocta cum sebo exulcerationibus[*](ulcerationibus d. ex- ulceratio VR1.) vulvarum inposita prodest, item[*](idem VR1.) adips[*](adeps r (ut saepe).) vulpium excrementumque felium, hoc cum resina et rosaceo[*](rosa- ceu E.) inpositum[*](inposita VR1.).[*](Diosc. eupor. II 88.—extr.: Diosc. II 98. eupor. II 83.) caprino[*](caprini E.) cornu suffiri vulvam utilissimum putant. silvestrium caprarum sanguis cum palma marina pilos detrahit[*](detrahi E.) ; ceterarum vero fel callum vulvarum emollit inspersum[*](in- spersit R1.) et a purgatione[*](ad purgationem Vd.) conceptus facit. sic quoque psilotri vis efficitur; evulsis[*](euulsis VEv(S). si euu- C. ulsis r. prepulsis R. prop- d.an prius euulsis (vel praeuulsis)?) pilis triduo servatur[*](seruetur G.) inlitum. profluvium quamvis inmensum urinae[*](urinae dTfS. -na rv(D).) caprae potu[*](potu dTfS. -tus r. -ta v(D). cfr. § 256.) sisti obstetrices promittunt et si fimum inlinatur . membrana caprarum, in qua[*](qua G. aqua ll.v.) partus[*](partu v. a. G.) editur[*](editur VRdTfH. -tus EG. -to v.), inveterata [*](inueterat R1. -atatur V.) potuque sumpta in vino secundas[*](secundis R1.) pellit. haedorum pilis suffiri vulvas[*](uuluis V.) utile putant et in profluvio[*](profluo V. -uuia E. coa.... (reliquis margine ab- scisis) r. profluuiū R.) sanguinis coagulum bibi aut cum[*](cum ego. om. ll.v. an potius addito?) hyoscyami semine[*](semine ll. v. -men C.) inponi[*](poni R1.). e bove silvestri nigro si sanguine ricini lumbi perungantur
mulieri, taedium veneris fieri[*](feri VR1. cfr. XXXII 49.) dicit Osthanes[*](ostanes T. -anter V.), idem amoris[*](an amores? cfr. XXIV 167.) potu[*](potu dES. -to V. -ta R(?)v.) hirci urinae[*](urina v. a. S.) admixto[*](admixto dEv(H). -tu V. -ti R. -ta G.) propter fastidium nardo.

[*](Diosc. II 81. eupor. I 74.) Infantibus nihil butyro utilius per se et cum melle, privatim et in dentitione[*](dentitione dv. dentione rD. cfr. § 258. XXX 22. 135. 137.) et ad gingivas et ad oris ulcera. dens[*](dentes V1. -te V2.) lupi adalligatus[*](adalligatur V.) infantium pavores prohibet dentiendique[*](dentiendique J -ientique ll. v.) morbos[*](morbus V.), quod et pellis lupina praestat. dentes quidem eorum maximi[*](maxime V.) equis quoque adalligati infatigabilem cursum[*](curcum V. circum f.) praestare dicuntur.[*](Diosc. II 42.—Seren. 1031. Pl. iun. 28, 16–18.) leporum coagulo ubere inlito sistitur infantium alvus. iocur asini admixta modice panace instillatum[*](instillatur R1d.) in os a[*](a om.E.) comitialibus morbis et aliis infantes tuetur; hoc XL diebus fieri praecipiunt. et pellis[*](pelles V.) asini iniecta inpavidos infantes facit. dentes, qui equis primum cadunt, facilem dentitionem[*](dentionem Pl. iun.) praestant adalligati[*](adalligatus R1.) infantibus; efficacius, si terram non attigere[*](attingere VE. -igerint d.).[*](Diosc. eupor. I 74. Seren. 1034. Pl. iun. 28, 18.) lien bubulus in melle et datur[*](et datur VRS. datur Tf. edetur Er. editur d(?)v.) et inlinitur ad lienis dolores; sedat[*](sedat ego. cfr. XX 211. ad ll.v.) ulcera [*](dist. ego (lac. ante lien statuit S).) manantia cum melle lien vituli, in vino decoctus tritusque et inlitus ulcuscula oris. cerebrum caprae Magi per anulum aureum traiectum[*](tractum fS. tracham V. tracam d.), priusquam lac detur, infantibus instillant contra comitiales ceterosque infantium morbos. caprinum fimum inquietos infantes adalligatum panno cohibet, maxime puellas. lacte caprino aut cerebro leporum perunctae gingivae faciles dentitiones faciunt.

