Scholia in Euripidis Hippolytum

Scholia in Euripidem

Scholia in Euripidem. Scholia Graeca in Euripidis tragoedias, Volume 1. Dindorf, Wilhelm, editor. Oxford: Oxford University Press, 1863.

148. φοιτᾷ: φοιτῶσι γὰρ οἱ θεοὶ πανταχοῦ τοὺς ἀτιμάζοντας τιμωρούμενοι. B.M.

150. νοτίαις: διύγροις. A. ταῖς ὑγραῖς. Fl. 15. ἅλμας: θαλάσσης. Id.

151. ἢ πόσιν τὸν Ἐρεχβειδᾶν: στοχαστικὸν τὸ ἦθος. ἢ, φησὶν, [*](1. τὴν (τὴν om. A.) Δίκτυνναν (δικτυναν θυσίαν. M. hic et infra) νῦν διέκρινε τῆς ib. πέλανοι (πελανοὶ B. et mox ἑκάτης add. A.B.M. Fl. 6. 15., om. πελανῶν)—πέμματα om. A. M. I. Comparandum cum his scholion 9. Ἄλλως om. A.M. qui habent ad v. 1130. τὸ δὲ ἐξῆς. τὸ ἑξῆς (sic. Fl. 15.)—τουτέστι 2. εἶναι] γῆν A. om. B.I. 12. Post μείνασα Fl. 15. pergit 3. ἀπὸ] ἢ τὸ A. ib. νύμφης τῆς] τῆς om. I. ἑαυτὴν διὸ τῶν θυμάτων καταπορεῖ. Praeterea 4. Βριτομάρτιδος (βροτ—A.) φευγούσης in Flor. 15. et 6. eadem leguntur γούσης τὸν Μίνωα] κριτομάρτιδος φαγούσης quae hic, nisi quod in ine τὸν μίωνα (sic) I, habent: πελάνων δὲ τῶν πλακουντωδῶν ib. ἐν Ἀρτέμιδος (Ἀρτέμιδος om. πεμμάτων τῶν ἐπιθυομένων. πέμματα A.M.) ὕμνῳ] V. 190. δὲ τὰ πλακούντια ἀπὸ τοῦ πέττω τὸ 5. δὲ om. M. ζυμῶ. MATTH. 6. Ἡσίοδος] Theog. 413. τε om. I. ib. καὶ μὴ om. M., μὴ om. A. 7. σὺ δ᾿ ἀμφὶ τὸν πολύθηρον lemma ib. ἀνιερώσασα] ἀνιερῶσα A. est in A.M. In B.I. ὁ δὲ νοῦς. ib. τῇ θεῷ om. A.M. 8. ἢ τῇ Ἑκάτῃ ὅτι A.M. ἢ διότι καταπονῇ A.M. τρύχῃ B I. Reliqua τῇ ἑκάτῃ B.I. liqua om. A.M. ib. Post θυσίαν A. et Flor. 6. 15. 13. πεμμάτων B. πελάνων I. Addunt: σὺ μὲν δὴ, φησὶ, διὰ τοῦτο 15. φοιτῶσι γὰρ οἱ] φοιτῶσιν οἱ M. τρύχῃ. διότι τῇ ἑκάτῃ οὐκ ἐτέλεσας 19. στ. τὸ ἦθος om. M.)

