Historia Ecclesiastica
Theodoret, Bishop of Cyrus
Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.
οὕτω νοοῦμεν τὸ ὁμοούσιον ὡς καὶ πάλαι τινὲς ἐξηγήσαντο μὴ ἀληθινῶς ὑπογράψαντες καὶ νῦν ἕτεροι πατέρας ἐκείνους καλοῦντες, τὴν δύναμιν τῆς λέξεως ἀθετή- σαντες καὶ ἑπόμενοι τοῖς γράψασι τὸ ὅμοιον δηλοῦσθαι διὰ τοῦ ὁμοουσίου, καθ’ ὃ οὐδενὶ τῶν λοιπῶν κτισμάτων τῶν δι’ αὐτοῦ γενομένων ἐμφερὴς ὁ υἱός, ἀλλ’ ἢ μόνῳ τῷ πατρὶ ἀφωμοίωται.
οἱ γὰρ ταῦτα ἐξηγούμενοι κτίσμα ἐξαίρετον ἀσεβῶς τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ δογματίζουσιν. ἡμεῖς δὲ φρονοῦμεν, ὡς καὶ αἱ σύνοδοι νῦν αἵ τε κατὰ ῾Ρώμην καὶ ἡ κατὰ Γαλλίαν, μίαν εἶναι καὶ τὴν αὐτὴν οὐσίαν τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος, ἐν τρισὶ >προσώποις. ὅ ἐστιν ἐν τρισὶ τελείαις ὑποστάσεσιν.
ὁμολογοῦμεν δὲ κατὰ τὴν ἔκθεσιν τὴν ἐν Νικαίᾳ, καὶ σεσαρκῶσθαι τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ τὸν ὁμοούσιον ἐκ τῆς ἁγίας παρθένου Μάριας, καὶ ἐν ἀνθρώποις ἐοκη- >νωκέναι, καὶ πεπληρωκέναι πᾶσαν τὴν ὑπὲρ ἡμῶν οἰκονομίαν, γενέσει καὶ πάθει καὶ ἀναστάσει καὶ τῇ εἰς οὐρανοὺς ἀναβάσει· καὶ [*](7/8 ob. S. 51, 8 f — 11/12 ob. S. 52, —16 — 14/15 vgl. ob. S. 148, 7 f. 147, 8) [*](B V2 HN (n) + GSP (s) = r AL (y) F W) [*](1 κικερωνίου V2yFW κικερονίου B κηρωνίου nGP κτηρωνίου S Ciceronis Cass. ι διαμάσου F λαμάσου V2 Damaso Cass. Cod. L I Λάμπωνος = Lampone Cass.] δαϊλάμπωνοσ FW δαί· übergeschrieben Ac ι 2 γεναμένων B ι αὐτὰ BV2W Cass. . ταῦτα jF ι ἀπεστάλκαμεν — 3 πραχθέντα > V2 ι ἀπεστάλκαμεν B direximns Cass. ἐξαπεστάλκαμεν ryF, vgl. 225, 4 und oben 141, 18 ι 3 ἔχετε B ι 4 Τούτοις — δηλώσας] ἃ δὴ καὶ παρέζευξε τοῖσ’ γράμμασιν ἐν κεφαλαίῳ ταῦτα δὴ δογματίζοντα W συνέζευξε BV2yF, his ergo litteris subdidit Cass., συνεξεύξαμεν r ι δόγματα] γράμματα Ρ ι 5 δηλώσας BV2 δηλοῦντα ryF habentia Cass., vgl. S. 224, 9 ι 9 ἐκείνους = illos Cass.] αὐτοὺς B ι 10 ἑπόμενοι] ἐπόνυμοι Ρ ι 11 καθ’ ὃ οὐδενὶ] κατουδενὶ V2 ι τῶν2 V2r > yFW und, am Ende der Zeile, B ι 13 ταῦτα ryF haee Cass. τοιαῦτα BV2W ι ἀσεβῶς > GS, nach θεοῦ ~ V2Cass. ι 13/14 τοῦ θεοῦ > F ι 14 νῦν > y übergeschrieben Ac ι 15 αἵ τε BV2W ἧ τε ryF, kaum zu entscheiden, da Cass. versagt: im Lateinischen fehlt der Artikel ι καὶ ἡ] ἡ B καὶ αἱ W I καὶ τὶν αὐτὴν ryFW eamdemque Cass. τὴν αὐτὴν BV2 ι 17 ὅ ἐστιν BV2 quod est Cass. τουτέστιν ryFW ι 21 nach οὐρανοὺς + πάλιν GS)
καὶ τοὺς τοῖς >προειρημένοις ἐναντία φρονοῦντας ἀναθεματίζομεν, καὶ τοὺς >γνησίως ἀναθεματίζοντας τὸν εἰπόντα ὅτι πρὶν γεννηθῆναι οὐκ >ὁ υἱός, ἀλλὰ γράψαντας ὅτι καὶ πρὶν ἐνεργείᾳ γεννηθῆναι δυνάμει >ἦν ἐν τῷ πατρί. τοῦτο γὰρ καὶ ἐπὶ πάντων τῶν κτισμάτων >τῶν μὴ ἀεὶ ὄντων μετὰ τοῦ θεοῦ, καθ’ ὃ ὁ υἱὸς ἀεὶ μετὰ τοῦ πατρός >ἐστιν, ἀιδίῳ γεννήσει γεγεννημένος.«
Ταῦτα μὲν οὑν ὁ βασιλεὺς ἐν κεφαλαίῳ δεδήλωκεν. ἐγὼ δὲ καὶ αὐτὰ τῆς συνόδου τὰ γράμματα ἐνθήσω τῇ συγγραφῇ,
»Οἱ ἐπίσκοποι τοῦ Ἰλλυρικοῦ ταῖς ἐκκλησίαις τοῦ θεοῦ καὶ ἐπισκόποις διοικήσεως Ἀσιανῆς, Φρυγίας, Καροφρυγίας, Πακα- τιανῆς, ἐν κυρίῳ χαίρειν.