[*](Cato ap. Diomedem I p. 358.—cfr. Martial. V 29. scriptt. hist. Aug. XVIII 38, 1.—Pl. iun. 93, 1. 2.) Somnos fieri lepore sumpto in cibis Cato arbitrabatur

[*](et p. 365, 1 arbitratur v. a. S.), vulgus et gratiam corpori in VIIII[*](VII C e coni. B coll. Martiale et scriptt. hist. Aug.) dies, frivolo[*](fri- uolo om.E.) quidem ioco[*](loco V2Ev. a. B. laco V1.), cui tamen aliqua debeat subesse causa in tanta persuasione. Magi[*](magis E.) felle[*](fel V1R1d.) caprae[*](caprae om.VR1.), sacrificatae dumtaxat , inlito oculis vel sub pulvino posito somnum allici dicunt.—Sudores inhibet cornus caprini cinis e[*](e Ev. & VR. ex dS.) myrteo oleo perunctis.

[*](Vergil. georg. III 280.) Coitus stimulat fel aprunum[*](aprugnum G. -rinum dv.) inlitum, item medullae suum[*](siuim V.) haustae, sebum asininum anseris masculi adipe admixto[*](permixto Ev. a. H.) inlitum; item a coitu[*](ad coitū VRf.de mendo cfr. §255.) equi[*](equi a RfS. quia V.) Vergilio[*](uirgilio d(?)fv. a. S. ulgi R1.) quoque descriptum virus et testiculi equini aridi, ut potioni interi possint, dexterve asini testis in vino potus[*](potus pro Erv. a. S.) portioneve[*](portioneue (-niue T) dT. -ne uel VRfv. potione uel Er.) adalligatus [*](adalligatos V.) bracchiali; eiusdem a coitu spuma conlecta[*](conlecta ego. conie- V. colle- rv.) russeo[*](risseo R1. roseo Ev. a. S. cfr. VII 186.) panno et inclusa argento, ut Osthanes[*](ostanes T. -naes V.) tradit.[*](cfr. Plin. XXX 145.) Salpe genitale id in[*](id in VRdT. in Erv.) oleum fervens mergi iubet septies eoque perungui pertinentes partes, Dalion[*](dalion con.H. diacon dT. bialcon VRv. uia- E.cfr. >Brunn. de indd. p. 37.) cinerem ex eodem bibi[*](ibi E.) vel tauri a coitu urinam[*](urina VR.), luto ipso inlini pubem. at e[*](ad e V. de E.) diverso[*](diuersu V. -sus R.)tauri[*](tauri ego. muri ll. -ris v.) fimo inlito[*](inlato VR.) cohibetur virorum venus.— Ebrietatem[*](ebrietate R.) arcet pulmo apri aut suis assus, ieiunis in[*](ieiunis in CFW Müller p. 25. -uni ll. G. a ieiuno v.) cibo sumptus eo die, item haedinus[*](edi- tus E.).