98
εἰς οὐδένα τῶν θεῶν ἥμαρτες, ἀλλὰ ἔρωτα νοσεῖς τινός σε μοιχευομένου, καὶ τὸν ἄνδρα σου τὸν Ἀθηναίων βασιλέα βουκολεῖς καὶ ἀπατᾷς ἐπὶ τῶν σῶν λεχέων κρυπτῇ χρωμένη κοίτῃ. δύναται δὲ καὶ ἀντεστραμμένος ὁ λόγος εἶναι· ἢ τὶς γυνὴ ἀπατᾷ σου τὸν ἄνδρα τῷ ἔρωτι τῷ αὐτῆς λάθρα χρώμενον, καὶ ἐκ τῆς ζηλοτυπίας εἰς νόσον καὶ μανίαν κατήχθης. Ἄλλως. ἢ, φησὶν, εἰς οὐδένα τῶν θεῶν ἥμαρτες, ἀλλὰ τάχα τὸ δεινὸν ἔρως ἐστὶ καὶ μοιχεία ἑτέρου, φόβῳ δὲ τοῦ ἀνδρὸς καὶ ἔρωτι τοῦ μοιχοῦ κατεχομένη ἀγωνιᾶς. δύναται δὲ καὶ ὡς τοῦ Θησέως ἔχοντος ἑτέραν γυναῖκα ὁ λόγος τάττεσθαι· ἤ τις γυνὴ ἀπατᾷ σου τὸν ἄνδρα τῇ ἑαυτῆς λαθραίᾳ συνουσίᾳ, σὺ δὲ ἐκ τῆς ζηλοτυπίας εἰς νόσον καὶ μανίαν κατέστης. ἀγνοεῖ γὰρ ὁ χορὸς ἔκδημον ὄντα τὸν Θησέα, ὅπου γε καὶ ἐν τοῖς ἑξῆς φησιν “ὁ δ᾿ εἰς πρόσωπον οὐ τεκμαίρεται βλέπων.” εἶτα ἡ τροφὸς “ἔκδημος ὢν γὰρ τῆσδε τυγχάνει χθονός.” ἀγνοῶν γὰρ καὶ αὐτὸν ἐνόμιζε παρόντα συνορᾶν τὰ γινόμενα.

153. ποιμαίνει: ἀποβουκολεῖ. B. ὡς πρόβατον ἀποβουκολεῖ. Fl. 15. τις: γυνή. οὖσα αὐτοῦ. B.

154. λεχέων σῶν: διὰ τῶν. Fl. 2. ἀπό. B.

155. ἢ ναυβάτας: ἕτερος λογισμὸς νόσου. ἢ τάχα τις ναύτης ἐκ Κρήτης ὁρμήσας εἰς Τροιζῆνα φήμην πένθους τῶν οἰκείων ἀπήγγειλεν αὐτῇ. Ἄλλως. τάχα τις ἦλθεν ἐκ τῆς πατρίδος αὐτῆς λυπηρὰν φήμην κομίζων, καὶ ἐκ τούτων τῶν παθῶν τῶν ἠγγελμένων, καὶ τῇ ὑπὲρ τῶν παθῶν εὐναίᾳ λύπῃ δέδεται τὴν ψυχὴν, ὡς καὶ εἰς τηλικαύτην νόσον ἀποσκῆψαι τῆς λύπης. εὐναίᾳ δὲ λύπῃ τῇ εἰς εὐνὴν κατακλινούσῃ διὰ τῆς νόσου. τουτέστιν, οὕτω συνδέδεται ἡ Φαίδρα τῇ εὐναίᾳ λύπῃ, ὡς ὑπερβαλεῖν ἅπαν πάθος. γράφεται δὲ καὶ πρὸς εὐθεῖαν, ὑπὸ τῆς λύπης εὐναία ἡ Φαίδρα δέδεται τὴν ψυχήν.

[*](1. ἥμαρτες] οὐκ ἤμαρτες 1. et mox 11. καὶ μανίαν om. M. 12. φησιν] V. 280. σου καὶ τόν. 1.—7. ἀλλὰ ἔρωτα—θεῶν ἥμαρτες 13. ὢν γὰρ] ὢν γε M. ὁ δὲ A. ὅγε I. om. A. M.: habent B.I. Fl. 6. 15. 14. γὰρ καὶ] οὖν M. γὰρ om. A. 2. ἀπατᾷς B. Fl. 6. 15. ἐξαπατᾷς I. 20. Τροιζῆνα] Τροίζηνα B.M. ut 3. χρωμένη] χρωμένους I. supra saepe in M. 5. λάθρα om. I. 22 τούτων M. τούτων δὲ A.B.I. ib. χρώμενον] χρωμένην I, 23. τῶν παθῶν] τῶν om. I. 7. ἑτέρου] ἑταίρου A. ib. ὡς καὶ—τὴν ψυχήν om. A.M: 8. δύναται δὲ] δὲ om, I. sed habent similia ad v. 159. 9. ὁ λόγος] ἑτέρως I. 24. τῆς λύπης] τῇ λύπῃ Matth.)
99

156. Κρήτας: ἐπί. B.

