De domo sua ad pontifices

litteras in contione recitasti quas tibi a C. Caesare missas diceres

Caesar Pvlchro

pro consvle

tribvno plebi

sed omitto Catonem, cuius eximia virtus, dignitas, et in eo negotio quod gessit fides et continentia tegere videretur improbitatem et legis et actionis tuae: quid[*](quid b2t all.: quod codd. pler.)? homini post homines natos turpissimo, sceleratissimo, contaminatissimo quis illam opimam fertilemque Syriam, quis bellum cum[*](cum add. Wesenberg) pacatissimis gentibus, quis pecuniam ad emendos agros constitutam, ereptam ex visceribus aerari[*](visceribus aerarii Savels, Madv. (§ 124): vi Caesaris rebus actis codd.: sui (Gai Halm) Caesaris rebus actis Niebuhr), quis imperium infinitum dedit? cui quidem cum Ciliciam dedisses, mutasti pactionem et Ciliciam ad praetorem item extra ordinem transtulisti: Gabinio pretio amplificato Syriam nominatim dedisti. quid? homini taeterrimo, crudelissimo, fallacissimo, omnium scelerum libidinumque maculis notatissimo, L. Pisoni, nonne nominatim populos liberos, multis senatus consultis, etiam recenti lege generi[*](generi Robortellus: soceri codd.) ipsius liberatos, vinctos et constrictos tradidisti? nonne, cum ab eo merces tui benefici pretiumque provinciae meo sanguine tibi esset persolutum, tamen aerarium cum eo partitus es?

itane vero? tu provincias consularis, quas C. Gracchus, qui unus maxime popularis fuit, non modo non abstulit a senatu, sed etiam ut necesse esset quotannis constitui per senatum lege[*](lege Hotom.: decreta lege codd. (per senatum decretas Lange: per senatus decreta Klotz)) sanxit, eas lege Sempronia per senatum decretas rescidisti, extra ordinem sine sorte nominatim dedisti non consulibus, sed rei publicae pestibus: nos, quod nominatim rei maximae paene iam desperatae summum virum saepe ad extrema rei publicae discrimina delectum praefecimus, a te reprehendemur? quid tandem? si quae tum in illis rei publicae tenebris caecisque nubibus et procellis, cum senatum a gubernaculis deiecisses, populum e navi exturbasses, ipse archipirata cum grege praedonum impurissimo plenissimis velis navigares—si quae tum promulgasti constituisti promisisti vendidisti perferre potuisses, ecqui[*](ecqui Halm: sed qui codd. (qui Hk)) locus orbi terrarum vacuus extraordinariis fascibus atque imperio Clodiano fuisset?

sed excitatus aliquando Cn. Pompei—dicam ipso audiente quod sensi et sentio, quoquo animo[*](animo modo codd. praeter M (an. meo) b2 all. (an. me et ita ed. V.)) auditurus est— excitatus, inquam, aliquando Cn. Pompei nimium diu reconditus et penitus abstrusus animi dolor subvenit subito rei publicae, civitatemque fractam malis, imminutam[*](imminutam F. W. Schmidt: mutatam codd.: mutam Naugerius (1): mutilatam Angelius) ac debilitatam, abiectam metu ad aliquam spem libertatis et pristinae dignitatis erexit. hic vir extra ordinem rei frumentariae praeficiendus non fuit? scilicet tu helluoni spurcatissimo, praegustatori libidinum tuarum, homini egentissimo et facinerosissimo[*](facinor. PBHt), Sex. Clodio, socio tui sanguinis, qui sua lingua etiam sororem tuam a te abalienavit, omne frumentum privatum et publicum, omnis provincias frumentarias, omnis mancipes, omnis horreorum clavis lege tua tradidisti; qua ex lege[*](ex lege Halm: exige P1: ex re B rell.) primum caritas nata est, deinde inopia. impendebat[*](Impendebat Ht all.: impediebat (inp.) PG) fames, incendia, caedes, direptio: imminebat tuus furor omnium fortunis et bonis.

queritur etiam importuna pestis ex ore impurissimo Sex. Clodi rem frumentariam esse ereptam, summisque in periculis eius viri auxilium implorasse rem publicam a quo saepe se et servatam et amplificatam esse meminisset! extra ordinem ferri nihil placet Clodio[*](Clodio ? Mueller). quid? de me quod tulisse te dicis, patricida[*](parricida PB et pler.), fratricida[*](fratricida om. GM), sororicida[*](fratr. soror. del. Lange), nonne extra ordinem tulisti? an de peste civis, quem ad modum omnes iam di atque homines iudicarunt, conservatoris rei publicae, quem ad modum autem tute ipse confiteris, non modo indemnati sed ne accusati quidem, licuit tibi ferre non legem sed nefarium privilegium, lugente senatu, maerentibus bonis omnibus, totius Italiae precibus repudiatis, oppressa captaque re publica: mihi populo Romano implorante, senatu poscente, temporibus rei publicae flagitantibus, non licuit de salute populi Romani sententiam dicere?

qua quidem in[*](in del. Wolf) sententia si Cn. Pompei dignitas aucta est coniuncta[*](esset non coniuncta Halm) cum utilitate communi, certe laudandus essem si eius dignitati suffragatus viderer qui meae saluti opem et auxilium tulisset. desinant, desinant homines isdem machinis sperare me restitutum posse labefactari quibus antea stantem perculerunt. quod enim par[*](per P1) amicitiae consularis[*](amicitia consulari Savels) fuit umquam in hac civitate coniunctius quam fuimus inter nos ego et Cn. Pompeius? quis apud populum Romanum de illius dignitate inlustrius[*](illustrius ut Lamb. ita b2: industrius codd.), quis in[*](in Lg. 9 et Lamb.: om. P1 (senatui P2B rell.)) senatu saepius dixit? qui tantus fuit labor, quae simultas, quae contentio, quam ego non pro illius dignitate susceperim? qui ab illo in me honos, quae praedicatio de mea laude, quae remuneratio benivolentiae praetermissa est? hanc nostram coniunctionem,

hanc conspirationem in re publica bene gerenda, hanc iucundissimam vitae atque officiorum omnium societatem certi homines fictis sermonibus et falsis criminibus diremerunt, cum idem illum ut me metueret, me caveret, monerent, idem apud me mihi illum uni esse inimicissimum dicerent, ut neque ego ab illo quae mihi petenda essent satis audaciter petere possem, neque ille, tot suspicionibus certorum hominum et scelere exulceratus, quae meum tempus postularet satis prolixe mihi polliceretur.