Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

ἀλλ’ ὅμως οὐ παντάπασι τὴν πατρῴαν διδασκαλίαν κατέλιπον· καὶ γὰρ Οὐλφίλας Εὐδοξίῳ καὶ Βάλεντι κοινωνῆσαι πείθων αὐτοὺς οὐκ εἶναι δογμάτων ἔφη διαφοράν, ἀλλὰ ματαίαν ἔριν ἐργάσασθαι τὴν διάστασιν.

[*](4/5 vgl. Auxenti Epist. de fide Wulfilae ed. Kauffmann [Texte und Unters, zur altgerm. Religionsgesch. I S. 75, 6 f] — 9 — 11 vgl. ebd. S. 73, 14 f; 76, 6 f. ob. S. 53, 15—18. Socrat. V 23. Sozomen. VII 17, 10 - 12. Philostorg. X 3. Haeret. Fabul. IV 4)[*](B V2 F HN(n) + GS(s) = r AL (y))[*](3 ἀνέξασθαι V2 ι 4 u. 13 οὐλφίλασ y οὔλφιλασ B οὐλφιλιὰσ Fr οιλφί- λ///ασ V2 Uifilas Cass. Cod. L ι 6 καὶ1 > B Cass. ι κατακηλίσασ ΒV2 κατακλήσασ s ι 7 τὴν] τὴν τοῦ F ι 7/8 ἀσπάσασθαι κοινωνίαν ~ V2 ι 8 φήσας] πείσασ F, dicens Cass. ι ἔριν] αἵρεσιν B, certamen Cass. ι 11 εἰπεῖν τὸν υἱὸν ~ V2 I 12 κατέλειπον ΒV2 ι 13 οὐάλεντι r βαλεντίω F ι 14 ἔφησε n I ἐργάσασθαι > B ι 15 τέλος τοῦ δ τόμου nur in F)
275

Κεφάλαια τοῦ ε΄ λόγου

α΄. Περὶ τῆς Γρατιανοῦ τοῦ βασιλέως εὐσεβείας.

β΄. Περὶ τῆς ἐπανόδου τῶν ἐπισκόπων.

γ΄. Περὶ τῆς Παυλίνου φιλονεικίας, καὶ τῆς ’Απολιναρίου τοῦ Λαοδικέως καινοτομίας, καὶ τῆς Μελετίου φιλοσοφίας τε καὶ φιλοθεΐας.

δ’. Περὶ Εὐσεβίου τοῦ ἐπισκόπου Σαμοσάτων.

ε΄. Περὶ τῆς Θεοδοσίου στρατηγίας.

ς΄. Περὶ τῆς τούτου βασιλείας καὶ ὦνπερ εἶδεν ὀνείρων.

ζ΄. Τινες ἐπίσημοι τῆς Ἀρείου δυσσεβείας ἐγένοντο προστάται.

η΄. Περὶ τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει συναθροισθείσης συνόδου.

θ’. Συνοδικὸν παρὰ τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει συναθροισθείσης συνόδου γραφὲν πρὸς τοὺς δυτικοὺς ἐπισκόπους.

ι΄. Συνοδικὸν Δαμάσου ἐπισκόπου Ῥώμης κατὰ ’Απολιναρίου καὶ Τιμοθέου γραφέν.

ία. Ἄλλο τοῦ αὐτοῦ συνοδικὸν κατὰ διαφόρων αἱρέσεων.

ιβ΄. Περὶ τῆς Γρατιανοῦ τελευτῆς καὶ τῆς Μαξίμου τυραννίδος.

ιγ΄. Περὶ Ἰουστίνης τῆς Βαλεντινιανοῦ γαμετῆς, καὶ τῆς κατὰ ’Αμβροσίου γεγενημένης ἐπιβουλῆς.

[*](B V2 F HN (n) + GSP Ρ von 4 ῥίου τοῦ an] (s) = r AL (y))[*](1 κεφάλαια τοῦ εݲ λόγου B κεφάλαια τοῦ εݲ V2 τάδε περιέχει τῆς ἐκκλησιαστικῆσ ἱστορίας θεοδωρήτου (θεοδωρήτου vor ἐκκλ, ~ L > Fs) καὶ (καὶ > FL) ὁ εݲ τόμος Fsy τόδε περιέχει καὶ ὁ πέμπτος τόμος N καὶ ὁ πέμπτος τόμος περιέχει τόδε H ι 4 παύλου V2 ι 5 κενοτομίασ ΒV2Ν ι 7 τοῦ > n ι σαμοσατῶν BP aus σαμοσάτων corr. V2 ι 9 τῆς τούτου βασιλείας] αὐτοῦ τοῦ βασιλέως F ι ωνπερ εἶδεν ΒV2 ὧν προεῖδεν Fry ι 10 τίνεσ ἐπίσημοι (τίνεσ ἐπίσκοποι P) προστάται (προστάται ἐπίσημοι ~ n) τῆς ἀρείου ἐγένοντο ἐγ. > P) συμμορίας (συμ. ἐγ. ~ y) Fry ι 12 παρὰ] περὶ B > n ι συναθροισθείσης > nGSy ι 13 γραφὲν πρὸς τοὺς δυτικοὺς ἐπισκόπους > Fry ι 14 ἀπολιναρίου BV2y ἀνατολίου Fr ι 16 τοῦ αὐτοῦ] τούτου FnPy ι 17 τῆς2> n ι 18 οὐαλεντινιανοῦ BFNP ἰουαλεντινιανοῦ GS ι 19 γεγενημένης] γενομένης N > H)
276