157. λιμένα: τὸν Τροιζήνιον. Fl. 15. Μουνύχιον. B. εὐξεινότατον: τὸν καλῶς ὑποδεχόμενον τοὺς ναύτας λιμένα. A.B. Fl. 15.

158. φήμαν: τὴν περὶ τῶν γονέων. Fl. 15.

159. ὑπὲρ παθέων: ὅ ἐστι διὰ τὰ πάθη συνδέδεται αὐτῆς ἡ ψυχὴ τῇ εὐναίᾳ λύπῃ, ἀντὶ τοῦ εἰς εὐνὴν αὐτῇ κατακλινούσῃ· ἢ αὐτὴ Φαίδρα εὐναία δέδεται τὴν ψυχὴν, τουτέστιν, οὕτως συνδέδεται ἡ ψυχὴ τῇ εὐναίᾳ λύπῃ ὑπερβαλλούσῃ πᾶν πάθος. A.M.

160. ψυχά: ἡ δὲ ψυχὴ αὐτῆς ἢ διὰ τὰ πάθη, ἢ διὰ τὴν λύπην δεδεμένη ἐστίν. A.B. Fl. 15.

161. φιλεῖ δὲ τᾷ δυστρόπῳ: ἀντὶ τοῦ κακοτρόπῳ. καθολικῶς δὲ τοῦτο λέγει. εἰώθασιν αἱ γυναῖκες, ὅταν ἐγγὺς τῶν ὠδίνων γένωνται, δυσχερεῖ τροφῇ χρῆσθαι, καθὸ καὶ δύστροπον αὐτῶν τὸ πνεῦμα τῶν ὠδίνων. A.B.M.I. Ἄλλως. πρὸς ἀνακεφαλαίωσιν τῶν εἰρημένων στοχασμῶν ἐπάγει τὸ γνωμικὸν, τῆς γυναικείας φύσεως διαφόρους αἰτίας βεβαιοῦν. τὸ δὲ φιλεῖ τέτακται ἀντὶ τοῦ εἴωθε, πέφυκεν. πέφυκε τὸ δυστυχὲς τῆς γυναικείας φύσεως διαφόρους ἀμηχανιῶν ἐπάγειν αἰτίας, ποτὲ μὲν δἰ ὠδίνων πόνους, ποτὲ δὲ διὰ πορνείαν, ἤτοι αὐτῶν μοιχευομένων, καὶ ἐπὶ τῇ ἁλώσει ἀπορουσῶν, ἢ τῶν ἀνδρῶν πρὸς ἄλλας ἐχόντων καὶ ἐπὶ τούτων ἀπορουσῶν τῇ ζηλοτυπίᾳ. B.I.

Ἄλλως. μὴ ἆρα ἐν γαστρὶ ἔχει ἡ Φαίδρα, καὶ διὰ τοῦτο ἄσιτός ἐστι. φιλεῖ γὰρ ὁ τοῦ ἐγκυμονεῖν καιρὸς δυστροπίαν ταῖς γυναιξὶν [*](3. τοὺς ναύτας] τὰς ναῦς, omisso ib. ὅτε γὰρ M. ὅτε, omisso γὰρ, B.I. ὅταν, omisso γὰρ, A. Fl. 15. λιμένα, Fl. 15. 9. ἡ δὲ] δὲ om. Fl. 15. ib. ἐγγὺς] ἐγὼ Fl. 15. ib. τὰ πάθη—λύπην] τὸ πάθος— ib. τῶν ὠδίνων A.M. Fl. 15. τοῦ δίκην Fl. 15. τεκεῖν B.I. 10. ἐστίν] ἦν Fl. 15. 13. γένωνται] γένηται A.M. Fl. 15. 11. τᾷ δυστρόπῳ—κακοτρόπῳ addidi ib. χρῆσθαι] κεχρῆσθαι A.M. FI. ex A. In M. et Fl. 15. est 15. Post κεχρῆσθαι M. addit εἴωθεν. φιλεῖ δὲ τὰ (τὰ etiam A.) δύστροπα Sequentia καθὸ—ὠδίνων om. A.M. ἀντὶ τοῦ κακότροπα (κακοτρόπῳ Fl. 15.) 15. στοχασμῶν B. στοχασμὸν I. 12. δὲ add. A.M. Fl. 15. 16. αἰτίας βεβαιοῦν usque ad διαφόρους ib. λέγει] λέγειν I. e Flor. 6. addidi MATTH. ib. εἰώθασιν αἱ γυναῖκες] τῇ τῶν Habet etiam B. γυναικῶν ἁρμογῇ πρὸς ἄνδρα (ἄνδρας A.) 18. δἰ ὠδίνων πόνους, ποτὲ δὲ B. Fl. κακῶς συνοικεῖν A.M. Fl. 15. 6. δἰ ὠδίνων πόνων, ποτὲ μὲν I.)