>Συνελθόντων ἡμῶν ἐπὶ τὸ αὐτὸ καὶ ζητήσεως πολλῆς γενομένης >περὶ τοῦ σωτηρίου λόγου, ἀπεδείξαμεν ὁμοούσιον εἶναι τὴν τριάδα.
[*](5/6 oben S. 53, 15 f)[*](* 11—S. 227, 23 Cass. YII)[*](B V2 HN(n) + GSP(s) = r AL(y) F W)[*](1 τὴν ὁμοίωσιν ἡμῖν ἡμῖν τὴν ὁμοίωσιν cvi W) τὴν θείαν παρ’ ἑαυτοῦ BV2W Cass. (s. verwandte Formeln Hahn, Bibliothek der Symbole S. 304, —11; 280, 6) ἡμῖν (ἡμῖν > GSW) κατὰ τὴν ἑκάστου βιοτὴν ἐν τῆ ἡμέρα τῆς κρίσεως φύσεωσ statt κρίσεως sy) σαρκὶ (σαρκὶ > S) ὁρώμενον καὶ τὴν ἑαυτοῦ θείαν δύναμιν ἐπιδεικνύντα ryF n. (nach παρ’ ἑαυτοῦ hinzugefügt) W; alte Interpolation -wohl Tendenz (vgl. Anathematismen des Cyrillus IX u. XT, und Gegen-Anathem. des Nestorius, Hahn Bibliothek S. 315, 318): vgl. die folgende Anmerkung und unten V 11,8 ι 2 ἄνθρωπον BVSsFCass. οὐκ ἄνθρωπον nyW ; οὐκ ist auch alte antinestorianische Interpolation, s. Anathem. Y des Eyrillus (Hahn S. 313) 2/3 τοῖσ’ προειρημένοις BV2Cass. > ryFW ι 3 ἐναντία B ὑπεναντία V2 τἀναντία rvFW ι ἀναθεματίζομεν BV2rFW Cass. ἀναθεματίζομεν + ὁμοίωσ ἀναθεατίζομεν y ι 5 ἀλλὰ = sed Cass.] ἀλλὰ Λαὶ V2 ι γράψαντας] γράψαντα V2 scripsit Cass. ι καὶ > n, et Cass. ι ἐνεργεία Fm ι 6 ἦν = Cass.] οὐκ ἦν V2 ι τῶν V2 ι 7 τοῦ1 > n ι ὁ υἱὸσ ἀεὶ ryF υἱὸσ ἀεὶ V2 filius enim semper Cass. ἀεὶ ὁ υἱὸς B καὶ ὁ υἱὸς ἀεὶ W ι μετὰ > GP ι 8 γενέσει B, natinitate Cass. ι 10 αὐτὰ = ipsas Cass.] ταῦτα B ι 11 ὅ am Rand HSS I ταῖς — 12 ἐπισκόποις] episcopis ecclesiarum dei Cass. = τῶν ἐκκλησιῶν τοῦ θεοῦ ἐπισκόποις? ι καὶ > Bv2 ι 12 καροφρυγίασ Bv2HW Cass. > NsyF, s. zu 220, 7 ι 14 γεναμένησ B, α in ο corr. V2 ι 15 τοῦ > y)>πατρὸς καὶ υἱοῦ καὶ ἁγίου πνεύματος. καὶ ἢν δίκαιον γράμματα >ἀποχαράξαι πρὸς ὑμᾶς, οὐ σοφίσμασι τὰ τῆς θρησκείας τῆς τριάδος γράφοντας,
ἀλλ’ ἐν ταπεινοφροσύνῃ καταξιωθέντας τουτὶ ἡμῶν τὸ γράμμα ἀπεστάλκαμεν διὰ τοῦ ἀγαπητοῦ ἀδελφοῦ ἡμῶν καὶ συλλειτουργοῦ Ἐλπιδίου τοῦ πρεσβυτέρου. Τοὐ ταῖς γὰρ τῶν ἡμε- >τέρων ἐν χερσὶν γραμμάτων, ἀλλ’ ἐν ταῖς τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ >Χριστοῦ βίβλοις· ἐγὼ μέν εἰμι Παύλου, ἐγὼ δὲ Ἀπολλῶ, >ἐγὼ δὲ Κηφᾶ.
μὴ Παῦλος ἐσταυρώθη ὑπὲρ ὑμῶν, ἢ εἰς τὸ ὄνομα νομᾶ Παύλου ἐβαπτίσθητε;. καὶ ταῦτα μὲν ἤρκει τῇ ἡμετέρᾳ ταπεινώσει, μήτε τὸ καθόλου γράμματα ἀποχαράξαι πρὸς ὑμᾶς, διὰ >τὸν τηλικοῦτον φόβον ὃν αὐτόθι κηρύσσετε πάσῃ τῇ ὑφ’ >ἐπαρχίᾳ, ἀποχωρίζοντες τὸ ἅγιον πνεῦμα ἀπὸ τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ >υἱοῦ. ἀνάγκην οὖν ἔσχομεν πέμψαι πρὸς ὑμᾶς τὸν κύριον ἡμῶν καὶ συλλειτουργὸν Ἐλπίδιον ἀπὸ τῆς βασιλευούσης ῾Ρωμαίων ἀρχῆς >τοῦτο τὸ γράμμα ἔχοντα, καταμαθόντα εἴ γε ἄρα οὕτως ἔχει κήρυγμα ὑμῶν.