ιδ΄. Περὶ τῶν παρὰ Μαξίμου τοῦ τυράννου Βαλεντινιανῷ τῷ ωέῳ δηλωθέντων.

ιε΄. Περὶ τῶν παρὰ Θεοδοσίου τοῦ βασιλέως περὶ τούτου γραφέντων.

ις΄. Περὶ Ἀμφιλοχίου τοῦ ἐπισκόπου Ἰκονίου.

ιζ΄. Περὶ τῶν ἐν Θεσσαλονίκῃ γεγενημένων σφαγῶν.

ιη΄. Περὶ τῆς Ἀμβροσίου τοῦ ἐπισκόπου παρρησίας καὶ τῆς τοῦ βασιλέως εὐσεβείας.

ιθ΄. Περὶ Πλακίλλης τῆς βασιλίδος.

κ΄. Περὶ τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ γεγενημένης στάσεως.

κα΄. Περὶ τῶν πανταχοῦ γῆς καταλυθέντων εἰδωλικῶν ναῶν.

κβ΄. Περὶ Μαρκέλλου τοῦ ἐπισκόπου ’Απαμείας καὶ τῶν ὑπ’ αὐτοῦ καταλυθέντων εἰδωλικῶν ναῶν.

κγ΄. Περὶ Θεοφίλου τοῦ Ἀλεξανδρείας ἐπισκόπου, καὶ τῶν ἐν τῇ καθαιρέσει τῶν εἰδώλων αὐτόθι γεγενημένων.

κδ΄. Περὶ Φλαβιανοῦ τοῦ Ἀντιοχείας ἐπισκόπου, καὶ τῆς διὰ Παυλῖνον γεγενημένης τοῖς δυτικοῖς διαστάσεως.

κε΄. Περὶ τῆς Εὐγενίου τυραννίδος καὶ τῆς Θεοδοσίου τοῦ βασιλέως διὰ πίστεως νίκης.

κς΄. Περὶ τῆς Θεοδοσίου τοῦ βασιλέως

κζ΄. Περὶ Ὀνωρίου τοῦ βασιλέως, καὶ Τηλεμαχίου τοῦ μονάζοντος.

κη΄. Περὶ τῆς Ἀρκαδίου τοῦ βασιλέως εὐσεβείας, καὶ τῆς Ἰωάννου τοῦ ἐπισκόπου χειροτονίας.

κθ΄. Περὶ τῆς κατὰ θεὸν τοῦδε τοῦ ἐπισκόπου παρρησίας.

λ΄. Περὶ τῶν ἐν τῇ Φοινίκῃ δι’ αὐτοῦ ναῶν.

λα΄. Περὶ τῆς ἐκκλησίας τῶν Γότθων.

λβ΄. Περὶ τῆς εἰς τοὺς Σκύθας ὑπ’ αὐτοῦ γεγενημένης προνοίας, καὶ τοῦ κατὰ τῶν Μαρκιονιστῶν ζήλου.

[*](B V2 [bis 12 καὶ] V[ von 12 τῶν ὐπ’ αὐτοῦ an] F HN(n) + GSP(s) = r AL(y))[*](1 παρὰ] κατὰ B ι τῶ νέω nur in Py ι 3 παρὰ > B ι 6 θεσαλονίκη B γεγενημένων > n ι 7 καὶ τῆς — 8 εὐσεβείας > B ι 10 γεγονυίας Fry ι 11 τῶν πανταχοῦ] τῆσ ἁπανταχοῦ B ι 12 Περὶ — 13 ναῶν nach 17 διαστάσεως ~ GS ι μαρκελλίνου Ns ι ἀπαμίασ ἐπισκόπου V2 ἀπαμινουσ (sic) ἐπισκόπου B ι 14 τοῦ > ry 1 ἐπισκόπου Ἀλεξανδρείας ~ ry ι 15 τῶν εἰδώλων > F ι 16 παυλίνον BV ι 18 τοῦ > VF ι βασιλέως] βασιλείασ ν 21 τηλεμαχίου B τηλεμάχου VFry, s. unt. S. 328,2 ι τοῦ2 nur in B ι 22 2 nur in B ι 23 ἐπισκόπου BVF χρυσοστόμου ryFc ι 25 τῆ nur in B, s. unt. S. 329, 19 ι δι’ αὐτοῦ] ὑπ’ αὐτοῦ B ι 28 τῖς] τοὺς B ι γενομένης ry ι 29 μαρκιονιστῶν B μαρκιωνιστῶν N μαρκιανιστῶν die übr. HSS 20)
277

λγ΄. Περὶ τῆς Γαϊνᾶ αἰτήσεως καὶ τῆς Ἰωάννου τοῦ ἀντιρρησεως.