100
ἐργάζεσθαι καὶ ἀποτροπὴν τῶν σιτίων. ἀφροσύνας δὲ παραφροσύνας, ἀνοίας, ἐξ οὗ πορνείας. ἄλλοι δὲ γράφουσι δυσφροσύνας, ὅ ἐστι κακοχυμίας τῶν τοκετῶν. θέλει δὲ λέγειν τὴν κατὰ τὰς ἀλγηδόνας γινομένην ἔκπληξιν ἐκ τῶν ὠδίνων. λείπει δὲ τὸ ἕνεκεν. B.I.

Οἷον, ἆρά γε ἐν γαστρὶ ἔχει ἡ Φαίδρα, καὶ διὰ τοῦτο ἄσιτός ἐστι; φιλεῖ γὰρ ταῖς γυναιξὶν ἡ τοιαύτη κατάστασις, ὅτε ἐγκυμονοῦσι, δυστροπίαν ἐργάζεσθαι καὶ ἀποτροπὴν τῶν σιτίων καὶ ἐκ τούτου συμβαίνειν κάκωσιν. λοιπὸν δὲ πρὸς ἀνακεφαλαίωσιν τῶν εἰρημένων στοχασμῶν γνωμικὸν ἐπιφέρει λέγων οὕτως· τὸ δυστυχὲς γὰρ τῶν γυναικῶν τῆς φύσεως εἴωθε διαφόρους ἀμηχανιῶν ἐπάγειν αἰτίας, ποτὲ μὲν δἰ ὠδίνων πόνους, ποτὲ δὲ διὰ πορνείας, ἤτοι αὐτῶν μοιχευομένων καὶ ἐπὶ τῇ ἁλώσει ἀπορουσῶν, ἢ τῶν ἀνδρῶν ἄλλας περιπτυσσομένων, καὶ ἐπὶ τοῦτο ζηλοτυπουσῶν. A.M. τοῦτό ἐστι πρὸς τὸ “ἢ πόσιν τὸν Ἐρεχθειδᾶν ἀρχῃγόν.” εἶπε γὰρ ἐκεῖ ὅτι ἢ διὰ τοῦτο νοσεῖ ὡς μοιχευομένη καὶ τῷ φόβῳ στενοχωρουμένη μὴ φωραθῇ. ὡς οὖν πρὸς τοῦτο ἐπάγει ὅτι τῇ κακοτρόπῳ καὶ δολερᾷ τῶν γυναικῶν ἁρμογῇ κακῇ, ὅ ἐστι τῇ κρυφαίᾳ μίξει, εἴωθε συνεῖναι ἀμηχανία τις δυστυχεστάτη ἕνεκα τῶν ὠδίνων καὶ τῆς ἀφροσύνης. αἱ γὰρ κεκρυμμένως ἁρμοζόμεναι καὶ μοιχευόμεναι, ὅταν ἐγκυμονήσωσι, τὰς ὠδῖνας ἐννοήσασαι καὶ τὰς ἀφροσύνας αὐτῶν ἀμηχανοῦσι καὶ οὐκ ἔχουσι τί δρᾶσαι. εἶτα ἐπεὶ ὠδίνων ἐμνημόνευσε πρὸς αὐτό φησιν ὅτι καὶ ἐγώ ποτε ὠδινήσασα κακῶς εἶχον καὶ παρεκάλουν τὴν Ἄρτεμιν. A.