[*](Aelian. n. a. I 36. Pamphilus ap. Geop. XV 1, 6.) Mira praeterea traduntur in iisdem animalibus : vestigium equi excussum ungula[*](unguli R1.), ut solet plerumque,

si quis collectum reponat, singultus remedium esse recordantibus , quonam loco id reposuerint; iocur luporum[*](leporum Lugd. Dal.) equinae ungulae simile esse[*](est se Vd.) ; rumpi[*](rumpi ego. eru- Vd. et ru- R(?)Ev.) equos, qui vestigia luporum sub equite sequantur; talis suum discordiae[*](discordiae ErB (-dia v). adipisco- R. adips (adeps V2d) co- (-di d) r.) vim quandam inesse; in incendiis, si fimi aliquid egeratur[*](egeneratur Vd.) e stabulis, facilius extrahi nec recurrere oves bovesque; hircorum carnes virus non resipere[*](re- fipere ErC. reci- rTv. de mendo cfr. § 39.), si panem hordeacium eo die, quo interficiantur, ederint laserve dilutum[*](delutum R.) biberint, nullas vero teredinem sentire[*](sentias V1. -ties V2.) luna decrescente[*](decrescenti d.) induratas sale[*](sale om.E.). adeoque nihil omissum est, ut leporem surdum[*](furdum VRdv. tardium E.) celerius pinguescere reperiamus, animalium vero medicinas[*](medicinas d(?)ErG. -cina Rv. -cin// V.) : [*](Cato 71. Colum. VI 4, 2.) si sanguis profluat iumentis, suillum fimum ex vino infundendum , boum autem morbis sebum, sulpur vivum, alium silvestre[*](siluestrem Vd. -rum R1.), ovum[*](ouum v. oum E. eum R. cum V.om.dS. de mendo cfr. XXIX 43.) crudum[*](crudum ego e Cat. et Colum. coctum ll. v. concoctum TS. an non coctum?) trita[*](omnia haec trita v. a. J.) in vino danda aut vulpis adipem; carnem caballinam discoctam[*](discoctum V. de- coctam RTf.) potu[*](potu R.) suum morbis mederi, omnium vero quadripedum morbis capram solidam cum corio et ranam rubetam[*](ranā rubetā v. -na rubeta ll. D.) discoctas[*](decoctas f. discoctam dTD.) ; gallinaceos non attingi a vulpibus, qui iocur animalis eius aridum ederint, vel si pellicula ex eo collo induta[*](induta VdTfEv(D). -ti R. inducta C e coni. B.) galli inierint[*](interint V. -rerit v. a. B.) ; similiter[*](similia d(?)Ev. a. S.) in felle mustelae;[*](Suidas et Hesychius s. v. βοῦς κύπριος.—Cato 72. Colum. VI 15, 2.) boves in Cypro[*](cipro r. cipino R. cyprino (cip-V) Vd.) contra tormina hominum excrementis sibi mederi; non supteri[*](non subteri G. cfr. Cato. non super ll. insuper v.) pedes bourn, si prius cornua ima[*](ima J. cfr. Cato et § 202. iam VdE. in R.del. v.) pice liquida perunguantur;
lupos in agrum[*](agro E.) non accedere, si capti unius pedibus infractis cultroque adacto paulatim sanguis[*](sanguinis Vf.) circa fines agri spargatur atque ipse[*](ipsi V.) defodiatur in eo loco, ex quo[*](quo om.R1.) coeperit trahi; aut si vomerem, quo primus sulcus eo anno in agro ductus sit, excussum aratro[*](aratrū R.) focus[*](locus VR1.) Larum[*](lanum V. larium dR1v. a. S(J). cfr. II 16. III 66.), quo familia conveniet[*](conueniet (-niēt d) ll. -nit v.), urat[*](urat ego. ur at V. ur ad (ab E1) r. exurat D e coni. S. absumat v.), lupum nulli animalium[*](animalium V2Ev(D). -ali rTfH. cfr. XIX 180. XVII 215. XII 40. XVI 107. III 31. XXIX 9.) nociturum in eo agro, quam diu id fiat.

Hinc deinde praevertemur[*](reuertemur Rdv. a. S. cfr. nota ad § 123.) ad animalia sui generis, quae aut placida non sunt aut fera.