λδ΄. Περὶ τῆς πρεσβείας.

λε΄. Περὶ τῶν κατ’ αὐτοῦ τυρευθέντων.

λς΄. Περὶ τῶν δι’ αὐτὸν συμβεβηκότων.

λζ΄. Περὶ Ἀλεξάνδρου τοῦ ἐπισκόπου Ἀντιοχείας.

λη΄. Περὶ τῆς ὕστερον γεγενημένης τοῖς πεπολεμηκόσιν Ἰωάννῃ τῷ ἐπισκόπῳ μεταμελείας, καὶ τῆς τῶν λειψάνων αὐτοῦ μετακομιδῆς.

λθ΄. Περὶ τῆς πίστεως Θεοδοσίου τοῦ βασιλέως Λαὶ τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ.

μ΄. Περὶ Θεοδότου τοῦ ἐπισκόπου Ἀντιοχείας.

μα΄. Περὶ τοῦ ἐν Πέρσιδι διωγμοῦ καὶ τῶν ἐκεῖ μαρτυρησάντων.

μβ΄. Περὶ Θεοδώρου τοῦ ἐπισκόπου Μοψουεστίας.

[*](B V F HN (n) + GSP (s) = r AL (y))[*](1 γαΐνου A ι τοῦ By > VFr ι ἐπισκόπου] χρυσοστόμου y ι 1/2 ἀντιρρήσεως vor 1 Ἰωάννου ~ n 13 περὶ τῆς πρεσβείας BVnGS περὶ τῆς εὐσεβείας P περὶ πρεσβυτέρων F περὶ τῆς παρὰ τοῦ χρυσοστόμου εἰσ’ αὐτὸν πρεσβείας y ι 4 κατ’ αὐτοῦ] κατὰ τοῦ χρυσοστόμου L κατ’ αὐτοῦ χρ. A ι τυδευθέντων B τυραννηθέντων Ρ ι 5 δι’ αὐτοῦ B ι 6 τοῦ > V ι ἀντιοχείασ BV ἀλλεξανδρείασ Fry I 7 τοῖς πεπολεμηκόσιν — 8 ἐπισκόπῳ] τῶν ἐπισκόπων VF ι 8 αὐτοῦ > B 9 βασιλέως] μικροῦ y ι 11 τοῦ > Hsy ι 12 ἐκεῖσε n ι 13 θεοδότου B I τοῦ > BnGPy ι μοψουεστίασ Sy μο////ψουεστίασ V μουψουεστίασ B μομψουεστίασ Fn μαμφουεστίασ GP)
278

Όπως μὲν ἐπὶ πλεῖστον φέρει τοὺς κατ’ αὐτοῦ λυττῶντας ὁ δεσπότης θεὸς καὶ ὅπως κολάζει τοὺς οὐκ εἰς δέον τῇ μακροθυμίᾳ χρωμένους, τοιαῦτα καὶ δεδρακὼς καὶ πεπονθὼς ὁ βάλῃς ἐδίδαξεν ἀκριβῶς. οἷον γάρ τίσι σταθμοῖς καὶ ζυγοῖς οἴκτῳ καὶ δικαιοσύνῃ χρώμενος ὁ φιλάνθρωπος, ὅταν ἴδῃ τινὰ τῷ μεγέθει τῶν πλημμελημάτων ὑπερβάλλοντα τῆς φιλανθρωπίας τὰ μίτρα, τῇ δικαίᾳ τιμωρίᾳ κωλύει τὴν ἐπὶ τὰ πρόσω φορόν. Γρατιανὸς δέ, ὁ Βαλεντινιανοῦ μὲν υἱός, Βάλεντος δὲ ἀδελφιδοῦς, πᾶσαν τὴν Ῥωμαίων ἡγεμονίαν παρέλαβε.

πάλαι μὲν γὰρ τῆς Εὐρώπης παρειλήφει τὰ σκῆπτρα μετὰ τὴν τοῦ πατρὸς τελευτήν· καὶ ἐκείνου δέ γε περιόντος ἐκοινώνει τῆς βασιλείας. προσέλαβεν οὑν καὶ τὴν Ἀσίαν καὶ τὰ λειπόμενα τῆς Λιβύης, ἄπαιδος ἀναιρεθέντος τοῦ Βάλεντος.