161. δυστρόπῳ: δυσχερεῖ. A. δυσκόλῳ, κακοτρόπῳ. B.

162. ἁρμονίᾳ: τῇ κρυφαίᾳ μίξει. A. φύσει. Fl. 15. κάκωσις. τῇ πρὸς ἄνδρας ἁρμογῇ καὶ συνουσίᾳ. A.B.M. Fl. 15.

163. συνοικεῖν: συνεῖναι. B. Fl. 15.

[*](1. ἀφροσύνας B. εὐφροσύνας I. 8. κάκωσιν] ἡ κάκωσις A. 11. πορνείας] πορνείαν A. 4. λείπει] λοι B. ib. ἕνεκεν] ἔνεστι Fl. 6. Pars 13. καὶ ἐπὶ τοῦτο (corrige τούτῳ) hujus scholii est in A. sic scripta, ζηλοτυπουσῶν M. ἢ ἐπὶ τοῦτο ἀποροῦσι λείπει τὸ ἕνεκ᾿ ἀφροσύνης ἢ τῆς αὐτῶν τὴν ζητοτυπίαν A. Conf. p. 99, 20. πορνείας, ἢ τῆς τῶν ἀνδρῶν ἀκρασίας. 24. κάκωσις] Separatum gl. in τινὲς γράφουσι—τοκετῶν. Fl. 15. ad κακά. In B. κάκωσις γὰρ 5. ἆρά γε] μὴ ἆρα A. τῇ—. 6. φιλεῖ—ἐργάζεσθαι] φιλεῖ γὰρ τῶν 25. ἄνδρας] τοὺς ἄνδρας Fl. 15. γυναικῶν τοιαύτη κατάστασις τοῦ ἐγκυμονεῖν ib. ἁρμογῇ ante πρὸς M. δυστροπίαν ἐργάζεσθαι A. ib. συνοικίᾳ] συζυγίᾳ Fl. 15.)
101

165. ᾖξέν ποτε νηδύος: τὸ πνεῦμα, φησὶ, τῶν ὠδίνων καὶ ἡ αὔρα αὕτη ὥρμησεν ποτὲ διὰ τῆς ἐμῆς γαστρὸς, τουτέστι, καὶ αὐτή ποτε ὠδίνων πεῖραν ἔσχον, καὶ ἔπαθον τοῦτο. ἐγενόμην, φησὶ, κἀγώ ποτε ἐν ἀμηχανίᾳ. B.I. ἅδ᾿ αὔρα: ἡ διάθεσις τοῦ σώματος. Fl. 2.

172. τήνδε κομίζουσ᾿: τοῦτο σεσημείωται τῷ Ἀριστοφάνει, ὅτις καίτοι τῷ ἐκκυκλήματι χρώμενος τὸ ἐκκομίζουσα προσέθηκε περισσῶς. A.M. τοῦτο σεσημείωκεν Ἀριστοφάνης, ὅτι κατὰ τὸ ἀκριβὲς τὸ ἔγκλημα τοιοῦτόν ἐστι τῇ ὑποθέσει. ἐπὶ γὰρ τῆς σκηνῆς δείκνυται τὰ ἔνδον πραττόμενα, ὁ δὲ ἔξω προϊοῦσαν αὐτὴν ὑποτίθεται. B.I.

174. τί ποτ᾿ ἔστι μαθεῖν: τί ποτ᾿ ἐστὶ τὸ συμβὰν ἡ ψυχή μου μαθεῖν ἐρᾷ καὶ τί ἔβλαψε τὸ σῶμα τῆς βασιλείας τὸ ὑπὸ τῆς νόσου ἀλλόχροον γενόμενον. A.M.

178. τί σ᾿ ἐγὼ δράσω: τὸ ἦθος ἀπειρηκυίας τῆς θεραπείας, ὥστε κοινῇ τὸν βίον βλασφημεῖν προάγεσθαι. διὸ καὶ τὸ γνωμικὸν ἐπεισάγεται, ὅπερ σύνηθες τοῖς δυστυχοῦσιν. A.B.M.I. ἐκκομίσασα δὲ αὐτὴν πρὸ τῆς σκηνῆς, καὶ πάλιν ὁρῶσα αὐτὴν ἀχθομένην ἐπὶ τῇ ἐξόδῳ, τὰ τοιαῦτα λέγει. B.I. Fl. 6.

179. τόδε σοι φέγγος: δεικτικὸν ἅμα καὶ ἀναφορικόν. ἰδοὺ γὰρ, ὥρα, φησὶν, ἅπερ ἐκ πολλοῦ ἐπεθύμεις ἰδεῖ ἤδη δέ σοι καὶ τὰ στρώματα τῆς κοίτης ἔξω τῶν οἴκων ἐστὶ, καὶ, καθὼς ἐπεθύμεις, ἡ ἀνάκλισις ὑπαίθριός σοι παρεσκεύασται. καὶ γὰρ ἐνταῦθα ἐλθεῖν πᾶς [*](1. τὸ πνεῦμα—] Simile scholion ib. τὸ γ.] τὸ om. I. in A. δἰ ἐμῆς γαστρὸς ὥρμησέ ποτε ἡ ib. ἐπεισάγεται] κατεπάγεται A. αὔρα αὐτὴ καὶ τὸ πνεῦμα τῶν ὠδίνων καὶ 15. σύνηθες] ἐστι add. A. τὴν λοχείαν ἄρτεμιν ἐκάλουν, ἣ ἀεί μοι ib. δυστυχοῦσιν] ἐπί τισιν add. B.I. ἐπὶ τῶν τόκων ζῆτ` (sic fere) σὺν τοῖς 16. πάλιν] πάλειν I. ἄλλοις θεοῖς ἐπεύχεται. In B. ad ἀΰτευν 18. δεικτιλὸν—ἀναφορικόν M. δεικτικῶς hoc scholion est defectum, —ἀναφορικῶς ceteri. Post ἀναφορικῶς ἐφώνουν. λέγουσι τὴν ἄρτεμιν εἶναι ἐπὶ I. pergit λέγει. ἤδη σοι τὰ τῶν λοχειῶν. διὸ καὶ ὅταν ἀ . . . . . γυναῖκά δέμνια τῆς κοίτης ἔξω τῶν οἴκων εἰσίν. τινα τοξευθῆναι ὑπ᾿ αὐτῆς σημαινόμε εἰ δὲ καὶ καθὼς etc. . . . ὅτι ταύτης ὀργισθείσης ἐν τῷ τόκῳ ib. γὰρ add. A. M., om. B. 19. ὥρα M. ὅρα A.B. ἀπέθανεν. 6. ἐκκυκλήματι Cobetus. ἐγκυκλήματι ib. ἅπερ] ἃ A. A. M. ib. ἰδεῖν add. A.M., om. B. 13. τῆς θεραπείας] τῆς θεραπαίνης ib. ἤδη] ἴδε M. Cobetus. θερα, M. et fortasse A. 20. ἡ ἀ. A.M. ἡ om. B.I. 21. ὑ. σοι A.M. et (qui ὕπαιθρος) τῇ θεραπεία Matth. ib. ὥστε] ὡς τὸ A. om. M. Fl. 6. 15. σοι ὑ. B.I. 14. προάγεσθαι] προαγαγέσθαι A. ib. παρεσκεύασται] κατεσκεύασται)

102
λόγος ἦν σοι, καὶ οὐ διέλιπες λέγουσα προελθεῖν ἔξω τοῦ οἴκου. οἶδα μέντοι τοῦτο, ὅτι ταχέως σπεύσεις πάλιν εἰς τοὺς οἴκους γενέσθαι, καὶ δίδωσί μοι τοῦτο ἐντεῦθεν στοχάζεσθαι τὸ παλίμβολον σου καὶ δυσάρεστον τῆς νόσου.